Morgunblaðið - 20.07.1958, Blaðsíða 12

12
MOKCVISBL AÐ1Ð
Sunnudagur 20. júlí 1958
Félag ungra Sjálfstœðis-
manna í Barðastrandar
sýslu stotnað
Frá alþjóðaskákmóti stúdenta í Reykjavík 1957.
Skákir ungra íslendinga
MANNTAFLIÐ mun ýkjalaust heitins Sigurðssonar, sem í mörg
vera ein vinsælasta dægradvöjlár var einn af beztu skákmönn-
manna um heim allan. Allt frá j um okkar, þótt hann félli frá
því, að íþróttar þessarar var langt um aldur fram. Guðjón
fyrst getið, en það mun hafa
verið u. þ. b. 600 árum eftir
Krist, og fram á okkar dag hafa
menn leitað sér ánægju, hvíldar
og jafnvel atvinnu við skákborð-
ið. Og það er engin furða. Taflið
þroskar ýmsa beztu eiginleika
mannsins öðrum íþróttum betur,
skerpir hugsunina og skýrir vilj-
ann.
Til íslands barst manntaflið
einhvern tímann fyrir lok 12 ald-
ar. Hafa íslenzkir námsmenn og
stúdentar, sem dvalið hafa með
útlendum þjóðum, eflaust átt
mikinn þátt í að kynna þessa
íþrótt. íslendingar tóku taflinu
vel; og teflt er á íslandi enn
í dag. Skákin hefur að vísu
breyzt talsvert, en skák áhuginn
hefur ekki minnkað.
íslendingar hafa átt marga
góða skákmenn, þó lítið sé um
þá vitað. Skákíþróttin var öllu
fremur heimilisiþrótt á landi okk
ar, og íslenzkir skákmenn áttu
þess sjaldan kost að hitta „coll-
ega“ sína útlenzka. Eins hefur
verið mikill skortur á bókum eða
greinum um skák, svo ekki sé
talað um skrifaðar skákir.
Á þessu hefur þó orðið mikil
breyting á síðari árum. íslenzkir
skákmenn sækja nú reglulega
skákmót í öðrum löndum við
góðan orðstír og þýddar hafa
verið og gefnar út bækur um
skák. f>ó hefur verið tilfinnan-
legur skortur úrvalssafns ís-
lenzkra skáka, en i fyrra var
mikil bót ráðin á.
Og tilefni þessa skákrabbs er
einmitt það, að siðunni barst um
daginn bók sú, sem Friðrikssjóð-
ur gaf út á síðasta ári og heitir
„65 skákir yngri skákmanna ís-
lands“. Bók þessa gaf Friðriks-
sjóður út í minningu Guðjóns.
varð e. t. v. fyrstur allra til þess
að varpa ljóma á nöfn þeirra
ungu manna, sem orðið hafa landi
sínu til mikils sóma í heimi skák-
listarinnar á undanförnum árum,
svo segja má, að minningu hans
sé verðugur sómi sýndur með
útkomu þessarar bókar.
í bókinni eru skákir 13 ungra
skákmanna, þrjátíu ára og yngri,
ásamt mjög ýtarlegum skýring-
um, sem þeir hafa yfirleitt sam-
ið sjálfir. Skákirnar hafa skák-
mennirnir einnig valið sjálfir. í
þessum hóp eru margir mestu
skákmenn okkar Islendinga, svo
telja má öruggt, að bók þessi
er bezta úrvalssafn íslenzkra
skáka, sem út hefur komið.
Margar skákir eru þar frá
Stúdentamótunum, og allar beztu
skákir íslendinga á þeim mótum.
Margar þessar skákir hafa birzt
í erlendum blöðum og tímaritum
og fyigja þeim þá þær skýringar,
sem þar hafa fylgt.
Bók þessi hefur kynnt íslenzka
skáklist víða um heim, þó ekki sé
gömul, hefur hún talsvert flækzt,
m. a. fengu allrr keppendur á
stúdentamótinu, sem haldið var
hér í fyrra bókina að gjöí.
Efní bókarinnar er þannig rað-
að, hver skákmaður hefur sitt
rúm, þar sem birt er ágrip skák-
ferils nans ásamt mynd, en síðan
fylgja skákir þær, sem hann hef-
ur valið asamt skýringum. Er
bókin mjög smekkleg, þótt hún
láti ekki mikið yfir sér, enda
fyrst og frernst miðað við það,
að bókin megi verða sem flest-
um að gagni við hóflegu verði.
Hún er 135 síður, kostar fimmtíu
krónur og er fjölrituð og af-
greidd hjá Leiftri s/f, íngólfs-
stræti 9, Rvk.
Að lokum þetta. Ég hygg, að
menn geri sér almennt ekki grein
fyrir því, hve íslenzkir skák-
menn hafa náð góðum árangri
á alþjóðamótum. Þeir geta ekki
SUNNUDAGINN 13. júlí sl. var
að tilhlutan S.U.S. stofnað félag
ungra Sjálfstæðismanna í Austur
Barðastrandarsýslu. Stofnfund-
urinn, sem var fjölmennur, var
haldinn í Bjarkarlundi í Rey1
hólasveit, og hófst hann kl. 2 um
daginn.
Jóhannes Árnason, stud. jur.,
sem haft hefir forgöngu um stofn
un félagsiris af hálfu stjórriar
Samb. ungra Sjálfstæðismanna,
setti fundinn og stjórnaði hon-
um. Fundarritari var Jóhann
Jónsson, Mýrartungu.
Jóhannes rakti í upphafi fund-
arins aðdragandann að stofnun
félagsins, en það var. eins og
fyrr segir, stofnað á vegum ’S.U.S.
sem stefnir markvisst að því, að
innan samtakanna starfi félög í
öllum kjördæmum.
Lesin voru upp og samþykkt
lög fyrir félagið. Þá las fundar-
stjóri upp nöfn stofnenda fé-
lagsins, sem eru 47 að tölu úr
öllum 5 hreppunum á félags-
svæðinu.
Stjórn félagsins skipa þessir
menn: Jóhann Jónsson, bondi í
Mýrartungu, formaður, Aðal
steinn Aðalsteinsson, bóndi í
alltaf sigrað, en þeir berjast allt
af vel. Og þrátt fyrir það, að við
eigum aðeins einn alþjóðlegan
meistara, eigum við hóp manna,
sem boðlegir eru á mótum um
heim allan. Það getur hver og
einn sannfærzt um, sem athugar
umrædda bók.
Bókin er nauðsynleg öllum
þeim, sem kynnast vilja íslenzkri
skáklist, og yfirleitt öllum þeim,
er áhuga hafa á skák.
Hvallátrum, Einar Guðm'mds-
son, Kvígindisfirði, Gísli Ó. Gísla
son, bóndi, Djúpadal og Ingi-
mundur Magnússon, Bæ, Reyk-
hólahr. Varastjórn: Ólína Jóns-
dóttir, frú Miðhúsum og Unnur
Stefánsdóttir, Seljanesi. Endur-
skoðendur voru kosnir þeir Jón
Trausti Markússon, Reykhólum
og Erlingur Magnússon, Bæ.
Að lokinní stjórnarkosningu
hófust umræður og voru ræðu-
’ menn þeir Ari Kristinsson, sýslu
maður og Matthías Bjarnason,
form. Fjórðungssambands Sjálf-
stæðismanna á Vestfjörðum og
lýstu þeir yfir ánægju sinni með
stofnun félagsins. Af hálfu ungra
Sjálfstæðismanna töluðu Jóhann
es Árnason, stud. jur. og Sig-
urður Helgason lögfr., sem færðu
hinu nýstofnaða félagi árnaðar-
óskir og kveðjur Sambands-
stjórnar. Lögðu þeir í ræðum
sínum áherzlu á gildi samt.ak-
anna og hvöttu fundarmenn til
starfa og sóknar fyrir auknum
áhrifum Sjláfstæðisstefnunnar. —
Lauk svo þessum fjölmenna fundi
sem var hinn ánægjulegasti í alla
staði.
Með þessari félagsstofnun er náð
merkum áfanga í félagsmálum
Sjálfstæðismanna í Barðstrand-
arsýslu. Sýnir hinn mikli fjöldi
félagsmanna ótvírætt vaxandi
fýlgi ’Sjálfstæðisflokksins meðal
unga fólksins í sveitinni, en lýsir
vantrausti þess á úrræðaleysi
vinstri stjórnarinnar, einkum að-
gerðum stjórnarinnar gagnvart
bændum. Hafa Sjálfstæðismenn
og stuðningsmenn þeirra í Barða
strandarsýslu nú mikinn áhuga
fyrir að vinna kjördæmið aftur
og senda Sjálfstæðismann á þing.
Fulltrúar pólitískra ceskulýðssamtaka
í löndum Atlantshafsbandalagsins
rœddust við í Parss
Landhelgismálið bar þar á gáma
DAGANA 7.—11. júlí var haldinn
í París fundur forystumanna
stjórnmálasamtaka æskulýðsins í
löndum Atlantshafsbandalagsins.
Fundinn sóttu fulltrúar frá öll-
um löndum í bandalaginu, þ. á.
m. þrír íslendingar: Jósef Þor-
geirsson og Þór Vilhjálmsson frá
Sambandi ungra Sjálfstæðis-
manna og Einar Ágústsson frá
Sambandi ungra Framsóknar-
manna.
Á fundinum var rætt um ýmis
pólitísk mál, bæði á fundum,
sem allir þátttakendur sátu, svo
og á nefndafundum. Þátttakend-
um var skipt i 3 nefndir, og hafði
hver sinn málaflokk um að fjalla.
í 1. nefndinni, en þar átti Jósef
Þorgeirsson sæti, var rætt um
meginstefnu Atlantshafsbanda-
lagsins.
I 2. nefndinni, sem Þór Vil-
hjálmsson sat í, var rætt um ým-
is deilumál, sem risið hafa milli
ríkja í Atlantshafsbandalaginu:
Kýpurmálið, Alsír og fiskveiðiiög
söguna við ísland. Þar var einn-
ig fjallað um ýmis vandamál, sem
varða bandalagið í heild og nú
eru ofarlega á baugi t.d. afvopn-
un, samvinnu bandalagsríkjanna
á vettvangi menningar- og efna-
hagsmála o. fl.
Umræður um fiskveiðilögsög-
una við ísland voru teknar upp
að frumkvæði þeirra, sem undir-
búið höfðu fundinn. Allir íslend-
ingarnir sátu fundi 2. nefndar-
innar, þegar þær fóru fram. Um-
ræðurnar hófust með því, að
Jósef Þorgeirsson flutti ýtarlega
greinargerð um sjónarmið Islend-
inga, en síðan hófust umræður
og tóku þátt í þeim, auk íslenzku
þátttakendanna, menn frá Bret-
landi, Tyrklandi og Grikklandi.
Töldu Bretar, að stækkun fisk-
veiðilögsögunnar væri andstæö
alþjóðalögum og að vítavert væri,
að málið hefði ekki verið rætt
á vettvangi Atlantshafsbanda-
lagsins. íslendingar mótmæltu
fyrri staðhæfingunni og bentu á,
að hin síðari byggðist á van-
þekkingu. Tyrkneskur lagaprófes
sor tók undir þá skoðun, að stækk
unin væri heimil að þjóðarétti og
fulltrúi frá Grikklandi lagði á-
herzlu á þýðingu fiskveiðanna
fyrir efnahag íslenzku þjóðar-
innar.
I 3. nefndinni, en þar átti Ein-
ar Ágústsson sæti, var rætt um
starfsemi pólitískra æskulýðs-
samtaka í löndum Atlantshafs-
bandalagsins og sérstaklega um
samstarf þeirra í framtíðinni. Á-
litið var, að ástæðulaust væri að
stofna sérstakt samband þessara
samtaka, en kosin var 8 manna
nefnd til að kynna niðurstöður
fundarins og hrinda í fram-
kvæmd þeim uppástungum, sem
gerðar voru um starf í framtíð-
inni.
Þeim, sem sátu fund þennan,
var gefinn kostur á að kynnast
ýmsu, er varðar samtök vest-
rænna ríkja. Paul Henry Spaak,
framkvæmdastjóri Atlantshafs-
bandalagsins, kom í eitt af boðum
þeim, sem fundarmönnum var
haldið, og svaraði þar fjölda-
mörgum spurningum. Þá var far-
ið í aðalbækistöðvar herja banda
lagsins og ræddi Lauris Norstad
yfirhershöfðingi þar við gestina.
René Sergent, framkvæmdastjóri
Efnahagssamvinnustofnunarinn-
ar og aðrir starfsmenn hennar
fræddu þátttakendur urn starf-
semi þeirrar stofnunar. Ýmsir
forystumenn í franska Atlants-
hafsfélaginu ávörpuðu einnig
fundarmenn í veizlu, sem félag-
ið hélt þeim.
Fundurinn var undirbúinn af
Atlantshafsbandalagsfélaginu,
sem hefur aðalbækistöðvar sínar
í London. Framkvæmdastjóri
fundarins var ein af starfsmönn-
um félagsins, ungur Bandaríkja-
maður að nafni Daniel Hofgren.
Hin nýstofnuðu „Samtök um
vestræna samvinnu" höfðu milli-
göngu um þátttöku íslendinga í
fundinum.