Morgunblaðið - 29.03.1960, Blaðsíða 6

6
MORCUTS BL AÐIÐ
Þrlðjudagur 29. marz 1960
skrifar um:
KVIKMYNDIR
AUSTURBÆJARBÍÓ:
Marie Antoinette
ÞETTA er ensk-frönsk mynd tek
in í litum. Fjallar myndin
um hin óhamingjusömu kon-
ungshjón Marie Antoinette og
Lúðvík 16 Frakkakonung, er
urðu Stjórnarbyltingunni mikíu
í Frakklandi að bráð árið 1793. —
Marie Antoinette, hin glæsilega
og fagra drottning hlaut þungan
dóm sögunnar, en á síðari tímum
hafa komið fram sagnfræðingar.
sem með nýrri sögukönnun hafa
varpað nýju ljósi á líf og skap-
gerð þessarar óhamingjusömu
konu, er orðið hefur til þess að
rétta mjög hlut hennar á spjöld-
um sögunnar. Má í þessu sam-
bandi benda á hina merku bók
austurríska rithöfundarins Stef-
ans Zweig um drottninguna, þar
sem hann talar máli hennar og
hreinsar minningu hennar af
sinni alkunnu snilld. — Á þessu
nýja viðhorfi sögunnar til Marie
Antoinette er kvikmynd sú, sem
hér ræðir um, byggð. — Marie
Antoinette var að vísu, þegar hún
kom til Frakklands, ung, fögur
og dáð, léttúðug og eyðslusöm,
en hún fann ekki í hjónabandinu
þá hamingju, sem hana hafði
dreymt um. Hún var manni sín-
um, konunginum, fremri miklu
um andlegt atgervi og hann gat
lengi vel ekki veitt henni þann
unað hjúskaparlífsins, sem er
hverri heilbrigðri konu mikil-
verðastur, — að verða móðir. Því
var það að hún lét heili-
ast af hinum unga og
glæsilega sænska greifa,
Axel de Fersen, sem verður elsk-
hugi hennar og reynir síðar, er
stjórnarbyltingin dynur yfir, að
bjarga henni og konunginum úr
klóm æðisgengins múgsins. Þetta
bar þó engan árangur. Konung-
urinn og drottningin eru tekin
höndum og varpað í fangelsi. Og
nokkru síðar láta þau lífið á
höggstokknum. í myndinni, eins
og í bók Stefans Zweigs, er Marie
Antoinette stórbrotinn persónu-
leiki, þegar ógnir og dauði blasa
við henni og hún situr róleg og
hnarreist á kerrunni, sem flytur
hana á aftökustaðinn, Place de ]a
Revolution, þann 16. október
1793.
Ég hef séð nokkrar kvikmynd-
ir aðrar um þetta efni, og ekkí
finnst mér mynd þessi gera efn-
inu betri skil en þær. Þó er mynd
in allgóð og vel leikin. Hin mikil
hæfa leikkona Michéle Morgan
leikur Marie Antoinette afburða-
vel, svo að þegar má greina að
hin unga kona býr yfir miklum
persónuleika. Richard Todd leik-
ur og vel Fersen greifa og þá er
mjög athyglisverður leikur
Jacques Morel í hlutverki Lúð-
víks 16.
NÝJA BÍÓ:
Ástríður í sumarhita
ÞETTA er ný bandarísk kvik-
mynd byggð á skáldsögu eftir
Nóbelsverðlaunaskáldið William
Faulkner. — Gerist myndin í
þorpinu Bend í Missisippi. Wil)
Varnes, fyrirferðarmikill náungi
og þrútinn af drykkjuskap á
þarna flest allt, meðal annars
víðáttumiklar plantekrur. —
Hann er ekkjumaður en hefur
lagskonu sér við hlið og hann á
eina dóttur, sem hann hefur mik-
inn hug á að giftist, svo að hann
eignist barnabarn. — Nú ber að
garði til Varnes ungan mann Ben
að nafni. Er hann illræmdur
þarna um slóðir, því að talið er
að hann kveiki í hlöðum og hús-
um þeirra manna, sem gera hon-
um á móti skapi. Ben ræðst nú í
Aðalfundur félags ís-
lenzkra stórkaupmanna
þjónustu Varners, og reynist dug
andi maður að hverju sem hann
gengur.. Að lokum fær Varners
karl svo miklar mætur á Ben að
hann vill fá hann fyrir tengda-
son. En dóttir Varners, Clara,
sem er hálft í hvoru heit-
bundin öðrum manni, lítilsigld-
um mömmudreng, hefur hins
vegar ýmigust á Ben og neitar
með öllu að gerast eiginkona
hans. Ber nú margt við á bú-
garði Varners. Ben flytur inn í
húsið að ráði Varners, svo að
honum veitist auðveldar að vinna
Clöru, en allt kemur fyrir ekki.
En nú kemur eldur upp í útihúsi
við búgarðinn og munar minnstu
að Varners brenni þar inni.
Þorpsbúar kenna Ben um ódæðið
og ætla að hengja hann. Þeír
heykjast þó á því á síðustu
stundu. Ben hefur nú fengið nóg
af veru sinni þarna og baráttunni
Snjóléttasti vctur
á þessari öld
ÞÚFUM, 23. marz. — Einmán-
uður heilsaði með sólskini og góð-
viðri eins og er núna flesta daga.
Er sá snjór, er kom á góunni að
miklu leyti horfinn. Ef þessu fer
fram um tíðarfar, fer geldfénað-
ur að verða léttur á fóðrum. Hest
ar hafa að litlu leyti verið á húsi
og fóðri í vetur og sumsstaðar
gengið úti með öllu. Mun þetta
vera snjóléttasti vetur á þessari
öld. — P.P.
við að vinna hug Clöru. Hann
býst því til brottferðar en —
Mynd þessi er verúlega
skemmtileg, viðburðarík og á-
gætlega gerð og leikin. Orson
Welles, sem leikur Varner karl
er alveg óborganlegur og Paul
Newman sem leikur Ben er
einnig bráðskemmtilegur. —
Aðrir leikendur fara og vel með
hlutverk sín.
Kristján G. Gíslason
AÐALFUNDUR Félags íslenzkra
stórkaupmanna var haldinn í
Oddfellowhúsinu, laugardaginn
26. marz sl. I skýrslu formanns
félagsins, Kristjáns G. Gíslason-
ar, um starfsemi félagsins á liðnu
starfsári, var sagt frá fjölmörg-
um verkefnum stjórnarinnar. T.d.
sagði þar frá húsbyggingarmál-
um félagsins, en það hefir sótt
um lóð við austurhluta hafnar-
innar, þar sem ætlað er að byggt
verði stórt skrifstofu- og vöru-
geymsluhús, til að bæta úr hin-
um tilfinnanlega skorti félags-
manna á slíku húsnæði.
Ennfremur ræddi formaður
hinar nýju aðgerðir í efnahags-
málum og áhrif þeirra á rekstur
inr.flutningsverzlunar. Enn á ný
væri búið að lækka verzlunar-
álagninguna. Verzlunarstéttin
gerði sér að sjálfsögðu ljóst, að
allir þegnar þjóðfélagsins yrðu
að taka á sig byrðar, en bersýni-
iegt væri að hlutur verzlunar-
stéltarinnar væri langsamlega
þyngstur. Með núgildandi álagn-
ingarreglum væri útilokað að
verzlunarstéttin gæti gegnt hlut-
verki sínu sem skyldi. Þá kom
og fram í skýrslu formanns, að
óhróður og aðdróttanir í garð
verzlunarstéttarinnar væri nú í
rénun og bæri að fagna því að
Tove Ólafsson fær
danskan ferðastyrk
TOVE ÓLAFSSON, myndhöggv-
ara, var fyrir nokkrum dögum
úthlutað ríflegum ferðastyrk úr
Tagea Brandts sjóðnum danska.
Fjórar konur hlutu í þetta sinn
slíkan styrk, sem er 15 þús. d.
kr., og er þeim gert að ferðast
eitthvað fyrir hann. Ekki er þó
tekið fram hvert, hvenær eða
hvernig þær eiga að ferðast. Og
styrkurinn er skattfrjáls.
Tove Ólafsson, sem er búsett í
Iistamannabænum í Hjortekær í
Danmörku sagði í viðtali við
blaðamann daginn eftir að styrkn
um var úthlutað, að hún hefði
næstum misst af tilkynningunni
um hann. „Það kom heilmikið af
alls kyns auglýsingarbréfum, sem
ég ætlaði að leggja til hliðar —
en svo datt bréfið, sem betur fer
út úr bunkanum. Ég opnaði það
— og varð alveg furðu lostin, en
ákaflega ánægð. Ekki sízt vegna
þess, að á bak við þessa veitingu
liggur annað og meira en pen-
ingarnir. — Þó er þetta upphæð,
sem reglulega er hægt að ferðast
fyrir“.
úr
skrifar
dqglegq lífínu
* Sitt sýnist hverjum
Undir þessari yfirskrift
skrifar Vigfús Guðmundsson
eftirfarandi bréf, í tilefni af
athugasemdum Þ. H. um út-
varpserindi hans:
Ég sé að í Morgunblaðinu
og Alþýðublaðinu hefur verið
að ýfast við erindi, er ég flutti
nýlega í útvarpið frá Suður-
Afríku.
Þetta kemur mér ekkert á
óvart, því áður en ég kynnt-
ist þar syðra, mun ég hafa
verið á líkum línum og þeir,
sem fordæma mig nú fyrir
erindi mitt.
En mér fannst ekki rétt af
mér að þegja um aðstæður
þar syðra, eftir að hafa kynnzt
þar dálítið. Reyndi ég svo að
segja frá í erindinu, eftir því
sem mér kom fyrir sjónir. Þar
sem alltaf heyrist einhliða frá
kynþáttamálinu í Suður-Afr-
íku, fæ ég ekki séð að hættu-
legt væri, þótt einu sinni
heyrðist rödd frá hinni hlið
málsins. Brezklitaði áróðurinn
um kynþáttastríðið í Suður-
Afríku hefur víða verið álíka
allsráðandi og áróður Breta
hefur verið í Bretlandi í fisk-
stríðinu við íslendinga. Bjóst
ég því við að menn hér á landi
væru nú einhliða í afstöðu
sinni til þjóðernissinna i
Suður-Afríku. Veit ég reyndar
að við, sem vorum dálítið far-
in að fylgjast með málum um
sl. aldamót, vorum þá með
mikinn samhug til forfeðra
núverandi þjóðernissinnanna í
Búalöndunum.
En síðan ég flutti útvarps-
erindið, hef ég orðið var við
marga ágæta menn, sem hugsa
sj álfstætt, er líta svipað og
ég á vandamálin í Suður-
Afríku.
Þar sem hinir eru þó víst
í yfirgnæfandi meiri hluta, tel
ég sérstaka ástæðu til að
þakka frjálslyndi útvarpsráðs,
að lofa minni hlutanum að
endurkjörinn fctrmaður
þeir aðilar sem aðallega hefðu
stundað þessa iðju, væru nú loks-
ins farnir að öðlast meiri skiln-
ing á því þýðingarmikla hlut-
verki, er verzlunarstéttin gegndi
í þjóðfélaginu
Þá var því sérstaklega fagnað
að nú nýlega hefir merkilegum
áfanga verið náð í því að gera
Verzlunarsparisjóðinn, óskabara
verzlunarstéttarinnar, að Verzl-
unarbanka með gjaldeyrisréttind
um. Að lokinni skýrslu formanns
skýrði gjaldkeri félagsins,
Friðrik Sigurbjörnsson, reikn-
ingr félagsins. Bergur G. Gísla-
son annar fulltrúi F. I. S. í stjórn
Isl. vöruskiptafélagsins s.f. skýrði
frá störfum þess á liðnu starfs-
ári. Guðmundur Arnason, full-
trúi F. t. S. í stjórn Lífeyrissjóðs
verzlunarmanna gerði grein fyr-
ir störfum og reikningum sjóðs-
ins. Kom fram í skýrslu Guð-
mundar að lífeyrissjóðurinn hefir
vaxið mikið og hefir hann þegar
lánað út miklar fjárhæðir til
sjóðsfélaga.
í fráfarandi stjórn áttu eftir-
taldir stórkaupmenn sæti: Kristj-
án G. Gíslason, sem var formað-
ur, Ólafur Ö. Johnson, Björn
Hallgrímsson, Hilmar Fenger, •
Friðrik Sigurbjörnsson, Sveinn
Björnsson og Vilhjálmur H. Vil-
hjálmsson.
Ólafur Ó. Johnson og Björn
Hallgrímsson báðust undan end-
urkosningu.
I hinni nýkjörnu stjórn eiga
sæti: Formaður var einróma end-
urkjörinn Kristján G. Gíslason,
ásamt meðstjórnendum, Sveini
Björnssyni, Vilhj. H. Vilhjálms-
syni, Friðrik Sigurbjörnssyni og
Hilmari Fenger. t varastjórn
voru kjörnir Hannes Þorsteinsson
og Gunnar Ingimarsson.
Endurskoðendur voru endur-
kjörnin, en þeir eru Ólafur H.
Ólafsson og Tómas Pétursson.
í stjórn Verzlunarráðs Islands
voru þessi stórkaupmenn kjörnir:
Kristján G. Gíslason, Egill Gutt-
ormsson, Eggert Kristjánsson og
Hilmar Fenger. Varamenn voru
kjörnir, þeir, Þorsteinn Bern-
hardsson, Sveinn Helgason, Björn
Hallgrímsson og Hannes Þor-
steinsson.
Fulltrúar F. t. S. í stjórn ts-
lenzka vöruskiptafélagsins s-f^
voru endurkjörnir, en þeir eru
Bergur G. Gíslason og Páll Þor-
geirsson.
Fundurinn var fjölmennur og
var fundarstjóri Egill Guttorms-
son, en fundarritari Hafsteinn
Sigurðsson, framkvæmdastjóri fé
lagsins.
]
mundi brátt hækka. Svo leið
og beið, og alltaf var hann
að segja: — Ætla helv........
aldrei að láta verða af hækk-
uninni?
koma fram með sína skoðun
í útvarpinu. —V. G.
9 Hann fór að spara
Sagt hefur verið frá því í
fréttum, að áfengissala hafi
minnkað að mun síðan vin-
verð hækkaði fyrir skömmu.
Er þetta rætt nokkuð manna
á milli. Sumir segja, að nú
sjáist hvað fólk geti verið
skynsamt, ekki sé okkur alls
varnað. Aðrir gefa þá skýr-
ingu, að margir hafi verið
búnir að birgja sig upp að ein
hverj leyti fyrir hækkun og
sækja muni í sama farið, þeg-
ar birgðir séu upp umar.
Hræddur er ég um, að ef
fyrir öllum fer eins og einum
manni, sem ég frétti af, þá
komi slík fyrirhyggja að litlu
gagni.
Áfengiskaup eru meðal út-
gjalda hjá honum, og því
keypti hann eina tylft af gin-
flöskum, er fréttist að áfengi
Er að þeim langþráða degi
kom, var hann búinn að biða
svo lengi eftir að geta farið
að drekka ódýrt brennivín og
spara, að birgðirnar voru upp
urnar á nokkrum dögum.
Og nú þarf hann ekki að
hugsa meira um það.