Morgunblaðið - 21.06.1958, Blaðsíða 12
12
MORGUWTtT 4Ð11)
Laugardagur 21. júni 1958
vegna einhverrar skyndilegrar
þrjózku lagði hún hana aftur frá
sér. Átti hún, virt og mikils
metin frú ekki að voga sér út
á götu af hræðslu við einhverja
manneskju, sem hún þekkti alls
ekki.
Snögg óttatilfinning greip hana
um leið og hún gekk út á göt-
una, ónotalegur kuldahrollur sem
hríslaðist um allan líkamann,
eins og þegar maður rekur tána
niður í vatnið, til þess að reyna
fyrir sér, áður en maður fer all-
ur niður í það. En það var ekki
nema eitt andartak sem þessi
kuldi fór um líkama hennar. Þa
vaknaði allt í einu óvenjuleg
sjálfsánægja í brjósti hennar,
kitlandi unaðarkennd eftirvænt-
ing og hún herti gönguna með
léttum, styrkum og fjaðurmögn-
uðum limaburði. Leiðinlegast
þótti henni hvað stutt var til
veitingastofunnar, en einhver
vilji rak hana áfram með hinu
dularfulla seiðmagni ævintýris-
ins. En tíminn var naumur og
einhver innri rödd sagði henni að
elskhugi hennar myndi þegar
vera kominn og farinn að bíða
hennar. Hann sat í einu horni
stofunnar, þegar hún kom inn
og spratt óðar á fætur með ör-
væntingarfullan áhyggjusvip á
andlitinu, sem gerði hvort
tveggja í senn að hryggja hana
og gleðja.
Hún varð að biðja hann um
að tala ögn lægra, því að svo
ákafur var straumurinn af spurn
ingum og ásökunum, sem flæddi
á móti henni. Hún passaði sig
með að nefna ekki hina raun-
verulegu ástæðu til fjarveru
sinnar, en lét sér hins vegar
nægja óljósar vísbendingar og
þessi óákveðnu svör hennar
æstu hann enn meira. I
þetta skipti daufheyrðist hún
við öllum óskum hans og
hafði gaman af því hvað
þessar dularfullu og óvæntu
neitanir hennar æstu hann upp.
.... Og þegar hún yfirgaf hann
eftir hálfa klukkustund, án þess
að hafa sýnt honum nokkurn
vináttuvott eða lofað nokkru,
blossaði undarleg tilfinning upp
innra með henni, sem hún hafði
aðeins þekkt á ungmeyjardögum
sínum. Það var líkast því sem
lítill, brennandi logi hefði kvikn-
að, einhvers staðar djúpt inni í
brjósti hennar og biði þess nú
aðeins að magnast og verða að
stóru báli. Þegar hún hraðaði sér
eftir götunni, varð hún þess vör
að þeir sem framhjá gengu gáfu
henni miklar gætur og þessi ó-
vænta athygli vakti svo sterka
forvitni hjá henni og löngun til
að skoða sitt eigið andlit, að hún
staðnæmdist loks fyrir framan
spegilinn í glugga einnar blóma
búðar, til þess að horfa á fegurð
sína í umgerð rauðra rósa og
blárra fjóla. Aldrei frá því á
ungmeyjarárunum hafði hún ver-
ið svona létt í spori, aldrei svona
full af lífsfjöri. Hvorki hveiti-
brauðsdagarnir né faðmlög eigin-
mannsins höfðu eggjað hana og
örvað með slíkum loga og sú
hugsun varð henni óbærileg að
brátt myndi þessi sjaldgæfi létt-
leiki, þessi þægilega vellíðan yf-
irgefa hana. Hún hélt þreytt á-
fram göngu sinni. Fyrir framan
húsið staldraði hún við eitt and-
artak til þess að anda enn einu
sinni að sgr áfengu lofti augna-
bliksins og finna til þessarar
síðustu, hjaðnandi bylgju ævin-
týrisins í hjarta sínu.
Þá fann hún allt í einu að
einhver kom við öxlina á henni
og sneri sér snöggt við.
„Hvað .... hvað viljið þér
mér?“ stamaði hún titrandi af
skelfingu, þegar hún sá hið hat-
aða andlit fyrir aftan sig og varð
enn óttaslegnari við að heyra
sjálfa sig segja þessi örlaga-
þrungnu orð. Hún hafði þó ásett
sér að þekkja ekki þessa mann-
eskju aftur, ef hún skyldi ein-
hvern tíma aftur verða á vegi
hennar, neita öllu, horfast í augu
við fjárkúgarann, óttalaus og án
þess að blikna. .. Nú var það of
seint.
,,Eg er búin að bíða eftir yður
í hálfa klukkustund, frú Wagn-
er“.
Irene kipptist við, þegar hún
heyrði nafn sitt nefnt. Þessi
manneskja þekkti nafn hennar,
vissi hvar hún átti heima. Nú
var úti um allt. Nú var engrar
björgunar von.
„Já, ég er búin að bíða í næst-
um hálfa klukkustund, frú
Wagner“.
Konan endurtók orð sín eins og
ógnandi ásökun.
„Hvað viljið þér? .. Hvers
vegna komið þér hirigað?"
„Þér vitið það vel, frú Wagner“
Irene hrökk aftur við. þegar nafn
hennar var nefnt. — „Þér vitið
vel, hvers vegna ég er komin“.
Ábyggileg og traust
Stúlka óskast
í Tóbaks- og sælgæt.isbúð. Hagstæð vaktaskipti.
Yngri en 21 árs kemur ekki til greina. Tilboð óskast
fyrir mánudagskvöld merkt: („Traust stúlka —
6229“)
„Eg hefi aldrei séð hann aft-
ur. Látið þér mig í friði. Eg mun
aldrei sjá hann framar — aldrei“.
Konan beið hin rólegasta, þang
að til Irene gat ekki sagt meira
sökum geðshræringar. Þá sagði
hún hranalega, eins og hún væri
að tala við auðmjúkan undir-
mann:
„Þér skuluð ekki reyna að Ijúga
neinu. Eg gekk á eftir yður til
veitingastofunnar“, en bætti svo
við í hæðnistón, þegar Irene hörf-
aði aftur á bak: „Ég er sko at-
vinnulaus. Þeir sögðu mér upp
starfinu vegna vinnuskorts, eða
þá skýringu gáfu þeir mér, og
hinna erfiðu tíma. Nú, slíkt not-
færir maður sér sannarlegá og
fer t. d. í langar skemmtigöng-
ur svona öðru hverju — alveg
eins og fínu frúrnar".
Eiginmaður hennar var ekki
heima, svo að hún gat kastað sér
út af á legubekkinn. Þar lá hún
hreyfingarlaus eins og stirðnað
lík, þangað til hún heyrði mál-
róm mannsins síns fyrir utan. Þá
reis hún með ýtrustu áreynslu
á fætur og staulaðist inn í næsta
herbergi, með ósjálfráðum hreyf-
ingum og helsærðu hjarta.
4.
Nú sat óttinn sem fastast hjá
henni í húsinu og vék ekki eitt
andartak út úr herbergjunum. A
hinum löngu, ömurlegu stundum,
þegar endurminningin um þenn-
an hræðilega viðburð ásótti huga
hennar og gaf henni engan frið,
gerði hún sér fulla grein fyrir
hinni vonlausu aðstöðu sinni. —
Þessi viðbjóðslega manneskja
þekkti nafn hennar, heimilis-
fang og myndi nú eflaust, þar
sem fyrsta tilraun hennar hafði
heppnazt svona ákjósanlega,
reyna að notfæra sér þessa vit-
neskju sína til frekari fjárkúg-
unar. Ár eftir ár myndi hún þjá
og þjaka líf hennar, eins og
mara, sem aldrei yrði hægt að
losna undan, því að enda þótt
fjárráð væru góð og frú Irene
ætti mjög auðugan mann, gat
hún ekki með nokkru móti keypt
sig lausa undan þessari sam-
vizkulausu manneskju, án þess
að eiginmaðurinn vissi.
Og auk þess vissi hún að lof-
Hún starði á andlit hans eins og andlit framandi manns.
Hún sagði þetta með kulda-
legri illkvitni, sem stakk Irene
í hjartað. Henni fannst hún vera
varnarlaus gagnvart þessari
ruddalegu óskammfeilni og hún
hugsaði til þess með vaxandi
skelfingu, að maðurinn hennar
kynni að heyra hið háværa tal
konunnar og koma út. Þá væri
öll von úti. Allt glatað.
Hún flýtti sér að opna silfur-
búnu budduna sína og tók upp
úr henni alla þá peninga sem
fingurnir náðu til. En í þetta
skipti hrifsaði konan ekki pen-
ingana, eins og áður, heldur hélt
hendinni á lofti, opinni eins og
ránfuglskló.
„Gefið þér mér líka budduna
yðar, svo að ég týni ekki pen-
ingunum", sagði hún svo með
köldu hæðnisglotti.
Irene horfðist í augu við hana,
en ekki nema eitt andartak. —
Þetta freka, ósvífna háð var 6-
þolandi. Hún fann viðbjóðinn
gagntaka allan líkama sinn, eins
og brennandi sársauka. Hún
þoldi ekki að sjá þetta andlit
einni sekúndu lengur. Með
snöggri hreyfingu rétti hún henni
budduna, um leið og hún sneri
b'akinu í hana og hljóp eins og
elt af einhverri hryllilegri for-
ynju, heim að húsinu.
orð og fullyrðingar svo ærulausr-
ar og forhertrar manneskju, voru
einskis virði. Einn mánuð eða
kannske tvo væri hægt að af-
stýra óhamingjunni, en þá myndi
líka öll bygging heimilisham-
ingju hennar hrynja til gruna.
Og litla huggun veitti sú vissa
henna, að hún myndi rífa fjár-
kúgaranrx með sér í fallinu.
Hún fann það með hræðilegri
vissu, að forlögin voru óumflýj-
anleg. Engin undankoma mögu-
leg. En hvað — hvað myndi ger-
ast? Frá morgni til kvölds ásótti
þessi. spurning hana. Einhvern
góðan veðurdag myndi eiginmað-
ur hennar fá bréf. Hún sá það
greinilega fyrir sér, þegar hann
kæmi inn, náfölur og myrkur á
svip, gripi í handlegginn á henni,
spyrði hana. — En svo — hvað
myndi svo gerast? Hvað myndi
hann gera? Hér hurfu myndirn-
ar snögglega í myrkri hræðilegs
ótta. Meira vissi hún ekki og
ágizkanir hennar hröpuðu niður
í botnlaust hyldýpi óvissunnar.
Eitt varð henni þó óhugnanlega
ljóst: hversu lítið hún * þekkti
í raun og veru manninn sinn,
hversu litla hugmynd hún gat
gert sér fyrir fram um ákvarðan-
ir hans. Hún hafði gifzt honum
aðallega vegna hvatninga for-
a
L
ú
ó
1) „Afsakið, en ég þarf að tala
landssímann“, sagði Markús. —
,Og ég veit hvert þú ert að
iringja", sagði Dídí, „til Sirríar
Davíðsdótur". — 2) „Ég þrái líka
að hitta þig, ástin mín“, sagði
Markús í símann. „Hafðu engar
áhyggjur af Tryggva og vegin-
um. Við ættum að geta komið í
veg fyrir þá fyrirætlun hans".
3) Á sama tíma: „Jæja, Björn, þú
verður að finna upp á ein-
hverju“, sagði Tryggvi. „Þú ert
lögfræðingur minn og ég vil fá
þennan veg gegnum Týndu
skóga“. 1
eldra sinna og ekki beinlínis gegn
vilja sínum og notið þægilegrar,
kyrrlátrar velsældar í átta ára
hjónabandi. Hún hafði eignazt
gott heimili, elskuleg börn og
notið óteljandi stunda líkamlegra
maka, en nú fyrst, þegar hún
reyndi að gera sér grein fyrir
væntanlegum viðbrögðum hans
og ákvörðunum, varð henni ljóst
hversu framandi og ókunnugur
hann var henni. Nú fyrst fór hún
að rifja upp fyrir sér hinar liðnu
samverustundir þeirra í leit að
einhverjum þeim atriðum, sem
gætu skýrt fyrir henni innræti
hans og hugarfar. Og hver
minnsta endurminning fyllti
hana örvæntingarfullri von um
það, að þar væri að finna inn-
gang að leynihólfum hjarta hans.
En þegar þessi leit gaf engin
svör við spurningu hennar,
reyndi hún að lesa þau út úr
svip hans, þar sem hann sat í
hægindastólnum sínum og las í
bók, en birtan frá lampanum
féll á andlit hans. Hún starði á
andlit hans, eins og andlit fram-
andi manns og reyndi að lesa út
úr hinum kunnugu, en þó fram-
andi dráttum þess, þau skapgerð-
areinkenni, sem hún hafði ekki
komið auga á fram til þessa.
Ennið var bjart og drengilegt,
eins og mótað af innri, strekri,
andlegri áreynslu. Munnurinn
var harðlegur og bar vott um
viljastyrk. í hverjum andlits-
drætti mátti lesa viljastyrk og
kjark. Henni kom á óvart sú
fegurð, karlmennska og alvara,
sem hún sá nú í fyrsta skipti
í svip hans og útliti. Hins vegar
gat hún ekki séð augun, þar sem
hin raunverulegu svör við spurn-
ingum hennar hlutu þó að leyn-
ast, vegna þess hve djúpt hann
laut yfir bókina. Hún gat ein-
ungis haldið áfram að stara
spyrjandi á þennan vangasvip,
hrædd við hörkuna, • sem þar
birtist, en jafnframt furðaði hún
sig á þeirri sérstöku fegurð, sem
hún veitti þar nú athygli í fyrst
skipti. Skyndilega varð henni
það ljóst að hún sat þarna og
virti hann fyrir sér með þrá og
stærilæti. Þá leit hann upp frá
bókinni og hún flýtti sér að
hörfa lengra inn í skuggann, svo
að hin brennandi spurn í auguin
hennar vakti ekki grunsemdir
hjá honum.
5.
í þrjá daga hafði hún ekki
kómið út fyrir húsdyrnar. Þá
varð hún þess vör, sér til aukins
kvíða, að hin snögglega og
óvenjulega heimaseta hennar var
farin að vekja athygli fólksins,
sem ekki hafði vanizt því, að
hún dveldist ein í herbergi sínu
klukkustundum og dögum saman
Það voru börnin hennar, sem
fyrst urðu til að veita þessari
breytingu athygli, einkum þó
sonurinn, sem lét í ljósi hina
barnalegu undrun sína yfir því,
að sjá móður sína svona mikið
heima. Hins vegar ræddi þjón-
ustufólkið í hálfum hljóðum um
þessa breytingu á venjum hús-
móðurinnar, þegar það hélt að
hún heyrði ekki. Arangurslaust
reyndi hún á margvíslegan hátt
að rökstyðja nauðsyn þessarar
óþægilegu nærveru sinnar, en
alls staðar þar sem hún ætlaði
að hjálpa til, varð hún til tafar
og öll afskipti hennar af heim-
ilisstörfunum vöktu tortryggni.
Að lokum komst hún að þeirri
niðurstöðu, að hún myndi vekja
minnsta athygli með því, að
draga sig í hlé og halda kyrru
fyrir í einkaherbergi sínu, við
Slllltvarpiö
Laugardagur 21. júní.
Fastir liðir eins og venjulega.
14.00 „Laugardagslögin". 19.30
Samsöngur: Karlakórinn „Ad-
olphina" í Hamborg syngur. —
20.30 Raddir skálda: „Hvíld á
heiðinni", smásaga eftir Jakob
Thorarensen. 21.00 Tónleikar. —
21.15 Leikrit: „Borba“ eftir
Bengt Anderberg. 22.10 Danslög.
24.00 Dagskrárlok.