Morgunblaðið - 07.07.1960, Side 12

12
MORCUNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 7. júlí 1960
ÖTGEFANDI: SAMBAND UNGRA SJÁLFSTÆÐISMANNA RITSTJÖRJ: BJARNI BEINTEINSSON
Helztu áfangasfaðir:
Hamborg — Panama
Jamaica — Kúba
Rætt við 24 ára gamlan stýrimann
LÖNGUN til ferðalaga og að sjá
sig um í heiminum hefur um
aldaraðir verið íslendingum í
blóð borin. Fornsögurnar segja
frá því, að höfðingjar til forna
lögðu kapp á að synir sínir
sigldu til fjarlægra landa
og til skamms tíma þóttj það
sérstakt hrósyrði um mann, ef
unnt var að segja að hann væri
„sigldur". Nú þykir það ekki
lengur tíðindavert, þó að ís-
lendingur ýti úr vör og daglega
fara tugir eða hundruðir manna
héðan til lengri eða skemnxri
dvalar utanlands. I»rátt fyrir það
má segja, að ferðir manna og
dvöl í hinum fjarlægari heims-
álfum þyki jafnan frásagnar verð
ar og má glöggt sjá það á því,
að ferðabækur, sem geyma frá-
sagnir af slíkum ferðum, eru eitt
vinsælasta lesefni hér á landi.
★
Tíðindamaður .siðunnar frétti
fyrir skömmu af Ungum Reyk-
víking, sem er nýkominn heim
úr siglingum um fjarlæg höf, óg’
óskaði því eftir að fá að ræða
við hann lítið eitt.
Hinn ungi maður er Jón Ellert
Guðjónsson, 24 ára að aldri og
fæddur Reykvíkingur. Hann hef-
ur lokið prófi úr Stýrimanna-
skólanum, starfað sem háseti á
Arnarfelli og verið þriðji stýri-
maður á Þór og var þar m. a.,
er landhelgisstríðið hófst við
Breta 1. september 1958.
Og nú spyrjum við Jón, hvað
við hafi tekið, er hann hætti á
ár og hélt þá út til Noregs og
réði mig þar á norskt flutninga-
skip, sem ber nafnið „Sunbeam".
Ég held það hafi aðallega verið
ævintýraþrá, sem rak mig út í
þetta og löngun til að sjá mig um
í heiminum.
— Segðu mér eitthvað um far-
kostinn.
— Hér var um að ræða 8000
tonna flutningaskip, sem þó gat
tekið 12 farþega. Áhöfnin var 38
manns, aðallega Norðmenn en
auk þeirra þrír Danir og svo ég.
Segja má að skipið hafi ekki ver-
ið ósvipað Tröllafossi, enda þótt
það sé töluvert stærra og því hafi
verið mikið breytt frá þvi í upp-
hafi. En „Sunbeam“ var smíðað
í árslok í Ameríku og er því um
16 ára gamalt. Allur aðbúnaður
á skipinu var mjög góður, en þar
gegndi ég störfum þriðja stýri-
manns.
— Hverjir voru svo helztu á-
fangastaðir?
— f stórum dráttum má segja,
að þeir hafi verið Evrópa — Suð-
ur-Ameríka — Mexico — Vestur
Indíur — Bandaríkin ■— Kanada,
en af einstökum'Iöndúm, sem við
komum til má nefna: í Suður-
Ameríku: Venézuela, Brezku
Guineu- og Firönsku Guineu. —
í Mið-Ameríku: Méxícó og Pan-
amá. í 'Vestur |ndíiím: Jamaica,
Kúba, Haiti og Trinitad. Við
komust alveg suður undir heims
skautsbaug, en fórum aldrei yfir
hann.
— Hvernig var ferðum ykkar
háttað og hvernig varning flutt-
uð þið?
— Við vorum aldrei lengur en
15 daga á sjó í einu og áttum
venjulega 3—4 daga viðdvöl í
höfn. Lengst viðdvöl var 10 dag-
ar, m. a. á Jamaica. Farmur var
alls kyns varningur eins og her-
gögn, bílar, heilar verksmiðjur,
matvörur o. s. frv.
— Hvernig leizt þér nú á þig
þarna suður frá?
— Ekkert allt of vel. Annars
má segja að allar hafnarborgir
hafi á sér líkan svip og þegaf
siglt er svona frá einnj borg til
annarrar virðast þær ekki svo
mjög frábrugnar hver annarri.
Annars var það hitinn sem þjáði
okkur mest. Ég minnist þess, t.
d., þegar við í Venezúela sigíd-
um upp eftir fljóti einu um það
bil 70 mílur upp í land, að hit-
inn komst allt upp í 45° C. Þá
vorum við í stuttbuxum einum
klæða og leið illa samt. Alls
kyns skordýr valda manni einnig
óþægindum. Má þar til nefna
Moskító-fluguna, en hún er helzt
á ferlj á næturnar, og varð að
byrgja öll op í herbergjunum
með þéttriðnum netum. Einnig
urðum við varir við kakkalakka
á stærð við mannsfingur. Þeir
halda sig gjarnan við höfnina
eða þar sem óhreinindi eru. Við
fengum þá um borð og varð að
taka allt skipið í gegn, þegar til
Evrópu kom, til að útrýma þeim.
Hinsvegar sluppum við vel við
alla hitabeltissjúkdóma, enda
bólusettir, bæði áður en við lögð
um af stað og svo síðar í Eng-
landi.
— Hvernig leizt þér á fólkið?
— Yfirleitt leizt mér afarilla
á þá innfæddu, t. d. svertingjana
í Vestur Indíum, enda virtist svo
sem hvítir menn eða kynblend-
ingar skipuðu allar æðri stöður.
Húsakynni innfæddraeruyfirleitt
léleg, lifnaðarhættir einfaldir og
hreinlæti ekki upp á það bezta.
Segja má að hinir innfæddu svert
ingjar hafi meir líkst skepnum
en mönnum. Það máttu vel hafa
eftir mér, enda þótt ég þykist
vita að margir muni þar vera á
öndverðum meiði.Nefna má sem
dæmi, að erveriðvar að skipaupp
þyrptust hátt á annað hundrað
svertingjar um borð til að vinna
og er það miklu meiri mann-
fjöldi en þurfti í höfnum í Ev-
rópu. Ekki leið á löngu þar til
til um það bil tveir þriðju hlutar
mannskapsins var sofnaður hing
að og þangað um skipið, þar sem
skugga bar á. Þrátt fyrir fleiri
menn tók yfirleitt mikið lengri
tíma að ferma eða afferma en
við eigum að venjast. Yfirleitt
var það mikill léttir að koma til
Evrópu eða Ameríku og sjá þar
almennilegt fólk.
— Hvernig eydduð þið helzt
frístundum ykkar, þegar þið vor-
uð í höfn.
— Ef um lengri tíma var að
ræða, reyndum við að komast í
smáferðalög til að sjá okkur um.
Að öðrum kosti urðu skemmti-
staðir eða baðstrendur helzt fyr
ir valinu. Stundum var farið í
búðir og er verzlunarmátinn allt
annar en við eigum að venjast.
Þar er reynt að „prútta“ um verð
á öllum hlutum. Þó hafa á síð-
ustu árum verið reisltar stór-
verzlanir (magasin) þar sem fast
verð er á varningnum. Annars
komu sölumenn oftast um borð
Ég hætti á „Þór“ í apríl sl.
Flutningaskipið „Sunbeam“, farkostur Jóns í l'/z ár.
Kristilegt œskulýðs
mót á Blönduósi
ÞANN 18. og 19. júní var haldið
kristilegt æskulýðsmót á Blöndu-
ósi í Húnaþingi. Voru þátttakend
nr um 60 fermingarbórn, átta
prestar og tveir skólastjórar
mættu. Er þetta fyrsta mótið,
sem haldið er í Húnaþingi.
Laugardaginn 18. júní voru
kvikmyndasýningar og annaðist
þær Þórður Jónsson í Höfðakaup
stað. Um kvöldið var kvöldvaka,
er fermingar- og skólabörn önn-
uðust. Skólabörn á Blönduósi
sýndu sjónleik, er stóð í eina klst.
Voru það svipmyndir úr sögu
þjóðarinnar. Þorsteinn Matthías-
son, skólastjóri, stjórnaði sýn-
ingunum. Þá las upp sögu Ragn-
heiður Jóhannsdótt.ir frá1
Hvammstanga en tvær stúlkur
frá Sauðárkróki sýndu leikþátt,
er hét Kennarinn og nemandinn.
Síðan sungu skólabörn af Blöndu-
ósi. í Blöduóskirkju flutti sr. Gísli
Kolbeins hugleiðingu en sr. Gunn
ar Gíslason kvöldbænir.
Sunnudaginn 19. júní voru
morgunbænir og biblíulestur.
Guðsþjónusta var í Þingeyrar-
kirkju kl. 2. Fyrir altari þjónuðu
sr. Þórir Stephenssen og sr. Þor-
steinn Gíslason, en sr. Sigurvin
Eliasson prédikaði. 1 lok guðs-
þjónustunnar flutti sr. Þorsteinn
Gíslason fróðlegt erindi um kirkj
una og hina fornu gripi hennar.
í undirbúningsnefnd þessa
æskulýðsmóts voru sr. Pétur
Ingjaldsson, Höskuldsstöðum, sr.
Árni Sigurðsson, Hofsósi og sr.
Björn Björnsson, prófastur, Hól-
um.
1 hitabeltisloftslaginu er gott
í hverri höfn og buðu fram alls
kyns varning. Til gamans má geta
þess, að það áfengi sem ekki er
innflutt er mjög ódýrt. T. d.
köstar Baccardi-romm ca. 35 kr.
flaskan (kostar yfir 300 hér).
—, Lentir þú aldrei í neinum
sérstökum ævintýrum?
— Ekki svo í frásögur sé fær-
andi. Þetta gekk allt sinn vana
gang. T. d. hrepptum við aldrei
neitt sérstakt illviðri, a. m. k. lét
skipið svo' vel í sjó, að ég varð
aldrei var við neitt slíkt.
— Hvaða tungumál varð þér
helzt til bjargar á ferðalagi þínu?
— Enskan dugaði alls staðar
og til allrar hamingju lærum við
ensku í Stýrimannaskólanum, svo
að ég stóð þar vel að vígi.
— Hvernig farþegar voru það
helzt, sem þið höfðuð á skipinu?
— Það var aðallega skemmti-
ferðafólk, einkum Kanadamenn,
sem fóru hringferð með skipinu.
— Hvernig eru kjör farmanna
geta gripið til léttra klæða.
á slíkum skipum?
— Ég hafði t. d. sem þriðji
stýrimaður með allri eftirvinnu
að jafnaði um 10.000.00 kr. ísl.
á mánuði. Þau laun getur maður
fengið greidd í hvaða gjaldeyri
sem er. Eitt það, sem er miklu
betra en hér er, hvað það tekur
styttri tíma að vinna sig upp.
Að verða skipstjóri tekur um
það bil 10 ár á þessum skipum,
en hér má reikna með, að maður
verði skipstjóri árið eftir að mað-
ur gengur í land, segir Jón, og
brosir við.
Við förum nú að slá botninn í
samtalið, en við spyrjum Jón að
lokum, hverjar séu framtíðar-
áætlanirnar? Hann segist helzt
vilja halda áfram sem farmað-
ur, og þá á íslenzkum skipum,
en hinsvegar sé það mjög miklum
erfiðleikum bundið að fá skips-
rúm. Við kveðjum nú Jón og von
umst til að hann fái sem fyrst
stöðu, sem honum líkar.
B. í. G.
Litið til baka
á „skömmina"
Eins og kunnugt er af fréttum,
efndu Bandaríkjamenn á Kefla-
víkurflugvelli til hátíðar á sunnu
daginn var, þar sem ýmislegt var
gert mönnum til ánægju. Það
vakti töluverða athygli að meðal
viðstaddra, sem undu sér hvað
bezt, voru nokkrir ungir menn,
sem voru mjög áberandi í hinni
frægu Keflavíkurgöngu, sem,
fram fór fyrir nokkru síðan og
átti að tákna, að nú hefði verið
„snúið baki við skömminni", eins
og Þjóðviljinri orðaði það. Virt-
ust Keflavíkurgöngumennirnir
hafa gaman af þvi, sem þarna fór
fram, horfðu þeir m.a. á kapp-
aksturskeppni með auðsýnilegum
áhuga.
Einnig höfðu þeir sig allmikið
í frammi, þar sem von var ein-
hverra veitinga, en eins og Þjóð-
viljinn skýrði réttilega frá sl.
þriðjudag, var unnt að fá límon-
aði í dósum, smurt brauð og pyls-
ur. Svo virtist sem hernámslímon
aðið rynni ljúflega niður í þá
göngumenn og smurða brauðið
sömuleiðis. Sjónarvottur segir t.
d. frá nafngreindum göngumanni
sem kom þar að, er nokkrir menn
stóðú í biðröð eftir amerískum
pylsum. Svo var að sjá, sem
göngumaður hefði alveg náð sér
eftir þrammið frá Keflavík, því
að hann lagði þegar í biðröðina
og reyndi með miklum bolabrögð
um að smeygja sér sem fyrst að
borðinu, þar sem hægt var að fá
hernámspylsurnar.
Svo er að sjá sem þessir ungu
menn hafi ekki alveg áttað sig á
hinni nýju línu, að þurfa nú að
vera á móti varnarliðinu eftir
alla ládeyðuna í tíð vinstri stjórn
arinnar, a.m.k. láta þeir sig hafa
það að kíkja aftur, á „skömmina"
aðeins hálfum mánuði eftir göng
una frægu.