Morgunblaðið - 25.05.1961, Blaðsíða 17

Fimmtudagur 25. maí 1961
MORGVNBÍAÐIÐ
17
Eyjólfur Ámundason
frá Bjólu — minning
MÁNUDAGINN 8. þ.m. va<r jarð
sunginn frá Hafnarfjarðar-
ikirkju Eyjól'fur Ámundason, Jó
fríðarstaóavegi 7 — Blómstur-
völlium — í Hafniarfirði. Eyjólf-
lur var fæddiur að Bjólu í Djúp-
árhreppi 22. júlí 1874 og jafnan
jkenndur við þann bæ. Foreldrar
íhans voru Ámundi Filippusson
toóndi á Bjóki og kona hans,
Ragnheiður Eyjólfsdóttir útvegs
bónda í Herdísarvík.
Faðir Ámunda var Filippus
Þorsteinsson, sá er reyndist bjarg
vættur þriggja hreppa í vorharð
indunum miiklu 1882, enda var
BjóLa talin ein bezta 'heyskapar
jörð sunnan lands áður en véla
öldin hófst. En dugnað þurfti
itil að afla þar heyja, mun þessia
feðgia og efcki hafa skort hann.
Eins og títt var á þeirri tíð,
vann Eyjólfur föður sínum
gagn fyrstu manndómsár sín,
toæði heima og heiman við sjó-
róðra.
Tuttugu og sex ára gekk hann
að eiga heitmey sína Ingibjörgu
Tómasdóttur. Móðir hennar Jó-
fhanna, var dóttir sr. Jóns Sig-
urðssonar, er var prestur í Kálf-
Iholti á árunum 1851—1863, og
talið var að verið hefði launson
JJr sr. Jóns Þorlákssonar á Bæg-
isá. Faðir Ingibjargar, Tómas
Þórðarson, var af Hvammsætt á
Landi og Víkingslækjarætt.
Með Ingibjörgu eignaðist Eyj-
ólfur dyiggan og oruggan föru-
naut, sem aldrej brást, og taldi
hann það jafnan sitt mesta gæfu
spor að kynnast henni, var og
eambúð þeirna ástúðleg alla tíð.
Var ánægjiulegt að ‘heyra það, eft
ir að hann varð blindur, — en
það var hann 15 síðustu árin, —
er henn ávarpaði konu sína: —
„Ertu þama, Imba mín!“ Ingi-
björg var frábær kona um
margt. Hún var prýðilega vel
greind, jafnlynd og þolinmóð,
hjartaihlý og vildi úr öllu bæta,
kom ætíð fram til góðs. Konu
sína elskaði Eyjólfur og virti að
verðleikum.
Þau hjón byrjuðu búskap á
Bjólu nálægt aldamótum, en
flu'ttu þaðan út í Árnessýslu og
bjuggu í 10—12 ár í Önundar-
holti í Flóa, og þar eru börn
þeirra flest fædd. Til Hafnar-
fjarðar fluttu þau 1919 og keypti
Eyjólfur þá húsið Jófríðarstaða-
veg 7, sem þá hét — og heitir
enn— Blómsturvellir. Þama
dvöldu þau til dauðadags. Ingi-
björg dó 20. marz. 1958, dimmdi
Eyjólfi þá enn fyriir blindum
aiuiguim og óskaði þesis eins, að
skammt yrði að bíða endurfunda.
Sú von er honum nú veitt.
Börn eignuðust þau hjón sjö.
Fjögur dóu í bernsku, eina dótt
ur misstu þau á þrítugsaldri. —
Eftir lifa Ámundi, smiður í h.f.
Dröfn, giftur Helgu Ingvarsdótt
ur, eiga þrjá syni. Og Ingigerður
gift Heliga Guðlaugssyni sjó-
manni, eiga þau tíu börn, búa
þau á Jófríðarstaðavegi 7. Hjá
þeim og í skjóli þeirra dvöldu
gömlu hjónin öll sín efri ár.
Var þar aðdáanleg sambúð milli
ungra og gamalla, þar sem hvor
studdi annan eftir getu. Myndi
margri barnamóður í spomm
Ingigerðar, hafa dottið í hug að
koma föður sinum á elliheimili,
en á það var víst aldrei minnst,
heldur annaðist hún foreldra
sína hin síðustu ár þeirra af mik
illi kostgæfni og nærfærni svo
sómi var að.
Ámundi var og foreldrum sín
úm góður sonur og hjálplegur.
Það má því með sanni segja, að
— Bæjartóftir
Framh. af bls 8
festa — það verður að legalísera
•— þann staðinn, sem langlíkleg-
astur er; þvi að hér er menning-
arlega um slí'kit höfuðatriði að
ræða. (Þetta er raunar það sem
gert hefur verið um sjálft lögberg
é Þingvelli).
En hér er hvonki ágreiningur
né nokkur efi um bæjarstæðið.
Það er hægt að hnitmiða það
við fáeina fermetra lands! Borg-
arstjórinn í Reykjavík getur enn
þann dag í dag, og áður en sláttur
toefst í sumar, útmælt Ingólfi hans
eigin bæjartóftir, þær sömu sem
iguðimir visuðu honum til á vor-
morgni íslenzkrar tilveru. Slíkt
er óviðjafnanlegt hlutverk fyrir
göfugan borgarstjóra. Guð misfc-
unni sál hinna, sem neita Ingólfi
ium ióð undir ein bæjarhús!
★
— Hvað sem öðru líður, þá er
toæjarstæði Ingólfs alveg efalaust
í þessum hálfhring!! — þ. e.
anánar sagt á 2000 fermetrum
lands, sem enn mætti skipta, eft-
ir því hver geirinn,úr hálfhringn
um þætti réttast til kjörinn. Fjór-
tón-menningarnir, sem skrifuðu
ÍAlþingi, mundu lílklega marka
1500 ferm. rétthynning, fyrir bæj
arstæðinu sjálfu.
Ég leyfi mér að setja yður fyrir
Bjónir, Reykvíkingar og allir
landsmenn, að til væri í veröld-
inni sú höfuðborg, utan íslands,
lað slíkt dæmi mætti eiga svo al-
gerlega við hana, upphaf borgar-
innar og upphaf sjálfrar þjóðar-
■innar í því landi, upphaf laga og
'þjóðveldis og þeirrar menningar
Bndans, sem heill ættbálkur
þjóða telur hina dýrustu eign.
Kvernig mætti vera hægt að gera
eér það í hugarlund, nema í æru-
meiðandi spotti, eða andstyggi-
legri lygisögu úr öfugsnúinni til-
veru, að bæjarstjórn þeirrar borg
nr og valdsmenn þeirrar þjóðar
pkulu þæfa það við samvizku sína
árum saman, undir þrældómsoki
Ifimmeyringsins, hvort sá af sum-
um umræddi blettur sé hótinu
mætari en hver annar skiki í
„Kjöbmandens Eng“, — en sækja
loks dándismenn í önnur lönd að
leita sálunni að mórölskum styrk,
hvort einnig þeim aðkomnu út-
lendu mönnum sýnist ekki sem
þeim íslenzku, að í allan máta
sé bezt til fallið að grunnmúra
í þeim umtalaða stað einn holu-
kjallara fyrir KjöbManden Til-
Hörende gráðaost og skonrok, Til
Lige Med Pölser.
Sá útlendi maður, sem hér er
einfcum til ráða kvaddur, hann
er ekki fóstraður við þann barna-
lærdóm, að Ingólfur bjó í Reykja
vík og það sé upphaf allrar sögu
mannsins. En öll hin göfgari
menning hvílir á djúpum skiln-
ingi og víðsýni mannlegs anda.
Hér hefur harla einfalt þjóðar-
mál orðið að auraflækju i hönd-
um ráðamanna, af því að þeir
hafa í frammi skiining kramarans
Og vald fimmeyringsins, í stað
þess að viðhafa skilning manm-
legrar sálar og menningarþjóðar.
En vel kynni hinn útlendi eðal-
maður að hafa nokkurt veður af
fyrstu sögubók íslenzkra barna,
þó að mennt hans og ágæti sé
eink'um mannvirkjum háð. Og vel
kynni ein kvísl af blóði Finns
biskups enn að renna til íslenzkr-
ar skyldu.
En nú ef hinn útlendi meistari
með mælibandið skyldi segja af
hljóði við beinagraftarmenn
landssímans og skömmtunar-
nefnd að bæjarhlaði Ingólfs: Ekki
hef ég verið til kvaddur að
vernda íslenzka helgidóma fyrir
sjálfum yður, enda er kvarðinn
mitt áhald. En ekki getur mér ver
ið það ókunnugt hversu harð-
lega þér sækið í hendur minnar
þjóðar fornar minjar, sem þér
teljið ranglega af yður teknar.
Hvar fyrir, góðir menn, viljið þér
einskis meta miklu fornarí minj-
ar, einstæðar minjar meðal þjóð-
anna? Engir erlendir menn ásæl-
ast þennain helgidóm fslendinga.
Enginn grandar þessum stað,
nema þér viljið gera það sjálfir!
Eyjól'fur var maður lánsaimur,
þar sem hann átti ástríka konu I
og góð, nærgætin börn og barna
börn.
Eyjólfur Ámundason var á
margan hátt mætur maður.
Hann var ra'ungóður og greið-
vikinn, trygglyndur og vinfastur.
Gerði sér kanske ekfci alla að
vinum og var skapmaður nokik-
ur.
Góður var hann við lítihnagna
Því getur sá, sem þessar línur rit
ar, borið vitni. Vorum við fyrir
nær 60 árum, rekkjunautar í Þor
lákshöfn eina vertíð. Veiktist ég
þá og þarfnaðist góðrar aðhlynn
ingar, sem ekki var gotrt að fá,
var Eyjólfur drýgstur um að
veita mér hana, þó við erfið skil
yrði.
Dýravinur var Eyjólfur, vildi
að sfcepnum þeim, er hann hafði
undir 'höndium, liði vel, var og
„dýralækimir“ nokkur; hjálpaði
skepnum í fæðingarnauð og
græddi sár þeirra.
Af góðum hestum hafði hann
mifclia ánægju og átti jafnan hest
eða hryssu á meðan hann hafði
sjón.
Smiður var Eyjólfur bæði á
tré og járn. Var gaman að sjá
hann handleika hluti, er hann
hafði smíðað eða lagað, með-
höndlaði hann þá eiins og þeir
hefðu sál. Um tírna var Eyjólfur
búsmiður á Vífilsstöðum og mun
hafa getið sér þar góðan orðstír,
naut hann veru sinnar þar til
æviloka.
Árið 1943 varð Eyjólfur fyrir
bílslysi og hlaut höfuðhögg mifc
ið, með þeim afleiðingum að
hann tók að mi&sa sjón, og imnan
fárra ára var hann alblindur. Og
nú getur lesandinn skilið, hvílík
blessun honum var að eiga elsku
lega konu og góð böm og barna
börn, sem studdu hann siðustu
sfcrefin.
Ekki gleymdi Eyjólfur að
þakfca Guði þessar gjafir, því
hann trúði og treysti á hand-
leiðslu Drottins.
Eyjólfur dó 1. maí, á St Jósefs
spítala í Hafnarfirði eftir fárra
daga legu.
Farðu heill til fetgri heima,
Eyjólfur minn!
Guðl. E.
Yfir 300 nemendur
í Gagnfræðaskóla
verknáms
GAGNFRÆÐASKÓLA verknáms
var sagt upp 2. maí. í skólanum
voru 306 nemendur. 140 luku
miðskólaprófi og 120 gagnfræða-
prófi.
Hæstu einkunnir við gagn-
fræðapróf hlutu Ingibjörg Bald
ursdóttir 8,95, Edda Gísladóttir
8,89, báðar þessar stúlkur hlutu
verðlaun sem skólinn veitti, Jón
Guðmundsson 8,75, hlaut hann
verðlaun, s«m bókmenntafélagið
Mál og menning veitti, er það í
fyrsta skiptið, sem það félag veit
ir nemanda skólans verðlaun.
Heilsufar n«menda var í góðu
meðallagi. Félagslíf var fjölbreytt
og almenn þátttaka nemenda.
Að prófi lokuu fóru gagnfræð
ingar í þriggja daga ferð austur
að Kirkjubæjarklaustri.
f tilefni af 10 ára afmæli skól
ans var sýning á handavinnu nem
enda dagana 29. og 30. apríl.
Hannes E. Ólafsson
IViánning
í DAG er til moldar borinn
Hannes E. Ólafsson, fyrrv. kaup
maður. Hannes var fæddur á
Miðengi í Grímsnesi 20. júní
1877. Foreldrar hans voru Ólaf-
ur Eyjólfsson og Steinunn Gísla
dóttir, en þau dóu bæði um
sumarið 1882, er Hannes var
fimm ára að aldri, og fór hann
þá -til Sæmundar móðurbróður
síns, bónda að Núpum í Ölfusi,
og ólst þar upp, en til Reykja-
víkur flutti Hannes 1906. Eftir
að hann kom til fullorðinsára
fór hann fyrst til sjós, en stund-
aði síðan verzlunarstörf, fyrst
hjá Marteini Einarssyni, mági
sínum, en síðan gerðist hann
kaupmaður og verzlaði á Grett-
isgötunni og varð vel þekktur
hér í bæ. Hannes vann traust
þeirra ,er til hans þekktu, og
kom það meðal annars fram í
því, að hann var kjörinn í nið-
urjöfnunarnefnd í Reykjavík og
sat þar nokkur ár.
Hannes var trúmaður mikill,
félagi í Oddfellow-reglunni og
fylgdi Sjálfstæðisflokknum ætíð
að málum. í seinni tíð hafði
hann mikinn áhuga á kartöflu-
rækt, og er það táknrænt, að
andlát Hannesar bar þannig að,
að hann varð bráðkvaddur, er
hann var að vinna að þessu
áhugamáli sínu.
Árið 1908 kvæntist Hannes
eftirlifandi konu sinni. Kristúnu
Einarsdóttur frá Grímslæk í
Ölfusi. Þau áttu fimm börn,
Jónu Svanhvíti, gifta Óskari
Gunnarssyni, kaupsýslumanni,
Gunnar, verzlunarmanni hjá Mar
teini Einarssyni, kvæntan Mar-
gréti Kristjánsdóttur, Gunnlaug
Einar, er dó á fyrsta ári, Gunn-
laugu, gifta Jóni Þórarinssyni,
lyfsala og Ólaf ísberg, lögfræð-
ing, vinnumálafulltrúa hjá varn
arliðinu, kvæntan Guðríði Guð-
mundsdóttur.
Ég færi ekkju Hannesar og
öðrum aðstandendum mínar
innilegustu samúðarkveðjur.
G. S. J.
Vinna
Viljum ráða 1—2 menn vana boddý-við-
gerðum og aðstoðarmann.
Uppl. ekki gefnar í síma.
BÍLASKÁLIIMM H.F.
við Kleppsveg.
Verz'unarstörf
Ungur maður sem hefur áhuga fyrir verzlunar-
störfum getur fengið atvinnu nú þegar.
Sflld & Fiskur
Bergstaðastræti 37.