Morgunblaðið - 29.04.1958, Blaðsíða 10

10
MORCTnVTU.AÐlÐ
Þriðjudagur 29. apríl 1958

Otg.: H.í. Arvakur, ReykjavDc.
Framkvæmdastjóri: Sigfus Jónsson.
Aðairitstjórar: Valtýr Stefánsson Cábm.)
Bjarm Benediktsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Einar Asmundsson.
Lesbók: Arm Ola, simi 33045
Auglýsingar: Arni Garðar KrisUnsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480
Asknftargjalo kr. 30.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu kr. 1.50 eintakið.
LEIKTJÖLD RIKISSTJÓRNARINNAR
EGAR núverandi ríkis-
| stjórn kom til valda, var
því hátíðlega lofað, að
sem í raunxnm
en blekking.
er ekkert annað
um allar ráðstafanir, sem máli
skiptu varðandi efnahagsmál
landsins, skyldi haft náið sam-
ráð við „samtök verkamanna og
bænda“, eins og það var orðað.
Jafnframt var því svo lýst yfir,
að stærsti stjórnmálaflokkur
landsins, sem við kosningarnar
hafði yfir 40% allra greiddra at-
kvæða skyldi gerður gersamlega
áhrifalaus á stjórn landsins og
þar með vitaskuld efnahagsmál-
in líka. Síðara loforðið hefur
verið dyggilega haldið, því Sjálf-
stæðismenn hafa ekki verið
kvaddir til ráðuneytis um ein eða
önnur mál. Ríkisstjórninni hefur
ekki þótt við þurfa, þó margan
vanda hafi borið að höndum, að
fá nokkra samstöðu við Sjálf-
stæðismenn, sem eiga svo rík ítök
með þjóðinni, sem Alþingiskosn-
ingarnar sýndu, svo og bæjar-
stjórnarkosningarnar í vetur,
sem sýndu að fylgi þeirra hafði
stórkostlega vaxið. En svo vikið
sé að hinu atriðinu, sem var sam-
ráðið við verkamenn og bænd-
ur, þá hefur hins vegar minna
orðið úr því hátíðlega loforði,
heldur en látið var í fyrstu.
Þetta „samráð“, sem svo er kall-
að, hefur á valdatíma stjórnar-
innar sérstaklega verið fólgið í
því, að kalla saman eina og aðra
hópa, eða tala við eina og aðra
menn, sem vitað var að eru
tryggir stjórninni, hvað svo sem
hún gerir og fá þessa aðila til
að leggja blessun sína yfir það,
sem ríkisstjórnin og flokkar
hennar höfðu þegar ákveðið.
Þetta samráð hefur því verið
fullkomið yfirskin, eins konar
leiktjald, sem sett var upp og
átti að sýna þjóðinni tiltekið
landslag á sviði stjórnmálanna,
★
Ef litið er á þann undirbún-
ing, sem nú hefur staðið yfir
út af nýjum tillögum varðandi
efnahagsmálin, þá er það svo, að
hin svokallaða 19 manna nefnd
hefur aldrei verið kölluð til
funda meðan á undirbúningi
málsins stóð, og það er þá ekki
fyrr heldur en í gær að sú nefnd
hefur verið kölluð saman, ef
það hefur verið gert þá. Það
sem hér liggur á bak við er vafa-
laust ekkert annað én það, að
ríkisstjórnin telur að ekki sé enn
komið nógu langt samkomulagi
hennar um málið til þess að unnt
sé að leggja það fyrir nefndina,
til þess að láta hana svo blessa
yfir það sem gert hefur verið.
★
Hér er leikinn grár leikur
gagnvart íslenzkum verkalýð.
Honum er talin trú um, að það sé
raunverulega hann sem ráði,
hann hafi úrslitavaldið, hann sem
geti sagt, hvort þetta á að gera
eða hitt. Ríkisstjórnin leyfir sér
í orði kveðnu að setja verkalýðs-
samtökin og samtök bænda í há-
sætið og segja: Ykkar er valdið.
En í framkvæmdinni er það
þannig, að þeirra er ekkert vald,
því ríkisstjórnin hefur aldrei haft
þessa aðila að öðru en leiksoppi.
Aðferðin hefur verið sú að kalla
saman einhverja menn eða hópa,
eins og áður er sagt, þegar allt
má teljast klappað og klárt, ein
göngu til þess að láta þá játa
því, sem flokkarnir hafa eftir
langar deilur og harða togstreitu
komið sér saman um að gert
skuli.
Það má fullyrða, að engin rík-
isstjórn, fyrr eða síðar, hefur
leyft sér að hafa bændur og ís-
lenzkt verkafólk að ginningar-
fíflum, eins og hér er gert.
SKATTAR OG
FORUSTUGREIN hér í
blaðinu á sunnudaginn
var, var stuttlega
vikið að hinu nýja frumvarpi
Eysteins Jónssonar um breytingu
á samvinnulögunum, sem miða
að því að opna samvinnu-
rekstrinum leið til þess að
verða algerlega skattfrjáls. —
Nýlega er svo búið að leggja á
stóreignaskattinn, sem samvinnu-
félögin sleppa að iangmestu leyti
hjá, en lendir hins vegar af full-
um þunga á rekstri einstakling-
anna, Hvort tveggja þetta, hið
nýja frumvarp sem stofnar til
algers skattfrelsis hjá samvinnu-
félögunum og stóreignaskattur-
inn, eru spor í þá átt sem ríkis-
stjórnin vill feta, en hún er sú
að kúga og drepa niður einstakl-
ingsreksturinn í landinu, en koma
honum á hendur ríkis- og sam-
vinnufyrirtækja. Nýlega hefur
Svavar Pálsson, viðskiptafræð-
ingur, skrifað grein í tímaritið
„Frjálsa verzlun" um þetta mál,
þar sem hann víkur að misbeit-
ingu skattalöggjafarinnar. 1
greininni segir m. a.:
„Skatturinn er mjög öflugt
tæki til valdbeitingar og má
glöggt sjá árangurinn í þróun
þessara mála hér á landi undan-
farna áratugi. Stóreignaskattur-
inn er einmitt slíkur skattur.
VALDBEITING
Þessi furðulega skattálagning er
gróf valdbeiting af hálfu ríkis-
valdsins til þess eins gerð að
íþyngja enn meir en áður er
gert þeim fyrirtækjum, sem rek-
in eru af einstaklingum, sameign-
ar- og hlutafélögum. Þetta er
kjarni málsins. Atvinnufyrirtæki
ríkisins og bæjarfélaga greiða
engan stóreignaskatt. Samvinnu-
félögin greiða hann aðeins að
nafninu til.“
Enn segir greinarhöfundur:
„Undir því yfirskini að reynt
sé að afla tekna til nauðsynlegra
framkvæmda, er verið að færa
þann atvinnurekstur í landinu,
sem enn er í höndum einkafyrir-
tækja í hendur opinberra og hálf
opinberra fyrirtækja. Þetta er
hinn augljósi tilgangur laganna
um skatt á stóreignir".
Það er rétt, sem greinarhöf-
undur segir, að skattálagning er
mjög öflugt tæki til valdbeiting-
ar og þetta tæki ætla núver-
andi stjórnarflokkar að nota txl
þess að gefa einkarekstrinum í
landinu rothögg, lama vilja ein-
staklinganna til að stofna til at-
vinnurekstrar og ná þannig al-
gerum undirtökum í atvinnu-
rekstrinum í landinu með því að
koma honum í hendur samvinnu-
félaganna og ríkisins.
ÖR HEIMI I
---------
Frol Romanovitsj Koslof:
Hægri hönd Krúsjeffs og
krónprins' í Kreml
//
FRAMI Frols Romanovitsj Kos-
lofs, varaforsætisráðherra Sovét-
rkjanna, hefir orðið með svo
óvæntum og skjótum hætti, að
mönnum verður ósjálfrátt hugs-
að til spútníkanna. Koslof er 49
ára að aldri, og er að því er bezt
verður séð „krónprinsinn" í
Kreml og hægri hönd Krúsjeffs.
Spútník þýðir eins og kunnugt
er förunautur. Og það var ein-
mitt hlutverk Koslofs í förinni til
Ungverjalands að vera dyggur
förunautur Krúsjeffs. Hinn ný-
bakaði forsætisráðherra lét mik-
ið á sér bera, flutti alls staðar
ræður og veitti heiðursmerkjum
viðtöku, en förunautur hans Kos-
lof lét lítið yfir sér.
Koslof fæddist 17. ágúst 1903
í þorpinu Losjtjinino, sem er suð
austur af Moskvu. Faðir hans
var fátækur hjáeigubóndi, og
leið Koslofs til frægðar og frama
er dæmigerður ferill þeirra, er
komast til valda og áhrifa í So-
vétríkjunum. Hann vann fyrst að
uppskeruvinnu, síðan stundaði
hann nám í deild þeirri í háskóla
nokkrum, er verkamenn fá að-
gang að. Loks fékk hann starf
sem ritari flokksins.
Fimmtán ára að aldri byrjaði
hann að vinna í verksmiðju í
Kasimof, sem er um 100 km suð
austur af Moskvu. Hann gekk í
Komsomol og varð innan skamms
ritari kommúnisku æskulýðs-
hreyfingarinnar. Átján ára að
aldrei gekk hann í kommúnista-
flokkinn og gat sér þar mjög góð
an orðstír.
Kiiúsjeff hefir mætur
á verkfræðingum
Árið 1934 fór hann í verk-
fræðiháskólann í Leningrad og
útskrifaðist þaðan tveimur árum
siðar. Krúsjeff hefir greinilega
miklar mætur á verkfræðingum,
því að nánustu samstarfsmenn
hans eins og Kiritjenko, Aristof,
Bresjnef og fr*ú Furtseva eru
verkfræðingar.
• ★ •
Að námi loknu tók Koslof að
starfa við verksmiðju í Isjefsk í
Úralfjöllum, en þar búa nú um
25 millj. íbúa. Árið 1939 varð
hann ritari flokksins í verksmiðj-
unni, og upp frá því einbeitti
hann sér að flokksstarfinu. Þegar
næsta ár var hann orðinn aðal-
ritari flokksins í Isjefsk, og 1944
fór hann til Moskvu til að starfa
í miðstjórn flokksins.
í útlegð í Vorkuta?
Annars er lítið vitað um störf
Koslofs á styrjaldarárunum. Þvi
er fleygt, að Stalín hafi um skeið
sent hann í útlegð til að vinna
í kolanámunum í fangabúðunum
í Vorkuta. Að styrjöldinni lok-
inni var Koslof trúað fyrir ýms
um störfum innan flokksins, og
veigamest var starf hans sem
stjórnmálaleiðtoga í Kirofverk-
smiðjunum í Leningrad. Er fylgis
menn Andrej Sjdanofs féllu í
! ónáð árið 1949, fékk Koslof tæki
færi til að sýna, hvað í honum
byggi, því að hann var gerður að
aðalritara flokksins í Leningrad,
og innan flokksins er aðeins ein
staða þessari æðri, staða aðalrit-
arans í Moskvu. Koslof var þá
þegar í hópi þeirra, er skipuðu
sér um Krúsjeff.
* Um þetta leyti kemst Kosloí
Koslof — á engan hátt óvenju-
legur maöur í útliti
svo að orði í grein: „Flokknum
á að skipa ofar öllu, og það er
skylda sérhvers kommúnista að
varðveita hreinleika hans“.
O ★ •
Er Nikita Krúsjeff varð aðal-
ritari árið 1953, fór hann til Len-
ingrad til þess að gera Koslof að
aðalritara í borginni og ná-
grenni hennar. Frú Furtsevu
gerði hann að aðalritara flokks-
ins í Moskvu. Hafði Krúsjeff nú
komið tveimur tryggum fylgis-
mönnnum sínum í mjög mikil-
j vægar stöður, og það hefir sýnt
I sig, að slíkt er mikils virði í Rúss
1 landi.
í byrjun árs 1957 varð Koslof
varamaður í æðsta ráðinu, og í
júnímánuði sama ár fékk hana
fast sæti þar, er Krúsjeff svipti
þá Malenkov, Molotov, Kagano-
vitsj og Sjepilov setu í ráðinu.
Skömmu síðar hélt Koslof mikla
ræðu og réðist harkalega á þá
Malenkov og Moiotov.
Sagt er, að enginn sé fremri
Koslof um allt skipulag og fyrir-
komulag innan flokksins. Er Krú
sjeff var sem hættast kominn um
skeið, var það Koslof, sem lagði
sig í líma við að kalla saman mið-
stjórnina til að bjarga Krúsjeff
frá því að bíða ósigur í æðsta ráð-
inu. í desember 1957 gerði Krú-
sjeff Koslof að forsætisráðherra
Rússneska alþýðulýðveldisins,
sem er kjarni Sovétríkjanna,
stærst allra alþýðulýðveldanna
og þar býr um helmingur alli'a
íbúa Sovétríkjanna. Þessi staða
Koslofs varð einkum mikivæg,
er höfð var hliðsjón af þeirri
stefnu stjórnarinnar að auka völd
þeirra, er fóru með stjórn alþýðu
lýðveldanna.
i Fyrsti varaforsætisráð-
herra ásamt Mikojan
Þann 31. marz í ár er Krúsjeff
tók við stöðu Bulganins sem for-
sætisráðherra var Koslof skipað-
ur í embætti fyrsta varaforsætis-
ráðherra ásamt Anastas Mikoj-
an. Sennilegt er, að Krúsjeff hafi
viljað gegna í senn embætti að-
alritara og forsætisráðherra af
ýmsum orsökum, m.a. vill hann
vafalaust vera jafnoki Eisen-
howers á væntanlegum stór-
veldafundi.
• ★ •
Koslof hefir tvisvar verið sæmd
ur Leninorðunni, og tvisvar hef-
ir hann fengið orðu rauða verka
lýðsfánans. Skopteiknarar á
Vesturlöndum hörmuðu það
mjög, er Bulganin með höku-
skeggið var úr sögunni sem for-
sætisráðherra en í stað hans kom
Koslof, sem á engan hátt er ó-
venjulegur maður í útliti. Koslof
ber höfuð og herðar yfir Krúsjeff
Hann er hrokkinhærður og skol-
hærður. Hann er jafnan mjög
glæsilega klæddur og er sagður
vera gáfaður og fljótur að hugsa,
góður ræðumaður og árvakur
samningamaður, sem kann þá list
að hlusta á, hvað aðrir eru að
segja.
Svalborðsströndungor ó móti
hækkun ó gjoldi til
Bnnaðarmálnsjóðs
„ALMENNUR fundur framleið-
enda landbúnaðarvara í Sval-
barðsstrandarhreppi, haldinn 15.
apríl 1958, mótmælir eindregið
framkomnu frumvarpi á Alþingi,
um helmings hækkun á Búnaðar-
málasjóðsgjaldi, sem varið verði
til byggingar bændahallar í
Reykjavík. Styður fundurinn
þessi mótmæli m. a. með því, að
ekki hefur enn verið komið til
móts við bændur og þeim tryggt
verðlagsgrundvallarverð fyrir
framleiðsluvörur sínar komnar á
vinnslustað“.
í umræðum sem gáfu tilefni til
þessarar samþykktar, kom fram,
að bændur töldu að m^ð stöðugt
vaxandi dýrtíð, væru eftirtekjur
framleiðslunnar ekki slíkar, að
þær mætti skerða eins og um-
rædd lög þó gera ráð fyrir. Þá
töldu menn, að ef hægt hefði ver-
ið að tvöfalda Búnaðarmála-
sjóðsgjaldið, væri fjárframlag
það, er þannig fengist vissulega
betur komið til annarra fram-
kvæmda en þeirra sem gert er
ráð fyrir að því verði varið til.
Mætti t. d. benda á að fremur
hefði átt að verja þessu fé til
frumbýlinga eða veita því til
nýbygginga framleiðslustöðv-
anna s. s. sláturhúsa, frystihúsa
og mjólkurvinnslustöðva. Annars
voru menn sammála um, að
Búnaðarþing hefði fremur átt að
reyna að finna leið, sem tryggði
bændum það verð fyrir afurðir
sínar, sem verðlagsgrundvöll-
urinn gerir ráð fyrir, heldur en
rýra verð bænda á þennan hátt.
— Annars voru fundarmenn sam-
mála um, að þegar Búnaðarþing
tekur slík stórmál sem þetta til
umræðu, sé það ófrávíkjan-
leg skylda þingsins að senda slík
mál heim til sambandanna til um-
sagnar, og þá fyrst, er umsögn
þeirra liggur fyrir, taki Búnaðar-
þing þau til endanlegrar af-
greiðslu.