Morgunblaðið - 15.03.1959, Page 16

16
MORGUNBLAÐIÐ
Sunnudagur 15. m»rz 1959
f— Ræða Bjarna
Benediktssonar
Framhald af bls. 15.
verði haldið fram, að íslenzka
stjórnin hafi með athæfi sínu þá
og síðan sýnt, að hún teldi málið
ekki þess eðlis, að það heyrði
undir Atlantshafssamninginn.
Ella er óskiljanleg sú afstaða,
að verða ekki við kröfum okkar
um, að málið yrði kært fyrir At-
lantshafsráðinu.
Vandinn óleystur
Ég játa þetta, en um leið, þá
verðum við öll að játa, að enn
er þessi vandi óleystur, að enn
eru Bretar í íslenzkri fisk-
veiðilandhelgi. Þeir hafa jafn-
vel nú alveg nýlega fært
sig freklagar upp á skaftið
en nokkru sinni fyr, þegar
þeir sækja þau mið, sem fjöl-
sóttust eru á hávertíð. Það er

fKIPAUTGCRB RIKISINS
HERÐUBREIÐ
®ustur um and til Vopnafjarð-
ar hinn 20. þ.m. — Tekið á móti
flutningi til Hornafjarðar, Djúpa
vogs, Breiðdalsvíkur, Stöðvar-
fjarðar, Borgarfjarðar og Vopna
fjarðar á morgun mánudag. Far-
seðlar seldir á fimmtudag.
Samkomur
Hjálpræðisherinn
Kl. 11: Helgunarsamkoma, Kl.
2: Sunn udagaskóli, sama tíma í
Kópavogi. KI. 20,30: Almenn sam
koma. Fleiri foringjar og her-
menn taka þátt í samkomunni. —
Allir velkomnir. — Mánudag kl. 4:
Heimiiissamþandið.
sannarleg guðs mildi, ef ekki
verður af slíku tjón, bæði á
mönnum og eignum með þeim
afleiðingum, sem nú eru ófyrir-
sjáanlegar. Þetta ástand hlýtur
að vekja áhyggjur í huga hvers
einasta góðs íslendings. í land-
helgistillögu utanríkismálanefnd
ar kemur fram, að gera beri
gangskör að því, að athæfi Breta
verði kært fyrir Atlantshafs-
bandalagi og tryggt, að það verði
tekið til umræðu og sótt á ráð-
herrafundi bandalagsins.
Sumir spyrja, af hverju að-
hefst varnarliðið ekkert í þessu
máli? En það er hér í umboði
Atlantshafsbandalagsins og það
liggur því í augum uppi, að á
meðan við sjálfir skjótum ekki
málinu til Atlantshafsbandalags-
ins, skortir allar forsendur til
þess, að varnarliðið, eða banda-
menn okkar, sem slíkir láti mál-
ið til sín taka.
Ég segi engan veginn, að ör-
uggt sé, að bandamenn okkar
telji, að á móti Atlantshafsbanda-
lagssáttmálanum sé brotið með
því, sem nú skeður við íslands-
strendur. Úr því verður reynsl-
an að skera, og sumir segja:
Hvað eigum við þá að gera, ef
Atlantshafsbandalagið vill ekki
veita okkur atbeina í þessu mikla
máli?
Ákvörðun um það verðum við
að taka, þegar við sjáum við-
brögð bandamanna okkar. En
við höfum ekki rétt til þess að
kvarta undan aðgerðarleysi
þeirra, á meðan við flytjum sjálf-
ir ekki mál okkar á þeim vett-
vangi. Við höfum fyrst mögu-
leika til að meta hvers eðlis að-
gerðir þeirra eða aðgerðarleysi
kann að vera, þegar við sjáum,
hverjar þær verða, eftir að við
höfum kært málið fyrir þeim.
Þá verðum við að skoða, íhuga
og leggja okkar dóm á það, sem
þar ber við.
í Treystum á rétt okkar
En við verðum sjálfir að hafa
kjark og treysta málstað okkar,
að trúa því, að hann fái staðizt
í hóp okkar beztu vina og þeir
vilji veita okkur liðsinni, ef við
flytjum mál okkar á drengilegan
hátt og stöndum eingöngu á rétti
okkar.
Þetta eru atriði, sem ekki verð-
ur skorið úr, fyrr en á reynir.
Ég er sannfærður um það, að
ef við hefðum hafizt handa og
kært aðfarir Breta, þegar þær
voru fyrirsjáanlegar í ágúst, þá
mundu Bretar hafa hugsað sig
tvisvar um, áður en þeir lögðu
út í herhlaup sitt. Mér er jafn
ljóst, að erfiðara er að leysa þetta
mál nú en þá, vegna þess,
að Bretar mundu telja sig verða
fyrir miklum álitshnekki við að
láta nú undan. Hætt er því við,
að þessi deila verði ekki fljót-
leyst. En allar deilur eru leysan-
legar, ef nægur vilji er fyrir
hendi og ef aðilarnir eru fúsir
til þess að lúta réttinum, og það
verðum við vitanlega að gera, ef
við viljum vera lýðræðis- og
réttarþjóð. Og hvað getum við
íslendingar, minnstir allra þjóða,
verið annað en lýðræðis- og rétt-
arþjóð? Við verðum að treysta
réttinum, ekki síður en aðrir og
hegða okkur samkvæmt því.
Svo mjög sem búið er að koma
landhelgismálinu í sjálfheldu,
þá tel ég enn sem fyrr, að ráðleg-
ast sé, að við sækjum málið á
þeim vettvangi, þar sem vitað er
að við eigum bezta vini, sem hafa
skuldbundið sig til að verja okk-
ur fyrir óréttmætri árás.
Hinu verðum við svo að vera
viðbúnir, að við mælumst að sjálf
sögðu ekki einir við um, hvað
sé lög og réttur. En ef okkur
er misboðið af vinum okkar, ef
við njótum ekki jafnréttis á við
aðra og á okkur er níðzt, þá er
enginn sá Islendingur, sem ekki
sé fús til þess að taka afleið-
ingunum af slíkri framkomu. Ég
óttast ekki, ef við undirbúum mál
okkar nógu vel og erum sjálfir
reiðubúnir til þess, sem við
krefjumst af öðrum, að lúta rétt-
inum.
Sameinumst um gæfu
og gengi
íslenzku þjóðarinnar
Ég gat um það í upphafi ræðu
minnar, að enginn vafi væri á,
að afstaða okkar Sjálfstæðis-
manna í utanríkismálum hefði
átt ríkan þátt í því, að Sjálf-
stæðisflokkurinn stórjók fylgi
sitt við kosningarnar 1956. Síð-
ar hefur komið á daginn, að fylgi
flokksins hefur enn mjög aukizt,
eins og sveitastjórnarkosningarn-
ar 1958 sýndu. Allt þetta hlýtur
að verða okkur mjög til hvatn-
ingar. En við skulum minnast
þess, jafnt í utanríkismálum sem
öðrum málum, að aldrei er nóg
að treysta því, sem hefur gerzt.
Það er aldrei nóg að treysta því,
að það fylgi haldist, sem einu
sinni fékkst, heldur verðum við
ætíð að halda þannig á máíum,
að til okkar sé borið traust vegna
þeirra atburða, sem eru að ger-
ast á hverjum tíma. Vegna þess
að íslenzka þjóðin treysti okkur
betur en öðrum til þess að leysa
vanda sinn. Hingað til höfum við
haldið þannig á þessum efnum,
að þjóðin hefur veitt okkur
traustsyfirlýsingu. Við skulum
héðan af eins og hingað til gæta
þess að eiga traustið skilið og
allra sízt hika, þegar vandinn
er mestur. Við skulum ótrauðir
votta lýðræðisþjóðunum vináttu
okkar, en við skulum einnig hik-
laust halda fast við rétt okk-
ar og standa saman sem einn
maður um gæfu og gengi íslenzku
þjóðarinnar.
Fjáröílunardagur
Hvítabandsins
ídag
FYRIR skömmu átti eitt af sjúkra
húsum Reykjavíkur 25 ára af-
mæli.
Kvenfélagið Hvítabandið hafði
ráðizt í það tvísýna fyrirtæki að
reisa þessa stofnun og vann að
því, af miklum dugnaði.
Hinn 20. febrúar 1934 var fyrsti
sjúklingurinn lagður inn á
„Hvítabandið", þar voru 38
sjúkrarúm.
Kvenfélagið Hvítabandið starf
rækti sjúkrahúsið í 9 ár. Á þeim
tíma voru lagðir þar inn 5278
sjúklingar, eða 586 að meðaltali
á ári.
Yfirlæknir frá fyrstu tíð hefir
verið hr. Kristinn Björnsson.
Margir góðir Reykvíkingar
lögðu félaginu lið til fjáröflunar:
t.d. lánuðu ókeypis kvikmynda-
hús og gáfu minningargjafir.
Bjarni Jónsson frá Galtafelli gaf
útvarpshlustunartæki við hvert
rúm sjúkrahússins.
Fjárhagsöruðleikar voru þess
valdandi að félagið afhenti
Reykjavíkurbæ sjúkrahúsið.
Nú hefir Reykjavíkurbær
starfrækt Hvítabandið i 16 ár
upndir stjórn sama yfirlæknis.
Um nokkura ára skeið hefir
Kvenfélagið Hvítabandið starf-
rækt ljósastofu, en sökum hús-
næðisleysis hefir starfið legið
niðri í 2 vetur.
í dag sunnudag, efnir fé-
lagið til merkjasölu til ágóða fyr
ir starfsemi sína, byggingu ljósa-
stofu og fleira, og væntir þess að
bæjarbúar taki vel á móti börn-
: unum ér þau bjóða merki Hvíta-
Ibandsins til sölu sunnud. 15. þ.m.
t
LESBÓK BARNAKNA
LESBÖK BAKNANNA
S
ætlaði að fara að hrósa
henni, en ég komst alls
ekki að.
„Fyrst við ætlum að
vera leynilögreglur, verð-
um ,við að breyta um
nöfn", hélt hún áfram,
„það er bezt að þú heitir
Pétur, en ég PálT'.
Ég sá að vinkona mín
var mjög hreykin af upp-
finningu sinni, svo að ég
kunni ekki við að segja
henni, að mig langaði
hreint ekkert til að heita
Pétur.
„Er þá ekki bezt, að við
byrjum strax", sagði ég,
en „Páll" var nú ekki
alveg á því.
„Hvaða leynilögreglu-
menn heldur þú að fari
að eltast við glæpamenn
eldsnemma á morgnana?"
sagði hann spekingslega.
Ég varð að sætta mig
við að bíða kvöldsins, því
þá höfðum við líka gott
tækifæri til að fara seint
út, ef okkur sýndist.
Mamma „Páls“ og pabbi
hans voru að fara í veizlu,
og ég mátti vera hjá
honum þangað til þau
kæmu aftur.
Við fórum í bæinn
klukkan hálf níu og héld-
um beina leið niður að
símstöð, ef ske kynni, að
við heyrðum eitthvert
dularfullt símtal. Fimm
mínútur liðu, tíu og tutt-
ugu, án þess að nokkuð
gerðist, en þá skeði líka
nokkuð í meira lagi grun-
samlegt.
Maður um tvítugt kom
inn og talaði í annan inn-
anbæjarsímann: „Ég mæti
þér þá rétt fyrir níu--,
já, bak við Búnaðarbank-
ann — — já, já, ég er
með þá — — náði í þá
með herkjubrögðum-------
Þú veizt það------bless
á meðan". Samtalinu var
lokið og maðurinn gekk
út
Það skauzt margt í
gegn um minn litla koll
á skömmum tíma. Hann
ætlaði náttúrlega að hitta
einhvern mann bak við
Búnaðarbankann, og þeir
urðu að vera á ferðinni
fyrir níu, áður en nætur-
vörðurinn kæmi. Þegar
hann sagði: „Já, ég er
með þá“, hefur hann átt
við þjófalyklana, sem hon
um hefur með „herkju-
brögðum" tekizt að ná í.
Þetta var augljóst mál
og við vorum ekki seinar
á okkur að læðast á eftir
náunganum.
Ekki leit hann nú bein-
línis út fyrir að vera þjóf-
ur, en hann var sjálfsagt
of sniðugur til að láta það
sjást á sér. Hann nam
staðar fyrir utan bank-
ann bakdyramegin og við
stóðum skammt frá og
létum sem við værum að
bíða eftir einhverjum.
„Páll“ var alltaf að líta á
úrið sitt.
Loksins kom ung og
falleg stúlka og gekk til
mannsins. „Skyldi hún
vera „samsærismaður-
in n“?
Um leið og þau gengu
fram hjá okkur, sagði
hún: „Ertu með þá?“ —
„Já“, svaraði hann og
dró tvo bíómiða upp úr
vasa sínum.
Þetta voru þá bara
kærustupör, að fara i bíó.
Töfraskómir
— Hvaðan kemur þú,
væni minn? spurði hann
drenginn.
— Dvergurinn sendi
mig, svaraði Villi, eg átti
að skila þessum pakka.
— Betra er seint en
aldrei,- sagði risinn og
rétti út hendina. Aldrei
bafði Villi séð þvilíkan
hramm og hann varð dá- |
lítið smeykur.
— Vertu óhræddur,
drengur minn, eg geri þér
ekkert mein. Eg er Þrym-
ur, skýjarisinn, sem bý til
þrumurnar og eldingarn-
ar. En eg er ekkert slæm-
ur samt.
Þetta þótti Villa vænt
um að heyra, því að ris-
inn var svo stór, að hann
hefði getað haldið á Villa
í lófa sínum.
Risinn opnaði pakkann
og tók gulnaða og snjáða
pappírsörk út úr honum.
— Hefur nú dvergur-
inn ennþá sent mér vit-
lausa uppskrift, tautaði
risinn ergilegur í barm
sér.
Við biðum þar til þau
hurfu fyrir næsta horn,
þá lölluðum við heldur
skömmustulegar heim á
leið.
Þegar þetta gérðist vor-
um við 11 ára, en síðan
höfum við ekkert fengizt
við svona mál.
Inga (14 ára)
— Kannt þú nokkrar
töfraþulur, væni minn?
— Nei, svaraði Villi.
•— Það var slæmt, sagði
risinn. — Sjáðu til, ég átti
að fá uppskriftina að
þrumuveðri með tólf eld-
ingum og ellefu skrugg-
um, og þess vegna verð
ég að vita, hvað ellefu
sinnum tólf er mikið.
Dvergurinn skrifar, að
hann sendi mér svarið, en
eg er næstum viss um, að
það er rangt.
— Nú, hvað segir dverg
urinn, spurði Villi, sem
kunni stóru töfluna utan
að.
— Hann segir, að tólf
eldingar sinnum ellefu
skruggur geri níutíu og
níu þrumuský.
— Alveg snarvitlaust,
hrópaði ViIIi. — Tólf
sinnum ellefu eru hundr-
að þrjátíu og tveir.
— Ertu viss um það?
spurði risinn undrandi. —
Gott, gott, mér þykir
vænt um, að eg get þá
búið til þrumuveðrið eins
og það á að vera. Það
hefði farið laglega, ef mig
hefði vantað þrjátíu og
þrjú þrumuský. Eg er þér
sannarlega mjög þakklát-
ur. Get eg ekki launað þér
þetta með einhverjum
greiða?
— Jú, það getur þú
sannarlega, flýtti Villi sér
að segja. — Þú getur sagt
mér, hvernig ég á að
losna við töfraskóna. Þeir
neyða mig til að sendast
fyrir dverginn allan lið-
langan daginn og það
kæi*i ég mig ekkert um.
Meira.
Þórdís Þormóðsdóttir,
Haga, Seyðisfirði, N-Múl.,
óskar að skrifast á við
dreng eða stúlku, 9—11
ára —, Inga Þórarinsdótt-
ir, Helgafellsbraut 21,
Vm. og Helga Herberts-
dóttir, Hólagötu 4, Vm.,
við pilt eða stúlku 12—15
ára —, Jóhanna Pálsdótt-
ir og Sigurlaug Gísladótt-
ir, báðar á Hásteinsveg
36, Vm. við pilt eða
stúlku 13—15 ára —, Guð
björg Gísladóttir, Vest-
mannabraut 60, Vm. og
Elísabet Ólafsdóttir, Vest-
mannabraut 61, Vm., við
pilt eða stúlku 12—14 ára
—, Brynja Pétursdóttir,
Kirkjubæ, Vm. og Sólveig
Adólfsdóttir, Vestmanna-
braut 76, Vm, við pilt eða
stúlku 12—14 ára —■,
María Hjartardóttir, Lyng
holti, Ólöf Guðmunds-
dóttir, Lyngbergi, Kristín
Valtýsdóttir, Kirkjufelli,
allar í Vestmannaeyjum,
við pilta eða stúlkur 12—
13 ára.