Morgunblaðið - 20.05.1958, Blaðsíða 9

Morgunblaðið - 20.05.1958, Blaðsíða 9
Þriðjudagur 20. maí 1958 MOnCVTSJiT. 4 ÐIÐ — Fundur Sjálf- stædisfélaganna Frh. af bls. 1 stefnu í efnahagsmálum og hið eina, sem tengdi flokkana, sem að henni standa, vaeri andúð á Sjálfstæðisflokknum. Hefði hún í valdatíð stjómarinnar brotizt út í bolabrögðum gegn Sjálf- stæðismönnum. Við skulum segja þjóðinni sannleikann, sagði Ólafur Björnsson, þá mun hún fela okkur völdin og tryggja, að ráðstafanir okkar í efnahagsmái- — Nei, ég var við jarðarför. — Nú, ég hélt þú hefðir verið við jarðarför. — Sei, sei nei, ég sem var við jarðarför! Aumingja karlarnir voru heyrn arlausir og heyrðu ekki hvor til annars. Nú er það Lúðvík Jósepsson sem alls ekki heyrir sína eigin rödd frá 1956. En v.ð jarð- arför er hann, og pað við jarð- arför sjálfs sín, sem er vissulega sjaldgæft! Spurt, en plöggin falin. Eysteinn Jónsson fjármálaráð- um beri árangur á sínum tíma - herra hefur spurt okkur Sjálf_ Auk framsögumanna taiaði As geir Sigurðsson alþingismaður. — Ræðumönnum var mjög vel tekvð af áheyrtndum, sem fylitu báða sali Sjálfstæðishússins. stæðismenn spurninga, um leið og hann hefur leynt okkur þeim upplýsingum, sem hann sjálfur hefur legið yfir mánuðum sam- an, og hver sá maður verður að . . , , hafa. sem svara á spurningunum. Hvorki fugl ne ftskur Ég vU taka fram sagði ólafur Þetta mál hefur tvær aðalhlið- xhors, að Sjálfstæðisflokkurinn ar, sagði Ólafur Xhors i upphafi er aUtaf og mun alltaf verða á ræðu sinnar. I fyrsta lagi þarf moti gengisfellingu, þótt hann að athuga, hvaða áhrif frumvarp , Uafi stundum verið tilneyddur að ríkisstj órnarinnar muni hafa a viðu rkemia þá gengisfellingu, efnahagslíf í landinu Um það sem þegar hefur verið orðin. mun Ólafur Björnsson prófe-:scr | Svaraði Ólafur siðan fyrir- ræða hér á eftir. og eg vil því Spurnum Eysteins og braut nið- aðeins segja, að frumvarpið íe.ur , ur varnjr hans og Gylfa Þ. Gisla- I ingjans Hannesar Hafstein: Allt fyrst og fremst, að hér er um í sér flesta galla hreinnar geng- islækkunar og nær alla galla niðurgreiðslu- og uppbótakerfis- sonar fyrir frumvarpinu. — Svo hefur Hannibal líka talað, sagði Ólafur. Hann virtist hafa fengið af má fá annað skip og annað föruneyti. Hér nægir að skipið, skútan, fái annað föruneyti. Það þarf að iáta þessa pilta i land og útvega nýja áhöfn. Þetta verður og e. t. v. fyrr en margur hyggur En það mega þeir vita. þessir herrar, að þeir verða ekki sóttir í ráðherrabílunum og ekki í sjúkrabílunum. Það verður iík- vagninn, sem pólitískar leifar þeirra flytur á land. Mótmælaalda. Ólafur Björnsson sagði í upp- hafi ræðu sinnar, að gegn því frumvarpi ríkistjórnarinnar, sem nú væri til umræðu á Alþingi, virtist vera að rísa mótmælaalda, meiri en áður væru dæmi til. Hann minnti á afgreiðslu málsins hjá Alþýðusambandinu og á mót mæli bifreiðastjóra, farmanna, Landssambands verzlunarmanna og Verzlunarmannafélags Reykja víkur. Auk þessa hafa borizt mörg mótmælabréf um einstök atriði frv. til fjárhagsnefnda Al- þingis, nefndi Ólafur m. a. bréf frá Vinnuveitendasambandinu, Félagi íslenzkra iðnrekenda, Landssambandi íslenzkra útvegs manna, sem telur brotir-n á sét' samning, Útvegsbankanum og Landsbankanum. ins. Það er hvorki fugl né fiskur, | nýtt vit j kollinn, ætti ég e. t. v. það er óskapnaður, sá versti, sem sézt hefur á Alþingi lengi, ef núverandi ríkisstjórn sjálf er und an skilin. Hverju var lofa'ð? í öðru lagi þarf þjóðin að gera sér grein fyrir því, hvernig frum- varpið samræmist þeim loforð- um, sem stjórnin hcfur áður gef- ið. Hverju var lofað? Það átti að hætta við uppbætur og niður- greiðslur og skatta og taka upp nýja stefnu. Stjórnin var mynd- uð til að taka upp nýja stefnu. I Hún lofaði að bjarga bjóðinm án ! þess að nokkur þyrfti að missa | spón úr aski sínum, og hún ætlaði að bregða fljótt við. er sama og tapa, sagði stjórnin. Við Sjálfstæðismenn vissum, að einskis góðs var að vænta. En sjálfsagt hefur verið til fólk, sem trúði því, sem talað var Það er nú reynslunni ríkara, og bjóðin öll, sem átti að sleppa við allar álögur, er nú krafin um 790 millj ónir í viðbót við þær 300 millj., sem lagðar voru á hana með „jólagjöfinni" sælu. Eins og heyrnarlausu karlarnir Þessu næst rifjaði Ólafur Thors upp aðalsjónarmiðin, sem fram hafa komið í ræðum þeirra ráð- herra, sem talað hafa við um- ræðurnar um efnahagsmálin á Aíþingi undanfarna daga. Ræða Hermanns Jónassonar bar með sér, að hann vill fram- kvæma gengisfellingu og af- nema vísitölukerfið og telur þetta frumvarp spor í áttina. LúSvík Jósepsson segir, að vand inn í þjóðfélaginu sé Sjálfstæðis- flokknum að kenna. Svona taiar bara að segja: vit í kollinn, því að nú var hann farinn að tala á móti vísitölunni og virtist jafn vel hallast að framleiðsuvísitöl- unni hans Hermanns. Valdið í landinu. Ólafur Thors vék þessu næst nokkuð að undirbúningi efna- hagsmálafrumvarpsins og kvað það verst við starf núverandi rík isstjórnar, að hún hefði lýst því sem stefnu sinni að flytja þunga miðju valdsins frá kjósendum í landinu yfir til stéttasamtakanna. Það hefði hún að vísu svikið, því að hún þættist nú hafa fylgi Að hika 1 verklýðssamtakanna, af því að 15 | fulltrúar á nýafstöðnum fundi vildu reyna að hlífa henni. 14 i voru á móti henni en þeir voru ! fulltrúar fyrir 4/5 alis verkalýðs landinu. Ný áhöfn á skútuna. Síðasta afsökun stjórnarinnar, sagði Ólafur Thors, er nú sú, að öll sú bölvun, sem stjórnin leið- ir yfir þjóðina, sé „strandkaptein inum“ að kenna, — Ólafur Thors hafi verið búinn að sigla þjóðar- skútunni í strand. Allir vita, sagði Ólafur, að núverandi stjórn hefur nú í tvö ár siglt sömu stefnu eins og Eysteinn og vtð hinir gerðum. „Kúrsinn“ er ó- breyttur fram að þessu. Ég spyr nú: hvar er sú skúta stödd, sem strönduð er sögð, en siðan er siglt braðbyri í tvö ár án þess að breytt sé stefnunni? Hún hlýtur að vera komin upp i eyði- mörkina til Eysteins Jónssonar, ef satt væri frá sagt. Upphaf erfiðleikanna: verkföllin 1955. Þá vék Ólafur að þróun efna- hagsmálanna að undanförnu. Hann minnti á verkföllin 1955, sem bundu endi á hagstæða þró un, er staðið hafði í nokkur ár. Síðan núverandi stjórn tók við völdum, hefur kaupmáttur laun- anna minnkað og lánstraust þjóð arinnar erlendis hefur verið not að til hins ýtrasta, ekki i sam- bandi við framkvæmd varan- legra úrræða, heldur til að fleyta þjóðarbúinu áfram frá degi til dags. Er nú svo komið, að ríkis- stjórnin hefur meira en tvöfald- að erlendar skuldir ríkisins á 22 mánaða valdaferii sínum. Kynblendingur gengislækkunar og uppbóta. Þá vék Ólafur Björnsson að því að lýsa frumvarpinu, sem fyrir liggur. Hann benti í upphafi á, að ákvæði þess eru mun flóknari en þau úrræði í hreinni mynd, sem undanfarið hafa helzt verið rædd manna á milli, bæði gengis lækkun og uppbóta- og niður- greiðsluleiðin. Um er að ræða einhvers konar kynblending af gengislækkun og uppbóta- og niðurgreiðsluleið- inni. Meginkjarni frumvarpsins gifurlegar álögur að ræða — og þó aðeins tjaldað til einnar nætur. Stjórnin sjálf talar um nýjar ráð- stafanir í haust, en minna um hvaða ráðstafanir þetta eigi að vera. Þó er vísitölubinding gefin í skyn, en jafnframt virðist vera um málið ágreiningur. — Það er eitt af hinum alvarlegu atriðum þessa máls, að stjórnin virðist alls ekki hafa sameiginlega stefnu í efnahagsmálum. Þær ráð stafanir, sem gerðar eru í efna- hagsmálum, verður að miða við aðstæður á hverjum tíma, einnig aðstæður á sviði stjórnmála. Það hefur ekki verið gert nú, eins og fram kemur af því, hve mikil mótmælaalda er þegar risin vegna málsins. Verðhækkanirnar Tillögurnar munu hafa í för með sér verulegar verðhækkanir. Eftir útreikningum frá stjórninni sjálfri munu vísitöluvörur hækka um 15%, erlent byggingarefni allt að 30%, en vinnulaun um 5%, svo að byggingarkostnaður- inn í heild hækkar um 11,6%. Húsaolía verður hér eftir að bera 55% gjald, en ekkert áður. Álag á fob-verð vara í hinum þremur gjaldaflokkum innflutn- ingsgjaldsins verður þetta: 1) 112,8% (áður 97,9%). Gjaldið sjálft er 22%. 2) 157% (áður 118,4%), gjaldið sjálft 40%. 3) 206% (áður 153%). Hér verður því um gífurlegar hækkanir að ræða. Það væri e. t. v unnt að sætta sig við þær og jafnvel meira, ef menn vissu, að verið væri að koma efna hagsmálunum á fastan grundvöll, en því er ekki að heilsa. Vörn stjórnarinnar Meginsvörin við gagnrýni Sjálfstæðismanna hafa verið þessi: Vitanlega eru þetta mikl ar álögur. En hvað á að gera, hvað viljið þið? Til að gera til- lögur um heildarlausn þessara mála þarf að framkvæma mjög víðtækar rannsóknir. Það verður ekki sagt, að nauðsynlegar ráð- stafanir muni engan snerta. En því verður ekki svarað, hvað gera eigi, fyrr en athuganir liggja fyrir, t. d. um það, hvað minnst muni skerða kjör almennings. \ Þjóðin treystir Sjálfstæðis- flokknum Ég hef hér reynt að skoða þetta mál frá tveimur hliðum, sagði Ólafur Björnsson, draga fram kosti frv. ríkisstjórnarinnar ekki síður en hina augljósu galla. Þetta tel ég skylt, þó að stjórn- in, sem nú situr, eigi sízt gott skilið af Sjálfstæðismönnum. Hér er ekki um að ræða ríkisstjórn í venjulegum skilningi. Hið eina, er heldur henni saman, er and- úðin á Sjálfstæðisflokknum.-Hef- ur hún í valdatíð hennar birzt í því, að Sjálfstæðismenn hafa verið beittir bolabrögðum. Við munum segja sannleikann og ekki lofa neinum töfrabrögðum. Komið hefur í ljós, að flokkur okkar á vaxandi fylgi að fagna. Þjóðin vill veita okkur brautar- gengi til að taka við þrotabúi núverandi stjórnar. Við höfum sagt þjóðinni sannleikann nú, og hún mun því styðja okkur í framtíðinni við framkvæmd þeirra úrræða, sem gera verður. Illa búið að sjómönnum Að ræðum frummælenda loirn- um tók Ásgeir Sigurðsson alþing- ismaður til máls. Hann ræddi í upphafi nokkuð um efnahags- málafrumvarpið almennt, en vék síðan að 55% gjaldinu, sem taka á af sjómannagjaldeyri, sem er 30% af launum sjómanna,- Kvað hann þetta jafngilda 16,6% kaup- lækkun og yrði afleiðingin sú, að erfiðara yrði að fá menn á skip- in, sem yrðu að vera langdvöl- um fjarri heimilum sínum, færu þá á mis við fjölskyldu- og fé- lagslíf og ættu þess ekki kost að drýgja laun sín með vinnu heima við. Að lokum ræddi Ásgeir Sig- urðsson um skattabyrðina, sem sjómenn verða að bera, og er orð- in slík, að sumir þeirra telja sér hag í að vera í landi hluta úr árinu. Að ræðu Ásgeirs Sigurðssonar lokinni sleit fundarstjórinn Þor- valdur Garðar Kristjánsson form. Varðar, fundinum með nokkrum orðum. — Fundarritari var Magn- ús Jóhannesson, formaður Óðins. Aukin starfsemi Krahba- meinsfélags Islands gjald. Þó er lagt 30% gjald á nokkrar vörur og sérstakt inn- flutningsgjald á ýmsar vörur. Fé, sem inn kemur, er síðan notað til að greiða útflutningsatvinnu- vegunum. Kvaðst ræðumaður eft ir lauslega athugun telja, að 2/3 ráðstafananna væru gengislækk- un en % byggðist á uppbóta- kerfinu, og hlutföllin hin sömu og En þjóðarskútan er 3uðvitað maðurinn, sem stóð að verkfall- I ekki strönduð og strandar von- | styrkleika hlutföll áhangenda inu 1955, sagði Ólafur Thors, | andi aldrei.Sannleikurinner sá,að þessara leiða væru sögð í ríkis- og sem sjálfur hefur átt beinan þegar fyrrverandi stjórn hafði stjórninni. þátt í ýmsum aðgerðum í þeim tekizt að skapa hið eftirsótta jafn verkföllum siðan, sem hann telur vægi í efnahagsmálunum og óheillavænlegust. j halda því í nokkur misseri, hóf í sambandi við efnahagsráð- j ræningjaskip skothríð á þjóðar- stafanir fyrrverandi stjórnar í ársbyrjun 1956 talaði Lúðvík Jós epsson um uppbótaleiðina, sem svívirðilega árás á hinar vinn- andi stéttir. Þar var þó aðeins um 100 millj. kr. að ræða. Nú stendur hann fyrir miklu víðtæk ari og hættulegri ráðstöfunum í sama anda. Nú eru það 790 millj. ofan á „jólagjöfina," sem var 3 )0 millj. — eða alls 1100 millj. Og nú er það eina, sem hann hefur við þessa 790 millj. kr. skatta að athuga, að hver eyrir skuli ekki tekinn eftir nákvæmlega sömu leiðum eins og 100 milljón- irnar, sem hann nefndi „ósvífn- ustu árásina, á vinnandi stéttir“ í landinu 1956. — Ráðherrann minnir því á karlana tvo, sem áttu tal saman: skútuna. Það voru kommar, krat- ar og Hermann Jónasson, sem ríkisstjórninni, og hún hefði not- atlöguna gerðu með pólitísku! ið stuðnings sérfræðinga. Mætti verkföllunum 1955. í ársbyrjun því merkilegt heita, ef hið nýja 1956 sigldum við svo þjóðarskút ' " ~ unni í höfn til viðgerðar. „Kap- teinninn“ hafði brugðið sér í land, en stýrimaðurinn, Eysteinn Jónsson, var á „vakt“. Það var „hundavaktin“. Þá var það, sem þessi lýður réðist að þjóðarskút- unni. Stýrimaðurinn gat vavið hana, en skorti þrek, gafst upp og gekk í lið með þeim. Þá hófst að draga úr hættunum sem fylgt ógæfuævintýrið, sem því veidur, að þjóðarskútan er nú lögð að landi, rá- og reiðalaus og öll sködduð og skemmd. Skútan er ekki strönduð enn, en öll í lama- sessi og þarf allsherjar „yfirhal- • ingu“. Við þurfum þó ekki að hag AÐALFUNDUR Krabbameinsfé- lags íslands var haidinn í Rann- sóknastofu Háskólans þ. 13. þ. m. Mættir voru fulltrúar írá allflest er sá, að gengið er fellt með því j um krabbameinsfélögum úti á að lagt er á 55% yfirfærslu- landi svo og íélaginu í Reykja- triolfí f\A 1 n 90 0/ nlJ X yjJj Formaður Krabbameinsfél. fsl. próf. Níels Dungal, setti fundinn og tilnefndi Jónas Þorbergsson fyrrv. útvarpsstj. sem fundar- stjóra og Jón Oddgeir Jónsson ritara fundarins. Formaður flutti skýrslu um störf félagsins á sl. starfsári, sem einkum voru fólgin í aukinni fræðslustarfsemi, skýrslusöfnun og rekstri á leitarstöð Krabba- meinsfélags Rvíkur, sem Krabba ineinsfélag íslands hefur nú ekið við. þar sem félagið í Reykjavík treystist ekki lengur til að reka stöðina vegna kostnaðar. Vinnu- afköst á stöðinni hafa veriö aukin, enda aðsókn mjög mikil. Formað ur sagði frá nýjum rannsóknum og störfum hliðstæðra félaga er- lendis og leiðum, sem stjórn Krabbameinsfélags íslands hefur undirbúið til fjáröflunar. Að lok- um þakkaði próf. Níels Dungai krabbameinsfélögunum fyrir ein- góða samvinnu við Krabbameins- félag íslands og hvatti til nýrrar sóknar gegn þeim sjúkdómi, er flestum dauðsföllum veldur hér á landi. Gjaldkeri Krabbameinsfél. ísl. Hjörtur Hjartarson stórkaupm. Kostir og gallar Ólafur minnti á, að ráðstafanir í efnahagsmálum hafa nú verið mjög lengi í undirbúningi hjá kerfi, svo gallað sem það er í heild, hefði ekki einhverja kosti. Kvaðst hann vilja nefna bæði kosti þess og galla. Kostirnir eru þessir: Fram- kvæmd kerfisins er gerð faldari. Munur á aðstöðu ein- stakra útflutningsgreina er gerður minni en áður. Ætti það hafa því, að sú framleiðsla væri verðlaunuð, sem minnst gaf af sér í þjóðarbúið, en það dregur j las endurskoðaða reikningafélags Varst þú við jarðarför í dag? nýta ábendingu skáldsins og for úr framleiðsluafköstum, þegar til lengdar lætur. Þá er með frv. viðurkennt að gengi krónunnar hefur verið ofskráð. Gallar frumvarpsins eni þeir ins og kom í ljós að gjafir og áheit til félagsms namu rúmum 74 þús. kr. á semasta starfsári, og voru stærstu gjafirnar erfðafé frá Guðríði Þórarinsdóttur úr Hafnarfirði og Sophie Bertelsen í Reykjavík. Frá krabbameinsfé- lögunum bárust tæpar 100 þús. krónur. Skuldlausar eignir fé- lagsins eru nú um 318 þús. krón- ur. Úr stjórn félagsins áttu að ganga að þessu sinni þau Alfreð Gíslason læknir, ritari félagsins, Hjörtur Hjartarson gjaldkeri, frú Sigríður J. Magnúsdóttir og Gísli Jónasson skólastjóri, en voru öll endurkosin. í stjórn félagsins eiga auk þess sæti próf. Níels Dungal formaður, Gunnar Möller forst., Friðrik Einarsson læknir, Bjarni Snæbjörnsson læknir og Guðjón Gunnarsson fulltrúi frá Hafnar- firði. Endurskoðendur félagsins eru þeir Björn E. Árnason og Ari Thorlacius og varaendursk. Guð- mundur Benjamínsson klatðsk., er var kosinn í stað Þorvaldar heit. Árnasonar. Varastjórn fé- lagsins var öll endurskosin en hana skipa þeir Ólafur Einarsson læknir, frú Rannveig Vilhjálms- dóttir, frk. Sigríður Bachmann og próf. Snorri Hallgrímsson. Umræður um félagsmál voru miklar á fundinum og tóku þar til máls, auk stjórnenda, þau Magnús Jochumsson póstmeist- ari, frú Sigríður Hannesdóttir, frú Sigríður Einarsdóttlr Kjart- an Ólafsson læknir og Jóhann Pétursson kaupmaður frá Kefla- vík. Að lokum þakkaði fundarstjóri öllum fulltrúum aðalfundarins fyrir komuna og einlægan ahuga. Krabbameinsfélag Islands hef_ ur opna skrifstofu í húsi Bioð- bankans við Barónsstíg og veitir frk. Halldóra Thoroddsen henni forstöðu.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.