Morgunblaðið - 09.09.1959, Blaðsíða 8

Morgunblaðið - 09.09.1959, Blaðsíða 8
8 MOR CZlTSTtr. 4Ð1Ð Miðvilcudagur 9. sept. 1959 Borgfin Bled, þar sem fyrstu tvær umferðir mótsins fara fram, mannabær Júgóslavíu. Hún stendur við stöðuvatn og er landslag baðstrendur eru mikið sóttar, enda er loftlagið milt og hlýtt. er einn vinsælasti ferða- mjög fagurt. Viðáttumiklar Skák Á SUNNUDAG hófst í Bled i Júgósl^viu hið svonefnda Kandi- datamót í skák. Er þetta mesti skákviðburður síðari ára, en þar fæst úr því skorið hver hinna út- völdu fær tækifæri til að tefla einvígi við sjálfan heimsmeistar- ann, Botvinnik, um æðsta titil skákarinnar, heimsmeistaratign- ina. Eins og mönnum er kunnugt, tekur stórmeistarinn okkar Frið- rik Ólafsson þátt í þessu móti, og er því ekki úr vegi, að kynna þátttakendur lítillega fyrir al- menningi. í eftirfarandi grein, er Vassily Smvslov að mestu stuðzt við upplýsingar, sem Pétur Halldórsson hefur tek- ið saman, en það var einmitt hann, sem átti hugmyndina af að fá erlendan aðstoðarmann handa Friðrik. SMTSLOV Vassily Smyslov er fæddur 24. marz 1921 í Moskvu. Faðir hans Paul Knres kenndi honum mannganginn, þeg ar hann var 6 ára. Sjálfur var faðirinn sterkur skákmaður og vann Alekhine á smámóti 1912. Og Smyslov þakkar föður sinum einna mest velgengni sína og undraverða þekkingu á teoríum. Tlgran Petrosjan Hann átti mikið safn skákbóka og Smyslov hafði greiðan aðgang að verkum meistara eins og Lask er, Tartakower, Tarrasch og síð- ast en ekki sízt Nimzowitch og Alekhine. Smyslov er hár maður vexti, rauðhærður og mjög prúð- ur í allri framkomu. Hann virk- ar nokkuð daufgerður við skák- borðið, en sú deyfð er aðeins gríma fyrir hlnum miklu átökum, sem innra fara fram. Bæði hann og Keres ganga í sífellu fram og aftur um gólf, meðan andstæð- ingurinn á leik. K E R E S Paul Keres er fæddur í Narva, Estóníu 7. janúar 1916. Eins og Capablanca lærði hann manng ganginn fjögurra ára, er faðir hans tefldi við annan son sinr., sem var sjö ára gamall. Hann kom fyrst fram árið 1929, er ha«n vann mjög óvæntan sigur á móti, sem haldið var i Parnu. 1931 fór hann að fást Við bréfskákir og um tíma tefldi hann 150 skákir sam tímis á þann hátt. Þetta hafði efalaust síh góðu áhrif á þroska h^þs 7 sk'ákinni, sérlega í byrjun- um, og einnig'hæfilcika hans kombinasjónum. Fyi*SÍ|||lj®“® lega mótið, sem hann tók var í Tallin árið 1935, en þ" varð hann annar á eftir Schmidt. Og nítján ára gamall tefldi hann á fyrsta borði fyrir land sitt á skákmóti í Warsjá og hlaut 67% vinninga. Glæsilegasti árangur Keresar kom árið 1937. Þá var haldið mót með þátttöku sterkustu skák- manna heimsins og tefld tvöföld umferð. Keres vann mótið með 9 vinningum, Fine varð annar með 8, Capablanca og Reshewsky 7V2 hvor, Flohr 7, og Eliskasis (sem við þekkjum frá Beverijak í vet- ur) hafði 6 ásamt Ragosin. Svo kom að því, að Keres fékk tækifæri til einvígis við Botvinr.- ik En þá syrti heldur en exki í álinn. Að undanskildum nokkr- um fallegum skákum í byrjun, var Keres eins og mús undir ketti og Botvinnink vann með algjór- um yfirburðum. PETROSJAN Á einu ári, 1951—52 hófst nafn Tigran Petrosjan úr röðum lítt þekktra skákmanna, upp á him- inn stórmeistaranna. Hann fædd- ist 1929 í Tbilisi í Georgíu, lærði ungur að tefla og fór ört fram. 1946 varð hann unglingameistari. Georgíuríkis og fékk þá 14 virm- inga af 15 mögulegum. Petrosjan eyddi miklum tíma í að læra teoríur og í fyrstu var árangurinn aðeins í meðallagi. Hann fór vandlega yfir skáKir sínar, rannsakaði gaumgæfilega allar veilur og reyndi að bæta þær upp í næstu skákum. Og þá þegar hafði hann áunnið sér smn sérstæða stíl; hann sóttist eklii eftir kombinasjónum, en forðað- ist þær ekki heldur. Það finnast fáar fórnir eða fallegar kombina- sjónir í skákum hans. En aftur á móti má sjá djúphugsaðar áætl- anir, útfærðar af meistaralegri Dagskráin úi vikuna mundir var Gligoric lítt þekkt- ur annars staðar en í heimalandi sínu, og vakti þessi frammistaða hans mikla athygli. En þótt hann kæmi svona skjótlega fram á al- þjóðasviðið, var hann ekkert undrabarn í skákinni. Hann þroskaði hæfileika sína smám saman með þátttöku í mörgum skákmótum. Árið 1951 sigraði hann á alþjóðamóti í Mar del Plata, en þar kepptu þekktir menn, m. a. Najdorf og Trifono- vic. Gligoric hélt áfram á frama- brautinni og yrði of langt að telja upp alla hans stóru sigra, en 1957 vann hann sinn stærsta sigur. Það var í landskeppni milli Rússlands og Júgóslavíu. Þar fékk Gligoric fleiri vinninga gegn 8 rússneskum stórmeistur- um, en nokkur Rússanna gegn 8 Júgóslövum. Á Portorovmótinu í fyrra varð varð hann annar á eftir hinum efnilega Tal. Stíll Gligoric er rólegur og lætur ekki mikið yfir sér, en undir niðri er þung undiralda, sem lætur andstæðinginn aldrei í friði. Hann er sterkastur í byrj- unum og miðtafli, snillingur í að „notfæra sér minnstu yfirburði til afgerandi frumkvæðis. F R I Ð R I K Stórmeistarann okkar er óþarft að kynna; hann þekkir orðið hvert mannsbarnr og fléstir íands- manna fyigjast með honum af lífi og sál, er hann glímir við hiha*«stóru meistara. Óhætt er að fullyrða, að enginn núiif- jlandi ísíendingur hefur dregið ) TIL ÞESS að almenningur s • geti betur fylgzt með Kandí- ) S datamótinu í skák, skal hér ■ i gefin upp dagskráin út þessa s | viku. S s Þriðjudagtur 8 .sept. Z. umferð \ ) Miðvikudagur 9. sept. biðsk. s • Fimmtudagur 10. sept. 3. umf. S S Föstudagur 11. sept. 4. umferð ■ s Laiugardagur 12. sept. biðsk. s ' Keppnin hefst alla dagana i S kl. 16 eftir júgóslavneskum ’i S tíma eða kl. 14 eftir okkar ■ tíma. Á sunnudaginn kemur tgfá keppendur frí. nákvæmni. Hann er nú álitinn era sterkasti endataflsmaður i eiminum. i að ingi. Allir anum, sem varð heimsmeistaramót stúden haldið í Reykjavík fyrir nokkr^ um árum. Nú er hann orðmn bandarískur borgari og keppir fyrir hið nýja heimaland sitt. Styrkur Benkö hefur farið stöð- ugt vaxandi, frá því hann var hér, og í Portoroz vann hann stóra sigra. Á þessu ári hefur hann þó verið í einhverjum öldu- dal, eins og oft vill vera (líkt og Friðrik,, og á meistaramóti USA varð hann aftarlega í röðinni. GLIGORIC Sveetasor Gligoric er fæddur í Belgrad 2. febrúar 1923. Það má segja, að hann hafi markað þáttaskil í skáksögunni. Um ára- að sér athygli fjöldans, sem Friðrik Ólafsson. Og hann heí- ur einnig hlotið verðskuldaða frægð erlendis fyrir glæsilega frammistöðu. Prúðmannleg og hógvær fram- koma hans, hefur gert hann að einum bezta fulltrúa íslands á erlendum vettvangi. Næstu tvo mánuði verða marg- ir hér heima með hugann við stórmeistarann "okkar og óska honum aJára heilla. FISCHER Robert Fischer, eða Bobby, eins og hanh er oftast kallaður, er láng ytígstur allra kandidat- anna, aðeins sextán ára gamall. Hanh er ] eitt af þessum undra- börnmn, sem ósjaldan skjóta upp kollinum í skákheiminum. Það ervr nú þrjú ár síðan hann fór^iyrir alvöru að láta að sér eða, en síðan hefur frami hans vaxið ört. Árið 1956 varð hann unglingaíntfstaí^^landaríkjanna hann sömu ýfirburðum, tapaði , en gerði eitt jafntefii. Pal Benkö tuga skeið höfðu Rússar borið höfuð og herðar yfir annarra þjóða skákmenn, en árið 1947 tókst Gligoric að sigra bæði Smyslov og Boleslavsky á al- þjóðamóti í Varsjá. Um þær Bobby lærði að tefla sex ára gamall, en byrjaði fyrir alvöru tíu ára. Hann lærði fljótt og auð- veldlega byrjanir og teoríur og kynnti sér vel skákir beztu skák- snillinganna. Fischer býr í New York, ásamt móður sinni, sem er h j úkr unarkona. Eins og menn muna, varð Fischer fimmti og jafn Friðrik í Portoroz í fyrra. Þótti sú frammi- staða unglingsins mjög glæsileg og spá flestir honum miklum frama. Aðrir segja sem svo, að undrabörn hafi komið fram áður, en síðan dalað og ekki náð eins Iangt og ætla mátti. Það má þvl með réttu kalla Bobby Fischer ,spurningarmerkið‘ á Kandidata- mótinu. Og það verður gaman að fylgjast með því, hvemig spurn- ingarmerkinu reiðir af í átökun- um við hina reyndu meistara. T A L Mikhail Tal var ekki stórt núm- er í augum fólks, áður en 24, meistaramót Rússlands hófst í febrúar 1957, og fáa hefur senni- lega grunað, að þar mundi hann ná fyrsta sæti. Þegar rætt var um Mikhail Tal möguleika þessa tvítuga stúdents, sögðu menn m. a.: „Hann hefur hæfileika, og einhvern tíma mun hann verða frægur skákmaður, en ekki á þessu móti, þar sem hann mætir mönnum eins og Robert Fischer Bronstein, Keres, Petrosjan og Taimanov". En Tal kollvarpaði öllum spá- dómum. Hann lék með glæsileg- um kombinasjónstíl og sigraði verðskuldað. Já, það var sannar- lega verðskuldað, því að hann vann aila höfuðandstæðinga Friðrik Ólafsson sína, þá Keres, Bronstein, Pet- rosjan, Tolush og Taimanov. Og með því að sigra þessa menn, varð ekki hjá komizt, að útnefna hann stórmeistara. Það sem menn höfðu ekki tek- ið með í reikninginn, var hin öra framför Tal. Frá síðasta meistara móti hafði hann stórbætt sig, bæði í byrjunum og endatafli. Aðeins einn maður hefur áður orðið Rússlandsmeistari svo ung- ur, en það var sjálfur heims- meistarinn Botvinnik, 1931. Tal byrjaði að tefla átta ára gamáll og var það frændi hans, nokkuð eldri, sem kenndi honum mannganginn. Hann naut hand- leiðslu margra góðra kennara í sesku og þroskaðist ört í listinni. Stíll hans einkennist af geysileg- um baráttuvilja og knýjandi löng un til að halda ávallt frumkvæð- inu. Þessir eiginleikar hans hafa fært honum marga stóra sigra. Kormákr tók saman. I Bled

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.