Morgunblaðið - 15.01.1959, Blaðsíða 10

Morgunblaðið - 15.01.1959, Blaðsíða 10
10 MORCVlSfíLAÐlÐ Fimmtudagur 15. jan. 1959. Útg.: H.f. Árvakur, Reykjavík. Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson. Aðalritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.) Bjarni Benediktsson. Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vi"ur. Einar Ásmundsson. Lesbók: Árni Óla, sími 33045. Auglýsingar: Árni Garðar Kristinsson. Ritstjórn: Aðalstræti 6. Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480. Askriftargald kr. 35,00 á mánuði innamands. í lausasölu kr. 2.00 eintakið. STEFNUBREYTING Hádegisverður við Svartahaf. — Á hægri hönd Krúsjeffs situr kona hans, Nína, en vinstra megin við hann dóttirin Nadja. Johnston situr á hægri hönd frú Nínu. Heimsókn í sumorhústað Krúséfs við Svortahaf SVO er að sjá sem fyrrver- andi samstarfsmenn Al- þýðuflokksins séu orðnir óþolinmóðir eftir því, að minni- hluta'stjórn hans leggi fram til- lögur sínar I efnahagsmálunum. Þjóðviljinn segir með stórum stöfum í gær: „Þingforseti kvartar yfir mála- fátækt. Nú er ekki lengut beðið eftir Alþýðusambandsþingi — og beðið samt“. Og í fyrradag spurði Tíminn: „Hvað dvelur tillögurn- ar,“ Sjálfur gaf hann þó svarið: „--------stærri stjórnarflokkur- inn, Sjálfstæðisflokkurinn, hefir tillögurnar til athugunar og dregst að fá álit hans“. Um þetta má segja, að Tímamönnum leiðist ekki gott að gera og gefa Sjálf- stæðisflokknum meiri völd en hann hefur. Sannleikurinn er sá, að Sjálfstæðisflokkurinn hefur enn ekki fengið tillögurnar til athugunar hvað þá að afgreiðsla þeirra hafi dregizt hjá honum. En óneitanlega kemur það úr hörðustu átt, að mennirnir, sem fyrir rúmum mánuði gáfust upp eftir nær 2V2 árs valdasetu, með þeim orðum að ný verðbólgualda væri skollin yfir, og þeim sjálf- um kæmi ekki saman um nein úr- ræði í þessum málum, sem stöðv- að gætu hina háskalegu verð- bólguþróun, sem væri að verða óviðráöanleg, — það kemur úr hörðustu átt, að einmitt þessir menn skuli víta þann úr hópnum, sem þó sýndi einhvern manndóm, fyrir að hafa ekki tillögur sínar reiðubúnar að þremur vikum liðnum. Minnihlutastjórn Alþýðu flokksins hefur þó nú þegar tek- i/.t það sem V-stjórnin gafst upp við: Að koma fiskiflotarum af stað upp úr áramótum. Jafnframt því sem viðurkennt er, að þar hefur verið unnið mikið og nauðsynlegt verk, verður að gera sér ljóst, að enn er ekki búið að leysa vandann. piotanum var nú komið út með sama hætti og í fyrra. Þá voru um áramótin gefin loforð um stórkostlegar fjárgreiðslur af ríkisins hálfu til útgerðarinnar. Fjárins til að standa við þær skuldbindingar var hins vegar ekki aflað fyrr en með bjargráðunum illræmdu nær hálfu ári síðar. Vonandi líða nú ekki eins margar vikur og þá liðu mánuðir frá því, að greiðslunum var lofað, þangað til getan til að inna þær af hendi var tryggð. En enn er þetta eftir. Emil Jónsson forsætisráðherra gerði raunar í áramótaræðu sinni nokkra grein fyrir því, hvernig hann hyggðist fara að. Að sögn Alþýðublaðsins i gær, hefir málið verið rætt á fundi Alþýðuflokksfélags Reykjavíkur á þriðjudagskvöld af Emil og Gyfa Þ. Gíslasyni. Alþýðublaðið segir svo: „Staðnæmdist Gylfi helzt við þá hugmynd, að auk verulegrar niðurgreiðslu á lífsnauðsynjum gefi launþegar og bændur eftir um 10 vísitölustig, þannig að kaupgjaldsvísitalan verði færð alla leið niður í 175 stig. Gerði hann ráð fyrir, að afla mætti þess fjár, sem þyrfti til slíkra aðgerða með raunhæfri áætlun á tekjum ríkisins, að óbreyttum sköttum og tollum og allmiklum niður- skurði á útgjöldum fjárlaga". Þá hafði Gylfi kveðið allmikla andstöðu innan Alþýðuflokksins, sérstaklega hjá forystumönnum verkalýðsfélaganna, gegn því að lækka grunnkaupið um þau 5%, sem lögfest voru í fyrravor. Enn- fremur hafði hann gert grein fyr ir þeim kjörum, sem samið var um við útvegsmenn, svo og þeim fjárhæðum,, sem afla þyrfti til þeirra og niðurgreiðslanna, sem kosta 75,5 milljónir króna. Þó að frásögnin sé nokkuð óljós, verður ekki um það villzt, að stjórnin gerir sér grein fyrir, að henni er mikill vandi á höndum. Enda er sízt ofmælt, að V-stjórnin hafi skilið við efnahagsmálin í fullkomnu öngþveiti, þegar hún rann af hólmi.Ekkert eitt úrræði dugar þvi nú, heldur verður margt til að koma. Mestu við- brigðin verða samt þau ef það tekst sem Alþýðublaðið hermir: „Gylfi sagði að lokum, að Al- þýðuflokkurinn yrði nú að vera djarfur og hiklaus í stefnu sinni, segja þjóðinni satt um það sem gera þarf, og framkvæma hina nauðsynlegu stefnu heiðarlega." Ætlunin er sem sagt að halda í þveröfuga átt við það, sem gert var af V-stjórninni, þar sem sundurlyndi og hik réði. stefn- unni, þjóðinni var sagt ósatt um flest, sem máli skipti, og heiðar- leik skorti í flestum framkvæmd- um. En einmitt vegna þessa góða ásetnings, er fullkomin ástæða til að benda á, að vöruverðslækk- unin nú frá áramótum er ekki raunveruleg. Hún er fengin með auknum niðurgreiðslum, sem al- menningur verður sjálfur að greiða úr eigin vasa. Það er sama aðferðin og kommúnistar töldu allra meina bót, á meðan þeir sjálfir voru við vöid, þó að þeir nú ærist gegn þessu úrræði. Aðalatriði málsins er, að verð- bólgan verður ekki stöðvuð nema með raunverulegri kauplækkun. Það er langhreinlegast að ganga beint til verks og segja, að grunn- kaupið eigi að lækka um 5 eða 6%, eins og Sjálfstæðismenn stungu upp á. Af því leiðir sjálf- krafa lækkun á landbúnaðarvör- um. Fjárhagskerfið er sem sé orðíð svo flókið, að það hefur gjörólík áhrif, hvort kauplækkun um nákvæmlega sömu fjárhæð er nefnd grunnkaupslækkun eða vísitöluskerðing. Grunnkaups- lækkunin er líklegri til að koma öllum aðilum að tafarlausu gagni. Samkvæmt frásögn Alþýðu- blaðsins mun minnihlutastjórn Alþýðuflokksins fremur velja 10 stiga vísitöluskerðingu en 5—6% grunnkaupslækkkun. Fjárhæðin er h. u. b. hin sama, en tryggja þarf að lækkunaráhrifin séu hin sömu. Ef svo er, þá er hér nánast um orðaleik að ræða. Það, sem hvern og einn skiptir öllu máli, er hversu miklar tekjur hans eru og hversu mikill kaupmáttur teknanna er, en ekki hvaða nafni þær eru nefndar. Ef tryggt er, að vísitöluskerðing og grunn- kaupslækkun hafi hin sömu á- hrif til lækkunar á öðrum vör- um, þá má í sjálfu sér einu gilda, hvert nafnið er valið. Hér er allt undir raunveruleikanum komið, en ekki því hvað menn vilja kalla það, sem gert er, einungis ef satt er sagt og heitin ekki val- in til að villa um fyrir mönnum. Er Mikoyan heimsótti Washing ton, sat hann m. a. hádegisverð- arboð hjá milljónamæringnum Eric A. Johnston. Það er einkum tvennt, sem teljast verður athyglisvert í sambandi við þetta boð. Johnston fékk borgara Mikoyan til að ræða um stund við bandaríska kaupsýslumenn og svara margvíslegum spurn- ingum, sem þeir lögðu fyrir hann. í öðru lagi hlaut það að vera hverjum hreinræktuðum komm- únista mikill þyrnir í augum, að gestgjafinn er dæmigerður kapí- talisti, sem hefir skrifað bækur, þar sem því er haldið fram, að kapítaliskt þjóðskipulag sé drif- fjöður frelsisins í Bandaríkjun- um og grundvöllur farsældar- hagsþróunar. Það er þó engin til- viljun, að leiðir þeirra Johnstons og Mikoyans lágu saman í Wash- ington. Erich Allen Johnston er 62 ára að aldri, foreldrar háns voru fremur efnalitlir, og Eric vann fyrir sér á ýmsan hátt, fyrst sem blaðsöludrengur, síðar sem frétta maður, hafnarverkamaður og sölumaður. Hann er nú eigandi nokkurra fyrirtækja, en hefir samt lengstum unnið fyrir aðra. Um skeið var hann forseti bandaríska viðskiptamálaráðu- neytisins, yfirmaður verðlags- eftirlits Bandaríkjanna, ráðgjafi Trumaais, sérstakur sendiherra Eisenhowers í Miðausturlöndum, meðlimur hinnar fámennu við- skiptamálanefndar Marshalláætl- unarinnar og nú að síðustu for- seti samtaka bandarískra kvik- myndaframleiðenda, og vegna þess hefir hann verið kallaður einræðisherra kvikmyndanna. Þetta viðurnefni hefir þó ekki orðið til þess, að hann er persona grata fyrir austan járntjald. Per- sónulegir eiginleikar hans munu ráða meira um það. Johnston er mikill sölumaður og er mjög laginn við að komast í náið sam- band við fólk — jafnvel það fólk, sem yfirleitt er ómögulegt að kynnsat náið. Ágætt dæmi er Stalín, sem vægast sagt geroi lítið að því að veita útlending- um áheyrn og var ekki líklegur til að eiga tal við fulltrúa kvik- myndaframleiðenda í Hollywood. En árið 1948 var þessum banda- ríska kvikmyndakonungi veittur aðgangur að Kreml, og eftir sam- talið við Stalín lýsti Johnston yfir því, að á valdatímum hins fyrrnefnda myndi ekki koma til þriðju heimsstyrjaldarinnar. Það kom í Ijós, að Johnston hafði rétt fyrir sér. Hvað eftir annað hefir John- ston heimsótt Sovétríkin til að fá Rússa til að kaupa bandarískar kvikmyndir. Með hliðsjón af skoð unum rússneskra valdhafa á bandarískum kvikmyndum og tíðum árásum sovézkra blaða á Johnston, sem þar hefir m. a. ver- ið kallaður handbendi banda- rískra heimsveldissinna, verður að telja það augljósan vott um söluhæfileika Johnstons, að hon- um tókst nýlega að fá Rússa til að kaupa kvikmyndir frá Holly- wood. Meðan á þeim samningum stóð, hlaut Johnston að eiga mikil viðskipti við Mikoyan viðskipta- málaróðherra Sovéétríkjanna. Eini Vesturlandabúinn, sem sótt hefir Krúsjeff heim Hins vegar bar fundum þeirra Johnstons og Krúsjeffs saman með nokkuð óvæntum hætti, þó að ekki hafi verið eins erfitt fyrir útlendinga að komast í samband við arftaka Stalíns og Stalín sjálfan. Óneitanlega verð- ur það að teljast óvenjulegur við- burður, að sovézkir forsætisráð- herrann skyldi bjóða Vestur- landabúa að dveljast á heimili sínu eina helgi. Ekki er vitað bet- ur en Johnston sé eini Vestur- landabúinn, sem dvalizt hefirsem gestur á heimili Nikita Krúsjeffs og kynnzt honum sem heimilis- föður, Það hefði varla legið í láginni, ef aðrir hefðu orðið á undan Johnston í þessu efni. Johnston hefir sagt frá ýmsu, einkum nú i tilefni af heimsókn Mikoyans. Bandarískir blaða- menn hafa reynt að grafast fyrir um forsöguna af kunningsskap þeirra Johnstons og Mikoyans, og hefir Johnston í viðtölum sagt frá ýmsum atvikum, er hentu hann í Rússlandi. Að sjálfsögðu hefir honum þá orðið tíðrætt um heimsóknina til Krúsjeffs. Kvöld nokkurt sat Johnston í gistihúsi í Moskvu við lestur og bréfaskriftir. Um sjöleytið hringdi síminn, og hann fékk þau skilaboð, að innan skamms myndi fulltrúi ríkisstjórnarinnar heimsækja hann. Ætlaði hann að vera heima? Vitanlega var svar- að. Skömmu fyrir miðnætti var Johnston orðinn vonlaus um, að nokkur myndi koma. Hann bjóst til að ganga til náða, en þá var barið að dyrum, og inn kom Yuri Shukov, formaður nefndar þeirr- ar, er annast menningarsambönd við útlönd. Bað hann Johnston um að pakka niður, þar sem þeir ætluðu að leggja upp í áríðandi ferðalag. Andartak hvarflaði það að Johnston, að um Síberíu væri að ræða. Jæja, það var a. m. k. bezt að hafa öll gögn með sér svo að Johnston pakkaði vand- lega niður, en vogaði sér þó að spyrja: Hvað tekur ferðalagið langan tíma? Nokkra daga var svarið. Hvert? Shukov, sem alia jafna virtist vera vel að sér í enskunni, virtist ekki skilja spurninguna, og Johnston lagði ekki í að spyrja hann spjörunum úr. Svört lúxusbifreið beið við dyrnar. Tveir menn sátu við hlið bílstjórans. Annar var túlkur. Bifreiðin ók út á flugvöll, og Johnston lagði upp í flugferð án þess að vita, hvert ferðinni væri heitið. Ferðalagið stóð alla nótt- ina. Flugvélin lenti með morgun- sárinu, og Shukov tjáði Johnston, að þeir væru komnir til Adler, sem er þekktur sumardvalarbær í baðströnd Svartahafsins. John- ston lék eðlilega mikill hugur á að vita, hvern hann ætti að heim- sækja, en hann stillti sig um að spyrja. Eftir tveggja klukku- stunda akstur í svartri Zimbif- reið, var numið staðar fyrir fram an sterklegt hlið úr járngrfind- um. í gegnum járngrindurnar grillti í hvítt, stórt einbýlishús í gömlum stíl. Einkennisbúinn dyravörður lauk upp hliðinu. Ekki vissi Johnston enn, hver var húsbóndi á þessu heimili. Hann þóttist þó geta getið sér þess til, að hann væri háttsettur. Jonhston notaði tímann til að virða fyrir sér umhverfið. í hús- inu hlutu að vera a.m.k. 30 her- bergi. Fyrir framan húsið var stór grasflöt, og þar hafði verið Framh á bls. 17

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.