Morgunblaðið - 26.04.1959, Qupperneq 8

8
MORGUTVBLAÐ1Ð
Sunnudagur 26. apríl 1959
Vænghaf Katalínu er sem svifflugu. — Þetta er sú síðasta.
^JCcitufi
inct
una á fætur annarri á hilluna.
„Gamli Pétur“ söng sitt síðasta
fyrir nokkrum árum, nú eru
tætlurnar einar eftir af honum
utangarðs á flugvellinum. Þar
lauk merkum þætti okkar stuttu
flugsögu. Öðrum Katalínubát er
Flugfélagið búið að leggja, e. t. v.
fyrir fullt og allt — og sá þriðji
á að syngja sitt síðasta í haust að
sögn forráðamanna félagsins.
Þesar flugvélar hafa á undan-
förnum árum gegnt þýðingar-
miklu hlutverki í samgöngumál-
um okkar — og það er leiðinlegt
að sjá þær grotna niður, þótt
búið sé að hirða úr þeim allt nýti-
legt áður. Flugsaga okkar er
stutt — og e.t.v. þess vegna ætt-
um við að geta komið upp flug-
vélasafni, sem jafnframt segði að
einhverju leyti sögu flugsins á ís-
landi. „Gamli Pétur“ hefði átt að
vera í því safni.
☆
Cjamla CJexaó
☆
N Ú er aðeins einn maður,
sem tók þátt í þrælastríðinu í
Bandaríkjunum, á lífi. Hann
býr í Texas og er 116 ára.
— Sá næstsíðasti dó fyrir
skemmstu í Tennessee. Hann
var 112 ára. Svo enn var það
Texas, sem sigraði.
FLUGFÉLAG íslands þótti ráð-
ast í stórvirki hið mesta, er það
keypti árið 1944 Katalinuflugbát
frá Bandaríkjunum. Þetta var þá
langstærsta flugvél okkar, gat
flutt 20 farþega með hagkvæmri
innréttingu — og hafði margra
klukkustunda flugþol. Þessi Kata
línuflugbátur bar einkennisstaf-
ina TF-ISP, var stundum kallað-
ur „Pétur“ — og i seinni tíð
aldrei annað en „Gamli Pétur“.
„Pétur" hafði verið í notkun
Bandaríkjaflughers eins og allir
Katalínuflugbátarnir, sem við
eignuðumst síðar. En þessi fyrsti
var þó frábrugðin þeim síðari
að því leyti, að á honum voru
engin lendingarhjól — og var
hann því eingöngu sjóflugvéj.
Þar af leiðandi óhagkvæmari í
rekstri og heltist fyrstur úr lest-
inni.
„Gamli Pétur“ markaði samt
sem áður merk tímamót í flug-
sögu okkar. Hann var fyrsta ís-
lenzka flugvélin, sem hóf milli-
landaflug, það var til Kaup-
mannahafnar 1945. Síðar bættust
Flugfélaginu tveir Katalínuflug-
bátar — og um tíma áttu Loft-
leiðir einnig tvær flugvélar þess-
arar gerðar.
TVEIB japanskir hermenn, sem
hafast við í skógum á einni
Filippseyja, neita enn að gefast
upp. Þeir eru sem sé enn að
heyja síðari heimsstyrjöldina og
ætla að berjast til þrautar. Að
vísu eru skotfærin þrotin fyrir
nokkrum árum, en þeir sýna
hug sinn á margan annan hátt.
Itrekaðar tilraunir hafa verið
gerðar til þess að fá mennina til
að gefast upp, með góðu eða
illu, en allt án árangurs.
„Gamli Pétur“.
Katalínuflugbátarnir hafa verið
okkur hin mestu happaskip, jafn-
an þótt hinir öruggustu farkostir
þó seinfærir séu. Framleiðsla
þeirra hófst árið 1935. Þeir voru
einungis smíðaðir til strand-
gæzlu og ,,kafbátaveiða“, enda
komu þeir að góðu haldi í heims-
styrjöldinni síðari. Sagt er, að
þýzku kafbátarnir hafi ekki ótt-
azt neitt jafnmikið og Katalínu,
því að hún hafði bæði vélbyssur
og djúpsprengjur, var langfleyg,
hafði eldsneyti til 20 stunda
flugs, — og stundum meira, og
gat skriðið lúshægt yfir sjávar-
flötinn, þegar á þurfti að halda.
Vænghaf Katalínu er lika óvenju
mikið og svifeiginleikar sagðir
góðir.
En nú er framleiðslu hennar
haett fyrir mörgum árum — og
það gerist æ erfiðara að halda
þeim bátum við, sem enn eru í
notkun. Katalína er óvíða notuð
til farþegaflutninga eins og hér-
lendis, og fer þeim stöðugt
fækkandi. Tvær eða þrjár
munu notaðar á Formósu
annað eins í Perú og á
Ceylon, nokkrar í Kanada — og
enn eru örfáar í herþjónustu. Það
er því skiljanlegt, að Flugfélag
íslands lcggur nú eina Katalín-
JUNE Puckett van Wie, 73 ára
gömul hefðarfrú í Sacramento í
Kaliforníu, varð meira en lítið j
hissa, þegar hún komst að þvi, •
að hún var 17. kona elskulegs;
eiginmanns síns. Hún hélt, að i
þetta hefði verið fyrsta ástin
hans. Francis van Wie giftist
June árið 1957. Hann var töfra-
maður að atvinnu og það var
e .t. v. vegna þess, að hann hvarf
mjög skyndilega að heiman eftir
eins árs hjónaband. Frúnni leidd-
ist biðin, hún hefur sennilega
verið farin að líta í kringum sig
aftur. Hún sótti um skilnað —
og þá varð allt deginum ljósara.
Maðurinn hennar hafði þrisvar
verið dæmdur fyrir fjölkvæni og
setið í fangelsi nokkur ár í senn.
— Flestir söngvarar eru tauga-
óstyrkir, þegar þeir koma fram á
sviðið. Þeir fá líka inflúenzu, þeg_
ar hægt er að krækja í hana. Það
j er vegna inflúenzunnar en ekki
I taugaslappleika sem við höfum
orðið að aflýsa tvisvar, sagði
Vincenzo Maria Demetz, óperu-
söngvari frá S-Tyrol, sem tvisvar
hefur auglýst nemendahljómleika
sína í vor, en orðið að aflýsa í
bæði skiptin. Ég kom hingað
1955 segir hann, og byrjaði þá að
kenna. En nemendahljómleika
mína hefur aldrei fyrr borið upp
á flenzu-tíma — og flenzu aldrei
upp á hljómleikatíma. Við ætluð-
um að syngja fyrst 12. marz, en
þá veiktist ein aðalsöngkonan
okkar — og þegar við ætluðum
að reyna aftur nú í vikunni, þá
var heill hópur kominn í rúmið
—og þú veizt að söngvarar, jafn-
vel mjög góðir, syngja aldrei, þeg
ar þeir eru með yfir 40 stiga hita,
enda þótt sumt fólk haldi, þegar
það heyrir í sumum söngvuruin,
að þeir séu lasnir.
— En við ætlum ekki að halda
okkai tónleika fyrr en allir eru
Dementz í rúmið, a.m.k. ekki,
þegar þessi mynd var tekin.
búnir að ná sér eftir þessa ban-
setta flenzu. Við verðum að vera
öll, því að við erum samrýnd
eins og stór fjö’skylda. Það er
kannski þess vegna að allir veikj-
ast, þegar einn veikist.
Demetz stendur enn uppi, flenz
an hefur ekki lagt hann í rúmið,
Tyrolarnir eru svo hraustir.
Já, úr því að minnzt er á Tyrol.
Þið viljið auðvitað vita einhver
deili á manninum, sem undan-
farna vetur hefur kennt söng hér
í Reykjavík, en verið í heima-
húsum á sumrin, eða farið í síld
til Siglufjarðar og Raufarhafnar. |
f Tyrol hefur hann flutt fyrir-
lestra um fsland.
— Ég byrjaði auðvitað á
Hrafna-Flóka og öllu þessu gamla
— og sagði svo frá íslandi eins og
það er í dag. Við í Tyrol búum
milli hárra fjalla og þess vegna
hefur okkur alltaf fundizt sem
við værum tengdari íbúum Norð-
ursins en fólkinu niðri á sléttun-
um. Norðurlöndin eru drauma-
lönd barnanna í Tyrol, þess vegna
greip ég tækifærið að koma
hingað. En ég hef ílengzt hér,
stundum ætlað að fara, en alltaf
dregið það. Ekki vegna veikinda.
Ég hef ekki einu sinni fengið
flenzuna. Heldur vegna þess að
Norðrið hefur ekki brugðizt.
Altalað er, að Rússar séu að
stofnsetja flugfélag á Vestur-
löndum til samkeppni við
flugfélög lýðræðisríkj anna. j
Munu Rússar ætla að reyna að j
ná í eitthvað af hinum ört j
vaxandi flugflutningum vest- j
an tjalds, en hingað til hefur
þeim ekki tekizt að ná neinum
tökum í fjármálalífinu, sem
þróazt hefur í sambandi við
flugið. Vitað er, að þeir ætla
að stofna félag þetta í Basel !
í Sviss — og fyrst í stað að !
fljúga einungis leiguflug, en '
síðar munu þeir ætla að reyna
að hefja áætlunarferðir milli *
ýmissa Vesturlanda.
Félag þetta mun fá fjórar '
TU-104 rússneskar farþegaþot- j
ur um leið og það verður stofn j
að, en síðar munu að sögn 24 I
flugvélar bætast við — og á j
flugflotinn að telja 28 stærri
og minni flugvélar.
Ekkert hefur vitnazt um
undirbúning að stofnun þessa j
félags fyrr en á dögunum, að j
leitað var til SAS um sam- j
vinnu. Vildu Rússarnir gera j
samvinnusamning við skand-
inaviska flugfélagið í sam-
bandi við Moskvuferðir þess —
og freista þannig að komast
inn í farþegaflugið á kostnað
SAS. En SAS hafnaði allri
samvinnu eftir að ljóst var,
hvað Rússar ætla sér fyrir með
þessu.
Nú eru önnur flugfélög
bendluð við þetta óstofnsetta
flugfélag. Brezka félagið Inde-
pendent Airways er t. d. sagt
standa í makki við Rússa.