Morgunblaðið - 03.05.1961, Qupperneq 13

Miðvilludagur 3. maT 1961
MORVVNBIAÐÍB
13
8 mánaða stúlka
hafði gleypt nagia
— og BJörn Pálsson kom henni suður
með djarflegu sjúkraflugi
Smíðaði líkan af kútt-
er Haraldi á 1600 klst.
HINN gumlí góðkunni slagari:
Kátir voru kallar af kútter Har-
aldi, hefur gert þetta litla fiski-
Bkip naer ódauðlegt, því enn er
BungiS um kallana á kútter Har-
aldi, og margir munu þeir vera
sem halda að kútter Haraldur sé
einhverskonar þjóðsagnaskip.
í gærdag var blaðamönnum
boðið að skoða líkan af kútter
Haraldi frá Akranesi, en Byggða-
safn Akraness og nærsveita, að
Görðum, hefur látið smíða það,
©g er hér um að ræða einstaklega
íallegan grip, og verður kútter-
jnn almenningi til sýnis næstu
daga í húsi Fiskifélags íslands
yið Ingólfsstræti.
Séra Jón Guðjónsson á Akra-
nesi, sem helgað hefur byggðar-
safninu miklu af sínum frístund-
um fékk Runólf Ólafsson á Akra
nesi, sem er óvenjulegur hag-
leiksmaður Og þúsundþjalasmið-
ur, til þess að smíða líkanið Og
þótt ótrúlegt megi virðast þegar
það er grandskoðað, þá hefur
Runólfur smíðað skipið allt og
allan útbúnað þess, pumpuspil,
kraftblokkir, dælur og fleira,
með sínum handverkfærum.
Hann hafði verið 1600 klukku-
stundir að smíða kútterinn og
stuðst við lýsingar kunnugra.
Verður hann settur í sjóminja-
deild byggðarsafnsins í Görðum
á Akranesi.
Séra Jón Guðjónsson sagði
stuttlega sögu kútter Haraldar.
Hann hafði verið keyptur hingað
til lands árið 1898. Nokkru eftir
að kútterinn kóm, en eigandi
hans var Geir Sigurðsson skip-
stjóri Og fleiri, kóm Geir til Akra
ness á skipi sínu óg lagði því við
festar á legunni. Fór hann í land
til þessað hitta kunningja sína,
en meðal þeirra var Böðvar kaup
maður Þorvaldsson. Meðan Geir
var í landi skall á ofsaveður.
Kútterinn hét þá enn sínu
skótzka nafni, en Geir hafði
— Mófmælaganga
Frh. af bls. 24
þingnefndarinnar sem um málið
fjallar eftir að fyrsta umræða
um málið hefur farið fram.
Málið hefur vakið mikla at-
hygli í Svíþjóð og Noregi. Hefur
verið flutt erindi um það 1
sænska útvarpinu og verður bráð
lega samtalsþáttur við Bröndum-
Nielsen.
I —o—O—o—■
í skeyti dagsettu 2. maí (í gær),
segir svo:
Berlingske Tidende skýrir svo
frá í dag, að háskólaráð Kaup-
mannahafnarháskóla hafi í gær
ítrekað mótmæli sín einróma eft-
ir að því höfðu borizt mótmæli
Árnanefndar. Baráttu vísinda-
manna gegn afhendingunni held-
ur áfram og er nú verið að at-
huga lögfræðileg úrræði til þess
að koma í veg fyrir aðgerðir
stjórnarinnar. Næstu daga má
vænta mótmæla sérfræðinga og
þekktra manna gegn aíhendingu
handritanna.
•Á Stúdentaráð gengst fyrir
mótmælagöngu
Stúdentaráð Hafnarháskóla
lætur í ljós eindreginn stuðning
við mótmæli háskólaráðs. Aðal-
atriði samþykktar stúdentaráðs
eru þessi:
# 1. Menntamálaráðherra ætl
ar að koma því fram, að
íslendingum verði gefnir tveir
þriðju hlutar norrænna handrita,
sem í Danmörku eru, með laga-
breytingu um skipulagsskrá Árna
stofnunar. Danskir stúdentar
hljóta óhjákvæmilega allir, að
mótmæla þessari fyrirætlun. Al-
þjóðlegt rannsóknarstarf, sem
unnið er á grundvelli handrit-
anna verður alveg hindrað við
sundrun safnsins. Niðurstöður
rannsókna, sem unnar eru í Kaup
mannahöfn eru birtar á öllum
höfuðtungum Evrópu, en í
Reykjavík yrðu slíkar niðurstöð-
ur einungis birtar á „ný-ís-
lenzku“. Allir aðilar húmanískra
fræða í Danmörku munu mót-
mæla afhendingu handritanna,
þar á meðal ráðgjafar mennta-
málaráðherrans.
• 2. Ekki þarf að vænta betri
samvinnu Norðurlanda
við afhendingu handritanna,
miklu fremur sundrungar. Kröf-
ur Norðmanna sýna hvað á eftir
mun fylgja.
• 3. Ríkisvaldið hefur engan
ráðstöfunarrétt yfir safn-
inu. Dagafrumvarpið er því dul-
búið eignanám.
• 4. Með lagafrumvarpinu
skapast fordæmi fyrir
nýjum yfirgangi gagnvart frjáls-
um rannsóknum.
• 5. Þjóðþingið hefur sam-
kvæmt stjórnarskránni
vald til þess að gera frumvarpið
að lögum, hvað sem líður málefna
legum rökum. Andstaðan gegn
afhendingunni verður að koma
beint fram gagnvart þinginu.
Þess vegna gengst stúdentaráð
fyrir mótmælagöngu 4. maí nk.
kl. 1 e.h. til Kristjánsborgar.
Rt*nólfur með smíðisgrip sinn'
Runólfur hefur aldrei lært
að smíða, en allt leikur í
I höndum hans.
keypt hann í Skotlandi.
Þegar óveðrið stóð sem hæst
og menn óttuðust að kútterinn
myndi þá Og þegar slitna upp
Og reka upp í stórgrýtið, hafði
Geir sagt við lítinn son Böðvars,
Harald, að nú skyldi hann heita
á hann: Ef að kútterinn íæri
ekki upp í þessu ofsaveðri, skyldi
hann láta skíra kútterinn Harald.
Svo varð. Festar kúttersins héldu
Og veðrinu slotnaði og Geir stóð
við sitt heit kútterinn var skírð-
ur Haraldur og einkennisstafirn-
ir MB 1.— Haraldur þessi varð
er honum óx fiskur um hrygg
einn mesti athafnamaður lands-
ins og er það hinn þjóðkunni út-
gerðarmaður Haraldur Böðvars-
sOn á Akranesi.
En það er af kútter Haraldi
að segja að hann var síðar seld-
ur til Reykjavíkur, en meðan
hann var á Akranesi var hann
hið mesta happaskip, eins Og vís-
an sem Geir skipstjóri gerði sjálf
ur um hina kátu kalla á kútter
Haraldi. Eftir að hann kom til
Reykjavíkur var hann skírður
upp á ný og hlaut nafnið Hákon
og hann strandaði 1926 í Grinda-
vík. Bar kútterinn beinin þar,
eins og séra Jón Guðjónsson
sagði.
. Við höfum fengið leyfi til þess
að hafa hann hér til sýnis
(í Fiskifélagshúsinu) næstu daga,
sagði séra Jón og geta menn við
það tækifæri styrkt byggðarsafn-
ið á Akranesi. Höfum við lagt
fram bók þar sem skráðar verða
gjafir manna til safnsins. En hún
verður svo eins og annað safninu
viðkomandi varðveitt þar.
FLATEYRI, 2. maí. — Kl. 11 í
gænkvöldi kom sjúikraflugvél
Björns Pálssonar hingað til þess
að sækja 8 mánaða gamalt stúLku
barn, sem hafði fengið ofan í sig
nagla. Varð það með þeim hætti,
að naglinn hafði leynzt í barna-
flautu, sem telpan lék sér með.
Taldi héraðslæknirinn, Bjöm Ön
undarson, sem athugaði barnið í
röntgentæki, að það þyrfti að
komast suður sem allra fyrst. —
Lending flugvélarinnar hér var
miklum erfiðleikum háð, þar
sem engin merkt flugbraut er til,
heldur varð að lenda á svoköll-
uðum Holtsodda í sendinni fjöru.
Björn hefur oft lent þama áður,
en eíkki við þau skilyrði, sem nú
vom fyrir hendi. Hásjávað var
og sandurinn gljúpur, og mjög
þungt fyrir flugvélina að athafna
sig á sandinum. Þar að auki er
töluvert um grjót á svæðinu.
Flugvélin gat ekki hafizt á
loft, fyrr en að klukkutíma
liðnum, eftir að hreinsað hafði
verið til á brautinni. Var ofan
á annað orðið dimmt, þegar
hann fór. Hefur Björa því lagt
sig mjög fram um þennan
sjúkraflutning, eins og reynd
ar oft áður.
Telpan er dóttir hjónanna Sol
veigar Gísladóttur og Þorvalds
Gunnarssonar á Þorfixmsstöðum
í Valþjófsdal.
Telpunni líður sæmilega eftir
atvikum.
Brenndu skúr
í Faxaskjóli
Á LAUGARDAGSMORGUN var
slökkviliðið kvatt að Austurkoti
í Faxaskjóli, en þar stóð skúr
í björtu báli. Höfðu krakkar
kveikt í skúrnum. Eigandi skúrs
ins upplýsti að hann hefði verið
búinn að gefa krökkunum hann
og ætlaði þeim að eiga hann til
næstu áramótabrennu, en þau
voru svo bráðlát að þau gátu
ekki beðið svo lengi. Ekki urðu
aðrar skemmdir en þær að skúr-
inn brann til kaldra kola.
Skildi hœl-
inn eftir
ADFARAN ÓTT mánudags var
brotizt inn í tvö fyrirtæki við
Höfðatún. Ekki fann sá hvinnski
þar neitt eftirsóknarvert, en
lagði síðan leið sina til veitinga-
stofunnar Þrastar á Hverfisgötu
117. Þar stal hann tæpum 1000
krónum og ýmsum varaingi. Þá
varð hann hræddur um að sér
hefði verið veitt eftirtekt, sem
og var, hljóp á brott og fleygði
þýfinu frá sér.
Hann náðist sarnt, því að lög-
reglan kom á vettvang og hand-
tók þrjá unglingspilta í nágrenn
inu. Vantaði einn þeirra skóhæl,
sem fannst við innbrotsstaðinn,
og meðgekk liann við þá upp-
■götvun. Hann var einungis 16
ára.

Wmtm

Maí að komatíl Hafnaríjarðar úr hinni fengsælu veiðiför.
!
iaí með mesta afla,
sem fengizt heíur
450—500 tonn afr karfa
KLUKKAN um eitt í
gærdag kom togarinn Maí
til Hafnarfjarðar frá Ný-
fundnalandsmiðum með
mesta afla, sem komið hef
ur að landi með íslenzku
skipi fyrr og síðar, að því
er talið er víst. Ekki er
enn vitað með vissu, hve
miklu aflinn nemur, en
ætlað er á 450—500 lestir.
Allt er þetta karfi. Er það
mesta aflamagn íslenzks
skips, sem vitað er til að
aflazt hafi í einni för.
Maí var fyrst um sinn við
Grænland, en varð lítils var.
Var þá farið á Ritubanka vest
ur undir Nýfundnalandi, og
þar fyllti skipið sig að heita
má á skömmum tíma. Talið
er, að ekki vanti nema 20—30
tonn upp á, að togarinn sé
fullur.
Kristinn Gunnarsson, fram-
kvæmdarstjóri Bæjarútgerðar
Hafnarfjarðar, sagði í gær, að
eins mikið af aflanum og unnt
væri, færi í frystihús. Hins
ber að gæta, að frystihúsin
hafa yfi’ið nóg að gera um
þessar mundir.
Skipstjóri á Maí er Bene-
dikt Ögmundsson.
Jlaukur og April
með fullfermi.
Haukur var væntanlegur
hingað til Reykjavíkur nú í
morgun frá Nýfundnalands-
miðum með um 300 til 330
tonn af karfa.
Þá er Apríl væntanlegur
til Hafnarfjarðar á föstudag-
inn með um eða yfir 300 tonn
af karfa frá Nýfundnalands-
miðum.