Morgunblaðið - 23.11.1961, Side 13

Fimmtudagur 23. nóv. 1961
MORGlJlSBLAÐltí
13
llm garðyrkju
HER er enn sama tíðin, væta og
„blíða“, bvær frostnætur til þessa,
lofctóiber metmánuður um blý-
indi en úrk'omur svo miklar að
erfiðlega gekk að fá hið síðasta
af uppskeru í hús. Korn sást úti
fram yfir mánaðarmót okt/nóv.
og er það sjaldgæft. Þess munu
dæmi að blettir í kartöfluökrum
hafa ekki verið nýttir til upp-
skeru, það situr niðri í þeim enn.
Ofsarigninig og skaðar á vegum
hina síðustu daga austan fjalla
Versta meinið þegar svona viðrar
við haustverkin er að aflvélar nýt
ast ekki á ökrum úti, sumir, sem
það geta, grípa til hestanna á
ný. En ekki eiga allir þess kost,
hestaverkfæri úr sér gengin, og
suims staðar fyrir finnst enginn
(hesturinn. Þó er það svo að hér
sér maður daglega hesta fyrir
drætti á vegum úti og í borginni.
— Og á kappakstursvellinum á
Forus er mikið líf um allar helg
ar — og mikið veðjað — en það
er nú önnur saga, sem þó ber vott
um velgengni bænda, þvi að það
eru furðu margir bændur sem
eiga veðhlaupahesta og mæta á
vellinum bæði til æfinga og
keppni.
—★—
Komin eru út tvö smárit frá
Tæknistofnun landbúnaðarins,
sem ég tel að geti varðað íslenzika
garðyrkjumenn og bændur. Ann
að er um súgþurrkun, greinagóð
leiðbeining með myndum. Elkki
svo að skilja, íslenzkir bændur
eru fremur veitandi en þiggjandi
á því sviði, og súgþurrkun miklu
almennari á Islandi en í Noregi.
En þó er nokfcuð að græða á rit-
inu hygg ég, sérstaklega fyrir
héraðsráðunautana, sökum þess
að þar sem komið er upp súg-
þurrkun hér á landi er meira
Ibyggt á gildum tilraunum og vís-
indalegum athugunum heldur en
gert er heima. Við höfum farið
meira beint af augum í þessu
máli, og bændur þreifað sig
áfra-m af dugnaði, oft án nægi-
legra leiðbeininga. Er ekki nema
gott um það að segja, framsókn-
in og skriðurinn hefði orðið minni
ef allir hefðu beðið eftir hald-
góðum leiðbeiningu-m og ekki
gripið til eigin ráða. Fleiri smá-
rit hafa komið hér út um sama
efni, en ekkert af því jafnast á
við rit þau sem Tæknistofnun
landbúnaðarins í Svíþjóð hefir
gefið út um heyverkun og súg-
þurrkun, hefi ég bent á þau oft
og margsinnis, og vonandi hafa
einhverjir af ráðunautunum orð
ið sér úti um þau. — En norsk
reynsla er líka þess verð að at-
huga hana.
Svo er það rit frá Tæknistofn-
uninni norsku um tvíhjóla-
traktora, n’.átortætara os mótor-
raðhreinsara til nota við garð-
yrkju.
A því sviði geta íslenzfcir garð
yrkjumenn áreiðanlega lært
margt af reynslu Norðmanna.
Hér er notkun tvihjóla traktora
mjög almenn og margvísleg.
Brattlendi og lítil landstærð veld
ur mestu um það. Fjöldi bænda,
sem búa á brattlendum jörðum,
nota tvíhjólatraktora fremur en
fjórhjóla sökum brattlendis og
slysahættu í sambandi við það.
Tæknistofnun landbúnaðarins
leggur mifcla stund á leiðbein-
ingar á þessu sviði. Hið síðasta
og mesta átak þar að lútandi er
að nýlega er komið í gang sér-
stakt tilraunabú er hefir það aðal
hlutverk að sannreyna og æfa
vinnuaðferðir við bústörf marg-
vísleg í brattlendi, og vélakost og
tækni í sambandi við slíkar að-
stæður, svo mikils er þetta talið
vert. Hið nýja tilraunabú er á
Voss.
Þótt fslenzkir garðyrkjumenn
séu ekki í vanda staddir sökum
brattlendis geta þeir vafalaust
lært margt af norskum tilraunum
með tvíhjóla traktora og önnur
mótorknúin garðynkjutæki. Pés-
inn sem ég gat um er heldur
ekki miðaður neitt sérstaklega
við brattlendi, heldur notkun
1 slí'kra tækja almennt.
Síðastliðið sumar var töluvert
að því gert austan fjalla í Noregi
að úða kartöfluakra gegn myglu
með flugvélum, helikopter. Voru
um 475 ha úðaðir þannig í sum-
ar — til reynslu. Reynslan bend-
ir til að þetta gefist vel. Mikils
þykir um vert að sleppa við
traktorakstur og troðning á ökr-
unurn, sérstaklega í vætutíð. Það
var Felleskjöpet í Ósió sem stóð
fyrir tilraununum í sumar en
Tæknistofnun land'búnaðarins sá
um fræðilegar athuganir í sam-
bandi við tilraunirnar. Ætlunin
næsta sumar áður en aðferðin
er að afla reynslu til viðbótar
verður tekin í notkun í mifclum
mæli og af fullum krafti. Mikils
er vert að koma sér rétt og hag-
anlega fyrir við framtovæimd alla
Fengin reynsla bendir til að akr-
ar sem úða skal á þennan hátt
megi ekki vera minni en 2 ha
þegar minnst er, en ef akrar eru
stórir og samliggjandi telst vera
hægt að úða um 80—100 ha á dag
með einni og sömu þyrilvængju.
—★—
ö *
Frá íslenzku garðyrkjubúi.
Gömul og ný er hún Holts-
mark’s Husdyrlære, sem lengi
var notuð við kennslu í bænda-
skólunum á Hólum og Hvann-
eyri. Má okkur vera það minnis-
stætt gömlu búfræðingunum er
við pældum í því að lesa Holts-
mark og Ödegaard (Ödegaard:
Jordbrukslære) á norsku, án
allrar málakunnáttu, en við höfð
um víst gott af því, að erfiða
þannig til efnisins. Eg hygg að
það hafi verið fjórða útgáfa af
Holtsmarfc sem við notuðum á
Hólum 1911—1913 og nú er
fjórtánda útgáfa komin út. Það
talar sínu máli.
Þar eru fræðimennirnir Johs,
Höie og Hans Tilrem sem séð
hafa um hinar síðari útgáfur af
Holtsmark. I höndum þeirra hef-
ir bókin aukist mjög og stæfcikað,
svo að mörgum þótti nóg um.
En nú sfciptir um. Þessi fjórbánda
er sínu minni en fyrri útgáfur af
þeim síðari. Efnið er skorið niður
um hvorki meira né minna en
240 blaðsíður. Samt er þetta en
viðamikil bók og auðvitað miðuð
við hið nýjasta nýtt í búfjárfræð-
inni. — Trúað gæti ég að þessi
nýi Holtsmark ætti erindi til ís-
lenzkra bænda sem vilja hafa og
viðleitni til þess að líta ögn út
fyrir túngarðinn í búskap sínum.
Vafamál hvort aðrar bækur bjóð
ast betri á þessu sviði, meðal
bændur eiga ekki völ á íslenzkri
búfjárfræði.
Mikil stund er nú lögð á að
kenna bændum að klippa sauðfé
með vélklippum og að bæta með
ferð ullar til sölu. Námskeið eru
haldin og stefnt að því að menn
í öllum sauðfjársveitum öðlist
fcunnáttu í vélfclippingu. Eigi er
minna um vert að læra að að-
greina ullina rétt og vöndla reif-
in. Haustið 1959 voru í vissum
sveitum austan fjalls og í Þrænda
lögum haldin 20 námskeið til
þess að kenna véliklippingu, einn
maður sem var á slíku námsfceiði
klippti 1 fyrra um 1600 fjár í
sinni sveit. Þannig verður haldið
áfram að vinna að þessu.
Og nú er verið að gera kvik-
mynd um sauðfjárfclippingu og
meðferð ullar. Það verður 20
mín. mynd, er þess að vænta að
hún komi að góðu gagni.
Er ekki ástæða til þess að hefj-
ast handa um eitthvað svipað
heima?
Og svo var það að mála fjósin.
Eg ritaði um það í bréfi nýlega.
Nú sé ég þess getið hversu gangi
að útbreiða þessa aðferð við að
gera fjósin björt og vistleg, bæði
fyrir menn og skeppnur. Og þar
segir svo:
Enginn lætur sér nú til hugar
koma að kalka innan nýtt fjós. í
þess stað mála menn fjósin, það
er sjálfsagður hlutur.
—★—
I.oks er það hvað Litveit vm-
ur okkar búnaðarmálastjóri, seg-
ir um uppSkeruna í haust svona
yfirleitt; reiknað um land allt í
Noregi:
Heildaruppskeran er reiknuð
101% af meðalári. En í fyrra var
hún 103% af meðalári.
Kornuppsfceran er talin 102%
af meðalári.
Kartöflur 96% af meðalári, en
í fyrra 95%.
Rótarávextir — næpur, gulróf-
ur og fóðurófur — eru 99% af
(meðaluppekeru, en hey 101%.
Víða eru heygæði fremur með
lakara móti, og mygla er mikil í
kartöflum sumsstaðar, eins og
t.d. hér á Rogaland.
Slætti og grasmjölsgerð á Sóla
lauk um mánaðarmótin ofct./nóv.
varð grasmjölsuppskeran 816
smálestir eða 10 smálestum minni
en í fyrra, en þá var met upp-
skera.
Læt svo litlu lokið.
Jaðri 14. nóv. 1961.
FYRIR NOKKRUM árum birtist
í Mbl. grein um Stalín eftir klerfc
nokkurn norðlenzkan, þar sem
hann lýsti þeirri ætlun sinni, að
marskálfcur þessi væri illmenni
Og lítt til þess fallinn, að honum
væri auðsýnd guðleg lotning.
Greinin fjallaði um harðstjórn
Stalíns Og glæpi og bar nafnið:
Mesta morðsaga mannkynssög-
nnnar. Særði hún mjög trúartil-
finningar heitra Stalínsdýrkenda
é íslandi.
Hafði Stalin þá verið tilbeð
inn um skeið af allmifclum söfn-
uði manna hérlendis, og var fólk
þetta svo sælt í sinni trú, að það
gleypti eins og hungraðir snjó-
tittlingar allt það moð, sem bor-
ið var fyrir það úr hesthúsum
Stalíns og kvakaði honum lof og
dýrð. Svo mikil var þessi gap-
andi aðdáun, að þess voru dæmi
að vígðir menn afneituðu sinni
fyrri trú og hugðu, að hér væri
spámaður meiri en Kristur, og
tóku að skrifa guðspjöll um bónd
ann í Kreml. Kristur komst
hvergi í hálfkvisti við Stalín og
var ekki orðinn annað en „mann-
ræfill nofckur, sem hengdur var
einhvern tímann á tré“. Var nú'
ekkert hóf á því um stund, hvað
„mannræfill“ þessi var níddur til
eð upphefja með því ofurmennið
Stalín. Hátíðleg skáld luku upp
munni sínum og ortu lofgerðar-
Bálma. Hvert orð Stalins var tal-
in hin æðsta speki, og hinir sönnu
tilbiðjendur urðu svo innblásnir
af vizku hans, að þeir hugðu
einnig sjálfa sig vera komna í
spámannatölu og bera höfuð og
herðar yfir aðra menn í landinu
að vitsmunum. Hældu þeir hver
öðrum sem mest þeir máttu, en
þó einkum guðinum Stalín.
Og svo \æl geðjaðist sumum
íslenzkum skáldum að morðverki
hans, að jafnvel þeir, sem við-
staddir voru hinar ofboðslegu
hreinsanir Stalíns í Moskvu,
klöppuðu honum lof í lófa og
þóttust af skarpskyggni sinni sjá
sektina sfcína út úr margpínd-
um fórnarlömbum hans. Sjálfsagt
fannst þeim, að drepnir skyldu
allir andstæðingar Stalíns, eins
og venja var að drepa heiðna
menn í riddarasögum. „Pestar-
sýkla“ kallaði einhver spekingur
inn þá. En hin skáldin, sem heima
sátu sungu hallelúja með andagt
Og útmáluðu fjálglega barnslega
mildi Stalíns og manngæzku.
Þetta var um það leyti, sem skáld
bróðir þeirra Gorki, sem greind-
ari var og skildi betur, hvað var
að gerast, var hjálpað yfir í ei-
lífðina.
STALfN GERÐUR A»
DÝRÐLINGI
Ekki löngu seinna varð snöggt
um guðinn Og kom þá í ljós, að
hann var dauðlegur. Grótu þá
trúaðir menn sáran og töldu að
látinn væri einn hinn mesti frið
arhföðingi veraldar, sá er kjör-
inn hefði verið til að endurleysa
heiminn. Yar nú dýrðlingurinn
smurður, og skyldi hann tilbeð-
inn dauður engu síður en lifandi.
Fluttur var hann með lúðragangi
ög ræðuhöldum í kapellu Lenins
við Rauðatorg og hafður þar til
sýnis trúuðum mönnum, að þeir
mættu beygja þar kné í lotningu.
Fóru pílagrímar þangað utan af
íslandi til að gera bæn sína.
Mundi þá margur þeirra hafa
hugsað lífct og Hrafn rauði: —
„Runnit hefr hundur þinn, Pétr
postul.i tvisvar til Róms, og
myndi renna it þriðja sinn, ef
þú leyfðir“. Hundar Stalíns
runnu árlega til Moskvu til að
dingla framan í hann rófunni og
reka erindi hans norður á ís-
landi, og hugðu þeir að með þess
ari starfsemi, sem hingað til hef-
ur verið nefnd landráð með sið
uðum þjóðum, væru þeir að
frelsa heiminn norður þar. —
Moskva var þeirra Róm og
Mekka. Þetta er sýnisorn af sálm
unum:
Til þín, Mekka, talið hef ég
tár mín öll og frið mér keypt.
Þú ert reifuð rósaflúri,
roðasteinum fögrum greypt.
Einn ég bíð og þrái — og þakka
að þess mér ekki varnað sé.
Til þin, Mekka, í austuráttu
augum sný og fell á kné.
Ekfci er tilbeiðslan lítil, og
mundi þetta svo vera ort um
Stalín:
Allah, þú ert einn eig skapar
örlög mönnum, góð og hörð.
Allah, þú ert einn og ræður
yfir hinni frjóvgu jörð.
Enn hundflatari var auðmýfct
in í trúarsálmum Jóhannesar úr
Kötlum, þar sem trúarruglið var
orðið svo mikið, að hann ímynd
ar sér að sólkerfin séu farin að
snúast eins og geitarostur í hendi
hins almáttuga Stalíns. Minnir
þetta helzt á auðmýktina í Þórðar
bænum: „Sem hundtík til síns
herra sér“. Hafa flónslegri trúar
brögð aldrei þekkzt á íslandi en
að tilbiðja fól þetta.
HÖGGORMARNIR í
GARÐINUM
Brátt kom í ljós, að höggorm
ar voru skríðandi í þessum Ed-
ensgarði við Rauðatorg, og höfðu
þeir grátið krókodílstárum við
útför Stalíns.
Þar grét t.d. fanturinn Bería,
sem brátt varð uppvís að hvers
konar klækjum gagnvart „flofckn
um“, svo að hann var hengdur
eða skotinn á jólanótt sjálfa. Þar
grétu þeir: Malenkov, Bulganin,
Vorosjilov og Kaganowich, sem
allir vissu vel um voðaverk Stal-
íns, þótt þeir teldu ekki ráðlegt
að fletta af honum gærunni, enda
flestir eða allir samsekir honum
og nú dæmdir svikarar. Og þar
bar Molotov, sem nú á í vök að
verjast, sinn elskaða meistara til
grafar, en hann hafði ávallt ver
ið reiðubúinn að framíkvæma,
hvaða óþrifaverk, sem Stalín
fébk honum að vinna.
Aðeins einn hreinhjartaðm
maður stóð þarna í sínum rétt-
lætisskrúða, þó að hann yrði þá
að hræsna með hinum, því að
hann hafði ekki bolmagn í bráð-
ina að bera sannleikanum vitni
innan um svo mörg fúlmenni, en
það var engilinn Krúsjeff. Var
því Stalín helgur enn um sinn.
FALL GOÐSINS
Ekki er vitað, hvort Krúsjeff
hefur lesið Morgunblaðið, eða
hvernig hann hefur öðlast þekk
ingu á hinum hræðilega glæpa-
ferli Stalíns. En víst er um það,
að þessi mi'kli sann 1 eiksvottur,
Krúsjeff, gat ekki lengi á sér
setið að opinbera þjóð sinni þau
skelfilegu mistök, sem henni
höfðu orðið á í messunni, er liún
tók að tilbiðja fjandann Stalín.
Gerði hann sköruglega grein fyr-
ir mannvonzku þessa harðstjóra
á næsta flokksþingi, að vísu á
lokuðum fundi, en ræðan barst
út. Sló þá felmtri á kommúnista
um allan heim.
En með því að íslendingar eru
frómlyndari og sterktrúaðri að
minnsta kosti í pólitík en aðrar
þjóðir, hugðu þeir þetta uppdikt
Framh. á bls. 14.