Morgunblaðið - 23.06.1959, Qupperneq 3

Mánudagur 23. júní 1959
H O RGTJIV B L AÐ1Ð
3
Frá Hvatarfundinum á sunnudagskvöldið.
(Ljósm. Mbl. Öl. K. M.)
Sjálfstæ&isflokkurinn einn
kemur konu á Jbing
ÞaS er konum bœði metn-
aSar- og hagsmunamál
Frá Hvatarfundi á sunnudaginn
SlÐASTLIÐIÐ sunnudagskvöld
hélt Sjálfstæðiskvennafélagið
Hvöt kosningafund í Sjálfstæðis-
húsinu. Var fundurinn fjölmenn-
ur og var auðheyrt að fundar-
konur hafa fullan hug á að gera
sitt til að sigur Sjálfstæðismanna
verði sem mestur í kosningun-
um næstkomandi sunnudag.
Formaður félagsins, frk María
Maack, setti fundinn og mælti
nokkur hvatningarorð til reyk-
vískra kvenna um að kjósa
snemma og stuðla að sigri Sjálf-
stæðismanna í kosningunum.
Fimm konur fluttu ávörp.
Fyrst talaði frú Auður Auðuns,
forseti bæjarstjórnar. Benti hún
m.a. á það, að Sjálfstæðisflokkur-
inn er eini flokkurinn sem á þess
kost að senda konu á þing. Það
væri konum bæði metnaðarmál
og hagnaðarmál. Ragnhildur
Helgadóttir væri í senn fulltrúi
kvenna og fulltrúi unga fólksins
Og ættu hagsmunir beggja að
fara vel sáman. Hún gat þess að
nú í kosningabaráttunni væri
fleira gert upp en sakirnar við
vinstri stjórnina, nú færi fram
uppgjör stjórnarflokka þeirrar
stjórnar sín á milli og væri það
ófagurt. fslenzkir kjósendur
væru nú orðnir dýrkeyptri
reynslu ríkari af vinstri stjórn-
inni og það ætti að vera þeim
hollt vegarnesti í komandi kosn-
ingum.
Næst talaði frú Jónína Þor
finnsdóttir. Ræddi hún kosninga-
undirbúninginn. Nú væri safnað
liði um land allt og blásið í her-
lúðra. Minnti þetta á þegar forn
menn söfnuðu liði til orrustu
áður fyrr. En í stað sverðs og
skjaldar væri nú barizt með
blaði og blýanti. Þá talaði hún
um kjördæmamálið. Allir flokk-
ar, þar með talinn Framsóknar-
flokkurinn, viðurkenndu að um-
bóta væri þörf. Um tvennt væri
að ræða, einmenningskjördæmi
eða stór kjördæmi með hlutfalls
kosningu. Framsóknarflokkur-
inn viðurkenndi ekki einmenn-
ingskjördæmi og ætlaði alveg að
ærast ef minnzt væri á hitt fyrir-
komulagið.
Þá tók frú Ólöf Benediktsdóttir
til máls. Vakti hún m.a. athygli
á því, að Framsóknarmenn beina
allri athyglinni í kosningabarátt
unni að kjördæmamálinu, til að
komast hjá 'því að ræða um
frammistöðu sína í vinstri
landsmenn. Ef einhverjir ættu að
vera óánægðir, þá væru það þeir.
En nokkur leiðrétting mundi þó
fást á þessu. í lok máls síns
hvatti hún fundarkonur til að
styðja Sjálfstæðisflokkinn, sem
væri eini flokkurinn sem hefði
möguleika til að fá hreinan
meirihluta.
Frú Ragnheiður Guðmunds-
dóttir talaði næst. Minntist hún
á tvær myndskreyttar bækur,
sem hún hafði nýlega blaðað í.
Sú fyrri var Ferðabók Gaimards,
sem út kom fyrir 100 árum með
teikningum eftir franskan ferða-
félaga höfundar, og sýndu þær
myndir óendanlega dapurlega
þjóðlífsmynd. Hitt væri hin svo-
kallaða Bláa bók, bókin um fram
Afrek kommunista í ríkisstjórn:
Kaupbinding og
tvær gengisfellingar |
\ KOMMÚNISTAR hafa siðustu daga hamrað mjög á því í áróðri \
S iínum gegn Sjálfstæðisflokknum að hann hyggist framkvæma i
kaupbindingu að afloknum kosningum. Var;
) gengisfellingu og
^ i því sambandi vitnað í flokksráðssamþykkt Sjálfstæðismanna S
S og ræðu Ólafs Thors, formanns Sjálfstæðisflokksins, á siðasta
^ . . . --------------------------------------------.
; landsfundi flokksins. En eins og sýnt var fram á hér í blaðinu s
s sl. sunnudag, er þessi áróður kommúnista úr lausu lofti gripinn, ■
| byggður á rangtúlkun og útúrsnúningum umræddra heimilda. s
En í þessu sambandi má minna á það, að fyrir kosningarnar !
11956 var eitt helzta vígorð kommúnista einmitt: „Kjósið gegn s
S jegnislækkun og kaupbindingu“. En hvernig stóðu kommúnistar S
i ivo í istaðinu gegn slíkum ráðstöfunum, þegar þeir voru komnir J
S i ráðherrastólana? Það er full ástæða til þess að rifja það upp. S
| Fyrsta verk þeirra í ríkisstjórninni var að framkvæma kaup- ^
i bindingu með bráðabirgðalögunum í ágúst 1956 um niðurfell- \
s ingu 6 stiga af vísitöluuppbótum á laun. Siðan stóðu þeir ekki •
^ aðeins að einni, heldur tveimur raunverulegum gengisfellingum s
S í tæplega 2 Vi árs valdatíð sinni. i
■ Fyrri gengisfellingin var framkvæmd með jólagjöfinni um s
S áramótin 1956—57, en eitt atriði hennar var það, að sett var 16% i
\ yfirfærslugjald á nær allar gjaldeyrisyfirfærslur sem áttu sér ^
S stað. — S
• Önnur og miklu stórfelldari gengislækkun var svo fram-1
S kvæmd með bjargráðunum vorið 1958. Þá var lagt á til viðbótar S
i 30—35% á allar gjaldeyrisyfirfærslur, að því undanteknu, að á ^
S yfirfærslur vegna innflutnings rekstrarvara landbúnaðar og s
) sjávarafurða var ákveðin enn meiri hækkun, eða 55%. |
S Að vísu voru þessar ráðstafanir ekki nefndar gengisfelling, s
S heldur hækkun „yfirfærslugjalds“. Hér var þó eingöngu um orða- |
^ leik að ræða til þess að dylja almenning hins sanna um eðli (
S þessara ráðstafana. Því að hvað skeður, þegar gengið er fellt,)
• annað en það, að mönnum er gert að greiða hærra gjald en áður s
S fyrir það að fá gjaldeyri yfirfærðan? S
^ Sannleikurinn varðandi afstöðu kommúnista gagnvart kaup- |
S bindingu og gengisfellingu er sú, að hún er undir því komin, S
i hvort þeir eru aðilar að ríkisstjórn eða ekki. Ef þær eru fram- •
S kvæmdar af rikisstjórnum, sem kommúnistar eru í andstöðu við, S
) verða þeir á móti þeim og æsa gegn þeim. Eigi þeir hins vegar \
S sæti í ríkisstjórn skirrast þeir hvorki við að framkvæma kaup- s
S bindingu né gengisfellingu, telji þeir ástandið í efnahagsmálum )
J þannig, að slíkra ráðstafana sé þörf. Ferill þeirra að undanförnu s
S í ríkisstjórn og utan hennar sannar þetta ótvírætt. S
• Þegar kommúnistar nú að nýju setja orðin gegn kaupbind- \
stjórninni. Hvað hinni nýju kjör- \ °S K^ngisfellingu á áróðursspjöld sín, sannar það eingöngu, |
dæmaskipan viðviki, þá yrði því I ( að aroður Þeirra byggist a þeirri skoðun, er felst í hinu gamla s
ekki neitað að enn yrðu Reykvík- i boðorði Hit,ers> að fjöldinn sé „heimskur og gleyminn“.
ingar réttindaminni en aðrir -
farirnar í Reykjavík undir for-
ystu Sjálfstæðismanna. Kvað
hún Reykjavík vissulega hafa
veitt gott fordæmi. Og hagsmun-
ir fólksins í sveitinni og við sjáv-
arsíðuna færu saman. Því aðeins
að atvinnulífið við sjávarsíðuna
standi með blóma, sé þar öruggur
markaður fyrir ufurði sveitanna.
Kvað hún Sjálfstæðisflokknum
einum treystandi til að vinna í
þeim anda .
Síðust talaði frú Ragn-
hildur Helgadóttir alþingismað-
ur. Ræddi hún í upphafi máls
síns um að stjórnarflokkarnir
virtust vera farnir að taka ein-
hvers konar patent á ákveðnum
málum. Þannig teldu kommún-
istar sig eiga patent á kvenrétt-
indamálum, Framsóknarflokkur
inn á bændamenningu, Þjóðvarn
armenn á hvervarnarmálunum
og Alþýðuflokkurinn þættist
eiga patent á öllu því sem gert
hefði verið undanfarna mánuði
í efnahagsmálunum. Þá kvað
hún Þjóðviljann hafa verið svo
ófeiminn að rekja feril Hannibals
í kvenréttindamálunum á heilli
síðu 19. júní, auk þess sem kona
nokkur hefði skrifað þar um
launamál kvenna. Sagði hún það
rétt vera, að Hannibal hefði flutt
mikið auglýst frumvörp í kven-
réttindamálunum, en síðar hefði
honum virzt að ýmsar hliðar
greinar þyrfti að athuga á því
máli, ekki sízt eftir að hann varð
ráðherra og var jafnframt for-
seti Alþýðusambandsins, og fékk
þarmeð sterkasta aðstöðu allra
manna til að koma launamálum
kvenna í rétt horf. Árangurinn
af starfi hans væri þó þannig, að
Þjóðviljanum væri bezt að láta
það liggja í þagnargildi. Reyk-
urinn væri mikill, en eldurinn
lítill undir. Kommúnistar hefðu
ekki nokkra konu í framboði,
sem líklegt mætti telja að næði
kosningu og reyndar ekki aðrir
flokkar en Sjálfstæðisflokkurinn.
Um launajafnrétti kvað hún all-
ar konur stefna að sama marki,
í hvaða flokki sem þær væru,
og vissulega hefði náðst nokkur
árangur. Sjálfstæðisflokkurinn
hefði ekki sízt stuðlað að fram-
gangi þeirra mála. Síðan minnti
Ragnhildur á stefnu Sjálfstæðis-
flokksins almennt. „Sú kona sem
búa vill börnum sínum, heimili
sínu og samborgurum bjartari
framtíð, kýs' Sjálfstæðisflokkinn
á sunnudaginn kemur", sagði
hún að iokum.
Var máli allra ræðukvenna
ákafega vel tekið. Að ræðum
loknum las frú Guðrún Aradótt
ir ljóðið „Að Áshildarmýri" eftir
Tómas Guðmundsson, rakti að-
draganda ljóðsins og sagði frá
minnisvarðanum, sem fyrir
nokkru var reistur til minningar
um þá samþykkt. Þá söng Ómar
Ragnarsson gamanvísur, og að
lokum settust konur að kaffi-
drykkju. Var fundurinn í heild
hinn ágætasti.
Styrktaríélag
vangefinna
opnar skrifstofu
STYRKTARFÉLAG vangefinna
hefir opnað skrifstofu í Tjarnar-
götu 10C Reykjavík, 2. hæð. Skrif
stofan er opin alla virka daga
frá kl. 16—18 nema laugardaga
frá kl. 10—12.
Skrifstofan veitir upplýsingar
og sér um fyrirgreiðslu viðvíkj-
andi vangefnu fólki.
Þeir sem óska að gerast styrkt-
armeðlimir félagsins, snúi sér til
skrifstofunnar, sem tekur á móti
ársgjöldum, sem eru kr. 50,00 og
ævifélagagjöldum kr. 500,00.
Skrifstofan hefur ennfremur
til sölu minningarspjöld, og veit-
ir móttöku upphæðum er menn
vildu á þann hátt verja til minn-
ingar um látna ástvini og vini.
Félagagjöldum, minningargjöf-
um og’öðru fé, sem Styrktarfé-
' lagi vangefinna kann að áskotn-
| ast, ve.rður öllu varið til styrktar-
ihinum vangefnu.
Ráða ekki við alla
bandingjana
Skúli Guðjónsson á LjótunnalP-
stöðium skrifar í sunnudagsbla#
Þjóðviljans og segir m.a.:
„Ég er ekki að lá Framsóknar-
mönnum, þótt þeir rísi öndverð-
ir gegn fyrirhuguðum kjördæma-
breytingum. Hitt lái ég þeim, aS
þeir skuli ekki hafa þor og mann-
dóm til þess að játa í fullri hrein-
skilni, að þeir séu á móti þeim
vegna þess, að þær reynist þeim
óhagstæðari en gildandi skipan".
Siðar segir Skúli:
„Jú mikið rétt. Menn sem sagð-
ir hafa verið í öðrum flokkum
eru látnir koma fram og vitna.
En til þess að þeir þurfi ekki að
flekka sitt pólitíska mannorð
með því að vitna í Tímanum
heftur verið búið til handa þeim
sérstakt blað. Kjördæmablaðið.
Þetta minnir á aðferð, sem not
uð var til að veiða fugla við
Drangey áður fyrr. Hún var í því
fólgin, að lagt var út fleka með
snörum. En til þess að hæna fugl-
ana að flekanum og fá þá til að
festa sig í snörunum, var hafður
á honum lifandi fugl, festur með
bandi við flekann, þannig, að
hann gat lyft sér ofurlítið til
flugs.
Hætt er þó við, að veiði-
mennska þessi gefi grátlega lítið
í aðra hönd, og það því fremur,
sem veiðimennirnir hafa gert þá
reiginskyssu að fanga bandingja,
sem þeir ekki réðu við og hafa
slitið sig lausa, t.d. eins og pró-
fessor Sigurður Nordal.
Skráður á skökku gengi
Það orð hefur legið á um Fram
sóknarflokkinn, að hann væri
nokkuð Iaus í rásinni og óstöðug-
ur í samstarfi við aðra flokka.
Það hefur verið komizt svo að
orði um þetta fyrirbæri, að flokk
urinn hafi breytt almanakinu og
haft hlaupár þriðja hvert ár.
Rök þau sem flokkurinn færir
fram þessu hviklyndi sínu til af-
sökunar eru yfirleitt ekki tekin
alvarlega af öðrum en gallhörð-
um flokksmönnum og siundum
tæplega það.
Ég fyrir mitt leyti held, að
ástæðurnar fyrir þessu veiklyndi
flokksins séu yfirleitt ekki af
pólitiskum sökum sprottnar,
mlklu fremur ber að líta á þetta
fyrirbæri sem sálrænar veilur
sprottnar af því, að þessi flokk-
ur hefur allt frá 1927 verið
skráður á skökku gengi. Hlutfall-
ið milli þingmannafjölda og kjós
endafjölda hefur verið með allt
öðrum hætti en hjá öðrum flokk-
um, allt umrætt tímabil. Hér hef-
ur því verið um eins konar
andlega verðbólguþróun að ræða.
Flokkurinn hefur lifað um and-
leg efni fram og ætlað sér stærri
hlut í samskiptum við aðra
flokka en honum raunverulega
bar.
Þetta ofmat á eigin verðleik-
um hefur torveldað honum sam-
starf við aðra flokka og leitt hann
í þá freistni, að breyta almanak-
inu og hafa hlaupár þriðja hvert
ár. Og þetta hygg ég að verið
hafi orsök þess, að slysaskotið
hljóp af, það er felldi vinstrl
stjórnina á síðastliðnum vetri“.
Hermann sór líka
Athyglisverð er umsögn
Skúla um svardaga Hermanns
1956:
„Jafnframt lýsti Hermann því
yfir að stjórnarmyndun með
stuðningi kommúnista, eins og
hann orðaði það, kæmi aldrei til
greina".
Hingað til hefur Hermann látið
svo sem það hafi bara verið Ey-
steinn Jónsson og aðrir slíkir
minni háttar menn, sem svarið
hafi 1956 að vinna ekki með
kommúnistum.