Morgunblaðið - 10.11.1960, Qupperneq 8

8
MORGZJNttLAÐlÐ
Fimmfudagur 10. nóv. 1360
Mao eða Krúsjeff?
eftir Dennis BSoodwarth
NÝLEG merki þess að hin óvin-
samlega framkoma Krúsjeffs í
New York hafi dregið úr van-
trausti Pekingstjórar.arinnar á
samúðarstefnu hans og stuðlað
að því að brúa bilið í sambandi
Kússlands og Kína. standasi ekki
nakvssma rannsókn.
Útskýrendur hafa bent á það.
að í ritum sínum, milli 1945 og
1949 (sem fyrir tveimur vikum
voru mjög auglýst í Kína) segi
Mao Tse-tung að hægt sé að úti-
loka hættuna á annarri styrjöld
og að það sé mögulegt fyrir so-
síalisk og kapitalísk ríki að kom.
ast að samkomulagi í mörgum
málum.
I>etta er samt sem áður ein-
angruð tilvitnun. Höfuðatriðið í
kenningu Maos er það, að hajgt
sé að afstýra styrjöld með því
móti einu að lægri stéttirnar
heyi árangursríka stéttabaráttu í
öllum löndum gegn 'afturhalds-
öflunum og að samkomulag við
óvininn sé einungis leyfilegt. þar
sem það brjóti ekki í bága við
þessa baráttu.
Fyrir Krúsjeff getur friðsam-
leg sambúð táknað minnkaða
spennu milli hina tveggja höf-
uðstefna, en að dómi kínverska
leiðtogans er hún einungis réct-
lætanleg, ef hún stuðlar að heims
byltingu. Sú staðreynd að stuðn
ingur Kínverja við friðsamlega
sambúð, var eitt helzta umræðu
efnið á hátíðahöldunum 1. okt„
í tilefni af 11. árdegi kínverska
alþýðulýðveldisins, getur því
ekki verið skilin sem tákn um
það, að Pekingstjórnin hafi uú
viðurkennt stefnu Krúsjeffs.
Þessi stefna er tortryggileg í
augum Kínverja. Áhuga^eysi
hinna upprennandi ríkja í Asiu
og Afríku, á hinum róttæku til-
lögum sovézka forsætisráðherr-
ans í UN, hefur styrkt þessa tor-
tryggni Pekingstjórnarinnar.
Kínverjar eru reiðubúnir að
veita meginatriðum friðsamlegr-
ar sambúðar uppgerðar trúnað
sinn, en halda áfram að velja og
kjósa vini sína. Það væri t. d.
heimskulegt af þeim að spilla
hinu hagkvæma sambandi sínu
við Narodan Sihanouk prins,
hinn vinsamlega „sterka mann
Cambodiu, með því að gerast
forvígismenn hinnar veigalitlu
cambodisku kommúnista-hreyf-
ingar. í dag beinir PekingLtjórn-
in athyglinni að Sino-Burma
landamærasamningnum og vm.
áttu- og griðasáttmálum undir-
rituðum af Burma, Nepal,
Afghanistan og Guineu, sem
sönnun á vilja kínverska ljons-
ins til að leggjast niður hja lamb
inu. En þar sem hlutlaus riki
beygja sig ekki fyrir vilja Pek-
ingstjórnarinnar, hikar hún ekki
við að hefja ákafar deilur við
Indland vegna mótstöðu þess við
landamærayfirgang Kínverja;
við Indónesíu vegna hafta, sem
lögð eru á kínverska kaupmenn
þar. Ljónið hefur engu að tapa
við það að liggja hjá lambinu,
svo lengi sem það heldur áfram
að vera lamb.
Kússland og Kína greimr jafn..
vel enn meira á, þegar um frið-
samlega sambúð við Vesturyeld-
in er að ræða. Pekingstjórnm
er reiðubúin til „friðsamiegrar
sambúðar við fólkið“ í Banda-
ríkjunum og Bretlandi, vegna
þess að það er í samræmi við
kenninguna um stettaoaráttu
En kínversku leiðtogunum finnst
hver sú tillaga svívirðileg og
heimskuleg, sem hvetur til fi'ið-
samlegrar sambúðar við Banda-
ríkin, erkióvimnn sem styður
þjóðernissinnastjórnina á Tas-
maníu.
í ritum sínum leggur Mao á-
herzlu á það, að heims-
valdastefnan sé óbreytanlega
grimmúðug: „Heimsvaldasinn-
arnir munu aldrei leggja niður
vopn sín“ segir hann og undir-
strikar „hið djúpa hatur banla-
rískra neimsvaidasinoa til kín
versku þjóðarinnar“ og bæiir
við: „Við verðum að snúa baki
við öllum sjóhverfingum og tál-
myndum og búa okkur andir
baráttuna.“
Sú spurning kann að vakna
hjá manni, hvernig Kínverjar
geti lýst heimsvaldasinnum sem
„pappírs-tígrisdýrum" aðra stund
ina, en gert svo gys að þeirri
heimsku Krúsjeffs, að reyna að
komast að vinsamlegu samkomu
lagi við þessa grimmu og óáreið-
anlegu óvini, hina stundina.
Hinn 1. október veitti Chou En-
lai svarið: „því meira sem þeir
nálgast refsidóm sinn, þeim
mun ákafar munu þeir berjasf'
því meira sem „Austan-vindur-
inn verður þeim að Vestan yfir-
sterkari" þeim mun meiri þörf
fyrir byltnigarsinnað afl og á—
vekni.
Vantraust Kínverja á hinni
augljósu samkomulagslöngun
Krúsjeffs er skiljanleg. Það voru
hinir sovézku ráðunautar í Pek-
ing, sem fyrstir þröngvuðu hin-
um ófúsu kínversku kommún-
istaleiðtogum til samvinnu við
Kuomintang og gerðu þá þannig
berskjaldaða fyrir bakstungu
Chian Kai-sheks, árið 1927, þeg-
ar margir voru handteknir og
líflátnir. Það voru Rússar sem
upphaflega fordæmdu ke.ir.ingu
Maos um kommúníska frænda-
byltingu og sem reyndu árið 1943
að telja hann af því að senda
herlið sitt suður til þess að ná
öllu Kína frá Kuomintang. Mao
Tse-tung er stjórnari Kina í dag,
vegna þess að hann hafði ráð
Stalin að engu.
1 hinum nýlega-útgefnu ritum
sínum, kennir Mao Ch’ en Tu-
Hsuu, þáverandi forseta kín-
verska flokksins, um flóttann og
ósigurinn 1927 og bendir á hvern
ig hann sjálfur gekk úr skugga
um að byltingarher komrnúnista
hélst óskertur á hinu „falska
friðartímabili" (bandalagið við
KMT) svo að þeir gátu „gersigr-
að“ Chiang Kai-shek síðar. En
„fráhvarfsstefna" Ch’ens heíur í
30 ár verið tilfærð, til þess að
leyna sök Sovétríkjanna á af-
leiðingunum af hinni „friðsam-
legu sambúð“ kommúnista og
KMT. Með því að birta þessa
sögu aftur virðist Mao spyrja
sem svo: „Eigum við aftur að
verða fórnard>r annars „falsks
friðar" rússnesks innblásturs?
Nei, við verðum að halda bylt-
ingarherjum okkar óskertum,
svo að við getum endanlega ráð-
ið niðurlögum óvinarins." Hlut-
verk KMT og kínverskra komm-
únista eru nú leikin af Heims-
Síðari grein
-□
valdaöflunum og hinum albjóð-
lega kommúnisma á heims-Ieik-
sviðinu.
Það hefur verið bení á, að
Kínverjar fagni „forystu Sovét-
ríkjanna“. En ef Mao líkir sam-
an atburðunum í Kína 1920—30
og hinu alþjóðlega sviði í dag,
þá eru þessi slagorð vafasöm.
„Samábyrgð og samstaða Sovét-
ríkja sambandsins" breytist í
lágværa ásökun. í fyrsta lagi, þá
hefur sáttastefna Krúsjeffs or-
sakað óheillavænlegar rifur á
hinum slétta vegg kommúnískr-
ar eindrægni, sem Stalin byggði.
í öðru lagi, þá veita Rússar vax-
andi efnahags- og hemaðarað-
stoð löndum, sem eru fyrir utan
hinar sovézku herbúðir, á kostn-
að félaga sinna, innan peirra, og
einkum hins fátæka og þurfandi
Kína.
Krúsjeff tekur að verða per-
sónugervingur hinnar rör.gu
sovézku stjórnarstefnu, sem ár-
ið 1927 varð kínverskum komm-
únistum svo mjög til tjóns. ,,For-
ysta Sovétríkjanna" er því við-
urkenning á valdastöðu USSR.
en er ekki sömu merkingar og
„forysta Krúsjeffs." Mao leikur
hinsvegar sama hlutverk og það,
sem hann stóð sig svo aðdáan-
lega í, á árunuir. eftir 1920 —
hlutverk hins hugvitssama bylt-
ingaleiðtoga, sem neitar að gef-
ast upp fyrir óvinunum og leiðir
kommúnista-hreyfinguna til loka
sigurs; hlutverk fræðiritsmanns-
ins og herstjórnarfræðingsins,
hvers aðferð er ávallt hin rétta.
Mao vill sovézka „forystu" sem
tekur upp hans eigin stjórnar-
stefnur og aðferðir — og hann
á sína skoðanabræður í Moskvu.
í Kína er „Höldum hátt merki
marx-leninismans“ enn eitt
af mikilvægustu slagorðunum.
Raunverulega er það ekki aðeins
endurstaðfesting á meistaratign
Maos og stefnu Lenins, heldur
einnig önnur ásökun á Krúsjeff,
sem Kínverjar hafa jafnvel kail-
að „endurskoðunarsinna".
Á sama tíma eru Kínverjar
önnum kafnir við að brýna sma
eigin byltingaröxi. Straumar af
vinstri-arms fulltrúum frá Asía,
Afríku og Suður-Ameríku halda
áfram að flæða inn í Peking, til
þess að fullvissa sig um sam-
stöðu Kína með öllum sem berj-
ast gegn heimsveldisstefnu, ný-
lendustefnu og auðvaldsstefnu.
Það er vitnað í þau ummæli
Mao Tse-tungs, að hann sé „al-
gerlega andvígur“ kjarnorku-
styrjöld. Kenning Maos er samt
sem áður sú að i „barattu sem
alþýða manna heyr, séu kjarn-
orkusprengjur þýðingarlausar".
Sjálfstæðishreyfingin í Alsír
sanni, að: „í stríði séu það ekki
vopnin, heldur fólkið, sem úr-
slitunum valda“, og að Alsírbúar
gefi öðrum aðdáanlegt fordæmi:
Löngun Kínverja til að útíloka
kjarnorkustyrjöld er skiíjanleg,
Hlutdeild einstakra atvinnugreina
í þjóðarframleiðslunni rannsökuð
Þáltill. Jónasar Péturssonar og
Bjartmars Guðmundssonar
TVEIR þingmenn Sjálfstæð-
isflokksins, þeir Jónas Péturs
son og Bjartmar Guðmunds-
son, flytja í sameinuðu þingi
tillögu til þingsályktunar um
rannsókn á hlutdeild hinna
einstöku atvinnugreina i
þj óðarf ramleiðslunni:
ALÞINGI ályktar að fela ríkis-
stjórninni að láta fara fram rann
sókn á eftirtöldum atriðum:
1 Hluta hverrar atvinnugrein-
ar í þjóðartekjunum, svo sem
landbúnaðar, fiskveiða, iðnað-
ar og þjónustustarfa alls konar.
2. Skiptingu þjóðarinnar eftir
atvinnu, þ. e. mannfjölda, sem
starfar við hverja atvinnugrein
og framfæri hefur af henni og
hvers konar þjónustustörfum.
3. Heildarfjármagni, sem bund
ið er í atvinnuvegunum hverjum
um s"g, notkun rekstrarfjár,
þætti ríkis og lánsstofnana í
verðmætasköpuninni.
Rannsókn þessi verði fram-
kvæmd af Framkvæmdabanka
fslands með aðstoð Hagstofu ís-
lands. Leitazt skal við að láta
hana ná yfir nokkurt tímabil, t.
d. síðastliðin 10—15 ár. Verði
rannsókn þessari hraðað eftir
föngum, og þegar niðurstöður
hennar liggja fyrir, skal birta
hana þjóðinni í ljósu og aðgengi
legu formi.
í greinargerð segir á þessa leið:
Við flutningsmenn þessarar
þingsályktunartillögu teljum
það mikið nauðsynjamál, aö
framkvæmd verði gagnger og
nákvæm railnsókn á því, hvern
hlut atvinnuvegir landsmanna í
heild eiga í fram “ »'
færslu og lífsaf-
komu þjóðarinn-
ar. Nauðsynlegt ' Sj l!ij
ípT’
er, að fólkið i
landinu fái rétt-
ar hugmyndir
um það, hverjar
þær stoðir eru,
sem efnahagsaf-
koma þess og
þjóðarinnar hvílir á. Þess er ekki
að dyljast, að sumt í þeirri rann-
sókn, sem hér er lagt til að frain
kvæmd verði, er vandasamt verx
efni og flókið, annað auðveldara
og liggur að verulegu leyti fyrir
í hagskýrslum. En hagskýrslur
eru ekki aðgengilegur fróðleikur
auk þess sem þær svara ekki öll
um spurningum, sem vikið er að
í tillögu okkar. Teljum við því
rétt og nauðsynlegt, að niðurstóð
ur þessarar rannsóknar séu birt-
ar fólkinu í svo Ijósu og aðgengi-
legu formi sem kostur er, með
skýrslugerð og umsögn og þó
ekki sízt með línuritum, stuðlum
og myndagerð. Á þessu ári fer
fram aðalmanntal með þjóðinm.
Er því nú hentugt tækifæri til
þess að fá fram nákvæmar upp-
lýsingar samkvæmt 2. tölulið
tillögunnar. Vafalaust má eitt-
hvað deila um skiptingu atvinn-
unnar og þá einkum að því er
tekur til ýmissa þjónustustarfa
og einnig um hlut iðnaðarins
sem tengdur er undirstöðuat-
vinnuvegunum, fiskveiðum og
landbúnaði. En við treystum því,
að öll vandamál, sem fylgja þess
ari rannsókn, verði leyst rök-
rænt og sanngjarnlega. Eitt
dæmi viljum við benda hér a,
smátt að vísu, sem orkað getur
tvímælis við framkvæmd þess-
arar rannsóknar. Það er skóg-
ræktarstarfsemin. Við lítum svo
á, að hana eigi að telja i sér-
stökum lið eða a. m. k. ekki með
landbúnaði. Skógræktin er starf
semi í þágu langrar framtíðar,
sem ekki mun gefa teljandi af
sér næstu áratugi. Hún er nán-
ast hliðstæð uppeldismálum og
listum. Vafalaust koma ýmis slík
dæmi til álita, þótt ekki verði
hér talin.
Oft heyrist um það rætt af
ókunnugleika, stundum í áróðurs
skyni, að þessi eða hin fram-
leiðslugreinin sé annarri mikil-
Stalin
vegna þess að því veigaminnl
sem vopnin eru, þeim mun meira
virði eru mennirnir. Og í Kína
eru íbúar nú 650.000.000 að töiu.
Á því getur enginn vafi leikið,
að Krúsjeff krefst þess að Kin-
verjar fái inngöngu 1 samtök
Sameinuðu þjóðanna tii þess að
þeir fái viðurkenningarþorsta
sínum svalað. „Svo lengi sem
þið farið með Kínverja eins og
útlaga", sagði einn auslurlenzk-
ur stjórnmálamaður við mig ný-
lega „þá skuluð þið ekki furða
ykkur á því, þótt þeir liegði sér
sem slíkir".
Mesta hættan er sú að Krús-
jeff bíði lægri hiuta í togstreitu
sinni við Mao og verði stöðugt
óbilgjarnari og herskáari gagn-
vart hinum frjólsa heimi, til
þess að sætta Pekingstjórnina
við sig. Jafnframt halda and-
kommúnistar vörð uppi á virkis-
múrum sínúm, meðan sósíaiisku
umsótursf oring j arnir deila um
það, hvort þeir eigi að gera árás
á virkið, svelta það til undir-
gefni, skipuleggja svik inn'.n
múra þess sjálfs, eða lokka íbúa
þess til að opna hliðin. Því
skyldi samt sem áður ekki
gleymt, að um eitt mikilvægt
atriði eru þeir sammála: umsát-
inni skal ekki hætt og vígið
verður að taka.
(Observer, Öll réttindi áskilin)
vægari, jafnvel
sú eina, er veru
leg verðmæti
færi inn í sam-
eiginlegt þjóðar-
bú. Stundum er
horft á útflutn-
ingsframleiðsl-
una eina, stund-
um á fjárstuðn-
ing þann, sem
hið opinb.ua veitir atvinnuveg-
unum í ýmsu formi. Fram er
komin á Álþingi þingsályktunar-
tillaga „um rannsókn á styrkjum
til landbúnaðarins". f tillögunn
sjálfri er hins vegar sagt ,,um-
fram aðrar stéttir og aðra at-
vinnuvegi". Slík rannsókn mundi
því líka verða allvíðtæk án þess
þó að leiða nokkuð í ljós t. d. um
gildi landbúnaðarins í lífsafkomu
þjóðarinnar, samanborið við aðr-
ar atvinnugreinar og í hlutfalli
við fólksfjölda. En án þeirra upp
lýsinga verða allir dómar um
rættmæti opinbers stuðnings á
sandi byggðir. í greinargerð fyrir
þessari þingsályktunartillögu
kemur að visu fram, að raunar
sé þetta ekki tilgangur þess, að
hún er flutt. En hver er þá til-
gangurinn með flutningi henn-
ar?
Við leggjum á það ríka á-
herzlu, að sú rannsókn, er við
viljum að gerð verði, geti farið
fram sem allra fyrst. Niðurstöð-
ur hennar skapa grundvöll fyrir
réttu mati á efnahagslegu gildx
atvinnugreinanna, eiga að fyrir-
byggja sleggjudóma, vanmat eða
ofmat, kryt og ofsjónir. Hún á ið
styðja að því að gagnkvæmur
skilningur ríki meðal fólksins I
landinu, hvaða störf eða verk-
efni sem það hefur með höndum.