Morgunblaðið - 28.08.1960, Blaðsíða 12

12
MORCUNBLAÐIÐ
Sunnudagur 28. ágúst 1960

Utg.: H.f. Arvakur Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Valtýr Stefánsson (ábm.)
Sigurður Bjarnason frá Vigur.
Matthias Johannessen.
UTAN UR HEIMI
Donald Campbell keppir að því að verða:
Eyjólfur Konróð Jónsson.
Lesbók: Arni Öla, sími 33045.
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Ritstjórn: Aðalstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6 Sími 22480
Askriftargjald kr. 45.00 á mánuði innanlands.
í lausasölu kr. 3.00 eintakið.
ÁTÖK K'INA
OG RÚSSLANDS
TkjORGUNBLAÐIÐ ræddi
um það nokkrum sinn-
um í vetur og vor, að ýmis
tákn væru á lofti um vaxandi
ágreining milli kommúnista-
stjórnar Kína og Rússlands.
Benti blaðið á, að hræringar
* þessar hefðu jafnvel borizt
alla leið hingað til íslands, þó
að dult færi.
Nú er komið á daginn, að
ekki hefur verið ofsagt um
þessi átök, því að þessa dag-
ana hafa þau orðið opinber
og klögumál ganga á víxl á
milli Peking og Moskvu. Og
blöð í báðum löndunum, Kína
og Rússlandi, og raunar einn-
ig f öðrum kommúnistaríkj-
um, skrifa nú býsna opin-
•kátt um þennan djúpstæða
'igreining.
' í stuttu máli sagt byggist
ágreiningur þessi fyrst og
fremst á því, að kínversku
kommúnistaleiðtogarnir
fylgja mun harðsnúnari
stefnu en foringjarnir í
" Kreml. Peking-leiðtogarnir
telja óhjákvæmilegt að út-
breiða kommúnismann með
vopnavaldi og kjamorkustyrj
öld, ef því er að skipta. Leið-
togar Rússlands gera sér hins-
vegar ljósara að litlar líkur
eru til þess að í kjarnorku-
styrjöld verði nokkur sigur-
vegari. Þeir gera sér vonir
um að takast muni að út-
breiða kommúnismann án
stórstyrjaldar og gagnrýna
mesta ofstæki og kreddutrú
hins gamla Lenin-Stalinisma.
Þannig lítur ágreiningur-
inn út í stórum dráttum á
* yfirborðinu. Hinsvegar er lík-
Jegt að hann sé fremur sprott
ixm af persónulegri valda-
streitu og nationalisma þess-
ara ríkja. I því efni fer ekki á
milli mála, að báðir aðilar
telja sig sjálfkjörna leiðtoga
alheimskommúnismans og
bvorugur vill beygja sig fyrir
hinum. Hinsvegar treystast
þeir ekki til að fara hvor sína
leið í þróun kommúnismans
innan endimarka ríkja sinna,
hvors um sig, enda er það
gömul kenning kommúnista
að einhversstaðar verði þunga
miðja valdsins að vera í sam-
félagi kommúnistaríkja og
gegn hinu æðsta boði megi
enginn brjóta.
Samkvæmt eldri kenning-
tim kommúnista var það talið
mundu verða hið alvarlegasta
áfall, sem fyrir kommúnism-
ann gæti komið, ef eitthvert
ríki hans brytist undan
hinni æðstu stjórn og
færi eigin leiðir. Þess vegna
hrikti í stoðum kommúnism-
ans um heim allan, þegar Tító
braut sig og Júgóslavíu und-
an Moskvuvaldinu. En hversu
miklu alvarlegra hlyti það
ekki að verða fyrir heims-
kommúnismann, ef tvær yrðu
höfuðstöðvar hans, sem berð-
ust hvor gegn annarri, eins og
allt bendir nú til.
Átökin milli Kína og Rúss-
lands eru orðin svo mikil og
augljós, að sérfræðingar þeir,
sem Rússar hafa léð Kín-
verjum, streyma nú burt úr
landinu og halda heim á leið.
Jafnframt hafa Kínverjar
kvatt heim fjölda námsmanna
sem dvalizt hafa í Rússlandi.
Samhliða þessu gera báðar
ríkisstjórnirnar mjög ákveðn-
ar tilraunir til að afla sér
áhangenda meðal minni
kommúnistaríkja og í komm-
únistaflokkum um heim all-
an. Þessar vísbendingar eru
svo glöggar um hinn víðtæka
ágreining, að nálgast mundi
kraftaverk, ef tækist að setja
deilurnar niður.
Athyglisvert er að fyrsti
forboði um hinn mikla ágrein
ing milli Moskvukommúnista
annarsvegar og Títós og Júgó-
slavíu hinsvegar á sínum
tíma, var einmitt brottflutn-
ingur rússneskra sérfræðinga
frá Júgóslavíu. Aðdragand-
inn að vinslitum Títós og
Stalins var því mjög á sama
veg og þeir atburðir, sem nú
eru að gerast á milli stórveld-
anna tveggja.
Hér verður engu um það
spáð, hversu víðtækar afleið-
ingar þessi ágreiningur muni
hafa fyrir þróun heims-
málanna. — En hitt er
víst, að hann mun skapa
kommúnistum hvarvetna áð-
ur óþekkt vandamál, því
að varla getur farið á milli
mála, að áhangendur komm-
únismans munu klofna í tvær
meginfylkingar, þá sem hall-
ar sér að Rússum og hina,
sem leitar atfylgis í Peking.
Ágreiningurinn mim þannig
vafalaust valda mörgum sann
trúuðum kommúnistanum
áhyggjum næstu vikurnar.
Og fyrir íslenzku kommúnist-
ana kemur þetta áfall á
versta tíma. Vitað er að mik-
ill ágreiningur er í íslenzka
sósíalistaflokknum og berst
þar hver klíkan gegn annarri.
Nú fá þeir nýtt vandamál við
að stríða, sem örlagaríkt get-
ur orðið um það er lýkur.
Séff niffur í vélarrúm hins nýja „Bláfugls". Mótorinn gefur 4250
ha orku viff 1100 snúninga á mínútu.
„Fljótasti
n naði ir
vera Id, ary/
HINN 39 ára gamli Don-
ald Campbell, sonur Sir
Malcolm Campbells, hins
fræga brezka hraðaksturs
og hraðsiglingamanns ætl
ar sér að setja hraðamet
í bifreiðaakstri í háust,
eins og frá hefir verið
skýrt hér í blaðinu áður.
Campbell yngri reyndi
fyrir skömmu hinn nýja
bíl sinn, „Bluebird VII“,
sem hann hyggst nota
til að „ryðja“ hraðameti
landa síns, Johns Cobbs,
sem sett var árið 1947, en
þá náði Cobb 394.196
mílna hraða á klst. (um
634 km/klst.).
• SKULDABASL
Campbell var hinn ánægðasti
með nýja farkostinn, er hann
sýndi hann fréttamönnum. Bif-
reiðin er ekkert smásmíði: nær
10 metra löng, rúml. 2,40 m á
breidd og um 4 lestir að þyngd
— heimsins kraftmesti bíll, með
rúmlega 4000 hestafla gastúrbínu
mótor. — Kostnaður við smíði
hans mun nema um einni milljón
sterlingspunda — og Campbell
er skuldunum vafinn, enda þótt
’bann hafi verið styrktur fjár-
hagslega bæði af opinberum að-
ilum og einstaklingum. Og hann
hefir miklu meiri áhyggjur af
skuldabaslinu heldur en lífshættu
þeirri, sem hann leggur sig í
við mettilraunina.
- ♦ -
Færustu bifreiðasérfræðingar
Bretlands eyddu fjórum árum í
smíði ,,Bluebird VII“ — og þó að
bílnum væri „aðeins" ekið með
150 mílna hraða á klst. í reynslu-
ferðinni í Goodwood í Sussex,
voru bæði „höfundar“ furðu-
verksins og eigandi hæstánægð-
ir með árangurinn. En það er
stórt stökk upp í 500 mílna hraða
(rúml. 800 km), sem Campbell
er staðráðinn í að ná, er hann
gefur hinum risavaxna farkosti
sínum „lausan tauminn" í næsta
mánuði á botni hins uppþornaða
Bonneville-saltvatns í Utah í
Bandaríkj unum.
• MARGFALDUR METHAFI
Donald Campbell hefir ekki
áður reynt að setja hraðamet í
bifreiðaakstri, en hins vegar er
1 ann margfaldur heimsmethafi í
hraðsiglingum, eins og kunnugt
er. En nú stefnir hann sem sagt
að því að verða óumdeilanlega
„fljótasti maður veraldar“ í jarð-
bundnum“ faratækjum) — og
hann er mjög vongóður um, að
sér muni takast að hnekkja hinu
13 ára gamla meti landa síns.
Cobbs, treystir hinum nýja og
mikla ,,Bláfugli“ sínum fullkom-
lega — svo og sjálfum sér — til
Framh. á bls. 23
Heimsmet í hraðakstri
Ár Hraði/klst. Ö k u me n n
1914 107 mílur Teddy Tetzloff
1932 113 — Ab. Jenkins
1933 118 — Sami
1934 127,22 — Sami
1935 134,8 — John Cobb
1936 136,34 — Capt. Eyston
(Allt meðalhraði
í 24 klst. akstri)
1935 301,13 mílur Malcolm Campb*U
1937 311,42 — Capt. Eyston
1938 350,07 — John Cobb
1938 357,5 — Capt. Eyston
1939 368,9 — John Cobb
1947 394,19 — Sami
1960 ??? Donald CampbeH (?)
(Hámarkshraði á
vissri vegalengd)

Fréttamenn og ljósmyndarar þyrptust aff „Bláfugli** Campbells, er hanu sýndi þennan „kraft-
mesta bíl heimsins" fyrir skemmstu . . .