Morgunblaðið - 24.01.1961, Blaðsíða 6

6
MORGUNBLAÐIÐ
Þriðjudagur 24. jan. 1961
Bjór
STÚDENTAFÉLAG Reykja-
víkur hélt umræðufund um
áfengan bjór í Sjálfstæðis-
húsinu á sunnudaginn. Urðu
miklar umræður um málið
og tóku 15 menn til máls auk
frummælenda, og töluðu sum
ir oftar en einu sinni. Var
fundurinn mjög fjölmennur,
hvert sæti skipað í aðalsal
Sjálfstæðishússins og hliðar-
salurinn nær þéttsetinn. Um-
ræður fóru vel fram og stilli-
lega. Engin ályktun var gerð
um málið á fundinum.
★
Matthías Johannessen, formað
ur Stúdentafélags Reykjavíkur,
setti umræðufundinn kl. 2 rétt-
stundis og var þá þegar mikill
mannfjöldi saman kominn í hús
inu. Gat formaður þess, að
flutningsmaður bjórfrumvarps-
ins á Alþingi, Pétur 'Sigurðsson,
alþingismaður, hefði verið boð-
inn sérstaklega til fundarins, en
ekki getað mætt þar vegna in-
flúenzu. Gaf hann þvínæst fyrra
frummælanda, Benedikt Bjark-
lind, stórtemplar, orðið.
i ★
Benedikt Bjarklind lýsti því
yfir í upphafi máls síns, að
hann væri andvígur því, að
‘bruggun og sala áfengs öls yrði
leyfð í landinu. Rakti hann síðan
ástæðurnar fyrir þessari afstöðu
sinni. Sagði ræðumaður að við
íslendingar þyrftum ekki alltaf
að leita út fyrir landssteinana til
að skapa okkur skoðun á áfengu
öli, því frá landnámstíð og fram
að bannárum hefði allt flóað í
öli hér á landi. Lýsti Benedikt
nokkuð hver áhrif ölið hefði haft
á landsmenn og sagði, að sú
reynsla, sem við hefðum af því
væri ekki góð. í>á sagði hann,
að íslendingseðlið hefði ekki
breytzt á þeim áratugum, sem
liðnir eru, .síðan öl var hér á
boðstólum, og væri því ills eins
að vænta, ef öl yrði leyft hér á
ný og ölknæpur myndu rísa á
hverju götuhorni.
I>á vék ræðumaður að reynslu
annarra þjóða í ölmálum og
lýsti ástandi þessara mála í Dan-
mörku, Noregi og Svíþjóð. Kvað
hann þessar þjóðir hafa slæma
reynslu af ölinu, sem ekki væri
okkur til fyrirmyndar.
í>á dró ræðumaður fram nokk
ur rök, sem hann sagði, að
mestu réðu um afstöðu sína
gegn ölinu. í fyrsta lagi væri
hættan á því að unglingar byrj-
uðu drykkjuskap, því ölið
mundi auðvelda þeim aðgang að
áfenginu. f öðru lagi talaði ræðu
maður um aukið öngþveiti og
aukna slysahættu sem af því
mundi leiða, ef öl yrði hér fram-
leitt. Minntist hann sérstaklega
á auknar hættur umferðarslysa,
ef öl yrði á boðstólum fyrir öko.
menn og tók dæmi af indverskri
prinsessu, sem ekið hefði á gíf.
urlegum hraða um götur Lund-
únaborgar og við rannsókn
reynzt hafa drukkið einn bjór
í þriðja lagi kvað ræðumaður
af fagurfræðilegum ástæðum. fs
lendingar hefðu fengið nóg af
höftum og ófrelsi á undanförn-
um árum og væri mál að því
lyki. En íítill hópur manna
gerði tilraun til að terrorisera
þing og þjóð í þessu máli og
koma þannig í veg fyrir að öl-
málið næði fram að ganga.
í>á vék ræðumaður að starf-
semi góðtemplarareglunnar og
sagði, að sem heild hefði góð-
templarareglan orðið sér til
skammar í áfengismálum, enda
þótt margir mætir menn störf-
uðu inann vébanda hennar. For.
ysta reglunnar í áfengismálum
þjóðarinnar væri sorgleg slysa-
saga. Þegar brennivínsbrugg og
vínsala hefði verið leyfð í land-
inu 1930, hefðu góðtemplarar
fengið því framgengt, að brenni.
vín væri ekki selt nema á 3ja
pela ‘ flöskum. Á síðari árum
hefðu fyrir þeirra tilstuðlan
verið komið á héraðsbönnum
6000 krónum skyldu sýknaðir. En
þeir sem stælu upphæðum þar á
milli skyldu settir í járn.
Hitt er svo annað mál, hélt
ræðumaður áfram, að það er mik
ið og vaxandi áhyggjuefni, hve
mikið af unglingum í landinu
neytir áfengis. Hitt er ósannað,
að bjórinn myndi auka áfengis-
neyzlu unglinganna. Og enda
þótt indversk prinsessa hafi ekið
drukkin úti í London, sannar það
ekki að bjór hæfi ekki íslend-
ingum. Það er sjálfsagt að
brugga öl hér á landi og létta af
þeim bönnum og höftum, sem
gilt hafa í þessum efnum undan-
farið og komið óorði á þjóðina.
En ég vil taka það fram að lok-
um, að ég er reiðubúinn til að
vinna með góðtemplurum að út-
rýmingu áfengisbölsins.
- 1 ★
Er frummælendur höfðu lokio
máli sínu, var gert kaffihlé stutta
e5a ekki fiijór
Frá umræðufurtdi Studenta
féfiags Reykjavíkur
ölið mundi valda minnkandi
starfsorku og starfshæfni á
vinnustöðvum.
Benedikt Bjarklind sagði að
lokum, að þetta mál væri allt
hið alvarlegasta og nauðsyn
bæri til að yfirvega það sem
þjóðfélagslegt vandamál. Menn
mættu ekki láta eigin hagsmuni
ráða afstöðu sinni með eða á
móti bjórnum og timburmanna-
sjónarmiðið, sagði ræðumaður,
að ætti engan rétt á sér.
★
Friðfinnur Ólafsson, forstjóri,
var síðari frummælandi og tók
næstur til máls. Sagði hann það
sorglegt tímanna tákn, að íslend
ingar skyldu á því herrans ári
1961 deila um jafn sjálfsagðan
hlut og það, hvort leyfa skyldi
bruggun og sölu áfengs öls í
landinu. Mætti eins deila um,
hvort leyfa bæri hrossakjötsát
eða hvort banna ætti steinbítsát
sumstaðar á landinu, og væri
engu líkara en þar hefðu leyni-
vínsalarnir stutt þá ötullega. —
Drykkjuskapur hefði hinsvegar
ekki minnkað við þessi héraðs-
bönn.
En aðalatriði þessa máls, hélt
Friðfinnur áfram, er hvort leyfa
skal bruggun og sölu áfengs öls
í landinu. Það er erfitt að sann-
færa menn um að í landi, þar
sem allar víntegundir eru seld-
ar, sé þjóðarvoði að selja tiltölu-
lega létta víntegund. Einnig er
það grundvallaratriði að þjóðfé-
lagið skipti sér ekki af neyzlu
manna í einstökum atriðum.
Meðan áfengi er selt á annað
borð, eiga menn að geta ráðið
því, hvaða áfengistegund þeir
kaupa. Þau lög, sem banna
áfengi með vissum alkohólstyrk-
leika eru líkust því og ef sett
væru lög um að þeir sem stæiu
minna en 2250 krónum eða yfir
stund, en að því loknu hófust
frjálsar umræður. Verður hér á
eftir í örstuttu máli drepið á
ræðuhöld þessi, til að sýna af-
þekkja þær aðstæður sem að
baki talnanna liggja, eða af
þekkingarskorti ræðumanns
sjálfs.
Við skulum t. d. taka það
dæmi þegar þulið er upp í
töium hvílíkt gífurlegt áfeng-
ismagn ítalska þjóðin eða sú
franska innbyrðir á einu ári.
Talan verður að sjálfsögðu há.
Það liggur í hlutarins eðli. En
hún fæst að miklu leyti af
því að margt smátt gerir eitt
stórt, sannindin sem enginn
dregur 1 efa. Þessar þjóðir
hafa vont drykkjarvatn og
litla og bragðvonda mjólk, og
því fær næstum hver maður
sér vínglas eða bjórglas með
matnum, og þegar hann er
þyrstur, rétt eins og við fáum
okkur glas af okkar ágæta
vatni eða mjólkurglas. Magn-
ið sem hver maður drekkur
á ári verður þannig nokkuð
mikið, en segir ekkert um
það hvort Itali hefur fundið
oftar á sér eða drukkið sig oft-
ar fullan en Islendingurinn,
þó að tölur virðist sanna að
meiri drykkjuskapur sé á
Italíu en Islandi.
• Áfengi og tölur
Bjór er nú eitt aðalumræðu-
efni manna á milli og í opin-
berum umræðum. Mikið og
hart er deilt, og ætla ég ekki
að blanda mér í þær umræður.
En hvílík býsn nota menn af
tölum. Ræðumenn draga upp
úr vösum sínum minnismiða
með tainadálkum, demiba yf-
ir andstæðinginn, sem enga
aðstöðu hefur til að sannprófa
að þar sé rétt með farið. Enda
kemur mikið af þessum töl-
um málinu ekkert við, annað
hvort notaðar til að villa um
fyrir áheyrendum, sem ekki
stöðu einstakra ræðumanna til
bjórmálsins.
★ k ' '
Esra Pétursson læknir sagði,
að bjórdrykkja eða hófdrykkja
væri síður en svo skaðlaus og
hófdrykkjiumennirnir yllu flest-
um slysum. Bjórinn mundi valda
því, að unglingar byrjuðu að
drekka og færu svo fyrr en varði
yfir í snapsinn. Það væri of seint
að byrgja áfengisbrunninn eftir
að áfengisbörnin væru dottin of-
an í.
Frú Guðlaug Narfadóttir kvaðst
gjarnan vilja að rödd konunnar
kæmi fram á fundinum, en rödd
íslenzkra kvenna í þessu efni
hefði bezt komið fram í tillögu
Kvenréttindafélags íslands gegn
bjór í landi. Las frúin tillöguna.
★
Ólafur Matthíasson spurði hve
margir templarar væru á íslandi.
Þá sagði hann, að þegar hann var
ungur drengur hefði víntunna
staðið á stokk í kjallaranum
heima hjá sér en þó hefði hann
ekki bragðað vín fyrr en eftir að
templarar komu banninu á.
Mælti hann með bjórnum.
Þorleifur Gíslason sagðist vera
hræddur við ölið og brennivínið.
f 30 ár hefði hann umgengizt
menn undir áhrifum áfengis, sem
allir hefðu verið eins og fábján-
ar. Skoraði hann á alla íslend-
inga, sem væru á móti öli og víni
að fylikja sér í eina fylkingu
undir kjörorðinu: — ísland, vín-
laust land.
★
Björn L .Jónsson, læknir, vék
að næringarsamsetningu ölsina
og vítamíninnihaldi. Sagði hann
að aðeins tvö af vítamínum. öl-
gersins kæmu fram í ölinu en
þegar við brenndum alkóhóli,
eyddust vítamín úr líkamanum.
Það væri því ekki rétt að bjór-
inn væri hollur, og þau næring-
arefni, sem hann innihéldi,
mundu aðeins bæta ofan á dag-
legt ofát okkar. Það væri þvi
óhollara að drekka áfengi í öli
en í hvítvíni og öðrum léttum
vínum.
Helgi Sæmundsson kvað það
sanngjarnt að leyfa bruggun og
sölu áfengs öls í landi, þar sem
vínsala væri leyfð. Nokkrir ræðu
manna hefðu talað um samgöngu
mál í sambandi við ölið og að
því tilefni dytti sér í hug líking.
Bann við bruggun áfengs öls
Framh. á bls. 13.
♦ Talnarök
Slíkur samanburður þjónar
auðvitað engum tilgangi. Töl-
ur eru ákaflega gagnlegar til
að átta sig á hlutunum, en
því aðeins að bornir séu sam-
an hliðstæðir hlutir. Og þær
eru beinlínis villandi ef
áheyrandi er ekki kunnugur
aðstæðunum og e. t. v. sá sem
notar tölurnar ekki heldur.
Mig grunar að í öllu þessu
talnaflóði, sem dynur yfir
mann í kappræðum um bjór-
málið sé talsvert af slíkum
gögnum. Og þau koma um-
ræðunum um það hvort bjór
verði Islendingum til góðs
eða ills ekkert við.
♦ Ný undirgöng
Ekki alls fyrir löngu var
rætt um jarðgöngin undir
Miklubraut, á gatnamótum
Lönguhlíðar, sem þá voru
dimm og full af drasli, en
samt ekki lokuð. Nú er búið
að opna þessi fyrstu jarðgöng
undir götu í Reykjavík, þrífa
þau og lýsa upp. Og eru íbúar
nærliggjandi hverfa farnir að
ganga undir Miklubrautina,
öruggir fyrir bílaumferðinni,
Þetta er nýr þáttur í bæjar-
lífinu, sem kemur með auk-
inni umferð. Slík jarðgöng
eru til mikils öryggis á stór-
um umferðaræðum og eiga
bæjaryfirvöldin þakkir skild-
ar fyrir að hafa komið þeim
upp. Sjálfsagt eiga slík und.
irgöng fyrir gangandi fóllt
eftir að koma víða í bænum í
framtíðinni.