Morgunblaðið - 31.01.1961, Qupperneq 8

8
MORGUNBLAfílÐ
Þriðjudagur 31. jan. 1961
Dr. Bjarni
Helgason
EXNN hluti hinnar almennu
jarðvegsfræði fjallar um með
ferð jarðvegsins, sem á ensku
er kallað „soil management".
Þessi hluti jarðveHsfræðinnar
fjallar fyrst og fremst um á-
hrif manna og kvikfénaðar á
jarðveginn og þá um leið á
gróðurinn, og á þetta við öll
áhrif, bæði góð og ill. Þannig
falla m.a. skurðgröftur og
framræsla, uppgræðsla og
landeyðing, beit og áhrif henn
ar undir þessa tiltölulega nýju
fræðigrein, jarðvegsfræðina.
En á þetta er bent vegna
nokkurs misskilnings, sem
fram hefur komið í sambandi
við skrif mín á sl. ári um jarð
veginn ,gróðurinn og sauðféð.
Á ég þar sérstaklega við at-
hugasemdir Ásgeirs L. Jóns-
sonar, ráðunauts hjá Búnaðar-
félagi íslands hinn 3. des. sl.
vegna greina minna og gagn-
VAXANOI FJARFJOLOI

Myndin sýnir, hvert stefnt
heDur á undanförnum árum
með sauðf járræktina í Árnes-
sýslu. Því miður voru tölur
fyrir sðastliðið ár, árið 1960,
ekki fyrir hendi, og er þvi
ekki vitað, hvort einhver |
breyting hefur orðið á þess-1
arri óheillavænlegu þróun.
Gróður jarðar
rýni í sambandi við uppþurrk
un mýranna. Til glöggvunar
leyfi ég mér að vitna orðrétt
til greinar ráðunautsins, en
hann segir: „Þó að ég (þ.e.
ráðun.) sé gamall fjósamaður
og fjárhirðir, þá er ég ekki
sérfræðingur í búfjárrækt og
legg því ekki út í að ræða þau
mál við doktorinn, en þar má
vera, að hann standi hvað
höllustum fæti“. —
Svo mörg voru þau orð, en
eins og að ofan segir, er það
mikill misskilningur, ef ein-
hverjum hefur þótt ég vera
að skrifa um búfjárrækt í
þessum dálkum, þegar ég hefi
rætt áhrif búfénaðar á jarð-
veginn og gróðurinn. Þess
vegna verðum við að vona, að
engir láti það henda sig oftar,
allra sízt ráðunautar, að rugla
saman búfjárrækf og jarðvegs
fræði.
Á sl. ári var nokkrum sinn
um minnzt á uppblástur og
landeyðingu, sem afleiðingar
misnotkunar landsins. í því
sambandi var vakin athygli á
og hefur raunar verið gert af
ýmsum áður, hverjar afleið-
ingar misnotkun heiðanna og
haglendanna getur haft fyrir
framtíð landbúnaðarins og
þjóðarinnar í heild. í fram-
haldi af þessu var nokkrum
sinnum bent á nauðsyn gróð-
urverndar, þ.e. skynsamlegr-
ar og hóflegrar notkunar á
landinu, gróðri þess og jarð-
vegi.
Án efa eru allir framsýnir
menn sammála um mikilvægi
þessa merka nauðsynjamáls,
en um leiðirnar virðist menn
greina á. Sumir vilja algjöra
friðun, en aðrir virðast álíta
sem svo, að gróðurinn gæti
sín sjálfur. Það getur vel ver-
ið rétt sums staðar, að gróð-
urinn sé þess eðlis, að ekki sé
þörf á miklu eftirliti með á-
standi hans. Því verður samt
ekki neitað, ef nokkur skyn-
semi á að ráða, að athuganir
og eftirlit er nauðsynlegt til
að koma í veg fyrir misnotk-
un, rýrnun eða jafnvel úr-
kynjun. Hitt er svo annað
mál, hvort algjörrar friðunar
er ætíð þörf. En auðvitað fer
það eftir ástandi og eðli jarð
vegs og gróðurs hverju sinni
og eins, hvert lokatakmarkið
er.
Gróðurvernd í hvaða mynd,
sem er, er ekki fáránleg hug-
mynd, heldur nauðsyn. Það
getur varla mörgum dulizt, og
einmitt þess vegna ber að
setja skýr ákvæði í lög um
gróðurvernd og almenna land
græðslu, þ.á.m. sandgræðslu
og skógrækt svo og ítölu.
Þessi nýju lagaákvæði yrðu
að miðast við það að auka
landgræðslu og bæta hagnýt-
ingu náttúruauðæfanna á
þann hátt, að ekki geti orðið
um misnotkun að ræða, — að
ekki sé gengið á hinn raun-
verulega höfuðstól náttúru
landsins. Það væri til fram-
búðar að auka höfuðstólinn og
búa þannig í haginn fyrir þá,
sem síðar koma. Aftur á móti
geta ófullnægjandi og jafnvel
úrelt lagaákvæði stundum
verið meira til trafala og tjóns
en til gagns og hagsbóta fyrir
alla. Þess vegna ber að end-
urskoða sem fyrst umrædd
lagaákvæði í samræmi við hin
breyttu viðhorf nútímans og
framtíðarinnar.
Skiptapar
>
I slórviðrum undanfarin dægur
OSLÓ, 28. jan. fReuter) — Sam
kvæmt tilkynningu frá pólskum
togara, sem leitði vars við suð-
urströnd Noregs í dag, hefir ó-
kennt skip — að líkindum rúss-
neskur togari — farizt með allri
áhöfn á Doggerbankanum svo-
nefnda í Norðursjó, en um þær
slóðir hefir geisað mikið veður
s.I. sólarhring.
Brezka skipið Orecrest, sem
er 6 þús. lestir að stærð, hraktist
í dag fyrir vindi og sjó skammt
imdan Noregsströnd. en stýris-
búnaður þess hafði bilað. Eru nú
dráttarbátar og önnur skip á leið
inni því til aðstoðar. Þá hafa
skip einnig verið send til Svino-
eyjar undan vesturströnd Nor-
egs, þar sem þýzka flutninga-
skipið Peter Oldendroff varð fyr
ir vélabilun og er bjargarlaust.
— ★ —
Undanfarin dægur hefir verið
mjög hvasst á norðanverðu At-
lantsshafi, og hafa mörg skip orð
ið fyrir skakkaföllum. í gær fórst
rússneskur togari undan Skot-
landsströndum, og virðist eng-
inn skipsmanna hafa komizt lífs :
af.
EGILSSTÖÐUM, 26. jan. — í
sambandi við frétt í Tímanum
13. þ.m. sem undirrituð var S.
St. og fjallaði um drukknun
hreindýra í Lagarfljóti, hefj ég
verið beðinn um að koma á
framfæri að Hróarstungumenn
hafi ekki ætlað sér að nytja hræ
in. — Fréttaritari.
Flugfreyjur
Loftleiðir vilja ráða nokkrar nýjar flugfreyjur til
starfa frá 1. apríl n.k. Gert er ráð fyrir að nokkurra
vikna námskeið hefjist um miðjan febrúar.
Umsækjendur séu fullra 19 ára og hafi staðgóða
kunná,ttu í ensku og einhverju Norðurlandamálanna.
Umsóknaeyðublöð fást í afgreiðslu félagsins,
Lækjargötu 2, Aðalskrifstofunni Reykjanesbraut 6,
Reykjavík og hjá umboðsmönnum félagsins út á landi.
Umsóknir skulu hafa borizt ráðningadeild félags-
ins fyrir 10. febr. n ’
Fyrstu vistmerm
til Kvíabryggju
S V O sem kunnugt er af
fréttum, er vinnuhælið
að Kvíabryggju við Graf-
arnes, nú tekið til starfa
á ný. — Fyrstu vistmenn
irnir komu vestur þangað
fyrir nokkrum dögum. Þeir
eru byrjaðir að ditta að hey-
vinnuvélum búsins, sagði
Ragnar Guðjónsson forstöðu-
maður Kvíabryggjuhælisins í
simtali við Mbl. í gærmorg-
un. —
• 200 „vanskilafeður“
Ragnar kvaðst ekki vita hv
margir vanskila-barnsfeður
myndu úrskurðaðir á næstunni,
Það fer aðeins eftir því hvernig
þeim gengur að innheimta með-
lögin þarna syðra hjá ykkur,
sagði Ragnar. Mér skilst að þess-
ir tveir menn, sagði hann, séu
meðal tvö hundruð manna sem
áttu yfir höfði sér úrskurð um,
hælisvist hér, en borguðu hin
vangoldnu meðlög þegar þeir
sáu að ekki var lengur undan-
komu auðið og úrskurðurinn um
hælisvistina yfirvofandi.
• 12 mánaða vist
Þessir vistmenn tveir sem
nú eru hingað komnir eiga hér
Starfsmannafélag
Hafnarfj. 20 ára
HAFNARFIRÐI — Starfsmanna
félag Hafnarfjarðar minnist 20
ára afmælis síns með hófi í Al-
þýðuhúsinu 4. febr. n. k. Þar
verður á borðum þorramatur og
vel til hófsins vandað í alla
staði.
í Starfsmannafélaginu eru nú
um 70 meðlimir og er Guðlaug-
ur Þórarinsson formaður. Félag-
ið hefir á síðustu árum unnið
vel og dyggilega að mörgum
kjara- og umbótamálum.
fyrir höndum 12 mánaða dvöl
hvor. Eg hefði kosið að geta feng
ið þeim og væntanlegum vist-
mönnum ýmis verkefni í hend-
ur t.d. röragerð. Með því myndi
heimilið fá nokkuð upp í fæðis-
og klæðiskostnað vistmanna og
markaður hér vestra er nægur
fyrir steypurör.
Gamlar og
nýjar bœkur
frá ísafold
Virkið í Norðri, saga hernáms
áranna, I-III, verð kr. &80,-
Sigfús Blöndal, próf Væringja
saga saga norrænna víkinga,
verð kr. 130,-
Eiríkur á Brúrum, heildarút-
gáfa, verð kr. 60,-'
Bergsteinn Kristjánsson:
Fenntar slóðir, verð kr. 35,-
1 lofti, eftir dr. Alexander Jó-
hannesson, verð kr. 15,-
ísl. fræði (Studia Islandica),
V, VIII og IX, verð kr. 15,-
Páll Eggert Ólason: Jón Sig-
urðsson, verð kr. 60,-
Steingr. Arason: Saga Sam-
einuðu þjóðanna, verð kr. 20,-
Dr. Guðbr. Jónsson: Lög-
reglan í Reykjavík, verð kr.
7,50.
Árelíus Nieisson: Saga barna-
skólans á Eyrarbakka, verð
kr. 100,-
Samtíð og saga, nokkrir há-
skólafyrirlestrar, fjögur bindi,
verð kr. 105,50.
Ingimar Jóhannesson: Skarp-
héðinn, verð kr. 80,-
Jónas Jónsson: Snorrahátíðin
1947—1948, verð kr. 50,-
Óskar Einarsson: Staðarbræð
ur og Skarðssystur, verð kr.
40,-
M. Ketilsson: Stiftamtmenn
og amtmenn á íslandi 1750—
1800, verð kr. 20,-
Stýrimannaskólinn í Reykja-
vík, sögul yfirlit, verð kr: 15,-
Bergsveinn Skúlason: Sögur
og sagnir úr Breiðafirði, verð
kr. 10,-
Jónas Jónsson frá Hriflu:
Þjóðleikhúsið, verð kr. 100,-
Bókaverzl. tsafoldar
StoínluniZur
Verzlunarbanka íslands h.f. verður haldinn í Tjarnar
bíó laugardaginn 4. febrúar 1961 og hefst kl. 14,30.
Aðgöngumiðar að fundinum verða afhentir í af-
greiðslu Verzlunarsparisjóðsins, fimmtudag 2. febrú-
ar, föstudag 3. febrúar og laugardag 4. febrúar á
venjulegum afgreiðslutíma sparisjóðsins.
F.h. stjórnar Verzlunarsparisjóðsins
Fgill Guttormsson
formaður.
Endurnýjum
gömlu sœngurncr
Eigum dún og fiðurheld ver. Einnig æðardúns og
gæsardúns sængur og kodda í ýmsum stærðum.
Fljót afgreiðsla.
FIÐURHREINSUNIN
Kirkjuteig 29, sími 33301.