Morgunblaðið - 09.05.1961, Qupperneq 6

6
MORGUNBLAÐ1Ð
Þriðjudagur 9. mai 1961
Unglingareglan 75 ára
f DAG eru liðin 75 ár síðan Ung-
lingareglan tók tii starfa hér á
landi. Verður afmælisins minnzt
á uppstigningardag-, 11. maí, með
barnaguðsþjónustu í Dómkirkj-
unni, þar sem séra Óskar J. Þor-
láksson talar við börnin, kl. 14
sama dag verður hátíðafundur
í barnastúkunni Æskan nr. 1 að
viðstöddum mörgum gestum, m.
a. framkvæmdanefnd Stórstúku
íslands. Þá sjá börn úr Unglinga-
reglunni um barnatíma Ríkisút-
varpsins þann dag undir stjórn
Stórgæzlumanns unglingastarfs,
Ingimars Jóhannessonar.
sæti í framkvæmdanefnd stór-
stúku hvers lands, en yfirmaður
allra deildanna er nefndur há-
gæzlumaður Og á sæti í fram-
kvæmdanefnd hástúkunnar, sem
hefir á hendi yfirstjórn Góð-
templarareglunnar í öllum álfum
heims. Markmið Unglingaregl-
unnar er að kynna börnum hug-
sjónir Góðtemplarareglunnar,
sem eru fyrst óg fremst bræðra-
lag allra manna, algert bindindi
á áfenga drykki, útrýming áfeng
isnautnar og þrótlaust starf að
því takmarki, að andi réttlætis
og bræðralags nái að gegnsýra
stofnfélagar voru 30. Fyrsti æðsti
templar stúkunnar séra Friðrik
heitinn Hallgrimsson, þá 13 ára
gamall. Æskan er fyrsta barna-
félag, sem stofnað var hér á
landi og hefur jafnan verið í
fremstu röð barnastúkna hér á
landi Og er svo enn. Hún telur
nú á þriðja hundrað félaga. Þetta
sama ár voru stofnaðar 4 barna-
stúkur til viðbótar m. a. á Akur-
eyri (Sakleysið nr. 3, sem enn
starfar) og í Hafnarfirði. Félag-
ar vOru tæplega 400 í árslók 1886.
Næstu árin fjölgaði félögunum
jafnt og þétt. Á 25 ára afmæli
Starfið innan unglingareglunnar er fjölþætt og skiptist á gaman og alvara. Á myndinni hér að
ofan sjáum við gítarflokk, sem skemmtir öðrum stúkufélögum með söng og hljóðfæraslætti.
Sunnudaginn 14. maí verður
hátíðasamkoma í Austurbæjar-
bíói fyrir félaga Unglingaregl-
unnar og gesti þeirra. Þar
skemmta börnin með leiksýn-
ingu, upplestri, hljóðfærasjætti
o. fl.
Víðsvegar um landið minnast
barnastúkur afmælisins þessa
daga, eftir því sem ástæður leyfa
á hverjum stað.
Grein af stofni
Góðtemplarareglunnar
Ingimar Jóhannesson, fulltrúi
fræðslumálastjóra og núverandi
stórgæzlumaður unglingastarfs
ræddi við blaðamenn um störf
Unglingareglunnar sl. 75 ár.
Sagði hann að Unglingareglan
væri grein af stofni Góðtemplara
reglunnar, sem stofnuð var í
Bandaríkjum N.-Ameríku árið
1851. Árið 1860 kom fyrst fram
tillaga um að stofna barnadeild
innan þess félagsskapar, en sú
hugsjón komst ekki í fram-
kvæmd fyrr en 1874. Þá var
stofnuð fyrsta barnastúkan í
Bandaríkjunum. Síðan breiddist
hreyfing þessi um heim allan.
Barnadeildirnar mynda félags-
heild, sem nefnd er Unglinga-
regla. Yfirmaður þeirrar deildar í
hverju landi er nefndur stór-
gæzlumaður unglingastarfs og á
allt þjóðlífið. *
Fyrsta barnafélagið hérlendis
Starf Unglingareglunnar hefzt
hér á landi með stofnun barna-
stúkunnar Æskan nr. 1 í Reykja
vík 9. maí 1886. Stofnandi var
Björn Pálsson, ljósmyndari og
Unglingareglunnar voru barna-
stúkurnar 40 með 2500 félögum.
Nú eru þær um 60 með yfir 6700
félögum.
Fjölbreytt starfsemi
Þá ræddi Ingimar Jóhannesson
um stjórn unglingareglnanna,
verndarstúkur þeirra og starf-
semina innan vébanda þeirra er
'bæði mikil og fjölbreytt, og
stuðlar að auknum þroska þeirra,
andlegum og líkamlegum. Drap
síðan á, að frá 1957 hefði Ung-
lingaregluþingið 1957 samþykkt
að koma á sérstöku unglinga-
prófi í barnastúkunum meðal
ungtemplara, 12 ára og eldri, um
áhrif áfengis og sögu Góðtempl-
arareglunnar. Hefði þetta gefizt
prýðisvel og margir hlotið bóka-
verðlaun fyrir beztu ritgerðirn-
ar. Sama unglingaregluþing sam
þykkti að láta gera ódýr verð-
launamerki til þess að sæma þá
félaga, er mest og bezt hafa unn-
ið stúku sinni.
Síðan ræddi Ingimar um fjár-
hag Unglingareglunnar, eina
styrktarsjóð hans, Bryndísar-
minningu og barnablaðið Æsk-
una, sem er nátengt Unglinga-
reglunni. Að því loknu talaði
hann um íslenzka ungtemplara,
ÍUT, sem er félagsskapur 14—25
ára gamalla ungmenna og er ætl-
aður að brúa bilið milli barna-
stúkanna og Góðtemplararegl-
unnar. Væri starfsemi Ungtempl
ara mjög fjölbreytt og legðu þeir
aðaláherzlu á 1) funda- og
skemmtistarfsemi 2) útilíf 3)
Tómstundariðju. Formaður ÍUT
hefur verið frá upphafi séra
Árelíus Níelsson.
19 stórgæzlumenn
Stórgæzlumenn Unglingaregl-
unnar hafa frá upphafi verið 19
talsins. Fyrsti stórgæzlumaður
var Friðbjörn Steinsson, bók-
bindari, Akureyri. Lengst allra
Björn Pálsson, ljósmyndari,
stofnandi Æskunnar nr 1
í Reykjavík
hefur Jón Árnason, prentarl,
gegnt því starfi, 14 ár alls. Síð-
asta áratuginn hafa þau frú Þóra
Jónsdóttir, Siglufirði, Gissur
Pálsson, rafvirkjameistari og
Ingimar Jóhannesson, fulltrúi
fræðslumálastjóra, verið stór-
gæzlumenn.
Togarar hefja veiðar
í salt
I DAG sigla tveir af togurum
Bæjarútgerðar Reykjavíkur á-
leiðis til miðanna út af Vestur-
Grænlandi. Þangað fara þeir til
veiða í salt. Eru þetta fyrstu
togararnir, sem hefja Slíkar
veiðar á þessu vori. Er hér um
að ræða togarana Þorstein Ing-
ólfsson og Pétur Halldórsson. Á
miðvikudaginn kemur mun
þriðji togarinn frá BÚR bætast
við og er það Þorkell máni.
Undanfarin ár hafa veiðar i
salt verið stundaðar við V-
Grænland með góðum árangri,
en vorið og sumarið 1960 varð
þó rýrari afli á þessum slóðum.
Gert er ráð fyrir að tog-
ararnir ljúki þessari veiðiför um
mánaðamótin júní—júlí. Vænt-
anlega munu fleiri togarar BÚR
hefja veiðar í alt nú í sumar.
Sól og sumar
Ebki var veðrið afleitt um
helgina. Það er engu líkara
en sumarið sé komið fyrir
alvöru og margir eru farnir
að hugleiða hvernig sumar-
fríinu verði bezt varið. Ekki
er það seinna vænna; því
sumarið er liðið fyrr en varir,
eins og alltaf áður. — Æ fleiri
nota sumarleyfið til þess að
bregða sér til útlanda og
undanfarin ár hefur straum-
urinn veíið hvað mestur yfir
hásumarið. Þetta er langt frá
því að vera skynsamlegt.
Sumarið okkar er stutt, en
oft mjög gott — og því ekki
að njóta þess hér heima. Þeir,
sem ætla að verja fríinu í
útlöndum geta svo fengið
sumarauka, annað hvort að
vori eða hausti og lengt þann-
ig sumarið töluvert. Yfir há-
sumarið er hitinn líka oft svo
mikill suður í Evrópu, að Is-
lendingum finnst nær óbæri
legur.
•^kldánægðmeð^^
afgreiðsluna
Velvakandi fékk bréf frá
húsmóður þar sem hún kvart-
aði yfir afgreiðslu í mjólk-
ur og brauðbúð einni í Aust-
urbænum, nánar tiltekið við
Laugaveg. Hún sendi dóttur
sina eftir brauði. Þegar barnið
kom með brauðið var það hart
og gamalt. Húsbóndinn tók
þá til sinna ráða,. fór með
brauðið í búðina og sagðist
ekki vera ánægður með kaup
dótturinnar. „Hvaða vitleysa.
Þetta er ágætt brauð, það er
margt fól'k, sem vill heldur
fá svona brauð“, sagði kven-
maðurinn, sem afgreiddi. ,,Þú
skalt þá bara geyma þetta
brauð fyrir það fólk“, sagði
eiginmaðurinn. ,,Ég sé ek’kert

FEROIN AIMR
☆
1\-
% Ú
3) V l(
11 1 ,L
L&s j I
y- 3 •s

að þessu brauði. Það er ágætt.
Yfir hverju eruð þér að
kvarta“, sagði kvenmaðurinn,
en á endanum fékk fjölskyld-
an nýtt brauð og það gamla
var geymt fyrir þá, sem held-
ur vilja hörðu brauðin.
Húsmóðirin sagðist hafa
búið í Skandinaviu um all-
langt skeid. Þatr vseri við-
tekin regla í brauðbúðum, að
verðið væri lækkað um helm
ing á brauðmat, sem orð-
inn væri sólarhrings gamall
eða meira.
• Vildi fá barnið til
að skrifa undir
Hteimilisfaðiir blingdi til
Velvakanda í gær og sagðist
hafa fengið óvænta reynzlu
af hinum svonefndu „hemáms
andstæðingum“ á sunnudag-
inn. Hann sagðist hafa farið
eins og margir fleiri ■— og
12 ára sonur hans hefði verið
þar með honum. Einhvem
veginn urðu þeir feðgar við-
skila. Skömmu síðar fann
faðirinn son sinn aftur í á-
horfendahópnum. Kom hann
þar að sem kvenmaður var
að þrátta við piltinn. Vildi
hún fá hann til þess að skrifa
undir kröfur ,,hemámsand-
stæðinga‘<ir en strákur neitaði.
Þjarmaði kvenmaðurinn að
barninu og stóð í því stappi,
þegar faðirinn kom að.
— Þessi saga sýnir hvemig
kommúnistar ætla sér að fylla
undirskriftalistana.
Hvemig fara kommarnir að
með óskírðu bömin?