Morgunblaðið - 11.04.1958, Blaðsíða 9

Pöstudagur 11. apríl 1958
MORCVISBL AÐIÐ
9
Hlustað á útvarp
FYRIR heimsstyrjöldina fyrri og
lengi þar á eftir var gengi
Bkandinavískra króna hið sama
í öllum löndunum — og jafn-
gilti gulli. Upp úr því breyttist
þetta, eins og kunnugt er. Ég
vann þessi ár í Landsbanka Is-
lands við afgreiðslu erlendra við-
skipta. Fannst mér ég yrði að
lesa eitthvað um það, er vísir
menn segðu um hagfræði og um
peningamál. Komst ég í þrjár
ritgerðir er merkustu hagfræðing
ar Norðurlanda höfðu ritað um
þessi efni og las þær allar með
athygli. Þetta vox'U langar rit-
gerðir eða bæklingar, ein var t.d.
eftir hinn nafnkunna hagfræð-
ing sænska Cassel. Ðnnur eftir
prófessor einn í hagfræði. —
voru allar þessar ritgerðir mjög
vandaðar að frágangi og virtust
á föstum rökum byggðar frá
mínu sjónarmiði. En hið merki-
lega var, að einn hinna merku
höfunda komst að þeirri niður-
stöðu, að um fram allt bæri að
hækka krónuna aftur í gullgengi.
Annar taldi sjálfsagt að festa
hana í því gengi sem þá var og
hætta öllu hringli með hana. En
hinn þriðji hélt því ákveðið
fram, að skrá krónuna samkvæmt
þeim aðstæðum, sem réðu á
hverjum tíma, annað væri ekki
fært. Eftir að ég hafði lesið þess
ar þrjár merku ritgerðir vand-
lega, komst ég að þeirri niður-
stöðu, að sú hlið hagfræði er
sneri að þvi, hvað gera skyldi í
fjármálum hlyti að vera mjög
umdeilt efni og að lítið væri á
því að byggja, sem hagfræðingar
segðu um þau efni. — Á sunnu-
daginn flutti Ólafur Björnsson
prófessor erindi í vísindaflokki
nútímans um hagfræði. Auðvitað
var erindið ágætt og mikið á því
að græða, enda visindalega sam-
ið og ekkert um spádóma né
bollaleggingar eins og í hinum
áðurnefndu erindum. — Hag-
fræðin er í rauninni hjálparvís-
indi við viðskiptafræði og ábend-
ing til aukinnar velferðar þjóð-
félaga, auk þess að safna skýrsl-
um af mörgu tagi o. s. frv.
★
Þátturinn nm helgina, 30. marz,
var frá Hvanneyri. Tveir þriðj-
ungar þeirra er þar stunda land-
búnaðarnám verða bændur eða
vinna að slíkum störfum, aðrir
fara inn á aðrar brautir. Fóru
þeir Gestur og Páll með hljóð-
nemann víða um skólann, maður
heyrði skólastjóra segja frá
kennslutíma, menn segja frá
verkfærum (að visu talaði einn
svo óskýrt að erfitt var að skilja
hann), barn leika á harmoniku,
bola baula í fjósi og „kindur
jarma i kofunum". — Á Hvann-
eyri eru 65—70 kýr, sú bezta
mjólkar um 6000 lítra. Skepn-
um, bæði kúm og kindum er
gefinn mikill matur, sumt inn-
flutt, slíkt ætti algerlega að
leggjast niður í gjaldeyrislausu
landi, yfirleitt mætti spara
hundruð milljóna króna af gjald-
eyri í fóðurbæti, áburði, tilbún-
um fötum (einkum kvenfötum)
og ótal mörgu öðru. — Svo var
þáttur um hestatamningu á
Hvanneyri. Var glatt yfir hon-
um. .— Eins og kunnugt er fylgir
hestum og hestamönnum gleði
og glaðværð. Mér finnst mikið
hafa dofnað yfir Skagfirðingum
á bílaöld, enda ólíku saman að
jafna, hinum yndislegu skepn-
um, hestunum, eða bílunum, ólíf
rænum dauðum hlutum, þótt
þægilegir séu.
★
Sér Sveinn Víkingur talaði um
daginn og veginn. Benti hann á
hættuna, sem stöðugt vofir yfir
er næstu hafísár koma og loka
öllum samgöngum á sjó við mik-
inn hluta landsins. Gæti þá orðið
alger skortur á matvælum og fL
vörum víða, ef svo færi. Eru
þetta orð í tíma töluð, því efa-
laust koma hörð ár og hafís aftur,
eins og var fram yfir aldamótin
síðustu, þótt góðæri hafi verið
nú lengi. — Þá gat ræðumaður
þess að samkvæmt framtali til
stóreignaskatts, svonefnds, væru
nú hér 600 milljónerar. Að vísu
væri krónan nú ekki nema 5 aura
virði, ef miðað væri við verð-
gildi hennar 1914 (þ. e. gullgildi)
— Þá sagði hann að hér á landi
væru nú um 2000 geðbilaðir
menn og fávitar og er það mikið.
Félag stofnuðu nýlega nokkrir
menn til hjálpar þessu fólki.
Vonandi ganga margir menn,
einkum ungt, hraust fólk í þetta
félag. — Þá gat séra Sveinn um
páskahátíðina, merkustu hátíð
kristinna manna. Talaði hann
um fórnardauða Krists og upp-
risu, sem væri ekki trúaratriði
heldur þekkingaratriði. Erindi
séra Sveins, var yfirhöfuð, ágætt.
★
„Spurt og spjallað", umræðu-
fundur í útvarpssal, fundarstjóri
Sigurður Magnússon, fulltrúi;
þátttakendur voru nú: Auður
Auðuns, forseti bæjarstjórnar
Reykjavíkur, Valborg Sigurðar-
dóttir uppeldisfræðingur, Jakob
Jónsson prestur og Þórarinn
Guðnason læknir, svo ekki var
valið af verri endanum. Spurn-
ingin, sem um var fjallað var:
„Hverja teljið þér tíðastar or-
sakir hjónaskilnaðar. Þeir, sem
svöruðu, áðurnefndir menn, voru
yfirleitt á sama rnáli en komust,
sumir, all-langt út fyrir efnið. —
Frá mínum bæjardyrum séð er
í rauninni ein og aðeins ein or-
sök til hjónaskilnaðar og það er
lauslæti, þegar ekki er um sér-
stakar aðstæður að ræða, svo sem
brjálæði eða glæpahneigð annars
hvor kynsins. Lauslætið getur or
sakast af mörgu, oftar er það
karlmanninum að kenna, sem frá
upphafi er ekki við eina fjölina
feildur. Það eru, eins og stendur
í Helgakveri: „hinir skaðlegu og
skammarlegu lestir, ofdrykkjan
og lauslætið, sem skemma,
saur.ga og svívirða bæði líkama
og sál“. Þetta er hreint að orði
komist og afdráttarlaust. Vafa-
laust eru oft orsakir og málsbæt-
ur en undirrótin er lauslæti, fram
hjá því verður ekki komizt, hvort
sem þeim er skilið hafa við menn
sína og konur þykir það gott eða
illt. Ein orsök hjónaskilnaðar er
sú, að unglingar hlaupa saman
og giftast, óþroskað fólk og lítt
kunnugt. Verður svo dauðleitt
hvort á öðru eða annað hvort á
hinu og úr verður hjónaskilnað-
ui', — vegna lauslætis.
★
Níundi og síðasti þáttur af
íramhaldsleikriti Agnars Þórðar-
sonar „Víxlar með afföllum" var
í þessari viku. Margt broslegt
hefur borið á góma í leikþáttum
þessum, og hafa þeir allvel lífgað
upp daufa dagskrá og alvarlega,
nú í vetur. Ég hugsa að þessir
gamanþættir Agnars séu engu
lakari en gerist og gengur í ut-
vörpum erlendra þjóða. Ég held
að íslendingar þurfi ekkert að
skammast sín fyrir skáld sín og
standi fullkomlega til jafns við
aðrar þjóðir hvað það snertir í
öllum greinum skáldskapar. Við
megum ekki með nokkru móti
láta blindast af áróðri margra
bókmenntafræðinga, sem ekkeit
finnst til neins koma, nema út-
lent sé.
★
Dagskrá Bræðrafélags var
ágæt og átti vel við að flytja
hana á föstudaginn langa. Eink-
um þótti mér mikið til koma
hinnar samfelldu dagskrár, er
séra Jakob Jónsson hafði búið til
flutnings, og nefndi Hinn líðandi
þjónn. Voru það smekklega vald-
ir áhrifamiklir þættir úr heilagri
ritningu og yfirleitt vel með efnið
farið. — Miklir og fagrir tón-
leikar voru fluttir um bænadag-
inn að venju og hafa vafalaust
orðið fjöldamörgum til ánægju,
þótt langt sé frá því, að allir séu
móttækilegir fyrir slíka göfuga
og tignarlega músík. En nokkuð
hafa menn þó lært að njóta slíkra
tóna og má það, held ég þakka
dr. Páli Isólfssyni mest.
„Systir Gracia“ heitir leikrit,
sem útvarpið hefur flutt tvö laug
ardagskvöld. Það er eftir Mart-
inez Sierra, ágætt skáld, þýtt af
séra Gunnari Árnasyni. Þetta er
ágætt leikrit, lærdómsríkt og
snjallt, en, eins og ég hef oft rit
að, tel ég að útvarpsleikrit eigi
að vera stutt, taka um hálfan
tíma alls ekki yfir einn tíma. Þó
má segja að ágæt leikrit, eins og
þetta.flutt í útvarpssal af beztu
leikurum og undir leikstjórn
góðra manna eins og Vals Gísla-
sonar þoli menn að hlusta á einn
og hálfan til tvo tíma í einu án
þess að þreytast.
Þorsteinn Jónsson.
Verkamenn vantar
strax
— UPPLÝSINGAR I SlMA 50165 —
Fiskverkunarsttíð
Jóns Gíslasonar
HAFNARFIRÐI
Félag íslenzkra dægurlagahöfunda
Aðalfundur
verður haldinn í Breiðfirðingabúð mánudaginn 5.
maí n.k. kl. 8.30.
Fundarefni:
1. Venjuleg aðalfundarstörf
2. Önnur mál.
Þeir dægurlagahöfundar er óska eftir inngöngu í
félagið eru vinsamlega beðnir að senda sýnishorn
af tónsmíðum sínum (eitt eða fleiri) til formanns
félagsins, Víöimel 44, fyrir 20. þ.m. ásamt inntöku
beiðni.
Stjórnin.
Remington rafkn. rakvélar. — Faileg fei'mingargjöf. — Umboðið 1 Bárugata 6. — Enskt ullarkambgarn svai't, í dragtir. Vesturgötu 4.
Akranes Húseign á Akranesi til sölu. Upplýsingár gefnar í Akur- gei'ði 15, Akranesi.
Hafnarfjörður Barnavagn óska.st til kaups. — Sími 50623. — Stúlka óskast í vinnu í iðnfyrirtæki. — Upp- lýsingar í síma 1-16-00.
KEFLAVÍK 3 lierbergi og eldhús til leigu. Úpplýsingar í síma 637 eftir kl. 6 á kvöldin. Herbergi til leigu í Laugai'ásnum. Ca. 15 ferm., gott útsýni. Tilboð sendist af- greiðslunni fyrir 15. þ.m., — merkt: „8461“.
Sandblásum bila Ryðlireinsum og inálmhúðuni samvinnufélag. Görðum við Ægissíðu. Sími 1-94-51. Sendisveinahjól óskast Má vera notað. — Upplýsing- ar í síma 18980.
Chevrolet '55 Chevrolet Station ’55, í góðu lagi, til sýnis og sölu í dag. Bílasalan Klapparstíg 37. Sími 1-90-32. Chevrolet '49 Sendiferðabíli, með sætum fyr ir 8. Burðarmagn 750 kg. Aðal BÍLASALAN Aoaxstr. 16. — Sími 3-24-54.
Lélegur bill Viljum kaupa 6 manna Foi-d, ’41—’46, í mjög lélegu ástandi. Staðgreiðsla. — Bílasalan Klapparstíg 37. Sími 1-90-32. Plymouth V51 2ja dyra, lítið keyrðui', gott verð og greiðsluskilmálar. Aðal BÍLASALAN Aðalstr. 16. — Sími 3-24-54.
Járnsmiðir Vantar vana járnsmiði, plötu- smiði og handriðasmiði. Vélsmiðjan KYNDILL Sími 3-27-78. Bilar til sölu Zim ’55, 7 manna Buick ’52 og ’55 Kaiser ’52 De Soto ’53 Studebaker ’53. Skipti Chevrolet ’53, ’50, ’46 Volkswagen ’56, ’51 Skoda 440 ’57 Vauxhall ’50 Citroen ’47 Renault ’46 Bifreiðasalan Ingólfsstræti 4. Sími 17368.
Ýta til leigu B J Ö R G h.f. Sími 1-71-84 og 1-49-65.
Ný 12 liestafla smábátavél' til sölu með öllu tilheyrandi. Upplýsingar í síma 11453 og 12059. — Fyrir íermingarnar Drengjaföt Telpukjólar Kvenkjólar Dragtir Kápur Notað og Nýtt Bókhlöðustíg 9.
Ráiskona óskast strax, á heimili í nágrenni Reykjavíkui'. Má hafa með sér barn. — Upplýsingar í síma 14652. —
SVEIT öska eftir að koma tveimur telpum, á aldrinum 6 og 7 ára, á gott sveitaheimili í tvo mán- uði. Tilb. sendist afgr. blaðs- ins, mei'kt: „Vel borgað — j 8460“ Komið sem fyrst með dragtir og sumarkápur. Notað og Nýtt Bókhlöðustíg' 9.