Morgunblaðið - 29.12.1961, Síða 3

Föstudagur 29. des. 1961
MORGUNBLAÐ1Ð
3
TALIÐ er, að ein algengasta
ástæða fyrir heyrnartapi sé
svokölluð eymakölkun. Við
eymakölkun harðnar ístaðið,
eitt af litlu beinunum í innra
eyranu. Þetta bein snertir
himnu, er umlykur taugina,
sem ber hljóðið lengra inn í
eyrað. Kölkunin veldur þvi,
að beinið festist og hættir
að geta endurvarpað hljóð-
bylgjunum áfram til heym-
artaugarinnar.
Eyrnakölkun er helmingi
algengari meðal kvenna en
karla. Hún er talin ganga í
erfðir, en þó að hún sé með-
fædd, veldur hún yfirleitt
ekki tilfinnanlegri truflun á
heyrninni fyrr en seinna í
lífi mannsins. Þó er þetta
ekki algilt.
Fyrir aldamót höfðu lækn-
ar í Evrópu framkvæmt
skurðaðgerðir, þar sem los-
að var um ístaðið, til þess að
koma í veg fyrir frekari
kölkun. Þó lögðu þeir þessa
aðferð niður, þar eð nægi-
lega fullkomin rafeindatæki
til að prófa heyrn manna
voru þá ekki til, né heldur
lyf, sem hindrað gætu ígerð
eftir aðgerðina. Nú hefur
læknir í New York, dr.
Samuel Rosen, um árabil
unnið að því að ístaðsaðgerð-
in yrði tekin upp að nýju,
með hjálp nýjustu lyfja og
rafeindatækja. Aðgerðin er
framkvæmd þannig: Fyrst er

Þetta eyra er
20 sinni’m stærra en venjulegt mannseyrá. Það tók listamannin Paul Newman,
fjögur ár að fullgera það.
Framfarir í meöferö
eyrnasjúkdóma
hljóðhimnan losuð varlega
frá, svo að hægt sé að kom-
ast að ístaðinu. Með örlitlu
tæki er beinið hreyft fram
og aftur, þar til losnar um
það, og það verður aftur
hreyfanlegt. Þá er hljóðhimn
an fest aftur.
Oft hefur sjúklingurinn
fundið bata þegar að lokinni
aðgerð, og allt bendir til
þess, að um varanlegan bata
sé að ræða.
Síðustu ár hafa þúsundir
manna gengið undir slíka að-
gerð í Bandaríkjunum með
góðum árangri. Dr. Rosen
hefur hvað eftir annað ferð-
azt til Evrópu, m. a. til
Sovétríkjanna ,til þess að
kenna læknum ný atriði
varðandi aðgerðina, sem ev-
rópskir læknar áttu upphaf-
lega frumkvæðið að.
Ekki er þó alltaf unnt að
losa um ístaðið, og verður
þá að grípa til annarra ráða.
Stundum er beinið numið
brott, og pípa úr plasti sett
í staðinn. Læknirinn dr. John
J. Shea, jr., frá Memphis í
Tennesseefylki, hefur náð sér
staklega góðum tökum á
þessari aðferð, og fá níutíu
af hverjum hundrað sjúkl-
ingum hans heyrnina aftur.
Hvort batinn er varanlegur,
verður tíminn að leiða í Ijós.
í enn öðrum tilfellum er
beinið látið vera. Þá er lítið
op eða gluggi gert á þann
hluta ístaðsins, sem liggur
upp að heyrnartauginni,
þannig að hljóðbylgjurnar
geti haft áhrif á hana beint
í gegn um gluggann, enhann
er á stærð við hrísgrjón.
Sem dæmi um gluggaað-
gerðina má nefna, að 34 ára
verkamaður í stáliðjuveri,
sem hún var gerð á, þurfti
ekki að liggja í sjúkrahúsi
lengur en í viku, og tveim-
ur vikum eftir sjúkrahús-
dvölina gat hann byrjað að
vinna á ný. Hann fékk heyrn
ina aftur og hefur haldið
henni síðan.
Dr. Julius Lembert hefur
framkvæmt þessa aðgerð í
rúma tvo áratugi, og telur
hann, að um 80 af hverjum
100 geti gert sér vonir um
viðunandi heyrn aftur eftir
aðgerðina.
Ýmsar aðrar skurðaðgerðir
á eyranu fara nú í vöxt.
Má þar nefna viðgerðir á
hljóðhimnunni. Þýzkur lækn-
ir fann upp aðfercf til þess
að hjálpa þeim, em höfðu
skaddaða hljóðhimnu og mið
eyrnabein. Hljóðhimnan og
beinin eru þá numin brott
og húðpjatla grædd inn í
eyrað í stað hljóðhimnu. Húð
bótin titrar beint yfir hinu
fínbyggða innra eyra, og
þannig getur sjúklingurinn
heyrt gegn um húðina.
Afbrigði af þessari aðgerð
er aðferð dr. Georgs van
Bekesy við eyrnasjúkdóma-
deild Harvardháskóla. Hann
hefur byggt „gerviskinneyra",
sem endurvarpar hljóðbylgj-
um til heyrnartaugarinnar.
Þá hafa læknarnir dr. Zolln-
er og dr. Wullstein fundið
tækni til að gera við gat á
hljóðhimnunni. Hún felst í
því að snyrta barma sársins
og græða skinnbót yfir það,
svo að titrandi hljóðhimna
myndast á ný, og millieyrað
lokast fyrir utanaðkomandi
smitun.
í Bandaríkjunum einum
eru milli 15 og 20 milljónir
manna, sem hafa heyrn neð-
an við meðallag, þótt aðeins
einn tíundi hluti þeirra verði
var við það. Slæm heyrn get-
ur verið mjög alvarlegur
bagi. Öryggi manns, sem
heyrir illa, er í stöðugri
hættu; hann hefur minni
möguleika en aðrir til þess
að vinna fyrir sér og fer auk
þess á mis við margs konar
ánægju í lífinu.
Þegar menn hafa náð fer-
tugsaldri, dofnar heyrn þeirra
með hverju ári. Læknar geta
að vísu ekki gefið þeim glat-
aða heym aftur, en með vís-
indalegum aðferðum geta þeir
mælt hljóðið, sem eyrað er
fæ: t um að nema, og stund-
um komið í veg fyrir frek-
ari heyrnarmissi. Lítt áber-
andi heyrnartæki hjálpa
mörgum heyrnardaufum
mönnum, og varalestur kem-
ur sér einnig vel.
Nauðsynlegt er að fylgjast
sérstaklega vel með heym
smábarna, þar eð í 80 til-
fellum af 100 kemur slæm
heyrn fram innan fimm ára
aldurs. Oftast er hún afleið-
ing barnasjúkdóma, heila-
himnubólgu, mislinga, skar-
latssóttar eða flensu. Ef barn
sýnir þess engin merki að
það skynji mannsröddina,
þegar það er fjögurra mán-
aða, eða ef það getur ekki
lært að tala tveggja ára, er
ástæða til að ætla, að heyrn
barnsins sé ekki eðlileg.
Læknum ber saman um, að
vonir heyrnardaufra í fram-
tíðinni séu mest undir því
komnar að leitað sé læknis
meðan sjúkdómurinn er enn
á lágu stigi, svo að hægt
verði að koma við síendur-
bættri tækni við skurðlækn-
ingar á eyrum. Dr. Howard
P. House, yfirmaður háls- og
eyrnalækningadeildar háskól-
ans I Suður-Kaliforníu, hef-
ur orðað þetta þannig:
„Stórstígar framfarir hafa
orðið síðasta áratug í skurð-
aðgerðum, er miða að því að
bæta heyrn manna. Við er-
um vongóðir um, að með
áframhaldandi rannsóknum
muni heyrnardauft fólk hafa
æ minni ástæðu til að ótt-
ast. Eyrnasjúkdómafræði og
heyrnarfræði nútímans, á-
samt nýtízku rafeinda heyrn-
artækjum, munu auðvelda
fleiri og fleiri heyrnardauf-
um mönnum að hafa eðlilegt
samband við aðra“.
GERSHON FISHBEIN
Samsöngur tveggja
kóra í Keflavíkurkirkju
A ÞRIÐJA jóladag héldu Karla-
kór Keflavíkur og Kvennakór
Slysavarnafélagsins samsöng í
Keflavíkurkirkju og voru harðir
bekkir þétt setnir og komust
færri til en vildu.
Söngskráin var glæsileg og vel
úr garði gerð, en eitthvert takt-
leysi eða misskilningur varð
þess valdandi að mestur hluti tón
ieikanna fór fram á kirkjuloftinu
í stað þess að vera niðri í samfé-
lagi við fólkið sem sungið var
fyrir.
Meistari Páll ísólfssún hafði
ekki nægilega gott hljóðfæri und-
ir höndum, en þó reis leikur hans
svo sem verða mátti, við þær
aðstæður sem búnar voru.
Það var einhver móða eða hula
yfir kórunum báðum, meðan
þeir voru á kirkjulofti, þeir náðu
ekki fram því sem efni standa til,
vantaði reisn og djörfung, sem
vitað er að með þeim býr, þang-
að til þeir komu niður í kór
kirkjunnar og sungu þar saman,
þá var auðfundið hvað með þeim
bjó — þá yoru kórarnir báðir
eins og harpa í höndum stjórn-
andans, Herberts Hribercheck,
sem leiddi kóranna og áheyrend-
ur örugglega um undravegi hinna
gömlu meistara.
— Það kann að vera rétt að
menn þurfi að vera kaþólskir aí
lífi og sál til að geta sungið Ave
María en hér var ekki um það að
ræða heldur hið ókaþólska til-
beiðslulag Kaldalóns — en það
var tómt — aðeins söngur eftir
nótum, vel með farinn og lýta-
laus.
Snæbjörg Snæbjarnardóttir bar
af í sínum söng, furðuleg reisn og
glæsileiki, þótt sungið væri að
baki áheyrenda, svo tilhneiging
varð til að líta um öxl og reyna
að sjá og heyra —
Þessir kórar eru báðir það vel
á vegi að þeir þurfa ekki neina
afslátta umsögn vegna aðstæðna,
þeir hafa góðan stjórnanda og
hafa ráðið við vandasöm verk,
þess vegna mega þeir hvorugur
slaka á klónni heldur sigla
íhvassan beituvind, lengra og
hærra, þá er vel.
Við Keflvíkingar þökkum þessa
hljómleika þeir voru hluti af
okkar hátíðahaldi og ekki sá
veigaminnsti. — hsj.
SIAK8TEI1VAR
Launajafnréttl
karla og kvenna
Fyrir nokkrum árum var sam-
þykkt þingsályktunartillaga á A1
þingi frá þingmönnum Sjálfstæð
isflokksins um undirbúning þess
að koma í framkvæmd hér á
landi alþjóðlegri samþykkt uim
launajafnrétti karla og kvenna.
í framhaldi af samþykkt þessarar
tillögu komst aukinn skriður á
þetta réttlætismál. Á síðasta
þingi voru síðan samþykkt lög,
þar sem ákveðið var, að laun
kvenna skuli hækka í scx áföng-
um til samræmis við laun karla.
Á þessu tímabili er gert ráð fyrir
að Iaunajafnrétti karla og kvenna
verði náð. Kemur fyrsti áfangl
laganna fyrst til framkvæmda nú
um áramótin. Þá hækkar almennt
verkakvennakaup úr krónum
18,95 í krónur 19.58 eða um 63
aura. Er það sérstök launajafnað-
arnefnd, sem ákveður hækkun-
ina.
Óhætt er að fullyrða, að með
þessu sé stefnt í rétta átt. Er það
núverandi ríkisstjóm og þeim
flokkum sem að henni standa til
sóma að þeir skuli hafa komið
þessu réttindamáli á þanu rek-
spöl, sem það nú er á.
Drykkjulætin
á Þorláksmessu
tírykkjuiætin og ærslin hér í
höfuðborginni á Þorláksmessu
eru æsku Reykjavíkur vægast
sagt til lítils sóma. Tvo síðustu
dagana fyrir jól má segja, að
skrílslæti og hvers konar ærsl
hafi keyrt úr hófi fram á götum
bæjarins. Friðsamir vegfarendur
voru beinlínis í hættu vegna
sprengjukasts og dólgslegra láta
unglingahópa, sem fóru eins og
logi yfir akur. Var líkast því sem
gamlárskvöid væri upp runnið.
Fyllsta ástæða er til þess að
taka hart á þessu framferði, Und
anfarin ár hefur lögreglan unnið
skipulega að því að koma í veg
fyrir uppnám og friðarspjöll á
gamlárskvöld. Hefur þetta tekizt
mjög vel og ber öllum saman um,
að allt annar og mennilegri blær
hafi verið á bæjarlífinu á gaml-
árskvöld undanfarin ár. Haldnar
hafa verið brcnnur í útjöðrum
bæjarins og víðs vegar um bæinn
hafa unglingar safnazt þar sam-
an og glaðzt með eðlilegum hætti.
Það væri vissulega illa farið, ef
ærslin og drykkjulætin færðust
nú yfir á Þorláksmessu. Ungling
arnir, sem að því stóðu nú fyrir
jólin verða að vita að þeir hafa
á sér skömm allra góðra manna
fyrir tiltæki sitt.
Nudd Tímans
Tímamönnum er ákaflega illa
við. að öllum fregnum utan af
landi ber saman um það, að
aldrei hafi önnur eins velmegun
ríkt í hinum einstöku byggðarlög
um og einmitt nú. Til þess að
vega upp á móti þessum fréttum
birtir Tíminn í gær enn eina for-
ystugrein, þar sem því er haldið
fram, að viðreisnarráðstafanir nú
verandi ríkisstjórnar hafi leitt
margvislega erfiðleika yfir at-
vinnuvegi Iandsmanna. Sannleik
urinn er hinsvegar sá. eins og
alþjóð er kunnugt, að hin al-
menna velmegun I landinu er
fyrst og fremst að þakka þeim
skynsamlegu og farsælu ráðstöf-
unum, sem núverandi ríkisstjórn
hefur gert til þess að reisa efna-
hag þjóðarinnar við eftir það
öngþveiti, sem vinstri stefnan og
stjóm hennar leiddu yfir þjóð-
ina. Án viðreisnarráðstafana rík-
isstjórnarinnar væri sjávarútveg-
urinn orðinn gjaldþrota og tæki
hans stöðvuð. Án þeirra væri al-
mennt atvinnuleysj og örbirgð
ríkjandi í landinu. Þetta veit all-
ur almenningur. Þcss vegna lield
ur Tíminn áfram að nudda og
þylja raunaro'lu s:na um ,.móðu-
harðindi“ og vandræði