Morgunblaðið - 31.08.1958, Blaðsíða 11

Morgunblaðið - 31.08.1958, Blaðsíða 11
Sunnudagur 31. ágúst 1958 MORGVNBLAÐIÐ 11 REYKJAVÍKURBRÉF Nauðsyn, sem ekki brýtur lög Stundum er sagt, að nauðsyn brjóti lög. Svo er ekki um þá nauðsyn íslendinga að færa út fiskveiðitakmörk sín. Þar fara nauðsyn og rétt lög saman. Um nauðsyn íslenzku þjóðar- innar þarf ekki að fjölyrða. Hún er nú orðið viðurkend af öllum. Jafnvel þeir erlendir menn, sem harðastir eru i andstöðu við þá útfærslu fiskveiðimarkanna, sem nú hefur veriþ gerð, segjast við- urkenna sérstöðu íslendinga. Þess vegna telja þeir sig vera reiðubúna til að semja um hana, þó að þeir viðurkenni ekki rétt okkar til einhliða ákvörðunar. Sannleikurinn er og sá, að hér er ekki um að ræða nauðsyn ís- lendinga einna heldur allra, sem sækja fisk í sjó á Norðurhöfum. Ofveiðin er jafnhættuleg öllum. Þó að íslendingum einum sé áskil inn réttur til veiði innan hinna nýju fiskveiðimarka, þar með tog urum okkar að einhverju leyti þá eyðir það ekki gagni annarra af hindrun ofveiðanna. Mikill munur er, hvort 50—60 togarar veiða á tilteknum miðum eða mörg hundruð. íslendingar eiiílmga um r é ttinn Nú er það að vísu svo, að nauð- synin ein skapar ekki réttinn. En íslendingar eru einhuga um, að hér sé nauðsynin vernduð af rétt- inum. Sá skilningur kom þegar fram í lögunum um vísindalega verndun fiskimiða landgrunnsins, sem Sjálfstæðismenn heittu sér fyrir, að sett voru 1948 og þing- heimur var sammála um. Allar útfræslur fiskveiðitakmarkanna eru byggðar á þeim lögum. Fyrst sú, er gerð var 1950 og síð- an hin önnur 1952, er firðir og flóar voru friðaðir og 4 mílur boðnar umhverfis allt landið, og loks nú hin þriðja, sem taka á gildi þann 1. september. Allir ís- lendingar eru sammála, ekki að- eins um nauðsyn þessara fram- kvæmda heldur og réttmæti þeirra. Sannfæring okkar er sú, að enn höfum við ekki tekið allt í þessu, sem réttur okkar raunverulega nær til. Það kemur af því, að annað er að eiga réttinn og hitt að fá hann viðurkenndan. Það er gömul saga í heiminum og þó ætíð ný, að sá máttarminni verð- ur löngum að sætta sig við lakari hlut en hinn, sem valdið hefur. Stefna öruggt að settu marki Sá, sem á rétt, er hann hefur ekki fengið viðurkenndan, verður sjálfur að gera sér markmið sitt ljóst og síðan sækja örugglega að því, hvenær sem færi gefst. Jafn- framt verður að gæta þess að mis stíga sig ekki í sókninni fyrir hin- um góða málstað. Misstig kann að verða til þess, að ekki verði einungis örðugra að ná þeim áfanga, sem þá var ætlunin að feta sig til, heldur og til þess, að villzt verði af réttri braut, lent í ógöngum, sem erfitt sé út úr að komast. Allt eru þetta einföld sannindi, sem eru bezti leiðar- vísirinn við lausn örðugra mála. Sjálfstæðismenn hafa reynt að gæta þessa í öllum afskiptum sínum af þessu lífshagsmunamáli íslenzku þjóðarinnar. Þeir gerðu það, þegar þeir fóru með fram- kvæmd málsins við útfærslu fisk veiðitakmarkanna 1950 og 1952 og allt, sem þeir hafa lagt tií um meðferð málsins nú, mótast af sama hugsunarhætti. Mikið á unnizt Augljóst var, að Genfarráð- stefnan á s.l. vetri skapaði íslend- ingum nýtt færi til framkvæmda í þessum efnum. Þar var prýði- lega á málum haldið *af íslend- inga hálfu. Formleg samþykkt fékkst að vísu ekki fyrir þeirri lausn, sem við óskuðum, en hún fékk meirihluta-stuðning. Og hvað sem öðru leið, þá var ljóst, að kenning Breta um þriggja mílna landhelgi, sem næði einnig til fiskveiðimarka, var eftir Gen- farráðstefnuna gersamlega úr sögunni. Það játa jafnvel þeir sérfræðingar, sem segjast enn ekki vissir um, að 12 mílna kenn- ingin hafi fengið næga viðurkenn ingu. Þó að íslendingar yrðu fyrir vonbrigðum um sumt á Genfarráðstefnunni, einkanlega framkomu Bandaríkjamanna, þá var hún í heild mikill ávinningur fyrir okkur. Til þessa vísaði Sjálfstæðisflokkurinn í yfirlýs- ingu sinni frá 21. maí, er hann sagði: Jafnframt bendir flokkurinn á, að íslenzki málstaðurinn hefur stöðugt verið að vinna á og aldrei meir en síðustu mánuð- ina“. Hvernig skyldi hagnýta vinning- inn ? Um meginefni málsins: að hag- nýta sér þegar í stað og sem bezt ávinninginn af Genfarráðstefn- unni, hefur aldrei verið neinn ágreiningur hér á landi. En því miður sýndist mönnum á s.l. vori nokkuð sitt hvað um aðferðina. Þá var látið heita svo í fyrstu, að haft skyldi samráð allra þing- flokkanna, bæði stjórnarflokka og stjórnarandstöðu, um hvernig að skyldi farið. Upp úr því sam- starfi slitnaði þó brátt. Fyrst og fremst vegna þess, að ríkisstjórn- inni kom ekki saman innbyrðis. Eins og kunnugt er, lá dögum eða vikum við, að hún rofnaði vegna ágreinings um málið. Sá ágrein- ingur gerði henni ómögulegt að hafa með eðlilegum hætti sam- starf við stjórnarandstöðuna vegna þess, að þá óttaðist stjórn- in, að hún sýndi andstæðingunum um of sinn eigin veikleika. Sjálfstæðismenn hafa aldrei látið þetta á sig fá, heldur æt,íð verið reiðubúnir til samstarfs og um tillögugerð, hvenær sem til þeirra hefur verið leitað. Af hverju grunn- línubreyting ? Um efni málsins fólst í yfirlýs- ingu Sjálfstæðismanna frá 21. maí, að þeir teldu, að ekki bæri eingöngu að taka ákvörðun um 12 mílna fiskveiðitakmörk, held- ur einnig að reyna að fá „nauð- synlega réttingu á grunnlínum". Þessi skoðun kom fram af því, að Sjálfstæðismenn töldu að fara ætti eins langt og fært reyndist. Þar skipta grunnlinurnar sums staðar ekki síður máli heldur en útfærsla um 8 mílur. Þetta kem- ur af tvennu. Annars vegar. af því, að þegar mörkin voru færð út fyrir Norð- urlandi 1950, lá enn ekki fyrir dómur Alþjóðadómstólsins í fisk- veiðideilu Norðmanna og Breta. Þess vegna voru grunnlínurnar fyrir norðan dregnar með öðrum hætti og okkur óhagkvæmari en Haag-dómurinn er talinn veita heimild til. Hér við bætist, að fróðir menn telja, að á Genfar- ráðstefnunni í vetur hafi verið samþykktar reglur, er heimili grunnlínuréttingar einnig annars staðar umhverfis Island, þar sem þær geta skipt miklu máli. Af þessum sökum var ekki að vænta jafnheiftúðugrar andstöðu gegn grunnlinuréttingum og gegn sjálfri útfærslunni í 12 mílur. þar sem ágreiningur um meginreglur kemur til. Hjá ríkisstjórninni varð ofan á að halda sig að 12 mílna útfærsl- unni einni. Héðan af hafa því til- lögur Sjálfstæðismanna um, að taka grunnlínubreytingarnar með, eingöngu sögulega þýðingu. En Sjálfstæðismenn hafa engu að leyna í þessu efni, heldur fýsir að skýra málið fyrir alþjóð, svo að hún geti dæmt um tillögu- gerð hvers og eins. Greinargcrð íim meðferð inálsins nauðsynleg Því fer þó fjarri, að Sjálfstæð- ismenn hafi viljað efna tilóþarfia deilna um málið. Þess vegna birtu þeir ekki í fyrstu yfirlýsingu sína frá 21. maí og skiptu sér ekki af innbyrðisþrætum stjórnarflokk- anna, fyrstu vikurnar eftir að þeir þóttust hafa komizt að satn- komulagi um málið. Eftir að æ ofan æ blossuðu upp deilur milli stjórnarflokkanna, þó að þeir hinn daginn töluðu fjálglega um einhug í málinu, og eftir að hvik- sögur um meðferð málsins á er- lendum vettvangi mögnuðust, kröfðust Sjálfstæðismenn þess, að stjórnin semdi greinargerð um málið og skýrði þjóðinni afdrátt- arlaust frá öllu, sem í því hefði gerzt. Sjálfstæðisflokkurinn taldi, að þetta væri eina ráðið til að hreinsa loftið, þá kæmi glögglega fram, hvar hver og einn stæði, hvort ágreiningur væri raunveru lega fyrir hendi og þá hvers eðlis. Glögg vttneskja almennings um Frh. á bls. 12.

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.