Morgunblaðið - 28.11.1957, Blaðsíða 3

Fimmtudagur 28. nóv. 1957
MORCZJIVBT 4Ð1Ð
3
Útflutningssjóður
Athugasemd frá Sverri Júlíussyni. torm. LIÚ
llppeldisskóli fyrir stúlkur;
Tillaga Ragnhildar Helgadótfur á Alþingi
KAGNHÍLDUR HELGADÓTTIR hefur lagt fram á Alþingi svo-
hljóðandi tillögu til þingsályktunar:
Alþingi ályktar að skora á ríkisstjórnina að hefjast þegar
lianda um starfrækslu uppeldisskóla fyrir ungar stúlkur.
ÚTFLUTNINGSSJÓÐUR lét
birta í Morgunblaðinu og Þjóð-
viljanum sl. sunnudag yfirlýs-
ingu varðandi tekjur sjóðsins og
útgjöld til 23. þ. m.
Þar eð ég fjallaði um sömu
mál í setningarræðu minni á aðal
fundi L.Í.Ú. sl. fimmtudag og
niðurstöður eru ekki hinar sömu,
vil ég taka fram, að það stafar
af því einu, að upplýsingar mín-
ar voru miðaðar við 19. þ. m., en
yfirlýsing sjóðsins við 23. þ. m.
Upplýsingar mínar voru byggðar
á yfirliti sjóðsins, sem ég hafði
í höndum og vann úr og þykir
mér rétt að birta það hér eins og
mér barst það í hendur:
Nauðsyn uppeldisskóla
í greinargerð sinni fyrir tillög-
unni segir Ragnhildur m. a.:
Um nokkurra ára skeið hefur
verið starfrækt vistheimili fyrir
drengi að Breiðavík í Barða-
strandarsýslu. Árangur af því
starfi hefur verið mjög mikill —
aðeins 1 drengur af 18, sem það-
an hafa komið, hefur að ráði lent
út á afbrotabraut að nýju.
Nú háir það mjög starfi þeirra,
sem við ungmennavernd fást, að
ekki skuli vera til annað vist-
heimili fyrir stúlkur. Barnavernd
arnefndir og kvenlögreglan fá nú
aftur og aftur til meðferðar mál
ýmissa telpna, sem ógerningur
er að hjálpa, nema* til sé fyrir
þær vistheimili.
Ákvæði barnaverndarlaganna
Síðastliðin 10 ár hefur ríkis-
stjórninni verið skylt Iögum sam-
kvæmt að stofna og reka slíkan
uppeldisskóla, þegar fé er veitt
til þess á f járlögmm. Hinn 4. apríl
1955 var gerð svo hljóðandi breyt
ing á lögum um vernd barna og
ungmenna, nr. 29/1947: „Hefja
skal þegar undirbúning að stofn-
un og rekstri vistheimilis fyrir
stúlkur. Ríkisstjórninni er heimilt
að leita eftir hentugu húsnæði,
sem til kann að vera fyrir vist-
heimilið, og gera samning um af-
hendingu þess og afnot. Enn
fremur er heimilt að taka til
þessara nota húsnæði, sem ríkið
á eða hefur umráð yfir“.
Á síðasta Alþingi felldu þing-
menn stjórnarflokkanna tillögu
um f járveitingu til uppeldis-
heimilis fyrir ungar stúlkur, en
samþykkt var hins vegar heimild
til kaupa á landi til að reisa þar
uppeldisskólann. Þótt ekkert fé
væri veitt til framkvæmda eða
rekstrar, má líta á þessa heimild-
argrein sem almenna viljayfir-
lýsingu Alþingis um, að veitt
verði fé til uppeldisskóla fyrir
stúlkur sem fyrst. Nú hefur ríkis-
stjórnin látið undir höfuð leggj-
ast að nota þessa heimild, svo
aðkallandi sem þetta mál er og
hefur lengi verið.
Nefndarskipunin 1955
í samræmi við breytingu þá
á lögum nr. 29/1947, sem áður
var getið, fól fyrrverandi
menntamálaráðherra stjórnar-
nefnd vistheimilisins í Breiða-
vík að athuga um undirbúning
að stofnun vistheimilis fyrir
stúlkur og gera tillögur um
hentugt húsnæði og annað, er
að málinu lýtur. Nefndin skil-
aði ýtarlegri skýrslu með til-
lögum um staðarval síðari
hluta ársins 1955, og Gísli Jóns
son, formaður nefndarinnar,
lagði einnig tillögur fyrir f jár-
veitinganefnd, byggðar á rann-
sóknum þessarar nefndar.
Óhæfilegur dráttur
Nú mætti ætla, að landkaupa-
heimildin frá í fyrra hefði verið
notuð í samræmi við niðurstöð-
ur þessarar nefndar. Svo er þó
því miður ekki. Nú eru 8 márauð-
ir liðnir frá því að fjárlög voru
afgreidd. Um þessar mundir er
á döfinni ný nefndarskipun. Eft-
ir þann drátt, sem orðinn er á
framkvæmd þessa máls, og það
undirbúningsstarf, sem þegar hef
ur verið unnið, er ástæða til að
óttast, að störf einnar nefndar
enn verði fremur til að draga það
á langinn en vinda því fram.
Þess vegna og vegna þess, að mál-
ið hefur þegar beðið lengur en
þolanlegt er, er eindregið lagt til,
að nú þgar verði hafizt handa
í samræmi við athuganir þær,
sem þegar liggja fyrir í málinu.
Með greinargerðinni er prent-
að bréf frá Erlu Guðjónsdóttur
lögreglukonu, þar sem hún mælir
með stofnun uppeldisheimilisins
og skýrir frá þeim örðugleikum,
sem nú er við að stríða vegna
þess að slíkt heimili skortir.
YFIRLIT
yfir tekjur og gjöld Útflutningssjóðs pr. 19. nóv. 1957.
Tekjur:
Frá tollstjóra 171.646.569.91
— Landsb. tsl. 16% yf.g. 91.000.000.00
— Innflutningsskrifst. 12.563.974.48
— ríkisbókhaldi 9.913.671.12
Gengishagnaður:
Landsb. ísl. 2.474.901.67
Útvegsb. ísl. 981.669.25
Frá Framleiðslusjóði
Gjöld:
Rekstrarframlag togara
Fiskuppbætur
Útflutningsuppbætur
3.456.570.92 288.580.786.43
13.044.336.60 301.625.123.03
62.751.632.15
8.906.057.68
96.367.904.67
Niðurgr. olía:
Fuelolía 6.012.455.76
Gasolía 4.369.721.23 10.382.176.99
Uppb. á landbúnaðarv. 30.000.000.00
B-leyfi keypt af innflytj. 16.717.933.91
B-skírteini 14.152.702.83
Lagt fram til B-leyfa kaupa:
Landsb. ísl. 3.330.000.00
VTtvegsb. ísl. 1.670.000.00 5.000.000.00
Greidd B-Ieyfa lán:
Landsb. ísl 10.000.000.00
Útvegsb. Ísl. 5.000.000.00
15.000.000.00
Tðgjöld vélbáta
Iðgjöld Flateyrartogara
Kostnaður
Ahöld *
Fyrirfr. g. húsal. Klapparst.
Uppb. á beitusíld Húnafl. ’57
Greiðslur v/Framleiðslusjóðs
6.998.656.00
150.000.00
365.318.26
83.981.00
57.875.76
35.680.00 266.969.920.20
33.059.008.48
300.028.928.68
Sjóður pr. 16. nóv. 1957 1.596.194.35
Brezkir togaraeigendar
slíta sambnndi við Dolan
er snmdi airœmdo augiýsingu
Eins og sjá má af yfirliti þessu
og setningarræðu minni, sem birt
er í Morgunblaðinu s. 1. föstu-
dag, eru niðurstöður í ræðu
minni réttar. Hins vegar dró ég
saman nokkrar tölur um greiðsl-
ur á B-skírteinum til Sölunefnd-
ar innflutningsréttinda bátaút-
vegsins og S.f.S. kr. 34.152.702.83,
en gat ekki um uppbætur á beitu-
síld í Húnaflóa 1957, kr. 35.680.00,
smáupphæð.
Samkvæmt yngra sjóðsyfirlit-
inu, pr. 23. þ. m. hafa komið í
sjóðinn tekjur á tímabilinu 19.
til 23. þ. m., sem nema 16.3 millj.
kr. og eru það vissulega mjög
ánægjulegar fréttir fyrir fram-
leiðendur. Á þessum 4 dögum
hefir Útflutningssjóður greitt
ýmsar skuldbindingar sínar þ. á.
m. upp í verðuppbætur á norð-
anlandssíld, kr. 2.0 millj., enda
gat ég þess á fundinum að
greiðsla þessi væri væntanleg í
s. 1. viku.
Þjóðviljinn sér ástæðu til þess
að gera athugasemdir frá eigin
brjósti í sambandi við yfirlýsingu
Útflutningssjóðs og segir þar, að
mynd sú, sem ég hafi reynt að
draga upp af greiðslum sjóðsins,
sé í meginatriðum röng, og að |
ég hafi vísvitandi reynt að gera ;
meira úr því en rétt er, sem sjóð-
urinn á ógreitt.
Þessum aðdróttunum er raunar
fullsvarað með sjálfu yfirliti Út-
flutningssjóðs og því sem komið
er fram hér á undan. En samt
vil ég til viðbótar því benda á
eftirfarandi:
1. í yfirliti mínu tilfærði ég
ekki tekjur og gjöld Framleiðslu-
sjóðs, heldur halla þann, um 20
millj. kr. sem orðið hefur á Fram-
leiðslus j óðnum, gagnstætt því
sem gert er í yfirlýsingu Útflutn-
ingssjóðs. Hér er aðeins um
formsatriði að ræða, efnislega
skiptir það engu máli.
2. Þá skýrði ég frá því, hve
mikið af tekjum Útflutningssjóðs
hefði runnið til sjávarútvegsins,
og námu þær greiðslur hinn 19.
nóv. s. 1. kr. 188.556.427.49, eins
og ég sagði í setningarræðu minni
Framh. á bls. 19
Aðalfundur Vöku
AÐALFUNDUR Vöku, félags lýð
ræðissinnaðra stúdenta í Háskóla
íslands, var haldinn 22. nóvem-
ber. Fráfarandi formaður, Birgir
ísl. Gunnarsson, sagði frá félags-
starfinu á liðnu ári. Á þeim
címa hafði fé-
lagið meiri-
hluta í stúd-
entaráði og
hélt það hon-
um í kosning-
unum í október
sl. eins og
kunnugt er. Þá
var rætt um
ýmis mál, er
nú liggja fyrir
ráðinu og um félagsstarfið í vet-
ur. —
í stjórn voru kosnir: Jóhann
J. Ragnarsson stud. jur. (formað-
ur), Jósef H. Þorgeirsson stud.
jur., Grétar Haraldsson stud. jur.,
Ólafur Björgúlfsson stud. med.
og Ólafur B. Thors stud. jur. t
varastjórn eru: Gottskálk Björns
son stud. med. og Þórður Þor-
bjarnarson stud. polyt.
FYRIR nokkru varð stjórn hins
brezka togaraeigendafélags ósátt
við auglýsingasérfræðing sinn,
Patrick Dolan, og hefur sam-
skiptum þeirra lokið með því að
félagið segir öllum samningum
upp við hann um frekari auglýs-
ingar eftir næstu áramót.
Félag brezku togaraeigendanna
ákvað fyrir um tveimur árum að
hefja víðtækar auglýsingaaðgerð-
ir til að kynna starf fiskimann-
anna og stuðla að aukinni fisk-
neyzlu í landinu. Var mikið um
þetta talað á sínum tima, en
félagið ætlaði að verja milljónum
króna á ári í þessa auglýsinga-
starfsemi. Birtust risastórar aug-
lýsingar frá því í fjölda blaða
og sömuleiðis í sjónvarpi, og á
auglýsingaspjöldum víðs vegar.
Auglýsingin alræmda
Maðtar sá, sem falið var að
sjá um alla þessa auglýsinga-
starfsemi var Patrick Dolan.
Hann samdi meðal annars aug-
lýsingu þá, sem^ alræmd var
hér á landi á sínum tíma, þar
sem íslendingum var kennt
um slys á brezkum togurum á
íslandsmiðum. Þegar íslend-
ingar kvörtuðu yfir rangfærsl-
um þeim reyndist hann allt
annað en vel.
Gagnrýni á störf Dolans
Það hefur ekki heldur verið
sérlega mikil ánægja í Bretlandi
yfir auglýsingum þeim, sem
Dolan hefur samið. Hafa þær
verið gagnrýndar, þótt yfirborðs-
kenndar og koma að litlu gagni.
Svo var komið fyrir nokkru, að
á fundi í brezka togaraeigenda-
félaginu bar fulltrúi þeirra tog-
ara, sem sigla á fjarlæg mið fram
tillögu um að samningum við
Dolan væri slitið og var það sam-
þykkt einróma.
Áður hafði verið tekin ákvörð-
un um að verja hvorki meira né
minna en 300 þús. sterlingspund-
um í auglýsingastarfsemi á næsta
ári eða um 12 milljónum króna,
en óvíst er nú hvað úr þeim fyr-
irætlunum verður.
SaumanáiMkeið á
Patreksfirði
PATREKSFIRÐI, 25. nóv.—Und-
anfarið hefur staðið yfir sauma-
námskeið hjá kvenfélaginu Sif á
Patreksfirði Fimmtán konur tóku
þátt í námskeiði þessu, sem stóð
yfir í tvær vikur.
Kennsla fór fram alla virka
daga á kvöldin í litla salnum í
samkomuhúsinu Skjaldborg. —
Kennari var frú Ragnhildur
Helgadóttir frá ísafirði. Árangur
kennslunnar var með ágætum og
afköst mikil. — Formaður félags-
ins er frú Helga Guðmundsdótt-
ir á Vatneyri. —Karl.
STAKSTEIIVIAR
Ekki varanle^ úrræði“
Samkvæmt útreikningum verð
lagsráðs L.Í.Ú. og afurðasölu-
nefndar aðalfundar þess varð
niðurstaðan sú, að miðað við út-
gerðarkostnað eins og hann er nú,
og greiðslur Útflutningssjóðs þá -
myndi tap á meðalbát nema um
140 þús. kr. á næstu vetrarvertíð.
Tap á meðaltogara myndi hins
vegar nema um tæplega 1,1 millj.
kr. á næsta ári miðað við útgerð
arkostnað, eins og hann er nú,
og greiðslur Útflutningssjóðs til
togaranna, að óbreyttu fiskverði.
Ekki eru þetta góðar horfur
hjá útflutningsframleiðslunni. Og
auðsætt er að varla verða þau
úrræði talin „varanleg", sem
vinstri stjórnin beitti um síðustu
áramót til þess að halda útgerð-
inni í gangi.
Sú sorglega staðreynd blasir nú
við að útflutningsframleiðslan er
litlu betur sett nú en hún var
í fyrrahaust, áður en hinar gífur-
legu nýju álögur voru lagðar á
þjóðina til þess að bjarga henni.
Verðbólgan hefur haldið áfram
að aukast, rekstrarkostnaðurinn
að hækka og hallinn á útgeröinni
að aukast. Ekkert „varanlegt úr-
ræði“ hefur fundizt af hálfu vald
hafanna til þess að tryggja rekst-
ur atvinnutækjanna. Þau eru
stöðugt að sökkva dýpra í fen
styrkjastefnunnar.
Skjótar aðgerðir
í friðunarmálunum.
Aðalfundur Landsambands út-
vegsmanna taldi brýna nauðsyn
bera til skjótra aðgerða í friðunar
málunum. Sjávarútvegsmálaráð-
herra kommúnista minntist hins
vegar ekki einu orði á þau mál,
er hann ávarpaði fund útvegs-
manna. Það var eins og hann
hefði steingleymt því, að ráðstaf-
anir þyrfti að gera til þess að
færa fiskveiðatakmörkin út til
þess að tryggja hagsmuni fiski-
manna og útgerðarmanna. Hann
hafði líka gleymt mörgum djarf-
legum fullyrðingum sjálfs sín
um það, að ekkert væri auðveld-
ara en að færa landhelgislinuna
út, ef stjórnarvöldin aðeins vildu
það eða þyrðu.
Ætli Austfirðingar hafi ekki
heyrt einhverjar slíkar yfirlýs-
ingar meðan kommúnistar voru
í stjórnarandstöðu? Vestfirðingar
muna sennilega líka eftir staðhæf
ingum eins ráðherra kommún-
ista, um að auðvelt væri og sjálf
sagt að færa fiskveiðitakmörk og
Iandhelgislínu miklu lengra út
fyrir Vestfjörðum. En einnig sá
kokhrausti maður er þagnaður.
Öll loforðin og fullyrðingarnar
frá liðnum tíma eru gleymdar
þegar þessir gasprarar eru sjálfir
komnir í þá aðstöðu að ráða
stefnunni í hinum þýðingarmestu
málum.
Framsókn og Reykjavík
Reykjavík hefur undir forystu
Sjálfstæðismanna haft forgöngu
um hagnýtingu jarðhitans. Ýmsir
aðrir staðir, kaupstaðir, kaup-
tún og einstök byggðarlög í sveit
um hafa fylgt fordæmi höfuð-
borgarinnar. En til borana eftir
jarðhita þarf dýr tæki, m.a. jarð-
bora, sem hægt er að hora með
djúpt niður í jörðina eftir heitu
vatni. Gunnar Thoroddsen flutti
ásamt fleirum frv. um að lækka
eða fella niður tolla af slíkum
tækjum. Hefði slík ráðstöfun
bæði komið Reykjavík, sem nú
er að kaupa geysidýran jarðbor
og fleiri byggðarlögum, að miklu
gagni. En Eysteinn og Framsókn
máttu ekki heyra þetta nefnt.
Frv. borgarstjórans felldi Fram-
sókn með stuðningi kommún-
ista og hluta af Alþýðuflokknum
í efri deild Alþingis.
Engu að síður segir „Tíminn"
að Framsókn sé hinn eini sanni
vinur Reykjavíkur!!