Morgunblaðið - 26.03.1961, Blaðsíða 18

18
MORCVISfíLAÐIÐ
Sunnudagur 26. marz 1961
Þorkell Sigurðsson ve!stjóri:
Lausn fiskveiftidei
unnar vift Breta
SMu eru endurfieímt Bandsrettiiidi,
*
sem frá Islandi voru tekin
ÉG TEL að sá ávinningur, sem
nú er fenginn í fiskveiðideilunni,
við Stóra-Bretland, með l>ví jam-
komulagi, sem nú hefur verið lagt
fyrir Alþingi, til samþykktar, sé
svo mikilsverður, að síðan sam-
bandslagasamningurinn var gerð-
ur við Dani, árið 1918, hafi ekki
verið stigið jafnstórt skref, og
nú er gert, til að endurheimta
þau landsréttindi, sem frá ís-
lenzku þjóðinni voru tekin, á
tímabili hinnar erlendu áþjánar,
og arðráns.
Með þessu samkomulagi fáum
við fulla viðurkenningu Stóra-
Bretlands, á 12 mílna fiskveiði-
lögsögunni. En Stóra-Bretland
hefur allt til þessa tíma haldið
því fram, að hin gömlu fallbyssu:
lög, það er 3. mílna takmörk stór-
veldanna, væri sú eina fiskveiði-
lögsaga, sem alþjóðalög heim-
iluðu.
Nú þegar Stóra-Bretland viður-
kennir 12 mílna fiskveiðitakmörk
in við Ísland', og að auki fellst á
stórvægilegar grunnlínubreyting
ar, sem stækka fiskveiðilögsögu-
svæðin, um 5065 ferkílómetra,
ætti öllum að vera ljóst hve
ótrúlega hagkvæmur, árangur
hefur náðst, með þessu sam-
komulagi, fyrir íslenzku þjóðina.
Þá fellst Stóra-Bretland einnig
á hugsanlega útfærslu síðar, gegn
6 mánaða fyrirvara, svo framar-
lega að útfærslan brjóti ekki í
bága við reglur alþjóðalaga, og
lofar að hlíta úrskurði Alþjóða-
dómsins, ef ágreiningur verður.
Ég tel að með þessu ákvæði, hafi
svo tryggilega verið gengið frá
því atriði, að möguleikar til raun
hæfrar útfærslu, séu fyrir hendi
síðar, þegar ástæður leyfa það.
Auk þess er einnig séð fyrir því,
að við höldurn okkur innan þeirra
takmarka, sem alþjóðareglur
banna ekki, og því heimilt sam-
kvæmt alþjóðalögum hverju
sinni. Enda mundi annað árang-
urslítið fyrir vopnlausa smáþjóð.
Við erum því tryggðir gegn þVí,
að gripið verði til hervalds, til
að hindra ísland í meiri útfærslu
síðar, en fallist á að úrskurður
Alþjóðadómsins skuli tekinn gild
ur, til að skera úr um réttmæti
útfærslunnar ef þess er óskað, í
sambandi við hugsanlegan á-
greining.
f framhalfli af því sem hér er
sagt, vil ég taka það fram, að ég
lít svo á að framtíðin feli í sér
mikla möguleika til meiri út-
færslu síðar, ef allir aðilar eru
vel á verði og fylgjast með fram-
vindu tímans. Þar koma til greina
þær alþjóðlegu samþykktir. sem
þegar eru fyrir hendi, bæði frá
árinu 1958 og öðrum tímum og
þær samþykktir sem gerðar
kunna að verða, þótt ekki verði
það frekar rakið hér. Einnig kem
ur til greina hin landfræðilega
lega landsins, og hin jarðfræði-
lega lögun landgrunnsstöpulsins.
Og síðast en ekki sízt hin sögu-
lega arfleifð landsmanna, til að
nytja auðlindirnar sem föðurland
þeirra býður þeim upp á. Og hin
efnahagslega nauðsyn lands-
manna til forgangsréttar að þeim
auðlindum. En slík rök voru mjög
þung á vogaskálunum, þegar úr-
skurðurinn féll fyrir Alþjóðadóm
inum í Haag í deilu Norðmanna
og Englendinga og virtust þá,
vera þau, sem úrslitum réðu, um
niðurstöðu. Það er hins vegar
eðlilegt að ekki væri nú rétti tím
inn til rneiri útfærslu, en náðist
með grunnlínubreytingunum. Nú
varð að leggja höfuðáherzluna á,
að fá viðurkenningu fyrir 12
mílunum og leysa hið viðkvæma
milliríkjavandamál, og skapa
þannig möguleika til framhalds-
aðgerða síðar, þegar réttur tími
er kominn ti'l þess.
UTGERÐARIVf EIMINI
nú er tíminn til að tryggja sér vél í bátinn fyrir haustið.
eru byggðar sérstaklega fyrir fiskibáta og smærri flutningaskip.
Þær eru: GANGVISSAR
SPARNEYTNAR
AUÐVELDAR í MEÐFÖRUM
Lögð er sérstök áherzla á einfalda og trausta byggingu véla.
Eru byggðar með eða án vökvaskiptingar.
Afgreiðslutími mjög stuttur.
Allar nánari upplýsingar hjá umboðsmönnum
Alpha Diesel A.s. Frederikshavn.
H. Benediktsson hf.
Sími 38300 — Tryggvagötu 8 — Reykjavík.
Þorkell Sigurðsson
Það verður því að álítast að sá
fyrirvari sem settur er, um fram
haldsaðgerðir, sé að öllu leyti
eðlilegur, og gefi góð fyrirheit
um góðan árangúr í framtíðinni,
ef rétt er á haldið.
Þegar þetta er allt athugað með
rólegri yfirvegun, liggur það í
augum uppi að allir þeir, sem
lagt hafa hönd að lausn þessa
stórhættulega og viðkvæma milli
ríkja vandamáls, eigi skilið þökk
og heiður allrar íslenzku þjóðar-
innar. Þeir hafa hér unnið svo
mifiilsvert hagsmunamál, fyrir
velferð framtíðar hennar og
með svo ágætum árangri, að slíkt
hefur aðeins einu sinni áður ver-
ið unnið í sjálfstæðisbaráttu
hennar, eins og ég gat um í byrj-
un, það er árið 1918. Þeir hafa hér
leyst þetta þannig af hendi að
virðing íslands hlýtur mjög að
vaxa, frá því sem orðið var, enda
var ekki vanþörf á því. Þeir hafa
einnig tryggt möguleika til meiri
útfærslu síðar, þegar réttur tími
er kominn, þannig að sú útfærsla
verði meira en nafnið tómt. Það
er einnig skylt að geta þess, að
með samkomulagi hefur rikis-
stjórn Stóra-Bretlands sýnt þann
þroska, að viðurkenna í verki þá
staðreynd, að það gat ekki sam-
rýmzt þj óðarheiðri þeirra, að
beita lengur minnstu bandalags-
þjóð þeirra hernaðarlegu ofbeldi,
til að arðræna hana og brjóta
þannig freklega stofnskrá Sam-
einuðu þjóðanna, sem þeir voru
þó sjálfir feður að. Ég vil því
leggja áherzlu á það, að enska
ríkisstj órnin hefur með þessu sam
komulagi mjög bætt fyrir það,
sem Bretar hafa brotið af sér
gegn íslendingum, og fara nú
að nálgast það, að verða sjálfum
sér semkvæmir í þeim fyrirheit-
um, sem þeir gáfu í stofnskránni.
Þar sem ég hef allmjög látið til
mín' taka bæði fiskveiðilög-
söguna og réttindi þau, sem ég
tel Islendinga eiga til landgrunns-
ins alls, og stöðugt hamrað á þeim
rétti, og þá stundum deilt allmjög
á Englendinga, vegna þverúðar
þeirra og ágengni bæði fyrr og
síðar, í sambandi við fiskveiðarn-
ar við ísland og jafnframt bent
á nauðsyn meiri útfærslu, þá taldi
ég rétt og nauðsynlegt að mín
sjónarmið kæmu fram í sam-
bandi við lausn fiskveiðideilunn
ar. Ég tel að mín sjónarmið hafi
komið hér fram, svo ekki verður
um þau efazt. Að lokum vil ég
bæta því við, að vopnlaus smá-
þjóð á enga aðra von til að ná
rétti sínum, en þá, að bæði hún
sjálf og aðrar þjóðir virði al-
þjóðalög og rétt. Einnig að Al-
þjóðadómstóll Sameinuðu þjóð-
anna í Haág er sú stofnun sem
á að standa vörð um þann rétt.
Hann er því sá rétti vettvangur,
sem okkur ber að leita til.
Reykjavík, 15. marz 1961.
Þorkell Sigurðsson
vélstjór:
HRINC.UNUM.
fór/'iakrlfla&íý