Morgunblaðið - 04.05.1960, Blaðsíða 17

Miðvik'udagur 4. maí 1960
MORCVISBLAÐIÐ
17
Æ skal gjöt gjalda
Samsöngur KarJa-
kórs Kefíavtkur
KARLAKÓR Keflavíkur hélt
tvenna tónleika sl. laugardag í
Nýja Bíói þar í bænum. Söng-
stjóri kórsins er Herbert Hrib-
erschek, og einsöngvarar að
þessu sinni voru Guðjón Hjör-
leifsson, Böðvar Pálsson og
Sverrir Olsen, en undirleik ann-
aðist Gísli Magnússon píanóleik-
ari.
Söngskráin var að hálfu ís-
lenzk en að hálfu erlend, og
voru flest viðfangsefnin gamal-
kunn, nema lagið „Útþrá“ eftir
Bjarna J. Gíslason, lögregluþjón
í Keflavík og söngmann í kórn-
um, við ljóð eftir Kristin Péturs-
son, bókasala og skáld þeirra
Keflvíkinga. Er þetta allviðamik
íð lag, samið fyrir kór og ein-
söngvara með píanóundirleik.
Onnur stærstu viðfangsefnin
voru „Brenni þið vitar“ eftir Pál
ísólfsson, PilagBÍmasöngur úr
óperunni „Tannhauser" eftir
Wagner og Dónárvalsinn eftir
Joh Strauss. Meðal aukalag-
anna voru tveir óperukórar
eftir Verdi.
Söngur kórsins er þróttmikill
og myndarlegur. í>ótt eitthvað
kunni að skorta á hin fínni blæ-
brigði, er það næstum aukaatriði
í þessu sambandi. En af þessum
ástæðum má segja, að stærri við-
fangsefnin tækjust yfirleitt bet-
ur en smágerðari lögin. Hefir
söngstjórinn æft kórinn af mik-
illi alúð og stjórnaði honum af
nákvæmni og festu. Einsöngvarn
ir eru allir prýðilegir raddmenn
og skiluðu verkefnum sínum með
fullum sóma.
fbúar Keflavíkur og annarra
sambærilegra staða á landinu
standa í mikilli þakkarskuld við
þá menn, sem hafa forystu um
að halda uppi starfssemi karla-
kóra og annarra söngfélaga — og
við hina raunar líka sem í kór-
unum starfa, þótt sönggleðin'sé
annars þeirra umbun. — Þar sem
tónlistarlíf er skammt á veg kom
ið, er slíkt starfsemi ómetanleg
og alls góðs makleg. Keflvíking-
ar virðast kunna vel að meta
þetta, ef dæma má eftir aðsókn
og viðtökum á fyrrgreindum tón
leikum. Húsið var fullsetið í
bæði skiptin og undirtektir frá-
bærlega góðar. Var kór, stjórn-
anda og einsöngvurum ákaft
fagnað. Mörg lög varð að endur-
taka, og fjögur aukalög voru
sungin.
J. Þ.
NEW YORK — Túnisstjórn hef-
ur ritað Öryggisráðinu og vakið
athygli þess á framferði Frakka
við landamæri Túnis og Alsír.
Svar við grein Högna Gunnars- I
sonar.
. ★
f SMÁGREIN í Morgunblaðinu
í gær séndir Högni Gunnarsson
forstjóri Vélsmiðjunnar Keilis hf
forráðamönnum Slysavarnafé-
lagsins tóninn vegna björgunar-
bátsins Gísla J. Johnsen eða sér-
staklega vegna þess, að nú hef-
ur endanlega verið gerður samn-
ingur um smíði lyftitækja til að
setja björgunarbátinn á sinn stað
í Slysavarnahúsið við Reykja-
víkurhöfn er verður fullbúið og
vígt til afnota í byrjun næsta
mánaðar. Þetta er áreiðanlega
hið mesta gleðiefni fyrir alla
er slysavarnamálum unna, nema
Högna Gunnarsson og af
hverju? Vegna þess, að hann þol
ir ekki það, að lyftuútbúnaður
þessi, sem hugsaður er og teikn-
aður af fyrrverandi verkstjóra
hans, Guðfinni Þorbjörnssyni,
verði smíðaður annars staðar en
í Keili hf., eða þar sem bezt og
hagkvæmast þykir. í staðinn
fyrir það að gleðjast yfir því að
þessi bráðduglegi og hugkvæmi
maður sem stofnaði Keili h.f., á
sínum tíma, og haldið hefur fyrir
tækinu uppi alla tíð við mjög
erfiðar aðstæður, skuli hafa get-
að leyst tæknilega erfiða þraut
sem staðið hefir í innlendum og
erlendum verkfræðingum að
leysa svo viðunandi sé, þá um-
hverfist nú Högni yfir þessu og
hefur sagt þessum verkstjóra sín
um upp starfi, vegna hagkvæms
samnings sem hann gerði við
Slysavarnafélagið í sínu eigin
nafni. Það er áreiðanlegt, að það
er engin umhyggja fyrir Slysa-
varnafélaginu eða slysvarna-
starfseminni í landifiu sem ræð-
ur skrifum Högna Gunnarssonar
í Morgunblaðinu, heldur miklu
700 ára minning séra
Þorvalds Jakohssonar
í DAG, 4. maí, eru liðin 100 ár
frá fæðingu séra Þorvalds
Jakobssonar prests í Sauðlauks-
dal og síðar kennara við Flens-
borgarskólann í Hafnarfirði.
Séra Þorvaldur fæddist á
Staðarbakka í Miðfirði, sonur
séra Jakobs Finnbogasonar síð-
ast prests í Steinnesi og Þuríðar
Þorvaldsdótrur.
Séra Þorvaldi var veittur
Staður í Grunnavík 1883, Brjáns-
lækur 1884 og þar kvæntist hann
1889 Magdalenu Jónasdóttur frá
Hallbjarnareyri í Eyrarsveit.
Árið 1896 varð hann prestur í
Sauðlauksdal og sat þar til árs-
ins 1920, en ári síðar fluttist
hann til Hafnarfjarðar og gerðist
kennari við Flensborgarskólann.
Á prestskaparárum sínum hafði
séra Þorvaldur kennt mörgum
Engel
söng
i
Lund kennir
Filharmoniu
SÖNGSVEITIN Filharmonia, sem
stofnuð var á síðastliðnu hausti,
hefur fengið Engel Lund söng-
konu til að segja kórfélögum til
á námskeiði, sem hefst í næstu
viku, en hún kom til landsins sl.
þriðjudagskvöld í því skyni.
Frá þessu skýrðu forráðamenn
kórsins í blaðaviðtali í gær. Jafn
framt hyggjast þeir færa út kví-
arnar og bæta við fleiri góðum
söngkröftum, sem nú er verið að
auglýsa eftir. Með um 80 manna
kór segja þeir að hægt sé að
flytja hér flest stór verk kór-
bókmenntanna, en það er tilgang-
urinn með starfsemi kórsins.
Félagið Fílharmonia, sem er
bakhjarl söngsveitarinnar, var
stofnað í aprílmánuði sl. ár. í
haust var haldið námskeið fyrir
söngfólkið og eftir áramót var
byrjað að æfa Carmina Burana í
samvinnu við Þjóðleikhúskórinn,
undir stjórn dr. Róberts A. Ottós-
sonar. Er það flutt um þessar
mundir sem kunnugt er. Það sem
eftir er af vetrinum mun kórinn
ekki taka fyrir neitt sérstakt verk
efni, en strax á næsta hausti verð
ur hafizt handa um að æfa eitt-
hvert stórt oratorium eða kór-
verk.
Fyrrnefnt námskeið verður
haldið á kvöldin í Tónlistarskól-
anum og stendur í mánuð. Létu
forráðamenn kórsins í ljóá á-
nægju sína yfir að Engel Lund
skuli hafa fengizt til að veita
kórfélögum þessa tilsögn. Stjórn-
andi kórsins, dr. Róbert A. Ottós
son, mun einnig kenna á nám-
skeiðinu.
Formaður Fílharmoniu er Þor-
steinn Hannesson, söngvari, en
formaður kórstjórnar frú Aðal-
heiður Guðmundsdottir.
Eigendaskipti
STYKKISHÓLMI, 21. apríl. —
Nýlega hafa orðið eigendaskipti
»ag Bíla- og vélsmiðju Stykkis-
hólms. Hákon Kristófersson vél-
smíðameistari, sem rekið hefir
fyrirtækið um 10 ára skeið hefir
nú selt það Kristjáni Rögnvalds-
syni og fleirum og munu þeir
senn taka við rekstrinum. —
Fréttaritari.
ungum mönnum undir skðla og
var alla tíð mjög vinsæll kenn-
ari. Hann var mikill lærdóms-
maður á klassíska vísu, frábær
málamaður, sérstaklega í latínu
og grísku, en þó fyrst og fremst
íslenzku, góður stærðfræðingur
og hafði yndi af náttúrufræði
og sögu. Hann hélt fullum and-
legum kröftum til hinztu stund-
ar, var sístarfandi og ávallt að
nema. Séra Þorvaldur átti ó-
venju langan starfsdag að baki,
er hann lézt 94 ára að aldri,
hafði þá verið prestur í 37 ár
og kennari < 13 ár.
Séra Þorvaldur lagði gjörva
hönd á fleira en kennimennsku.
Honum voru fengin í hendur
mörg trúnaðarstörf og hafði
frumkvæði um veigamikil fram-
faramál. Hann var oftar en einu
sinni hreppsnefndaroddviti, sýslu
nefndarmaður var hann í 33 ár
samfleytt og amtráðsmaður í 7
ár. Hann var einn af stofnendum
sparisjóðs Barðastrandarsýslu og
Rauðasandshrepps og pöntunar-
félags á Rauðasandi. Hann var
einn hinna framsæknu aldamóta-
manna, sem lyftu Grettistökum
vaknandi þjóðfélags.
A sunnudaginn kemur gengst
söfnuður Sauðlauksdalspresta-
kalls fyrir minningarguðsþjón-
ustu í Sauðlauksdalskirkju í til-
efni 100 ára afmælis prestshjón-
anna, en frú Magdalena átti 100
ára afmæli í októbermánuði
sl. Enn stendur föstum rótum
hlý minning um þessi horfnu
sæmdarhjón, þótt 40 ár séu nú
liðin síðan þau fluttust þaðan.
fremur hinu gagnstæða að gera
félaginu og fdrráðamönnum þess
allt til bölvunar. í grein Högna
er allt slúður og vitleysa nema
þar sem hann viðurkennir að
björgunarbáturinn sé mjög full-
kominn að allri gerð og gefinn
af miklum stórhug og velvilja
til Slysavarnastarfseminnar.
Þetta er gullsatt og rétt, og þess
vegna er það að Slysvarnafél.
er reiðubúið að leggja í nauð-
synlegan kostnað til að geyma
bátinn vel og örugglega þar sem
hann ávallt getur verið tilbúinn
til björgunarafnota. Rugl Högna
um að báturinn sé betur kominn
annarsstaðar er fjarstæða. Eng-
inn veit þetta betur en gefandi
bátsins sem ákvað að báturinn
skyldi staðsettur í Reykjavík,
hvergi á landinu er jafnmikil
sigling og í engri höfn er stað-
settur jafnmikill fjöldi smábáta
sem sækja á miðin allan ársins
hring fyrir opnu hafi. Hitt
sönnu nær, að það eru einnig
aðrir staðir á landinu sem
þyrftu að eiga bát á borð við
Gísla J. Johnsen, en þó engir
fremur en hafnarbæirnir hér við
innanverðan Faxaflóa sem njóta
eiga góðs af þessum björgunar-
bát. Högni talar um að hér séu
alltaf aðrir og stærri bátar sem
hægt sé að grípa til ef nauðsyn-
lega þurfi og tilnefnir hafnar-
bátanna. Slíkir bátar eru líka til
annars staðar á landinu þar sem
einhver útgerð er. En staðreynd-
in er sú, að bátar í föstu starfi
eru sjaldnast til taks til skyndi-
hjálpar eða geta ekki sinnt verk-
efni vel útbúins björgunar-
báts. Þetta hefir einmitt sann-
azt varðandi björgunarbátinn
Gísla J. Johnsen, sem hefur bjarg
að mannslífum í brimi út af Sels
vör þar sem hafnsögubátur var
kominn á staðinn, en gat ekkert
aðhafst vegna þess, að hann var
of djúpristur til að hætta sér inn
í brotin til að bjargað bát, sem
var að bera upp á sker.
Aðfinnslur Högna á Slysavarna
félagið vegna meðferðar á gjafa-
fé falla um sjálfar sig, þegar at-
hugaðir eru reikningar félagsins,
sem prentaðir eru árlega í Árbók
inni, því óvíða eða hvergi hjá
opinberri eða hálfopinberri stofn
un, mun vera gæt ; jafnmikillar
hagsýni í rekstri eins og hjá Slysa
varnafél. íslands.Hefir félagið þó
óneitanlega í mörg hom að líta
með viðhald og rekstur 100 björg
unarstöðva víðsvegar um land-
ið. En félagið sparar ekki í björg
unartækjum þar sem að efni fé-
lagsins leyfa að vel sé að þeim
búið. Þess vegna má Högni vel
kalla Slysvarnafélagið dýrasta
Naust landsins, ég efast þó um
að jafnstóru húsi hafi verið kom-
ið ódýrar upp eða fljótar á
þessu ári í Reykjavík.
Högni Gunnarsson hefur til
þrek og hugdirfð þess stórhuga
fólks, sem alið er upp við ísa-
fjarðardjúp, vöggu hinnar hörðu
sjósknar, og mér er kunnugt um
að hann lætur sér ekki allt fyrir
brjósti brenna, en að hann réðist
að Slysavarnafélaginu í þessum
tón hefði ég ekki búist við, þó
að Vélsmiðjan Klettur 1 Hafn-
arfirði fengi það verk, sem hann.
átti þó kost á að fá sínu fyrir-
tæki til handa.
Svona eiga menn ékki að haga
sér, þótt þeir fái ekki öllum sín-
um óskum fullnægt.
Reykjavík 29. 4. 1960.
Henry Hálfdánarson.
— Vandamál
Framh. af bls. 16
engin gullpottur, sem menn þurfa
ekki annað en ganga að og ausa
gullinu yfir sig úr, og eins svo að
ungir menn séu ekki að vaða út
í ófærur við að koma á fót fyrir
tækjum, sem engan rekstrar-
grundvöll eiga sér.
Þetta á ekki aðeins við um
verzlunina heldur margan annan
rekstur. Eftir siðustu heimsstyrj-
öld varð þetta að vandamáli
miklu í Bandaríkjunum, að
menn ,sem áttu smávegis sparifé,
ruku til og settu upp smáfyrir-
tæki, sem vantaði, þegar til átti
að taka allan rekstrargrundvöll,
og þetta endaði alloftast með því
að viðkomandi tapaði öllu sínu,
og að síðustu var farið að reka
leiðbeininga- og upplýsingastarf-
semi á vegum þess opinbera, þar
sem fólk var upplýst um fjár-
magnsþörf og rekstrargrundvöll
hinna margvíslegustu fyrirtækja.
Þessa er brýn þörf hérlendis.
Ásgeir Jakobsson.
Sandgerði
Oss vantar ungling eða fullorðinn mann til
að annast afgreiðslu Morgunblaðsins í
Sandgerði.
Upplýsingar hjá Axel Jónssyni, Sand-
gerði eða afgreiðslu blaðsins í Reykjavík.

Auglýsing
um sveinspróf
Sveinspróf í þeim iðngreinum sem löggiltar
eru, fara fram í maí og júní 1960.
Meisturum og iðnfyrirtækjum ber að sækja
um próftöku fyrir þá nemendur sína sem lok-
ið hafa námstíma. Umsóknir sendist formanni
viðkomandi prófnefndar, ásamt venjulegum
gögnum og prófgjaldi.
Reykjavík, 30. apríl 1960.
Iðnfrœðsluráð