Morgunblaðið - 20.03.1958, Blaðsíða 1

„Innan fiskveiðitakmarkanna
eiga íslendingar einir að ráða"
Jón Jónsson og Davið Ólafsson fluttu
mál Islands i Genf i gær
Genf, 19. marz. — Einkaskeyti frá Gunnari G. Schram,
fréttaritara Morgunblaðsins.
í DAG tóku fulltrúar íslands í landgrunnsnefndinni og fisk-
friðunarnefndinni til máls. Voru það þeir Jón Jónsson fiski-
fræðingur og Davíð Ólafsson fiskimálastjóri.
Jón Jónsson talaði á fundi færi ekki út í öfgar, eins og
landgrunnsnefndarinnar og gerði
á rökstuddan og skilmerkilegan
hátt grein fyrir sjónarmiðum Is-
lendinga. Kvað hann íslendinga
vilja njóta forgangsréttar til fisk-
veiða og friðunaraðgerða á land-
grunnshafinu og gagnrýndi að
svo hefði ekki verið áætlað í til-
lögum þjóðréttarnefndarinnar.
Sagði hann ekki nægiiegt að
strandríkjum væri heimilað að
vinna auðæfi úr sjávarbotninum,
fiskveiðilögsaga í landgrunnshaf-
inu væri strandríkjum nauðsyn-
leg.
Reynslan hefur sýnt, sagði Jón,
að mjög erfiðlega hefur gengið
að ná alþjóðasamkomulagi um
friðun fiskistofnanna, svo sem til
raunir til friðunar Faxaflóa sýna.
Rakti hann síðan landgrunnslög-
in og aðgerðirnar 1950 og 1952 —
og um ofveiði nefndi hann sem
dæmi skarkola og aukningu
stofnsins eftir friðunina.
Reglurnar frá 1950 og 1952
hafa borið allgóðan árangur í
heild, en þær verða að teljast
fyrstu skrefin á markaðri braut.
Skoðun okkar er sú, að nauð-
synlegt muni verða að setja regl-
ur, sem ná út fyrir núverandi
fiskveiiðtakmörk, sagði hann.
Við teljum að fiskurinn sé okk-
ar „landsgrunnsauðæfi“, og við
getum ekki fallizt á þá megin-
reglu, sem ekkert tillit tekur til
þess, sagði Jón.
Síðan benti Jón á að íslending-
ar ættu engar landgrunnsauðlind
ir aðrar en fiskinn, friðunarað-
gerðirnar hefðu ekki aðeins leitt
til hagsbóta fyrir íslendinga, held
ur tugþúsundir erlendra fiski-
manna. Kvaðst hann síðar mundu
ræða málið í einstökum atriðum.
Fulltrúar Ástralíu og Kanada
töluðu einnig og rökstuddu land-
grunnskröfur sínar, en undan-
skildu fiskveiðiréttindi.
O—♦—O
Á síðdegisfundi fiskfriðunar-
nefndarinnar flutti Davið Ólafs-
son ræðu, sem mikla athygli
vakti — og túlkaði á rökfastan
og mjög skilmerkilegan hátt sjón
armið Islendinga í fiskfriðunar-
og fiskverndunarmálunum. Lýsti
hann sérstaklega aðstöðu íslands
með tilliti til iiskveiðanna og
gerði tölulegan samanburð á þýð-
ingu fiskveiðanna fyrir íslend-
inga — og aðrar þjóðir.
Sá samanburður sýndi greini-
lega hina algjöru sérstöðu íslands
í þessu tilliti. Rakti Davíð stutt-
lega sögu ofveiðanna og taldi ís-
land mjög lilynnt aðgcrðum til
friðunar fiskstofninum.
Friðunaraðgerðir byggðar á al-
þjóðasamvinnu gætu þó aðeins
komið til greina utan fiskveiði-
takmarkanna, eins og þau eru á
hverjum tíma.
Innan fiskveiðitakmarkanna
eiga íslendingar einir að ráða
framkvæmdum, sem hlytu að
miðast við að tryggja afkomu
þjóðarinnar á forgangsgrund-
velli, sagði Davíð.
Lagði hann áherzlu á að Is-
lendingar hefðu mikinn áhuga á
aö tryggja jafnan rétt allra á haf-
inu, en gæta yrði þess að sú regla
reynslan hefði orðið við ísland,
þegar öllum skipum var leyft að
fiska upp að þriggja mílna land-
helgi og inni á flóum. Sagði hann,
að með þeim fyrirvara, sem
hann hefði gert, mundi íslenzka
sendinefndin geta í meginatrið-
um fallizt á uppkastið varðandi
friðunarreglur, en áskilja sér rétt
til þess að bera fram eða styðja
breytingartillögur, þegar þar að
kæmi.
Hammarskjöld
lil Moskvu
NEW YORK, 19. marz — Hamm-
arskjöld fer áleiðis til Moskvu á
morgun, en þangað fer hann í
boði Ráðstjórnarinnar. Mun hann
hafa stutta viðdvöl í Stokkhólmi
og Helsingfors á austurleið —
og ráðgert er að hann komi til
Moskvu á sunnudag — og á
mánudag hefur hann viðræður i
við Gromyko utanríkisráðherra. |
Á heimleiðinni er ákveðið að
hann komi við í London og ræði
við brezka utanríkisráðuneytis-
stjórann 31. þ. m.
Franska sfjórnin enn í
PARÍS, 19. marz — Ekki þykir
horfa vænlegar í frönskum stjórn
málum nú en fyrri daginn, því
að jafnvel er búizt við því að
forsætisráðherraferli Gaillards
verði lokið í þessari viku —
a. m. k. í bili. íhaldsmenn eiga
3 ráðherra í stjórn hans og þeir
hafa hótað að hætta stuðningi
við stjórnina ef slakað verður
hið minnsta á kröfum Frakka um
áframhaldandi herbækistöðvar í
Túnis. Hægri sinnaðir radikalar
og de Gaullistar styðja íhalds-
menn hvað þessu viðvíkur.
Vinstrisinnaður radikalar og
jafnaðarmenn eru á öndverðum
meiði og krefjast málamiðlunar
við Bourgiba og friðsamlegri sam
skipti við Túnisbúa. — Sljórn
Gaillards er hin 24. í röðinni síð-
an styrjöldinni lauk — og hún
hefur nú setið í 19 vikur.
Murphy og Beeley ræddu við
Gaillard í dag. Sagt er, að þeir
7 tungl ú
7 múnuðum
WASHINGTON, 19. marz — John
Hagen skýrði svo frá í dag, að
bandaríski sjóherinn ráðgerði að
skjóta út í geiminn 7 gervitungl-
um á næstu 7 mánuöum. Þessi
taingl verða um og yfir 10 kg.
að þyngd og 50 cm. í þvermál,
eða nokkru stærri en „Framvörð-
ur“. Margvíslegum mælitækjum
verður komið fyrir i tunglunum
— og sagði Hagen, að í næsta
tungli yrðu tæki, sem aðallega
mundu gefa upplýsingar um sól-
argcislana.
Enn flýja
Pólv
erjar
KAUPMANNAHÖFN, 19. marz—
Þrír pólskir sjómenn komu til
hafnar í Borgundarhólmi í dag á
litlum fiskibáti. Tveir þeirra báð-
ust hælis sem pólitískir flótta-
menn í Danmörku. Sá þriðji
vildi ekki stíga á land og hélt
kyrru fyrir á skipsfjöl. 10 pólskir
sjómenn hafa flúið til Danmerk-
ur það sem af er þessu ári.
hafi fengið Frakka til þess að
fallast á að láta flugvelli í Túnis
af hendi við þarlend stjórar-
völd.
Samkvæmt síðustu fréttum
mun hafa náðst samkomulag við
Burgiba um að Frakkar fengju
að halda flotahöfninni í Bizerta
þar til öðru vísi væri ákveðið,
ef þeir hyrfu þegar í stað með
allan her sinn á brott úr öðrum
hlutum- landsins. Hér er um að
ræða samkomulag milli Bourgiba
og brezka og bandaríska sátta-
semjarans. Þá mun Bourgiba
einnig vera reiðubúinn til þess
að veita tryggingu fyrir því að
uppreisnarmenn í Alsír fái ekki
að hafa afnot af flugvöllum í
Túnis. Ef Bourgiba hvikar hvergi
frá þessari afstöðu — og fransk-
ir íhaldsmenn sitja við sinn
keyp — þá mun skammt til falls
frönsku stjórnarinnar.
„Litla Evrópa66
STRASSBORG, 19. marz — Þing
hinnar nýstofnuöu „Litlu-Ev-
rópu“ kom saman í Strassborg í
dag í fyrsta sinn. Hér er um að
ræða yfirstjórn markaðsbanda-
lagsins, Euratom, og kol- og stál-
samsteypunnar, en ttalía, Frakk-
land, V-Þýzkaland og Benelux-
löndin eiga aðild að þessum sam-
tökum. Franski stjórnmálamað-
urinn Schuman var kjörinn for-
seti þingsins.
Dr. Hagen, sem stjórnað hefur tilraunum með að skjóta Van-
guard-gervitunglinu á Ioft, hefur hvað eftir annað orðið fyrlr
miklum vonbrigöum, þegar tilraunirnar liafa mistckizt. Loks
gerðist sá atburður fyrir nokkrum dögum, að Vanguard lióf sif
á loft frá Canaveral-höfða og þeytti gervitunglinu á sporbraut
umhverfis jörðina. — Á mynd þessari sýnir dr. Hagen gervi-
tunglið, vinstra megin og síðasta þrep eldflaugarinnar, hægra
megin. Það er þetta þrep sem bar gervitunglið síðasta áfang-
ann og snýst það nú ásamt gervitunglinu kringum jörðina.
Mun þctta siðasta þrep eldflaugarinnar stundum sjást með
berum augum.
Miðar í rétta átt?
NEW YORK, 19. marz — Tals-
maður Bandaríkjastjórnar hefur
látið svo um mælt, að stjórn hans
sé hlynnt því að fundur æðstu
manna verði boðaður annað hvort
í Genf eða í Stokkhólmi að
hausti. Talið er, að Bandaríkja-
stjórn sé mjög mótfallin því að
fundurinn verði haldinn í Banda-
ríkjunum, Krúsjeff og Bulganin
hafi lengi langað til þess að koma
til Bandaríkjanna — og sagt er,
að stjórnin óttist að þeir mundu
vinna áróðurssigur, ef þeir kæmu
fram fyrir bandarískan almenn-
ing.
Utanríkisráðherrafundi
IMorðurlanda lokið
STOKKHÓLMI, 19. marz —
Fundi utanríkisráðherra Norður-
landa lauk hér í borg í dag. í
sameiginlegri yfirlýsingu fundar-
ins sagði m. a., að Norðurlöndin
myndu styðja allar tilraunir, sem
miðuðu að því að koma á sam-
komulagi um afvopnun og stöðv-
un framleiðslu kjarnorku-
sprengna. Taldi fundurinn heilla-
vænlegt að „afvopna“ einhver
un tilrauna með kjarnorkuvopn
um lengri eða slcemmri tíma —
og jafnvel um óákveðinn tíma.
Þá töldu utanríkisráðherrarnir
ekki úr vegi að athuga betur
hvort ekki mundi reynast heilla-
vænlegt að afvopna einhver
ákveðin svæði — það gæti orðið
vísir að stærri vopnlausum belt-
um — og algerri afvopnun.
Þá var ákveðið á þessum
fundi, að afnám vegabréfa í
ferðalögum Norðurlandabúa á
milli Norðurlandanna skyldi
ganga í gildi 1. maí nk.
BONN, 19. marz — Ráðstjórnin
hefur gert V-Þjóðverjum tilboð
þess efnis, að gerðir verði friðar-
samningar Rússa og Þjóðverja —
og meðal skilyrða er, að fulltrú-
ar V- og A-Þjóðverja undirriti
samningana báðir.
Þá segir i fréttum, að sendi-
herrar Rússa í London, París og
Washington hafi fengið nauðsyn-
leg fyrirmæli frá Kreml til þess
að hefja undirbúning að utan-
ríkisráðherrafuridinum, sem und-
irbúa á ríkisleiðtogafundinn. —
Bandaríkjastjórn heldur enn fast
við kröfu sína um að sameining
Þýzkalands verði rædd á ríkis-
leiðtogafundi, en Rússar eru því
algerlega andvígir.
Verkfallið algert
BONN, 19. marz — Sólarhrings-
verkfall opinberra þjónustu-
manna og flutningaverkamanna
í V-Þýzkalandi lamaði í dag með
öllu allar reglulegar samgöngur
í landinu. Þátttakan er sögð hafa
verið alger — og um 225 þús.
manns lögðu niður vinnu til þess
að leggja áherzlu á að þegar
verði gengið að kröfum atvinnu-
stétta þessara um hærri laun.
Samninganefndir koma saman á
morgun, en ef ekki hafa náðst
samningar fyrir sunnudagskvöld,
hafa atvinnustéttir þessar hótað
algeru verkfalli frá og með mánu
dagsmorgni. Einnig er talin
hætta á því að verkföll skelli á
í járn- og stáliðnaðinum á næst-
unni.
□-----------------□
HÖFÐABORG, 19. marz. — Vís-
indamenn í S-Afríku tóku í dag
myndir af bandaríska gervimán-
anum Könnuði.