Morgunblaðið - 30.12.1961, Qupperneq 6

6
MORCVNBLAÐIÐ
Laugardag'ur 30. des. 1961
Vetrarhrakningar
a Austurlandsvegi
Þeir félagarnir moka sig áfram. Haraldur rakari lengst t. v.,
ÞESSA dagana sýnir Vetur
konungur okkur klærnar og
þá einkum með frosthörk-
um. — Ekki er langt síðan
hann sýndi Norðlendingum
framan í sig og þá allóþyrmi
lega. Er ekki nema frílega
mánuður síðan umbrotafæri
og síðar alger ófærð var fyr-
ír norðan. Þótt þetta sé um
liðið þótti okkur bera vel í
veiði er við dagana fyrir jól-
in hittum einn af langferða-
bílstjórunum, sem aka milli
Reykjavíkur og Akureyrar
og, þegar fært er, allt til
Austfjarða. — Við látum nú
Örn Pétursson frá Akureyri
segja okkur ofurlitla hrakn-
ingasögu úr flutningaleið-
angri til Austurlands einmitt
I því fræga nóvemherveðri.
Honum fórust orð eitthvað á
þessa leið:
Við lögðum upp frá Akureyri
þrír saman á einum bíl. Þetta
var 21. nóv. og klukkan var 2
síðdegis. Ferðinni var heitið
austur á Austfirði með vörur á
stórri Volvo-flutningabifreið, 9
tonna, og var hún fulllestuð. í
upphafi var áætlað að farið
yrði á tveimur bílum, en sökum
þess að vörum, sem verið var
að skipa upp úr ms. Reykja-
fossi á Akureyri, seinkaði í
tollafgreiðslu, en veðurspá og
ferðaútlit var gott þessa stund-
ina, þótti ekki varlegt að bíða,
allra áízt á þessum tíma árs,
þegar ekki þarf*hema stundar-
áhlaup til þess að gera veginn
víða á þessari leið algerlega ó-
færan. Vegna þess að bíllinn
var einn, réðust til ferðar með
mér þeir Kristján Valdemars-
son, gamalreyndur bifreiðar-
stjóri, og Haraldur Ólafsson,
rakari.
Þæfingur og hríð á Jökuldal
Gekk nú ferðin allvel austur
á Hólsfjöll. Þar fengum við þær
fréttir, að Austurfjöllin mundu
þungfær og ákveðið væri að
veita okkur aðstoð ef við ekki
kæmum á tilsettum tíma aust-
ur á Jökuldal. Eftir skamma
dvöl á Grímsstöðum, var hald-
ið áfram austur. Er austur á
fjöllin kom, tók færð mjög að
þyngjast. Hafði skafið þar mik-
ið í skafla, og víða djúpt á veg-
inn. Tókum við því það ráð að
aka utan vegar, því víða á mel-
um var minni snjór. Gekk svo
sæmilega um hríð, ýmist á vegi
eða utan hans. Er austur af
Jökuldalsheiði kom tók að
Þyngja í lofti og brátt að snjóa.
Var nú ekið í snjókomu og
slæmu veðri niður Jökuldal.
Fór þá að hvarla að okkur að
snúa við, því búast mátti við
að heimferðin mundi sækjast
seint ef meira snjóaði á Fjöll-
um.
Hinsvegar vildum við ógjam-
an fara með vörurnar til baka,
og héldum því ofan að Hvanná
á Jökuldal og vöktum þar upp.
Þá var kl. 3 um nótt. Náðum
við þar sambandi við Einar
Jónsson hreppstjóra, og varð að
ráði að haldið skyldi að Lagar-
fljótsbrú. Þar vöktum við Vigni
Brynjólfsson bílstjóra, og tók
hann að sér að koma vörunum
á leiðarenda.
Haldið heimleiffis í skyndi
Losuðum við nú vörurnar í
skyndi, drukkum kaffi og lögð-
um þvínæst af stað heim á leið.
Þá var klukkan 8,30 að morgni
22. nóv. Heldur hafði veðrið
versnað, allmikil hríð og færð
slæm.
Við Hvanná stönzuðum við
stutt, fengum okkur þó góðgerð-
ir, áður en við fórum þaðan.
Var Möðrudalur látinn vita að
við værum á norðurleið. Snjór
hafði aukizt á veginum, svo
víða sást ekki til hans. Engar
stikur em þama við veginn og
er það mjög bagalegt í slíkri
færð og veðri. Er upp á Jökul-
dalsheiðina kom hafði snjór
aukizt þar frá því um nóttina,
og þurftum við víða að moka.
Vig Rangálón, sem er gamalt
eyðibýli efst á Jökuldalsheið-
inni, snerist átti* til norðaust-
urs með miklum renningi, svo
ekki sá út úr augunum. Er yfir
Möðrudalsfjallgarð kom náðu
skaflarnir upp á efri brún vélar-
hússins á bílnum. Við Lagar-
fljótsbrúna höfðum við tekið
• Jólaljósin koma of
snemma
„Jólasveinn" skrifar: .
Mikið hefur verið rætt og
ritað iim jólaundirbúning og
jólaihald. Ýmsir kvarta yfir,
að hið upprunalega tilefni
þeirra falli í skuggann af
hinu mikla ytra Skrauti og
tilstandi, og vissulega er nokk
uð til í því.
En það er eitt atriði í sam-
bandi við hið ytra borð helgi-
haldsins, sem mér virðist, að
menn komi e. t. v. ekki auga
á.
„í gamla daga“ var vissu-
lega tjaldað því sem til var,
og áreiðanlega hefir ekkert
gengið er um bæinn viku fyr
kvöld vetrarins verið bjartara
í bústöðum manna en aðfanga
dagskvöld. En vel að merkja,
þá kveiktu menn ekki á jóla-
ljósunum fyrr en á aðfanga-
dagískvöld. Núna er hins veg-
ar búið að setja upp skreyt-
ingar og kveikja öll ljós dög-
geymana fulla af eldsneyti, en
nú fórum við að óttast að það
mundi þrjóta, en svo er háttað
að hvergi er olíu að fá þaðan
til Grímsstaða. Þá var einnig
mjög farið að skyggja, og skafl-
arnir höfðu aukizt að mun. Snjó
moksturinn varð æ meiri, en
áfram þokaðist þó.
Olían á þrotum
Kl. 23,00 komum við loks í
Möðrudal, en höfðum þar litla
viðdvöl, drukkum kaffi og feng-
um nokkra lítra af olíu og svo
var enn haldið af stað í áttina
til Grímsstaða.
Á milli þessara staða gekk
ferðin furðuvel og komum við í
Grímsstaði kl. 1 um nóttina. Þá
vorum við með síðustu lítrana
af olíunni. Á Grímsstöðum feng
um við við nægar olíubirgðir, og
einnig ágætis máltíð, en um
tvöleytið vorum við aftur komn
ir af stað. Þá var slæmt veður
og _ versta færð. — Ferðin frá
Grimsstöðum gekk þ® furðu vel
miðað við aðstæður, og ekki
varð neinn stanz að ráði fyrr
um og jafnvel vi'kum fyrir jól,
og ég hef heyrt menn kvarta
yfir því, að þeir væru hrein-
lega búnir að fá leiða á jóla-
skrautinu þegar loks jólin
ganga í garð.
• Tímaskekkja
Það er þetta, sem ég vildi
benda á, þessi tímaskekkja,
sem virðist svo áberandi í sam
bandi við þessa hátíð. Maður
gæti haldið, að jólin byrjuðu
í lok nóvember eða byrjun
desember.
Hverju er svo um að kenna?
— Sumir hafa leyft sér að
kalla jólin „hátíð kaupmennsk
unnar“, og það hefir e. t. v.
ruglað okkur í ríminu.. „Há-
tíð kaupmennskunnar" hefst
nefnilega um mánaðamótin
nóv.—des. og vel að merkja,
henni lýkur um jól. Það verð-
ur að teljast eðlilegt, að kaup
menn auglýsi vörur sínar
nokkru fyrir jól, og við get-
um fyrirgefið þeim, þótt þeir
’hengi upp jólaskraut í verzl-
anir sínar og jafnvel utan
en við komum að Breiðmýri í
Reykjadal, en þá var kl. 6 á
fimmtudagsmorgun, 23. nóv. —
Frá því við fórum frá Akureyri
höfðum við enga hvíld fengið
eða svefns notið.
Bíllinn fer út af
Bkki þótti okkur samt ráðlegt
að nema staðar að svo komnu,
heldur ákváðum við að leggja á
Fljótsheiðina. Lánið vildi þó
ekki leika við okkur lengur og
urðum við fyrir því óhappi, er
við komum upp undir brún
heiðarinnar, að við misstum bíl-
inn út af veginum. Aðstaðan
var nú orðin svo slæm að við
ákváðum að ganga af bílnum
og halda niður að Jaðri í
Reykjadal og hvíla okkur þar
um stund. Meðan við lögðum
okkur útvegaði bóndinn þar,
Haraldur Jónssow, okkur jarð-
ýtu til þess að draga bílinn
upp, en við nutum hvíldar í
þrjá tíma.
Enn var grenjandi stórhríð
þegar við héldum upp í heiði
til þess að ná bílnum upp. Það
dyra, til að minna fólk á jóla-
varninginn og nálægð hátíð-
arinnar.
En ekki þar með sagt, að
allir eigi að apa þetta eftir. Ef
ir jól, má á hverju torgi sjá
uppljómuð jólatré, í öðrum
hverjum garði og utan á öðru
hverju húsi mislitar perur og
aðrar skreytingar, jafnvel
innan dyra á heimilum rná
sjá uppljómuð jólatré og ann-
að skraut. Er þetta nú ekki
nokkuð langt gengið? Hvers
vegna í ósköpunum er fólk-
ið að burðast með allt þetta
skraut dögum og jafnvel vik-
um fyrir jól. Ekki get ég skil-
ið að bæjarstjóm eða einstak
ir borgarar þurfi að auglýsa
jólahátíðina.
• Skilningur barnanna
En svo ég víki að börnun-
um, Sagt er, að mest af til-
standi og skrauti jólanna sé
vegna þeirra. En hvermg eiga
börnin að skilja allt þ#tta til-
stand löngu fyrir jól? Hljóta
þau ekki að halda, að jólin séu
Örn í miffjunni og þá Kristján.
\
tókst von bráðar og var nú
snúið við og ákváðum við að
halda niður í Aðaldal og vest-
ur, norðan Fljótsheiðar, og inn
Köldukinn. Ferðin gekk þó
seint, en þokaðist. Heita mátti
að ekki sæi út úr augunum
fyrir stórhríðarkófi og á nokkr-
um stöðum urðum við að moka
okkur áfram.
Ströndum alveg
í Ljósavatnsskarffi
Okkur tókst þó við illan leik
að komast inn í Ljósavatns-
skarð, en þar strönduðum við
loks á fimmtudagskvöldið fyrir
fullt og allt, hjá bænum Krossi.
Það var raunar vart á öðru von,
enda við orðnir slæptir, veðrið
iðulaus stórhríð og vegurinn ó-
fær með köflum.
Það var heldur ekki fýsilegt
að hreyfa sig næstu daga og
sátum við á Krossi í góðu yfir-
læti til sunnudagsins 26. nóv.
Þá um hádegið lögðum við af
stað, þótt raunar væri færið
ekki sem ákjósanlegast, því að
Framh. af bls. 12.
komin þegar búið er að setja
upp allt skrautið og kveikja
á jólatrénu? Flest eða ÖL börn
munu þó sem betur fei enn-
þá hlakka til jólanna. En hin-
ir fullorðnu ræna þau meira
og meira þeirri gleði.
Eg vil því gera það að Jil-
lögu minni, að um næstu jói
látum við kaupmenn ema um
„hátíð kaupmennskunnar“ en
höldum „heilög jól“ á réttum
tíma. Eg er viss um, að fleiri
en börnin mundu gleðjast, ef
bærinn skrýðist á einu og
sama kvöldinu hátíðabúning
hins fegursta skrauts og ljósa,
sem öll eiga raunv&rulega að
minna okkur á þann, sem
jólahátíðin á að heigast og
hefir verið nefndur „ljos
heimsins".
\ Jólasveinn.
• Jólasaga um kött
Á aðfangadagskvöld fór
piltur einn, sonur Þóru Borg
leikkonu, til miðnætursonessu
í Landakotskirkjuna. Allt í
einu kom grábröndótt falleg
kisa lallandi inn eftir kirkju-
gólfinu. Hún kom sér vel fyr-
ir í kjöltu hans og sofnaði.
Þegar hann ætlaði svo heim,
vildi kisa ekki skilja við hann,
og hann gat ekki hugsað sér
að hrekja þessa fallegu kisu
út í kuldann á jólanóttina.
Hann tók kisu því með sér
heim. Þetta var sýnilega heim-
ilisköttur, vel vaninn og kel-
inn. Á jóladag var kisa aug-
lýst í útvarpinu, en enginn
eigandi gefur sig fram. Þóra
hefur áður haft 2 ketti á sínu
heimili, sem öllum þótti vænt
um, en báðir voru skotnir fyr-
ir henni. Og kveðst hún nú
ekki treysta sér til að eignast
einn kött enn. Aftur á móti
vilja mæðginin ekki heldur
setja kisu út í kuldann, vita
ekki hvort hún ratar heim.
Þannig er nú ástatt fyrir kisu
Og engu yrði hún fegnari en
ef eigandinn hringdi í síma
13017 og sækti hana svo.