Morgunblaðið - 01.12.1960, Blaðsíða 20

20
MonnriVTtr joib
Fimmtudagur 1. des. 1960
Þú varst dóttir föður þíns og
mamma þín hafði aldrei þolað
að neinn héldi aftur af henni, og
ef nú aldrei hefur verið óskað
eftir þér . . .
XI.
Eg fór að reyna að byggja mér
brú yfir í heim föður míns. Eg
fór aftur í leikskólann þegar ann
ar veturinn byrjaði. Eg hafði
eitthvað í mér úr Barrymoreætt
inni, eða hvað? Betur ef satt
reyndist!
Meðan ég gegndi formanns-
störfum í undirbúningsnefndinni
undir góðgerðad’ansleikinn fyrir
Rússana, skrifaði ég David Selz-
nick til Hollywood, ifsakaði
frammistöðu mína í Scarlett O’
Hara, og fór í kring um að fá
eitthvað að gera yfir sumarið.
Svarbréf Selznicks hefði ekki
getað verið vingjarnlegra:
„ . . . Möguleikarnir fýrir
þig, sem Scarlett voru ekki
nema einn á móti nokkrum
þúsundum, en úr því að mig
langaði til að prófa þig, gat
það alveg eins verið í „Á
hverfandi hveli“ eins og ein-
hverju öðru — ekki sízt þar
sem ég hafði enga hugmynd
um, hvað þú gætir, eða hvers
kyns hlutverk ég ætti að finna
handa þér. Líklega er rétt af
þér að reyna fyrst við leik'-
svið. Eg vona, að þú hafir
. samband við mig, og hlakka
til, þegar þú ert tilbúin að
reyna við kvikmyndir . . .“
En frá Walter Hartwig, for-
stjóra hins fræga leikhúss, Ogun-
quit í Maine, kom tilboð um at-
vinnu í sumarleikhúsi . . .
Hann sagði eins og Selznick,
að ég væri óskrifað blað. En hann
skyldi finna hlutverk handa mér.
Hann hefði talað við mömmu.
„ . . . Auðvitað (skrifaði
hann nærgætnislega) myndi
ég ekki setja þig í hlutverk,
sem sýndi um of þær tak-
markanir, sem þú kannt að
hafa. En ef þú ert það leik-
konuefni, sem ég held þig
vera, verð ég og áhorfendurn
ir mínir búnir að komast að
því áður en sumarið er á
enda.“
Kaupið var tíu dalir á viku.
Eg var komin á leiksviðið.
Það hafði ekki verið svo sér-
lega erfitt.
Mamma hafði komizt að þeirri
niðurstöðu, að úr þvi að dóttir
hennar vildi þetta eindregið,
væri bezt að gera það almenni-
lega. Eg kom til Ogunquit með
verndarengilinn minn, hana
Bollu gömlu, Elise, þjónustu-
stúlku mína og Moka, sem var
dýrindis hvolpur af frægu kyni,
keyptur í Frakklandi, og fyrir-
skipanir hafði ég frá mömmu að
búa hvorki í gistihúsi né mat-
söiuhúsi, heldur leigja mér kofa
út af fyrir mig, yfir sumarið. Eg
hóf svo æfingar og fékk ung-
meyjarhlutverkið Alice Syca-
more í gamanleik eftir Moss Hart
og George S. Kaufman.
Eg skrifaði Francis Kellogg:
„Ó, Fran, það er alveg ó-
mögulegt að lýsa með neinum
orðum ánægjunni, sem ég hef
af þéssu starfi. Allir í leik-
flokknum eru þaulvanir at-
vinnumenn — og guð minn,
hvað þetta er ágætt fólk! Ltik
arar eru eina fólkið í heim-
inum, Fran — mér er alvara!
Nú veit ég bezt, að þetta er
það eina, sem mig langar til
að gera . . . . Eg á heima í
leikhúsinu, og hvergi annars
staðar!"
Nú fór heldur en ekki að koma
skriður á. Columbia vildi prófa
mig fyrir myndavélinni. Para-
mount símaði til mín og spurði
um framtíðarfyrirætlanir mínar.
20th Century Fox sendi mann til
að hafa tal af mér.
Og einn daginn síðdegis fékk
ég öðruvísi heimsókn í koíann
minn. Eg gat ekki annað en
hringt mömmu upp, af því til-
efni.
— Gamla kisa; hér er kominn
maður frá LIFE, sem ætlar að
skrifa grein um mig og setja
mynd af ~nér á forsíðuna.
— Forsíðuna á tímariti? Ekki
að nefna. Það er skammarlegt!
Mér er alveg sama, hvaða tíma
rit það er. Þeir ætla bara að
nota þig í gróðaskyni.
— Já, en mamma, þetta er af
skaplega mikil auglýsing fyrir
leikhúsil. Þeir lofa að gera þetta
smekklega og Hartwig segir, að
ég geti haft mikið gagn af því.
Mamma var ósveigjanleg, en
ég bað og grátbændi, og hr. Hart
wig kom líka biðjandi í símann,
og loksins lét hún undan. Ljós-
myndarar þyrptust um kofann
minn og búningsherbergið mitt
í leikhúsinu, og ég sat fyrir í
ruggustól úr strái, með Moka í
fanginu, eins meðan ég var að
mála mig, eða ærslast á bað-
ströndinni. Þrem vikum seinna
keypti ég mér eintak af LIFE,
dagsett 31. júlí 1939, og þar var
heljarmikil mynd af mér á for-
síðunni — í baðfötum!
Eg man eftir, að ég horfði á
sjálfa mig, las textann og leit á
myndirnar ínnan í heftinu . . .
og hugsaði ekkert annað en það,
að þetta hefði vel getað verið blá
ókunnug manneskja, sem ég var
að skoða og lesa um.
Samskonar fjarrænu-tilfinning
ar varð ég vör síðar meir, þegar
ég var að lesa um sjálfa mig . . .
sama hvort það vor lof eða last.
Þetta hefði eins vel getað verið
einhver önnur. Aldrei ég sjálf.
Þessi tveggja mánaða sumar-
leikstarfsemi kom mér drjúgan
spöl áleiðis. Leikdómararnir voru
vingjarnlegir. Eg var enn ekki
leikkona, en á góðum vegi að
verða það. Eliot Norton, hinn
þekkti leikdómari hjá Boston
Post, skrifaði um mig:
„Það væri nú til ofmikils
ætlazt, að hún komi út úr
tveggja vetra leiknámi og á-
líka löngu námi á veitinga-
húsum, sem fullfleyg Cornell
eða Hayes . . .
Símskeytin drifu að mér. Eitt
þeirra límdi ég á spegilinn í
búningsherberginu mínu. Það var
frá pabba, sem þá var í Chicago
að leika í leikritinu „Blessuð
bornin mín“, en það var fyrsta
leikrit hans síðan Hamlet, í Lon-
don. Það hljóðaði þannig:
„Elsku Diana! Nýbúin að
lesa ágætis leikdóm um þig
eftir Eliot Norton í Boston
Post. Til hamingju! Eg reisi
stélfjaðrirnar eins og gömul
hæna. Beztu kveðjur.
Pabbi“.
Vitanlega hafði þetta ekki ver
ið neinn „ágætis“ leikdómur. En
pabbi hafði gert sér það ómak
að lesa hann — og sima til
mín.
Nú tók ég stórt stökk áfram.
William A. Brady leikstjóri
sendi eftir mér. Ef ég. prófaðist
vel, gæti ég fengið hlutverk í
„A útleið“, með Laurette Taylor
og Florence Reed! Hann sat við
heljarstórt skrifborð í leikhús-
skrifstofunni, þegar ég trítlaði
inn til hans. Eg var í bláu fell-
ingapilsi og matrósablússu, sem
ég átti enn frá Brearly-tímabil-
inu, og svo var ég á háum hæl-
um, af því að ég hélt það hent-
ugra fyrir bognu fótleggina. Eg
hlýt að hafa litið skrítilega út.
Hr Bradly, sem var feilaginn
maður, rauður í andliti, stóð
ekki upp.
—- Hafið þér lesið leikritið, ung
frú Barrymore? spurði hann.
— Já, herra minn, svaraði ég.
— Hafið þér athugað það vand
lega?
— Nei, svaraði ég, eins og satt
var, því að til hvers væri að
vera að leggja vinnu í það, áður
en vitað væri, hvort ég fengi hlut
verkið.
Á sama vetfangi og orðin voru
komin yfir varir mínar, vissi ég,
að ég hafði verið óþolandi hort-
ug. William Brady var eir.hver
fremsti leikfrömuður í landinu,
og hafði skapað stjömur í tuga
tali. Og hann hafði verið svo al-
mennilegur að bjóða mér þetta
tækifæri. Og ég svona ung. Eg
var ekki einu sinni taugaóstyrk.
Allur heimurinn var mitt leik-
svið.
Hann leit á mig undan loðn-
um augnabrúnunum. — Unga
dama, sagði hann, næstum þreytu
lega. — Fólk, sem er í miklum
metum í leikliátarheiminum, at-
hugar hlutverkin áður en það
gengur undir lespróf í þeim. En
þegar um þekktar stjörnur er að
ræða, látum við þær ekki einu
sinni taka neitt lespróf. En eng
inn veit einn, hvað þér getið.
Eg reyndi að lóta mér hvergi
bregða, en ég fann sjálfstraustið
gufa upp.
— Það er ekki nema heiðar-
legt að segja yður, að þér eru
ekki sú eina, sem við höfum
augastað á og til mála getur
komið. Dóttir Olin Downes er
líka að læra hlutverkið . . . Eg
vissi, hver hr. Downes var; hann
var þessi frægi tónlistardómari
hjá TIMES. Voru allar frægra
1) Blaðið í dag? Hún Lotta var 2) .... hefur svo gaman af dag- 3) Já, það er og. Gaman af dag-
með það áðan. Þú veizt, að hún .... blöðum. blöðum!!
— Markús, líður þér nógu vel| — Ég hefi verið svo mikilll — Ég tók þig í rauninni ekki
til að borða eitthvað? kjáni Markús! -------- Getur þú of alvarlega Eva!
— Ég er nú hræddur um það! | nokkurn tíma fyrirgefið mér? | — Þegar við vorum þarna úti
í straumiðunni og þú sendir
Anda til mín, komst ég skyndi-
lega að því hvað ég hef rang-
metið lífið.
manna dætur að reyna að verða
leikkonur?
— Komið þér á morgun klukk
an tvö í lesprófið. Þá tölum við
betur saman.
— Eg skal reyna að gera mitt
bezta, sagði ég, skömmustuleg.
En þegar ég sneri mér til að fara
út, ■ varð einhver hreyfing úti í
horn. Það hafði maður setið í
skugganum, en kom nú fram, og
Brady kynnti hann. Þetta er
Bramwell Fletoher — ungfrú
Barrymore.
Eg rétti höndina ljóshærðum,
grannvöxnum manni með fölt og
taugaóstyrkt andlit. Vitanlega
hafði ég heyrt hann nefndan áð
ur. Hann hafði verið aðalstjarn
an í „Á útleið“, þegar það var
leikið í New York, en þeim sýn-
ingum var nú einmitt nýhætt.
— Því miður verður hr. Fletch
er ekki með í förinni, sagði
Brady.
Eg man, að ég leit snöggvast
á hr. Fletcher og sagði kurteis-
lega. — Það var leiðinlegt.
Hann setti upp töfrandi bros.
— Það þykir mér líka. Eg vona
bara, að þér bætizt í okkar hóp.
Og gangi yður vel með lesprófið
á morgun! Hann talaði með
brezkum hreim.
Á heimleiðinni fór ég að hugsa
um, hve blá augun í honum
væru. Rétt eins og í Robin.
Síðdegis næsta dag kom ég
inn á rúið leiksviðið og hitti þar
hina leikendurna. Eg þekkti
engan þeirra persónulega, en
nöfn eins og Laurette Taylor og
Florence Reed hafði ég þekkt frá
því að ég mundi eftir mér. Ung
frú Talyor var lítil og músarleg
kona, sem sýndist alltaf eitt-
hvað áhyggjufull. En augu mín
staðnæmdust okki lengi við hana,
heldur starði ég hrifin á Flor-
ence Reed. Og það var einkenni
leg manneskja.
Hún sat úti í horni, með ljós-
brúnan hatt með löngum, appel
sínugulum strútsfjöðrum í, sem
stóðu í allar áttir út frá öðrum
vanganum á henni. Augun voru
geysistór. Varirnar höfðu verið
SHUtvarpiö
Fimmtudagur 1. desember
(Fullveldisdagur íslands).
8.00—10.00 Morgunútvarp (Bæn.
8.05 Morgunleikfimi. — 8.15 Tón-
leikar. — 8.30 Fréttir. — 8.40
Tónleikar. — 9.10 Veðurfregnir.
— 9.20 Tónleikar).
f0.30 Guðsþjónusta í kapellu háskólans
(Ingólfur Guðmundsson stud.
theol. prédikar; séra Þorstemn
Björnsson þjónar fyrir altan;
karlakór háskólastúdenta syng-
ur).
12.00 Hádegisútvarp.
13.00 „A frívaktinni", sjómannaþáttur
Kristín Anna Þórarlnsdöttir). —•
Kl. 13.30 verður felldur inn þátt-
urinn „Um fiskinn4* 1 umsjá
Stefáns Jónssonar.
14.00 Hátíð háskólastúdenta (útvarp úr
hátíðasal háskólans):
a) Avarp (Hörður Sigurgestsson
stud. jur. formaður hátíðar-
nefndar stúdenta 1. des.).
b) Ræða (Guðmundur I. Guð-
mundsson utanríkisráðherra).
c) Blásarakvintett úr Musica nova
leikur svítu eftir Darius Mil-
haud og þrjú smálög eftir
Jacques Ibert.
d) Erindi (Þórhallur Vilmundar-
son menntaskólakennari).
e) Karlakór háskólastúdenta syng
ur undir stjórn Höskuldar Ol-
afssonar.
16.00 Fréttir, veðurfregnir og tónleik-
ar.
18.00 Fyrir yngstu hlustendurna (Gyða
Ragnarsdóttir og Erna Aradóttir
sjá um tímann).
18.25 Veðurfregnir.
18.30 Þingfréttir. — Tónleikar.
19.00 Tilkynningar.
19.30 Fréttir.
20.00 Einsöngur og upplestur: Eggeit
Stefánsson syngur og les einnig
úr verkum sínum.
20.30 Kvöldvaka Stúdentafélags Reykja
vikur:
a) Erindi (Matthías Johanessen,
ritstjóri, formaður félagsins).
b) Ræða (Jóhann S .Hannesson
skólameistari).
c) Ræða (Halldór Hansen drf
med.).
d) Gamanmál eftir Guðm. Sig-
urðsson (Helgi Skúlason).
e) Vísnasöngur (Dr. Sigurður
Þórarinsson).
f) Dr. Páll Isólfsson stjórnar
fjöldasöng.
g) Guðmundur Jónsson syngur
lög við Ijóð Tómasar Guð-
mundssonar.
22.00 Fréttir og veðurfregnir.
22.10 Danslög.
24.00 Dagskrárlok.