Morgunblaðið - 16.10.1958, Blaðsíða 9

Fimmtudagur 16 okt 1958
jtf O R C 1 \ n 1. 4 Ð I Ð
9
Nautgripasýningar
haldnar á þessu ári
Á ÞESSU sumri bar að halda
nautgripasýningar í nautgripa-
ræktarfélögum á Vesturlandi á
svæðinu frá Hvítá í Borgarfirði
að Hrútafjarðará. Auk þess höfðu
nokkur nautgriparæktarfélög á
Norðurlandi óskað eftir af-
kvæmasýningum á nautum. Voru
sýningarnar haldnar í júní og
júlí, og var ráðunautur Búnaðar-
félags íslands í nautgriparækt
formaður dómnefnda á öilum
sýningunum.
Nautgripasýningar á Vesturlandi
Alls voru sýndar i 23 felögum
á Vesturlandi 1115 kýr og 35
naut, eða 1150 nautgripir, og var
þátttaka nokkru meirj, en á
næstu sýningum áður, sem
haldnar voru árið 1954, á þessu
svæði. Af kúnum hlutu 53 I.
verðlaun, 180 II. verðlaun, 332
III. verðlaun og 550 engin. Verð-
ur ekki séð af heildarniðurstöð-
um, hvaða breytingar hafa orðið
á kúastofninum, þar sem ný fé-
lög hafa bætzt við. í eldri félög-
unum hafa þó Iitlar breytingar
átt sér stað á afurðasemi kúnna.
Nautin, sem sýnd voru, flokkuð-
ust þannig, að 1 hlaut I. verð-
laun, 23 II. verðlaun og 11 engin.
Hefur nautastofninn á svæðinu
greinilega batnað siðustu árin.
Af hinum 24 nautum, sem við-
urkenningu hlutu, voru 19 að
einhverju leyti af Kluftastofni, 3
#f Mýrdalsstofni (1 af báðum
þessum stofnum) og 2 voru vest-
firzk að ætt. Þær greinar Klufta-
stofnsins, sem útbreiddastar eru
á Vestfjörðum, eru afkomendur
Suðra V 1 í Mosvallahreppi og
Búa í Bæjarhreppi, en þeir voru
báðir synir Mána frá Kluftum.
Mátti rekja ætt 10 nautanna til
Mána. Á Snæfellsnesi og í Mýra-
sýslu eru flest nautin af Klufta-
stofninum komin út af Suðra í
Mývatnssveit, frá Kluftum.
Flestar kýr sýndar í einu fé-
lagi voru 108. Var það í Hvítár-
síðu, en þar eru nokkur álitleg
kúabú. Annars er dauft yfir
nautgriparæktarstarfsemi í Mýra
sýslu, en þó voru sýningar haldn-
ar í flestum hreppum sýslunnar.
Á Snæfellsnesi hafa nýlega verið
stofnuð nokkur nautgriparæktar-
félög, og voru sýningar haldnar
í 5 hreppum á búnaðarsambands-
svæðinu. Sökum skorts á afurða-
skýrslum hlutu fáar kýr þar við-
urkenningu. Snæfellingar og
Mýramenn þurfa að vanda til
uppeldis kúnna meira en gert er
nú og beita mjólkandi kúm á
ræktað land sumarlangt. Yrðu
kúabúin þá arðsamari en nú er.
Dalamenn starfa ekki félagslega
að nautgriparækt, og voru þvi
engar sýningar haldnar þar nú
fremur en áður.
Á Vestfjörðum starfa nokkur
nautgriparæktarfélög í hverri
sýslu, alls 12 talsins, og voru
sýningar haldnar í öllum félög-
unum. Þar er víða nokkur áhugi
á nautgriparækt, jafnvel þar,
sem mjólkursala er engin, og er
fóðrun kúnna alls staðar góð og
víða ágæt í þessum félögum.
Athyglisverðasti stofninn er í
Mosvallahreppi, þar sem kyn-
bótanautin hafa verið gerð
gömul, og því hefur hvert þeirra
sett svip sinn á stofninn. Félagið
á nú 1 I. verðlauna naut, Suðra
V 1, undan Mána og Ósk 5 á
Kluftum. Suðri er fæddur 20
júní 1945, og er þvi kominn á
14. árið og er enn í fullu fjöri.
Margar álitlegar dætur hans
voru sýndar nú. Meðal þeirra
var Heiðrún á Kirkjubóli í
Bjarnardal, sem hlaut hæstu
viðurkenningu fyrir byggingu á
sýningum nú, 86 stig. Næstar
henni að stigatölu voru þær
mæðgurnar, Ófeig og Lukka, á
Kolbeinsá í Bæjarhreppi, en þær
hafa komið nokkuð við sögu kyn-
bótastarfseminnar á Vestfjörð-
um og viðar síðustu árin. Víðar
eru til á Vestfjörðum álitlegar
kýr en í þessum tveimur sveit-
um og má þar til viðbótar nefna
bæði Ingjaldssand og örlygs-
höfn. Mest brjóstummál, 191 sm,
höfuð tvær kýr á Ingjaldssandi,
þær Skugga á Brekku og Rósa-
lind á Hrauni. Minnst brjóstum-
mál miðað við fullorðnar kýr
mældist á Snæfellsnesi, 149 sm.
Afkvæmasýningar á Norðurlandi
Beiðnir bárust Búnaðarfélagi
íslands um afkvæmasýningar á 9
nautum á Norðurlandi. A slíkum
sýningum þarf að sýna með
hverju nauti minnst 12 dætur
þess bornar, og skulu skýrslur
yfir aíurðii* dætranna jafnframt
lagðar fram á sýningu. Þessir 9
systurhópar skiptust þannig eft-
ir búnaðarsamböndum, að 2
voru í S-Þingeyjarsýslu, 4 í
Eyjafirði og 3 í Skagafirði. Voru
alls sýndar 149 dætur þessara
nauta, en við ákvörðun um kyn-
bótagildi þeirra var tekið tillit
til afurða allra skráðra dætra
nautanna, þótt þær væru ekki
sýndar allar.
Aðeins tvenns konar viður-
kenning á kynbótanautum er
veitt: II. verðlaun, þar sem tekið
er tillit til byggingar nautsins og
ættar, og I. verðlaun, þar sem
til viðbótar er tekið tillit til
byggingar og afurða systrahóps-
ins undan hverju nauti. Fyrstu
verðlaun eru því verðlaun fyrir
afkvæmi. Öll 9 nautin höfðu áður
hlotið II. verðlaun, en aðeins eitt
þeirra náði I. verðlauna viður-
kenningu nú, enda eru kröfur til
þeirra að sjálfsögðu strangar.
Þetta naut var Rauður N 46 i
Reykdælahreppi í S-Þingeyjar-
sýslu, sonur Loftfara N 6 úr
Hrunamannahreppi, en eyfirzkur
í móðurætt. Dætur Rauðs eru vel
byggðar og ágætir afurðagripir,
þótt ungar séu. Höfðu 13 þeirra
komizt í 15.3 kg hæsta dagsnyt
að 1. kálfi að meðaltali og 7 í
18.5 kg að 2. kálfi. Fyrsta heila
skýrsluárið höfðu 7 dætur Rauðs
mjólkað að jafnaði 3103 kg með
4.01% mjólkurfitu eða 12470 fitu-
einingar.
Þrjú naut hlutu biðdóm varð-
andi I. verðlaun, en það þýðir,
að dætur þeirra hafa hlotið við-
urkenningu fyrir byggingu, en
ónóg reynsla komin á mjólkur-
lagni þeirra og mjólkurfitu. Þessi
naut voru Kolur N 56 í Reyk-
Mynd sú er liér fylgir er tekin af togaranum „Þ orsteini þorskabít", er hann var að leggjast að
hafskipabryggjunni í Stykkishólmi 30. f. m. eftir fengsæla veiðiferð við Nýfundnaland. 1 ferð
þessari var skipið aðeins 11 sólarhringa frá því að það sigldi frá tslandi og til þess dags að það
lagðist að bryggju í Stykkishólmi með um 270 tonn. — „Þorsteinn þorskabítur“ var á síldveið-
um fyrir Norðurlandi í sumar undir skipstjórn Guðmundar Jörundssonar og aflaði vel.
Ljósm. Ágúst Sigurðsson.
dælahreppi og tveir synir Kols
N 1 í Eyjafirði, þeir Funi N 48
og Ægir N 63, en þeir eru báðir
í eigu S.N.E. Hin 5 nautin héldu
viðurkenningu sinni sem II. verð-
launa naut, og var mælt með
notkun sumra þeirra áfram. Þau
voru Dalur N 32 í eigu S.N.E.,
Brandur N 51 í Svarfaðardal og
3 naut í Skagafirði, þau Rauður
N 29 í Óslandshlíð, Brandur N 35
í Staðarhreppi og Höttur N 50
í Seyluhreppi.
Dætur Dals eru margar hverj-
ar ágætir afurðagripir, en komið
hefur fram spenagalli á nokkr-
um þeirra og benda líkur til
þess, að Dalur sé með erfðavísi
að þessum galla. Dætur Brands
N 51 í Svarfaðardal eru vel
byggðar kýr með óvenjugóðar
malir, en þær hafa lága mjélkur
fitu (3.5—3.6%), og nálægt þvi
önnur hver er seígmjólk Þær
eru mjólkurlagnar. í Skagafirði
var yfirleitt ekki hægt að bera
saman afurðasemi systrahóp-
anna við mæður þeirra á sama
aldri sökum skorts á afurða-
skýrslum yfir mæðurnar á þeim
tíma. Þó má fullyrða, að Höttur
í Seyluhreppi og Brandur í Stað-
arhreppi hafi báðir aukið mjólk-
urfitu stofnsins. í Skagafirði var
allmikill munur á afurðum dætr-
anna eftir því, frá hvaða bæjum
þær voru. Má vera, að niðurstöð-
ur dóma hefðu eitthvað breytzt,
ef fóðrun hefði verið jafnari og
betri á sumum bæjum.
Af hinum 9 nautum, sem sýnd
voru með afkvæmum á Norður-
landi, voru 7 af Kluftastofni og 3
af Espihólsstofni í Eyjafirði (eitt
af báðum þessum stofnum). Af
149 sýndum dætrum voru 13
hyrndar eða tæp 9%. Voru
hyrndu kýrnar undan 4 nautum
aðeins. Öll nautin eru rólynd og
I góð í meðferð og hirðingu.
íbúB
Eldri hjón óska eftir 2—3 herb. íbúð.
Uppl. í síma 32498.
i Gömul búð fjerð sem ný
Veínaðarvöm- og skódeatd
jKuiavuiuusilg 12 — Simi 12723.
☆ Veínaíarvara
☆ Íilbiíinn fatnaður
☆ Skúfatnaður
Meira úrval en
nokkru smni.
Innkaupin ánæsju-
legri og auðveldari.
Giörið svo vel og
lítið inn oa ''eynið
viðskiptin.