Morgunblaðið - 26.01.1960, Side 3

í>rJðin^ía<y>1T' ^ ÍQ59
^nrnvnr 4 x> f f)
3
Innra borðið af húðinni á tilraunarottum, 15 klst. eftir bruna. Xil vinstri er húð af rottu, sem
meðhöndluð var með köldu vatni eftir brunann. Til hægri húð af rottu eftir sams konar
bruna, sem enga slíka meðferð fékk.
' '0 0 0-0’,0> 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
nokkru leyti á vegum British
Counsil og með smástyrk úr
Vísindasjóði íslands. Rann-
sóknirnar leiddu í ljós, að
kaeling á brenndum líkams-
hlutum í vatni drengur mjög
úr hinum skaðlegu afleiðing-
um brunans. Við rannsóknirn
ar voru notaðar hvítar rottur
(albino). Það skal tekið strax
fram, að dýrin voru svæfð
fullkomlega áður en nokkrar
tilraunir hófust, svo að þau
liðu ekki þjáningar. í stórum
dráttum var tilraunum hagað
á þennan hátt: Hár var klippt
af vissum líkamshluta •—
venjulega baki — sem síðan
var brennt í heitu vatni. I
hverri tilraun var dýrunum
skipt í 2 jafna hópa Annar nóp
urinn var strax settur í búr
sín eftir brunann, en brenndu
Brunasár
kæld í vatni
GamaSt huisráð kom Ófeigi
J. Ófeigssyni á sporið
ÓFEldrUR J. Ófeigsson læknir
hefir um skeið unnið að rann-
sóknum á aðferð við að lækna
brunasár, sem byggist á kæl-
ingu brenndra líkamshluta 1
vatni. Er þessi aðferð í sam-
ræmi við gamalt íslenzkt hús-
ráð. Fyrir skömmu flutti hann
erindi um þessar rannsóknir
síanr í Læknafélagi Reykja-
Blaðið sneri sér því til Arin-
bjarnar Kolbeinssonar, for-
manns læknafélagsins, og
spurðist fyrir um þessar
rannsóknir.
— Það er ekki venja að dag
blöð hérlendis birti fregnir af
læknafundum sízt þegar rætt
er um fagleg efni eingöngu.
Hvort þessi siður er heppileg-
ur eða ekki skal ósagt látið,
en þess má geta að víða er-
lendis leitast blöð og timarit
við að túlka fyrir almenningi
nýjungar á sviði læknavís-
inda hvort heldur þær koma
fram á læknafundum eða
rannsóknarstofnunum, sagði
Arinbjörn.
Hvað viðvíkur þvi erindi
sem Öfeigur J. Ofeigsson
flutti á læknafundi 7. des. s.l.
þá hefur það sérstöðu að því
leiti að rannsóknarefnið er
tekið úr lífi íslenzkrar al-
þýðu, — gamalt ísl. húsráð —
en niðurstöðurnar geta haft
hagnýta þýðingu fyrir al-
menning. Af þessum ástæðum
tel ég að efni þetta geti verið
fróðlegt og gagnlegt fyrir les-
endur daglaða, og mjög ólík-
legt að það valdi neinum
misskilningi. Varðandi efni
erindisins vísa ég til Öf. J. Óf.,
að sjálfsögðu getur enginn
skýrt betur frá því en hann.
Óf. J. Óf. færðist undan að
hafa blaðaviðtal um þessar
rannsóknir sínar en gaf fyrir
sitt leyti leyfi til þess að for-
maður Læknafélags Reykja-
víkur skýrði frá efni erindis
þess, er hann flutti fyrir
lækna í des. s.l.
Að fengnu leyfi Ófeigs
sneri blaðið sér aftur til Arin
bjarnar Kolbeinssonar lækms.
sem nú veitti greið svör:
— Sú hlédrægni og fast-
heldni Óf. J. Öf. í gamlar venj
ur, sem lýsir sér í því að hann
vill ekki skýra blaðamönnum
frá þessum rannsóknum sín-
um, er algerlega óþörf, ekki
sízt vegna þess að hann hefur
birt grein um þetta efni í
þekktu brezku læknariti,
British Journal of Plastic
Surgery July 1959, sem ísl.
blöð gætu fengið aðgang að til
þýðingar. I öðru lagi skuldar
Ófeigur ísl. almenningi frá-
sögn af þessum rannsóknum,
fyrir það að hafa lagt honum
til þetta sérstaka rannsóknar-
efni. ,
Sé Ófeigur hins vegar ófá-
anlegur til þess að ræða þetta
mál við blaðamenn þá vil ég
í hans stað aðeins segja laus-
lega frá þeim rannsóknum
sem Óf. lýsti á læknafundi í
des. og birzt höfðu áður í tíma
ritsgrein þeirri er að ofan
greinir, og er það í stuttu
máli á þessa leið:
Vann að tilraunum í Englandi
Kæling brenndra hxams-
hluta í vatni, mjólk, mysu eða
jafnvel snjó, mun hafa verið
tíðkuð hér á landi mjög lengi
af alþýðu manna. Til þess að
kanna gildi þessarar aðferðar,
mæla það og meta gerði
Ófeigur J. Ófeigsson tilraunir
við háskólann í Glasgow, að
STAKSTEINAB
blettirnir á hinum hópnum
voru kældir í vatni ákveðinn
tíma í senn. Byrjað var á að
kæla dýrin í ísvatni, þ.e. við
Ó°, kom þá í ljós, að vatns-
kældu dýrin dóu fyrr en hin,
sem enga meðferð fengu. Flest
öll dýrin, bæði vatnskæld og
ókæld, dóu fljótlega. Dánar-
talan varð því í báðum flokk-
unum allt upp í 100% Öll
voru dýrin krufin og kom þá
í ljós, að skemmdirnar á
brenndu líkamshlutunum
voru minni hjá þeim vatns-
kældu en hinum, þrátt fyrir
að þau drápust fyrr. Læknin-
um fannst því eðlilegasta skýr
ingin myndi vera sú, að dýrin
sem kæld voru, dæu fyrr af
því að við hitalostið sem öll
dýr fá við meiriháttar bruna,
bættist nú kuldalost. Honum
datt því í hug að nota hlýrra
vatn en 0° til kælingarinnar.
Hann notaði því fyrst 15°C
vatn. Þá lækkaði dánartala
vatnskældu dýranna niður í
70%_ Næst notaði hann 18°C
vatn til kælingarinnar. Þá
drápust ekki nema 30%. Þvi
næst hækkaði hann hitastig
vatnsins upp í 22° C og í næstu
tilraunum upp í 25 °C.
1 þessum tilraunum lækkaði
dánartala vatnskældu dýr-
anna niður í 10—0%, en hjá
samanburðardýrunum, sem
enga vatnskælingu fengu, var
dánartalan 100%.
Lækninum tókst einnig að
sanna að dýr, sem voru hulin
„klæðnaði“ til að líkja eftir
fötum manna, dóu fyrr og
brunasár þeirra urðu miklu
dýpri en dýranna sem engin
„föt‘‘ voru látin á. Því þykk-
Framh. á bls. 22.

I
Samdómn álit
Alþýðublaðið ræðir sl. sunni-
dag um flokksstjórnarfund Al-
þýðuflokksins, sem setið hefur á
rökstólum undanfarið. Kemst
blaðið þá m. a. að orði á þessa
leið:
„Það er samdóma álit manna,
að ríkisstjórnin verði í dægur-
málunum að sýna fulla einurð
og marka ákveðna, skýra stefnu,
sem siðan verði staðið eða fallið
með. Þjóðin er leið á hiki og hálf
káki. Hún vill gera alvarlegar
tilraunir til að bæta efnahags-
ástandið og komast varanlega á
réttan kjöl, þannig að ekki þurfi
árlega að gcra nýjar ráðstafanir,
hækka uppbætur, gera kerfið
flóknara, leggja á nýja skatta og
skyldur. Landsfólkið er reiðubú-
ið til að taka á sig kvaðir, ef
þær ganga jafnt yfir alla — og
bera árangur“.
Þetta er vel mælt og hressi-
lega.
Endurskoðun 40 ára
gamalla hugmynda
Alþýðublaðið ræðir einnig im
skattamálin og kemst þá að orði
á þessa leið:
„t skattamálum hafa Alþýðu-
flokkurinn og Sjálfstæðisflokk-
urinn einnig átt samleið, sem
treyst er að leiði til róttækra
breytinga á skattakerfi ríkisins.
Þar hafa jafnaðarmenn hiklaust
endurskoðað 40 ára gamlar hug-
myndir sínar og komizt að þeirri
niðurstöðu að skattastefna þeirra
frá fyrri striðsárunum eigi ekki
lengur við, heldur hafi nútíma-
ástæður þveröfug áhrif við það,
sem til var ætlazt í upphafi.
Jafnaðarmenn hafa því endur-
skoðað stefnuna og munu leit-
ast við — í núverandi stjórnar-
samstarfi — að byrja að hrinda
hinum endurskoðuðu hugmynd-
um í framkvæmd. Verkafólki og
öðru launafólki mun reynast það
stórum raunhæfari kjarabót, að
tekjuskattur þeirra verði afnum-
inn, heldur en loddarabrögð
kommúnista, sem veita þeim
kauphækkanir, en gera samtímis
baksamning við atvinnurekend-
ur um að velta hækkuninni yfir
á verðlagið — og eyðileggja
hana þar með“.
Morgunblaðs-, ,bóndinn‘*
HlaupiÖ
A SUNNUDAGINN flaug Bjöm
Pálsson inn yfir Grímsvötn með
Sigurð Þórarinsson, jarðfræðing,
og fleiri, til að athuga hlaupið í.
Grímsvötnum. Sýndist Sigurði
yfirborð Grímsvatna hafa sigið
um 20—30 m. og væri þá þriðj-
ungur vatnsins runninn fram
miðað við síðasta hlaup, þegar
ishellan hrapaði um 80—90 m.
Sigurður telur líklegt að
hlaupið gangi hægt fyrir sig, þar
sem Skeiðará hefur vaxið mjög
hægt, en það er ekkert smáræð-
is magn, sem rennur úr vötnun-
um á hverjum sólarhring, þó
ekki vaxi úr þessu, því vatns-
magnið er farið að skipta þús-
undum teningsmetra á sek.
í gær virtist draga úr hlaup-
inu i Skeiðará. Hafði Ragnar í
Skaftafelli farið upp að jöklinum,
þar sem áin kemur undan hon-
um og var greinilega komið
fjöruborð á hana.
Meðfylgjandi mynd tók Mágn-
ús Jóhannsson á sunnudaginn
einmitt ofan á skriðjökulinn,
rétt þar sem vatnið kemur und-
an Vatnajökli í hinum venjulega
farvegi árinnar. Sér yfir minni
Morsárdals, þar sem vatnið renn-
ur áður en það beygir niður á
sandinn. í baksýn eru Skaftafell
>g Öræfajökull.
ál. sunnudag bar önnur for-
ystugrein Tímans þessa fyrir-
sögn. í forystugreininni var síð-
an komizt að orði á þessa leið:
„Morgunblaðið finnur stundum
upp á því að birta ýmis ummæli,
sem það telur sig hafa eftir þess-
um og þessum bónda, en forðast
jafnan að nefna nöfn þessara bú-
andmanna sinna, og er kannske
ekki nema að vonum. Nýlega
hafði það tal af einum „bóndan-
um“ sínum og sagðist honum
svo frá, að fylgismenn Frani-
sóknarflokksins í sveitum væru
mjög gramir flokksforystunni
sinni, og teldu hana hafa leitt
flokkinn út í einhverskonai
pólitíska einangrun. Er helzt svo
að skilja, að sú einangrun bygg-
ist á því, að Framsóknarmenn
skuli ekki vera í samstarfi við
Sjálfstæðisflokkinn".
Við þetta er aðeins því að
bæta, að öllum fregnum utan úr
sveitum ber saman um það, að
Framsóknarbændum finnist al-
mennt að leiðtogar flokks síns
hafi haldið hrapalega á málstað
flokksins á undanförnum árum.
Hafi skammsýni þeirra nú leitt
yfir flokkinn pólitíska einangr-
un og svo báglega sé fyrir
flokknum komið að kommúnist-
ar séu einu mennirnir, sem með
honum vilji vinna. Morgunblaðs-
„bóndinn", sem Tíminn er sár-
reiður við, hefur því vissulega
haft rétt fyrir sér.