Morgunblaðið - 26.10.1962, Side 9

Föstudagur 26. október 1962
MORGVNBLAÐIÐ
9

■dMx
Mi»tM»^M<WM%«^M<IM>W^M<IM>«%^>MMI Wmw l»ll —■ «»«A>M»
J>ús. kr. og erum við að vona
að honum ljúki eigi síðar en
í árslok 1964, vonandi fyrr.
— Hvaðan hafa íbúarnir
fengið vatn áður?
— Ýmist úr brunnum eða
uppspret'tum nærri híbýlun-
um, en þær vatnslindir hafa
brugðist í miklum þurrkum
og frostum — og í leyisingum
og stórrigningum er vatnið
vont og óhreint. Árnar eru
okkar mestu meinvættir.
í rigningum hefur Bleiksáin
tekið af brúna hér fyrir inn-
an. Lambeyraráin o£ Grjótá-
in, sem er sérlega slæm, hafa
hlaupið yfir gilbarmana og
fyllt kjallara húsanna um-
hverfis af vatni. Grjótádn
byrjað að grafa og þess háttar
Nokkur myndarhús eru sem
sagt fullgerð, þar á meðal
prestshúsið. Á Lambeyrartún
inu eru að rísa hverfi af ný-
byggingum. Þar er þegar kom
ið félagisheimili, símstöð og
sundtaug, sem hituð er með
olíu. Búningsherbergin verða
tekin í notkun næsta vor. Fyr
irhugað er að nota sundlaug-
ina sem íþróttahús meðfram;
verður laust gólf yfir sund-
lauginni þannig, að unnt verð
ur að nota húsið sem íþrótta-
hús að vetrinum en sundteug
ina á sumrin. Á túninu á einn
ig að rísa barnaskóli og ungl-
ingaskóli; eru báðir skólarnir
í teikningu, en sennilega
Spjallað við Þorleif Jónsson,
sveifarstjóra
hljóp síðast fyrir tveim árum
og oLli töluverðu tjóni. Hætt-
an er mest í samfelldri 2-3
daga rigningu, sem fellur á
mjög þurra jörð. Þá sprengja
árnar úr gilbökkunum og fylla
gilin af aur, sem svo ryðst
niður.
— Hvaðan hafið þið raf-
miagn?
— Úr Grímsárvirkjun. Hér
var áður önnur af tveim
elztu vatnsafl'sstöðvum á iand
inu — mig minnir, að hin
hafi verið í Hafnarfirði.
— Mér er sagt, að hér sé
stöðugur húsnæðisskortur
þótt mikið sé af nýlegum hús
um að sjá. Er eitthvað af í-
búðarhúsum í byggingu?
— Já, mikil ósköp, hér er
mibið byggt, — en fólkið á
hér sjálft sín hús, einbýlis-
hús, og er lítið um leiguhús-
næði. Sem stendur eru sjö
íbúðarhús í smíðum og fjög-
ur önnur í undirbúningi —■

verður ekki byrjað á þeim
fyrr en eftir tvö ár.
í haust verður hafizt banda
um byggingu nýs læknisbú-
staðar, sem þrír hreppar —
Eskifjarðar- Reyðarfjarðar-
og Heligustaðarhreppar standa
að. Bankahús á að rísa þar
og ef til vill einnig sýslu-
mannssetur, en ekki hefur
því verið endanlega ákveðinn
staður.
Eitt höfuðmál okkar er að
stæikíka félagsheimilið, sem
er gert eftir sömu -teikningu
og félagsheimilið í Kjósinni,
en eftir er að byggja ytri
áirnu þess og verður senni-
lega byrjað að vori. Þarna
eiga skrifstofur hreppsins og
fundarsalur að vera til húsa
og einnig verða þar berberigi
fyrir ýmis félög. Ennfremur
húsnœði ásarot lestrarsal fyr-
ir héraðsbókas'afn Suður-Múla
sýslu.
. .-.v.-Mfct. \ x- v. •:.
Þorleifur Jónsson, sveitarstjóri
Vilja 3-5 þús. mála
síldarverksmiðju
— Svo við snúum óbbur
þá að sjávarútveginum Þor-
leifur —
— Já, ekki megum við
gleyma höfninni, hún er fyr-
irhuguð á Leirunum hér inn-
an við Framlkaupsstaðarvíkin'g
Ætlunin er að hefjast handa
um hafnargerðina í haust eða
seint í vetur. Verið er að gera
teikningar og kostnaðaráætl-
un fyrir byrjunarframkvæmd
ir, en fyrsti áfangi kemur
sennilega til með að kosta allt
að sjö mil'ljónum króna.
— En höfnin fullgerð?
— Aldrei minna en 30 millj
ónir. Þetta verður mdkið mann
virki.
— Aðalsteinn Jónsson sagði
mér, að þið Eskfirðingar vild
uð fá síldarverksmiðju á Mjó-
eyrina. Hvernig mdðar því
máli?
— Slldarverksmdðjumálið
er vonandi á góðri leið með
að leyisast. Stjórn Síldarverk-
saniðja rikisins samiþykkti ein
rómia á síðastliðnum vetri, að
næista skrefið til aukningar
móttökuskilyrðum á bræðslu-
síld skyldi stigið með bygg-
ingu umhleðslustöðvar á Mjó
eyri við Eskifjörð, — og yrði
hún um leið vísir að síldar-
verksmiðju. Og það er ekk-
ert, sem mælir móti því, að
þetta ioflorð verði efnt og það
fyrir næstu síldarvertíð. Síld-
arbræðslan, sem hér er, ann-
ar ekki nema 8-900 mála
bræðslu á sólarhring — og
getur alfe ekki tekið á móti
öllum afla heimabátanna, þófct
ekki sé nema, sæmileg veiði.
Við Bskfirðjngar teljum að
þetta sé eftir atvikum bezta
'lausnin — sem sé, að rílkis-
verksmiðjurnar annist þessar
framkvæmdir og það auðvitað
á þann hátt, að þær komi að
fulium notum á næsta ári. —
Mynd þessa hefur Vilberg
Guðnason, ljósmyndari á Eski
firði tekið. Sézt vel yfir hluta
byggðarinnar og inn fjörðinn.
Handan fjarðarins sér í rætur
Hólmatindsins, sem er stolt
Eskfirðinga, þótt hann byrgi
fyrir þeim sólina um miðbik
dagsins.
Frá því þessi mynd var tek-
in, hefur byggðin færzt enn
ofar í hlíðina og utar með
firðinum.
Annars skal ég segja þér það,
sem mina bjargföstu skoðun,
heldur Þorleifur áfram, að
komir þú hingað næsta sum-
ar í erindum þíns góða blaðs,
þá munir þú geta ljósmynd-
að þrjú- til fimm þúsund
mláia síldarverksmiðju hér á
Mjóeyrinni og notið „peninga
lyktarinnar" frá henni með
kaffinu og pönnukökunum
hérna hjá mér — og betri
veitingar held óg ekki, að éig
geti boðið þér, segir sveita-
stjórinn og brosir í kampinn.
Um leið sjáum við að onsök
h-ins notalega ilms, sem lagt
hefur úr eldhúsinu síðustu
mínúturnar, er komin á borð-
stofuborðið — rjúkandi kaffi
og pönnukökur Hrefnu Egig-
ertsdóttur húsfreyju. — Hún
ætlar sér greinilega ekki að
bíða eftir síldarbræðslunni —
og þótt „peningalyktin" sé ef
laust ágæt, er ég viss um að
hún getur í engu bragðbætt
pönnuíbökurnar hennar
Hrefnu.
— Ojá, segir Þorleifur, um
leið og við setjumst við að
ka-ffiborðinu — svo við ljúk-
um nú þessu rabbi um síldar-
verksmiðju á Eskifirði, þá get
ég trúað þér fyrir því, að í
því máli standa allir Eskfirð-
ingar saman sem einn maður
og skiljast ekki við það fyrr
en það er komið í örugga höfn
efltir einni eða annarri leið.
mbj.
1
1
'

Bótamál vegna dauðaslyss
KVEÐ-INN hefur verið upp í
Hæstarétti dómur í má-li, er
Ragnheiður Ólafsdóttir, Garða-
stræti 9, Reykjavík, höfðaði gegn
fjármálaráðiherra f.h. ríkissjóðs.
Krafðist stefnandi bóta að upp-
hæð kr. 69.297.05, en eiginmaður
hennar hafði andazt af völdum
slyss er hann varð fyrir við
vinnu í flugumferðatu'rninum á
Reykja'víkurfl-ugvelli.
Nánari tildröt eru þessi: Á
árinu 1959 hafði Flugráð látið
r-eisa fl-ugumferðaturn á Reykja
víkurflugveMi. Gísli Sæmu-nds-
»on, ei'ginmaður stefnanda, starf
aði þar sem verkamaður. í nóvem
bermánuði 1959 v-ar sett í turn-
in-n lyfta til efnisflutninga, er
mun hafa verið tekin í n-otkun
1. desemb-er s.á. Þann dag var
'verið að nota lyftuna ti-l' flutn-
inga á steypulögun frá kjall-ara
turnsins upp á 6. hæð, Að verki
þessu unnu Gísli Sæmundsson og
Guðmund-ur Hjörleifsson. Vinnu
tillhögun var þannig háttað, að
Guðm-undur van-n í kjallara turns
ins við að 1-aga steypu, sem hann
mokaði síðan í hjólbörur og ók
inn á lyftuna. Lyftan fl-utti þær
síðan upp á 6. hæð, en þar tók
Gísli á móti þeim og ók þeim til
þrig-gja múrara, sem unnu við
að mú-rhúða hæðina að innam.
Stjórna mátti lyftu þessari bæði
frá kjallara og 6. hæðinni. Sá
háttur var á hafður, að Gísli
stjórnaði lyftu-nni upp á 6. hæð
að undangengn kalli frá Guð-
mun-di um að „hífa“, en Guð-
mundur stjórnaði henni niður
að undangengnu kalli frá Gísla
um að „slaka“. Laust eftir kl.
17 umrædd-an da_ Kveður Guð-
m-undur Gísla hafa kall-að til sín
að „sl-aka“ lyftunni niður. Segist
Guðmund-ur hafa g~rt það þegar
í stað, en eftír að lyfta-n hafði
sigið um ■ 5 bil 20 cm, hafði
hú-n stöðvazt .Hafi hann þá lyf-t
henni aftur um það bil 10 sm.
og hlaupið upp._Hafi Gísli þá
verið látinn á gólfinu fyrir fram
an lyftusvelgsopið.
Athu-gun á liki-nu og aðstæð-
um virtust benda til þess, að
GísH hei-tinn h-afi verið með höf
uðið i-nn í lyftusvelgin-um, er
lyftusvelgnum, er lyftan var lát
in sí-ga og j-árnslá, er hélt ly-ftu
stólnum samSn að o-fan hafi lent
á höfði hans og það klemmzt á
milli slár þessarar og þverslár,
er negld v-ar fyrir op lyftusvelgs
ins. Engir sjónarvottar voru að
slysi þessu.
Við ran-nsókn málsins kom
fram, að Öryggiseftirlit ríkisins
hafði heiimilað notk-un á lyftu
þessari, sem var einungis bráða
birgðalyfta, gegn því að ákveð
u-m öry-ggiskröfum yrði fylgt.
Efti-rlitið lagði m.-a. rik-a áherzlu
á það við þá, er settu upp lyftuma
að þeir brýndu vel fyrir þeim er
stjóna ættu lyftu-nni, hættur þær
er því æru samfara og kenndu
þeim stjórn hen-nar full-komlega
Svo virðist hafa verið gert og
um-ræddir tveir m-enn valdir til
starfans, og þeim kennt að
stjórna henni.
Stefnandi byggði kröfur sí-nar
á því, að slys þetta hafi orsakazt
vegna óforsvaranlegs umbúnað-
ar við lyftu-na og vegna óforsvar
anlegrar vinnutilhögunar. Stefn-
aindi benti á, að strax eftir slysið
hafi um-búnaði lyftunnar verið
breytt þannig, að slys sem þessi
hefðu verið útilok-uð.
S-tefnandi krafðist algjörrar
sýknu og taldi u-mbúnað lyftunn
ar haf-a verið óaðfinn-anlegain,
miðað við aðstæður: Taldi stefn
di slysið nafa orðið fyrir ó-
skilj anlega vangá Gísla heiti-ns,
þar sem hann hefði hallað sér
inn í lyftusvelginn, er hann kall
aði til starfsfélaga síns að slaka
á lyftunni.
Urslit málsins urðu þau sömu í
héraði og fynir Hæstarébti. í
forsendum að dómi Hæstaréttar
segir m.a.: „Oryggis-búnaði bráða
-birgðalyftu þeirrar, er í málinu
greinir, var að ví-s-u áfátt, þann-
ig að þeim, er ek-ki þekkti til,
gat verið búinn nokkur háski af.
Sarn-kv. gögnum málsins hafði
eiginmaður stefnan-da, Gísli heit
inn Sæmundsson, verið váraður
við hættum þeim, er voru sa-m-
fara notkun lyftu-nnar, og kennd
rétt notkun hennar. Þrátt fyrir
það, gaf hann fyrirmæli um gang
setningu lyftunnar, enda þótt
hann hljóti samkvæmt því, er
raun bar vitni, að hafa verið of
nálægt lyftubúnaðinum. Að svo
vöxnu máli þykir áfrýjandi ekki
eiga rétt til bóta úr hendi stefnda
vegna slyss þetta“.