Morgunblaðið - 18.07.1961, Blaðsíða 6

e
MORGUNBLAÐ1Ð
Þriðjudagur 18. júlí 1961
íslenzkir listamenn eru
sjálfstœðir í list sinni
Samtal við frú Dorothy Miller aðstoð-
arframkvæmdarstjóra Museum of
Modern Art i Nev/ York
•— M É R virðast íslenzkir
Iistamenn ekki vera eins mik
Ið undir áhrifum alþjóðlegra
listastefna og listamenn
margra annarra landa. Þeir
eru meiri einstaklingshyggju
menn og standa nær náttúr-
unni en til dæmis listamenn
okkar í Bandaríkjunum. Ef
til vill er þetta vegna þess,
hve ísland er sérstætt. Það
er ekki líkt neinu öðru landi,
sem ég hef séð. Maður er hér
í nánari tengslum við náttúr-
una en nokkurs staðar ann-
ars staðar.
Þannig komst frú Dorothy
Miller aðstoðarframkvæmda-
stjóri Museum Of Modern Art,
listasafnsins í New York m. a. að
orði, er Mbl. hitti hana að máli
sl. sunnudag. En frúin hefur ver
ið hér á ferðalagi undanfarið
ásamt Alfred Barr aðalfram-
kvæmdastjóra safnsins og konu
hans í boði Kynningar.
— Hvað viljið þér segja um ís-
lenzka list?
— Ég hef haft aðeins fáa daga
til þess að skoða mig um hér og
kynnast íslenzkum listamönnum
Og verkum þeirra. En ég hefi hitt
hér marga gáfaða og merkilega
listamenn, séð hér margt og mér
virðist mikill gróandi rí'kja í ís-
lenzku listalífi. Ég held að
xnargra góðra hluta megi vænta
af íslenzkum listamönnum í fram
tíðinni.
— Hvaða stefna virðist yður
ríkjandi í myndlistinní um þess-
ar mundir?
— Ég held að abstrakt-málverk
ið sé ekki eins ríkjandi hér og
hjá okkur í Bandaríkjunum. Ég
hefi þó séð hér ágæt verk eftir
íslenzka málara, sem mála ab-
strakt. En mér virðist íslenzkir
listamenn yfirleitt mjög sjálf-
stæðir í list sinni. Annars er stefn
an í listum sem betur fer stöð-
ugum breytingum háð. Hjá okkur
í Bandaríkjunum hefur abstrakt-
listin lengi verið mjög sterk. En
nú stefnir ef til vill meira í hina
áttina, til naturalismans. En það
garir það aldrei lengi. Við verð-
um alltaf að búast við breyting-
um. Það er eðlilegt og hollt, það
er lífið sjálft.
— Þér voruð giftar manni af
íslenzkum ættum?
— Já, maðurinn minn var fs-
lendingur. Hið íslenzka nafn hans
var Sveinn Kristján Björnsson.
En ameríska nafn hans var Hol-
ger Cahill. Foreldrar hans voru
Björn Jónsson Og Vigdís Bjarna-
dóttir, sem áttu heima á Skóg-
arströnd í Snæfellsnessýslu. Um
árið 1890 fluttu þau til Kanada.
Þau áttu þrjú börn og var mað-
urinn minn elztur þeirra. Vigdís
missti mann sinn en giftist aftur
og átti eina dóttur með seinni
manni sínum. Hún dó 102 ára
gömul í Winnipeg árið 1957.
1 sunnudagsblaðið ritaði myndin af Guttormi ög konu
Sveinn Skorri Höskuldsson hans Jensínu Danielsdóttur,
grein um heimsókn sína til viðskila við greinina. En hér
Guttorms J. Guttormssonar, er myndin af hjónunum.
skálds, á Víðivöllum. Varð þá
Foreldrar mannsins míns áttu
við mikla erfiðleika að etja fyrst
eftir að þau fluttust vestur. Hann
varð að sjá fyrir sjálfum sér al-
gerlega frá því hann var 12 ára
gamall. En af miklum dugnaði
brauzt hann áfram og varð efna-
lega sjálfstæður Og menntaður
maður. Hneigðist hugur hans
snemma að listum. Hann gerðist
ungur rithöfundur og skrifaði m.
a, þrjár skáldsögur. Einnig rit-
aði hann ævisögur ög margar
bækur um listir. Þegar Roosevelt
förseti hófst handa um viðreisn-
arstarf sitt á kreppuárunum, þá
gleymdi hann ekki listamönnun-
um. Hann lét gera stórkostlega
framkvæmdaáætlun, sem fékk
myndlistarmönnum, rithöfund-
um, hljómlistar- og leikhúsmönn-
um fjölþætt verkefni. Manninum
mínum var falið að annast fram-
kvæmd þessarar áætlunar að því
er snerti myndlistarmennina.
Þeim voru fengin margvísleg
verkefni, svo sem skreyting skóla
og annarra opinberra bygginga.
Átti þetta ríkan þátt í eflingu
og þroska amerískrar lista.
Maðurinn minn var sérfræð-
ingur í amerískri alþýðulist.
Hann ferðaðist m. a. um landið og
kynnti sér þessi mál. Hann ritaði
einnig mikið fyrir Modern Art
listasafnið. Hann lézt á sl. ári.
— Hafið þér starfað lengi við
Modern Art safnið?
— Já, frá því á árinu 1934. En
safnið var stofnað árið 1929. Ég
stundaði nám í Smith College í
Massashusett ög kynnti mér bæði
eldri list og nútímalist.
Frú Dorothy Miller. — Myndina tók Nína Tryggvadóttir við
Gullfoss fyrir nokkrum dögum.
Þegar ég réðst til starfa hjá
Modern Art unnu 6 manneskjur
í safninu, en nú vinna þar 250.
Árið 1934 átti safnið aðeins um
10 listaverk. Það voru erfiðir tím
ar Og lítið um peninga. En þróun-
in hefur gengið öruggum skrefum
í rétta átt. Nú á safnið 12—1400
málverk og höggmyndir, 500
teikningar og 5000 svartlistar-
myndir. Það á einnig kvikmynda-
safn, sem geymir þróunarsögu
kvikmyndanna og á hverjum degi
eru kvikmyndasýningar í safn-
inu.
Mér þótti ákaflega gaman af að
koma hingað til íslands og kynn-
ast landi og þjóð. Mér finnst
fólkið hreinskilið og einlægt, og
það heldur í heiðri ýmsum göml-
um siðum. Ég vona að ég eigi
eftir að koma hingað fljótlega aft
ur, segir þessi merka og mikil-
hæfa kona, sem gegnir ábyrgðar-
miklu listarstarfi við eitt af
merkustu listasöfnum Bandaríkj-
anna. Frú Dorothy Miller mun
fara heim til New York eftir tvo
daga. Munu margir íslendingar
verða til þess að þakka henni og
Alfred Barr fyrir komuna til ís-
lands.
Velvakandi hafði nú ætlað
sér að vera hress eftir helg-
ina Og nota því góða veðrið
til þess að hvílá sig frá önn-
um blaðsins. Það fór þó ekki
eins og til var stoftiað. Hann
fór í útreiðartúr á laugardag
og má sig nú vart hræra fyrir
strengjum og harðsperrum,
auk þess, að hann verður að
standa við ritvélina, en hún
stendur á 80 cm. háu borði.
Lesendur Velvakanda verða
því að bíða speki hans eitt-
hvað fram í vikuna, en hér
verða birt tvö bréf frá les-
endum.
• „Aftar, gjörið
svo ver‘!
Þegar fjölmennt er í strætis-
vögnunum, ríður á miklu, að
farþegarnir reyni að nota rým
ið sem best. Alltof oft safn-
ast fólk saman í einn hnapp
framarlega í vagninum og
mjakast helzt ekki úr stað,
fyrr en hver er kominn á
sinn leiðarenda. Þetta veldur
vagnstjórunum og þeim far-
þegum, sem síðar ætla að kom
ast inn í vagninn, oft miklum
erfiðleikum, eins og flestir
raunar þekkja af eigin reynd.
Og ekki hvað sízt getur þetta
tafið ferðir vagnanna, þegar
sí og æ þarf að bíða eftir því,
að farþegar láti undan hvatn-
ingarorðum vagnstjóra um að
„gjöra svo vel að færa sig aft-
ar í vagninn“.
• Ekki til einskis barist
Af því að allir farþegar
strætisvagnanna kjósa yfir-
leitt, að ferðinni ljúki á sem
skemmstum tíma, ættu þeir
hinir sömu vissulega að gera
sitt til þess að svo megi verða.
Og það geta þeir m. a. gert
með því að ganga strax eftir
að þeir eru komnir inn og bún
ir að greiða aftur í vagninn,
eins langt Og komist verður.
Ekki ætti að letja þá þeirrar
„göngu“ sú vitneskja, að ein-
mitt þar afturfrá — aldrel
framar en um miðjan vagn —
eru útgöngudyrnar, og koma
sporin því til góðs ekki síðar
en um leið og ferð lýkur.
Seltirningur.
• Tölusett sæti
&
FERDI
' t!,////ýA\ \\
z^'l • ■ '//\\ \\ V
\ L'U.
Þú ert nú vís til að koma
fyrir mig orðsendingu, til
þeirra skemmtikrafta, sem
heimsækja okkur hér í Kefla-
vík. Ég vil taka það fram, að
þeir eru kærkomnir gestir sem
mættu gjarna koma oftar, en
þeir gera, bæði söngfólk og
leikflokkar. En það er eitt
sem verður að lagfæra
áður en þeir koma næst, það
er að koma með tölusetta að-
göngumiða að skemmtunum
sínum. Það er algjörlega óþol-
andi að lenda í lífshættuleg-
um troðningum, eins Og við
höfum mátt gera hér, til að
ná í sæti, eða sitja klukku-
tíma áður en skemmtun hefst,
aðeins vegna þess að miðarnir
eru ótölusettir. Þetta er alger
óþarfi, því flestar skemmtanir
eru haldnar í Félagsbíó í Kefla
vík og þar eru öll sæti tölu-
sett. Vonum við að viðkom-
andi aðilar sjái sér fært að
lagfæra þetta.
Keflvíkingur.
• Leiðréttinff
Á laugardag hafði prent-
villupúkinn sig í frammi i
millifyrirsögn Velvakanda.
Þar stóð: — ekki andlegt sól-
skin, í stað — ekki endilega
sólskin. Þetta leiðréttist hér
með, svo og það, að Velvak-
andi er ekki endilega á móti
andlegu sólskini, nema síður
sé, hvað þá „gamalla blóma
angan“.