Morgunblaðið - 20.01.1960, Blaðsíða 2

2
MORCTJNRLAÐIÐ
Miðvilíudagur 20. Jan. 1960
Vinsæl ritsöfn se//-
ast i 20 þús. eint.
Jónas og Davið mest, þá íslendinga-
Á KORTINU í dag ber mest
á lægðarsvæði yfir Græn.
landi. Þessi lægð myndaðist á
óvenjulegan hátt. Seinni hluta
dags í gær fór loftþrýstingur
skyndilega að lækka á NA-
Grænlandi og hefur smám
saman myndazt lægðasvæði,
sem hreyfist hér um bil beint
suður eftir. Háþrýstisvæði er
enn sem fyrr yfir N.-Græn-
landi og 20—30 stiga frost. Kl.
9 í gærmorgun var aftaka veð-
ur í Skoresbysundi á Græn-
landi, sem er um 400 km beint
norður af Horni. Þar var veð-
urhæð 15 vindstig og fór upp
í 17 vindstig í byljum, en það
er 120 sjómílna hraði á klst.
I gær var stillt veður hér á
landi þangað til allt í einu í
gærkvöldi var komið NA-rok
á Hornbjargsvita og var búizt
við að hvassviðrið breiddist
yfir landið í nótt en stæði
stutt. Heimskautaloftið er nú
komið suður um Bretlandseyj-
ar og var nokkur snjókoma á
Irlandi og Skotlandi, enda all-
djúp lægð yfir Norðursjó.
Veðurspáin kl. 10 í gærkvöldi:
SV-mið til Breiðafjarðarmiða:
Skýjað, víða úrkomulaust. —
Vestfirðir til Austurlands: All
hvass norðaustan og víða snjó-
koma í nótt, en lygnir og birt-
ir á morgun. — Vestfjarðamið
til Austfjarðamiða: Norðaust-
an stormur og snjókoma í nótt
en lygnir og léttir til á morg-
un. — SA-land 'og SA-mið:
Stinningskaldi norðaustan, all
hvass með köflum, víðast létt-
skýjað.
17 vindstig yfir Grænlandi.
Ófremdarásfand vegna
rafmagnsleysis
AKUREYRI, 19. jan. — Enn er
rafmagnið hér skammtað og bæn-
um skipt niður í tvö hverfi, sem
hvort um sig hafa straum í fjórar
klukkustundir.
Orkan sem stöðin við Laxá gef-
ur nú í kvöld nemur 6000 kw,
en var ekki nema 3000 kw í
morgun, svo að horfur eru batn-
andi.
Rafveitustjóri bjóst við að ekki
yrði skammtað rafmagn í nótt,
en hins vegar yrði það gert á
morgun.
Veðurútlit er slæmt.
Orsökin til vatnsskortsins í
Laxá er sem fyrr myndun grunn-
stinguls við Mývatnsósa og heft-
ir hann rennsli vatnsins í ána.
Er ekki um annað að ræða en að
freista þess að sprengja stíngul-
inn og gengur erfiðlega. Einnig
hefir myndast krapastífla niður
við Helluvað, en þar er áin mjög
breið svo að erfitt er að ryðja
stíflunni burt.
Hér á Akureyri fer daglegt líf
manna mjög úr skorðum við raf-
magnsskömmtunina og kemur
þetta sér mjög illa fyrir ýmis
iðnfyrirtæki og verzlanir.
Flest stærri fyrirtækin í bæn-
um hafa komið sér upp eigin raf-
stöðvum með dieselvélum.
Frystihúsin í bænum hafa sér-
stöðu og er rafmagn ekki skammt
að til þeirra.
Kennsla fer fram í gamla barna
skólanum, nema í viðbótarbygg-
ingunni við hana, en þar er raf-
hitun. Þar eru 8 bekkjardeildir
og samtals 200 börn, sem ekki
ganga í skóla á meðan á rafmagns
skömmtuninni stendur.
1 Menntaskólanum á Akureyri
er kennt meðan bjart er, þar sem
upphitunin er ekki háð rafmagni.
I Gagnfræðaskóla Akureyrar gild
ir sama. Heimavist Menntaskól-
ans er hins vegar hituð með raf-
magni og nægir hið skammtaða
rafmagn vart til að halda þar
hita. — mag.
sögurnar og Jón Trausti
RITSÖFN vinsælla höfunda selj-
ast vel á Islandi, eins og eftir-
farandi dæmi sýna: Helgafell
mun nú hafa selt ritsafn Jónasar
Hallgrimssonar í um 20 þús. ein-
tökum og verk Davíðs Stefáns-
sonar í upp undir það jafn mörg-
um. Islendingasögur tslendinga-
sagnaútgáfunnar í 13 biiulum
hafa selzt í 18 þús. eintökum og
ritsafn Jóns Trausta í 17 þús.
eintökum.
Blaðið átti í gær tal við Ragn-
ar Jónsson, forstjóra Helgafells.
Hann kvaðst ekki hafa nákvæm-
ar tölur yfir sölu þessara rit-
: Hálfsögð saga í
sænskum blöðum
GAUTABORG 19. janúar. —
(Frá fréttaritara Mbl.). —
Sænsk blöð skýrðu frá því
fyrir nokru að tveir íslenzkir
togarar Úranus og Þormóður
goði væru týndir við Ný-i
fundnaland eða hefðu farizt
með 60 manna áhöfn. Fréttin
olli sorg og ótta meðal íslcnd-
inga hér en það furðulegasta
er að sötnu blöð og fréttastofn
anir, sem skýrðu frá hvarfi
togaranna hafa ekki hirt um
að birta frásagnir eða leið
réttingar um það að báðir tog
ararnir fundust aftur með öll-
um áhöfnum heilum á húfi.
Þegar stærsta blaði Gautaborg
ar, Göteborgs Posten var
skýrt frá þessu, sögðu þeir,
að þeim þætti þetta leitt, en
fréttin hefði gengið út til allra
sænsku blaðanna gegnum
sænsku fréttastofuna TT og
hefði hún ekki komið með það
framhald fréttarinnar, að skip
in hefðu fundizt.
safna, en þetta væri nálægt lagi.
í ritsafni Halldórs Kiljans Lax-
ness eru nú 20 bindi og er salan
á ritsafninu milli 10 og 15 þús.
Þá var leitað upplýsinga hjá
Jóni Aðalsteini Jónssyni, sem
sér um útgáfuna á verkum Jóns
Trausta. Sagði hann, að allt rit-
safnið hefði verið uppselt um
skeið, en nú í vor yrði það aftur
fáanlegt í heilu lagi. Yrði upp-
lagið af ritsafninu, sem eru 8
bækur með öllu sem eftir Jón
Trausta liggur, þá komið upp í
22 þús. eintök. Það eru um 20
ár síðan ritgerðasafn Jóns
Trausta byrjaði að koma út.
Við spurðumst fyrir um Is-
lendingasagnaútgáfuna hjá Gunn
ari Steindórssyni. Sagði hann að
íslendingasögurnar 13 hefðu
selzt í 18 þús. eintökum eða 234
þús. bækur, en ef Eddurnar,
Riddarasögur o. fl. tilheyrandi
bækur, sem eru í allt 28, væru
taldar með, væru þegar seldar
461 þús. bækur. íslendingasögur
útgáfunnar byrjuðu að koma út
1946—1949.
Biblían mun vera sú bók, sem
almennt er talið að seljist bezt
í heiminum. Ekki vitum við hve
mikið hefur selzt af henni frá
upphafi, en árið 1958 munu um
1000 eintök hafa selzt hér á landi
en 1947 var biblíuútgáfan flutt
heim. Fram að þeim tíma hafði
brezka biblíufélagið séð um
prentun á biblíunni.
Samvinna um
kjarnorku
MADRID, 19. jan. — Reuter: —
I dag var undirritaður samning.
ur milli Bretlands og Spánar, þar
sem gert er ráð fyrir samvinnu
landanna um notkun kjarnorku
í friðsamlegum tilgangi.
IfNAIShnúhr ¥: Snjókoma 7 Skúrir W/ýR*gn- KuUasht H Hmt
| ^ SV SOhnútor » OSi fC Þrumur 'yyy/t*mii ^ HihtkH L Lma*
Starfsfólk Hótel Borgar fyrir 30 árum — Alþingishátíöarárið.
Hótel Borg þrítug
SL. mánudag voru liðin 30 ár frá
því að Hótel Borg tók til starfa.
Á þeim degi bauð Jóhannes á
Borg allmörgum gestum til
kampavínsdrykkju síðdegis, og
voru þar margir þjóðkunnir
menn. Ræður voru fluttar og
fóru ræðumenn viðurkenningar-
orðum um framtakssemi hans.
Knud Zimsen, þáverandi borgar
stjóri, færði Jóhannesi árnaðar-
óskir og þakkir í nafni bæjar-
búa. Guðmundur Finnbogason
mælti þar nokkur orð og Sigurð-
ur Eggerz hafði haldið ræðu.
Sjálfur hafði Jóhannes mælt
nokkur orð til gesta sinna. Mark
aði tilkoma Hótel Borgar tíma-
mót í sögu bæjarins.
-— Fyrsta kvöld
P é t u r Ólafsson, fyrr-
um alþingismað
ur og Tryggvi heitinn Magnús-
son, sagði Pétur Daníelsson á
Hótel Borg í stuttu samtali við
Mbl. í gær. Var Pétur einn af
8 þjónum Borgarinnar og gekk
hann um beina þetta kvöld.
Þetta var ágætis klúbbur og
bezta fólk. Margt af því kemur
nú til okkar og leiðir þá stund-
um sér við hönd barnabörnin.
Er ég ekki í neinum vafa um, að
stundum vakni minningarnar
um áramótafagnaði Nýársklúbbs
ins, er það sveif hér í léttum
dansi.
Næsta dag kl. 3, voru salir
Borgarinnar opnaðir. Man ég,
sagði Pétur, að þá var löng bið-
röð gesta, sem komin var og eft-
ir að við opnuðum salinn var
hvert borð setið eftir fáein
augnablik. Hótel Borg fékk risið
undir sínu veglega nafni. Og á
norrænu stúdentamóti þetta sum
ar, sem venjulega er kallað Al-
þingishátíðarárið, var hér hald-
in fjölmennasta veizla sem hald-
in hefur verið hér á hótelinu.
Voru þar rúmlega 500 gestir sam
an komnir. En svo fátt var þá af
starfsfólki er nokkuð kunni til
hótelstarfa, að leita varð til Dan-
merkur eftir starfsfólki, m. a.
til þess að stjórna þvottavélum
hótelsins, til þess að búa til mat
inn og svo til framreiðslustarfa
í dag eru starfandi við Hótel
Borg 60—70 manns. Þrettán þjón
ar, undir yfirstjórn Sigurðar ÓI-
afssonar, þrír matreiðslumenn,
undir stjóm Herberts Peterson
yfirmatreiðslumanns og hljóm-
sveit Björn R. Einarssonar.
— Og svo ætlið þið að fara
að byggja við hótelið
— Jú, um það eru áform sem
kunnugt er. En áður en við ráð-
umst í það, verðum við að gera
margt sem við teljum aðkallandi
svo að viðurgerningur allur megi
verða sem beztur, ásamt vist-
legum hótelherbergjum. Þegar
við verðum búnir að koma þessu
í það horí sem við teljum að við-
unanlegt sé, þá verður hægt að
fara að hugsa til hreyfings varð
andi stækkun hótelsins og annað
þessháttar. En það mál er að
öðru leyti ekki á dagskrá eins
eins og stendur, heldur að gisti-
'húsið fái risið undir þeim eðli
legu kröfum, sem gera verður
til aðalhótels höfuðborgarinnar,
sagði Pétur Daníelsson.
Firma-
keppni
í skák
í KVÖLD kl. 7.30 hefst í Lídó
skákkeppni stofnana 1960, hin
fyrsta sveitarkeppni í stærri stíl
hérlendis.
Þátttökusveitir eru 42 frá 30
stofnunum og fyrirtækjum. Hver
sveit er skipuð 4 mönnum og
allt að 3 til vara, svo að alls eru
þátttakendur um 270 að tölu.
Meðal þeirra eru margir þjóð-
kunnir skákmenn, eins og þessi
tylft ber með sér: Eggert Gilfer,
Baldur Möller, Áki Pétursson,
Sveinn Kristinsson, Sigurgeir
Gíslason, Gunnar Gunnarsson.
Sveitum er skipt niður í 6 riðla.
Koma þá í hvern þeirra 7 sveitir,
sem keppa innbyrðis. Skal
keppni vera lokið fyrir 1. apríl.
Riðlarnir keppa hver í sínu lagi
án tillits til annarra riðla, þegar
undan er skilin fyrsta og síðasta
umferð.
Þessi mikla skákkeppni verður
sem fyrr segir sett í kvöld. Það
gerir forseti Skáksambands ís-
lands, Ásgeir Þór Ásgeirsson
verkfr. Síðan skýra Guðmundur
Amlaugsson menntaskólakenn-
ari og skákstjórinn Gísli ísleifs-
son skákreglur og fyrirkomulag.
Að því búnd hefst keppni fyrstu
umferðar, og verður sú barátta
háð á 72 borðum.