Morgunblaðið - 09.12.1962, Síða 20

20
MORGTJNBLAÐIÐ
Sunnudagur 9. des. 1962
Marilyn Monroe
eftir Maurice Zolotov ra
í annari viku upptakanna,
varð hún alvarlega veik og
missti úr tvo daga. Var þetta af
sálrænum ástæðum? Var hún
Orðin ófrísk? Eða var það að
kenna öllum kavíarnum og
kampavíninu, sem hún hafði ver
ið að háma í síg? Hún hafði verið
að leika kvöldverðaratriðið í
myndinni. Það kemur fyrir, þeg-
ar Ríkisstjórinn í Karpathíu
(leikinn af Olivier), kemur til
London til krýningarinnar 1911,
og verður hrifinn af töfrum
Elsu Maríu, ameriskrar kór-
stelpu. Hann býður henni til
veizlu í sendiráðinu. Hún kem-
ur og býst við einbverjum helj-
anmiklum dansleik, en kemst að
því, að þetta er bara tyímenn-
inigs-kvöldverður með eftirfar-
andi forfæringu. Hún er neydd
til að drekka kampavin og éta
kawíar og' rjómabúðing. Vínið,
styrjuhrognin og rjóminn var
allt ekta, því að nú var Monroe
áhangandi Stanislavskys og vildi
ekki gera sér að góðu neitt plat.
Kavíarinn köm frá Fortnum &
Mason og kostaði tólf dali lítil
dós. í tveimur endurtekningum
kláraði Monroe kavíar fyrir 60
dali, að ekki séu talin óendan-
lega mörg glös af kampavíni. En
.... nei.....það gat ekki verið,
að maginn í henni væri svo al-
múgalegur að þola ekki slíkan
mat og drykk. En fyrst hún væri
alltaf eitbhvað lasin, jafnvel þótt
hún nærðist ekki á öðru en te og
kexi, álykaði Olivier, að hér
væri um einhverskonar tauga-
herferð að ræða af hennar hálfu.
Hann fékk þá hugmynd, að
Marilyn beitti frú Strasberg fyr
ir sig, þegar hún þyrfti að sýna
honum einhvern ónot. Oft, þeg-
ar hann var að útlista fyrir
henni, hvernig hún ætti að segja
setningu, var hún til með að
stika burt og skilja hann eftir
gapandi. I>á gekk hún til frú
Strasberg, fékk sér eina eða tvær
pillur og svo var ráðgazt í hvísl-
ingum.
Olivier hafði tekið eftir því,
að Monroe gat haft það til að
vera fyrst afskaplega hrifin af
myndar-sýnishorni, «n svo virt-
ist eins og hún talaði við frú
Strasberg eða Heddu Rosten og
væri að því loknu sáróánaegð
með sömu myndina, og færi að
kvarta yfir henni. Frú Rosten,
sem er eiginkona elzta vinar
Millers, var orðin mikil vin-
koila Marilynar, og hafði komið
með henni, sem einkaritari og
félagskona.
Hvað sem öðru leið, tók Olivi-
er að hata þær báðar, frú Stras-
berg og frú Rosten, og gerði gys
að þessu „fylgdarliði" stjörnunn-
éir. En í þessu fylgdarliði var
lika lífvörður hennar, hinn risa-
vaxni fyrrverandi fulltrúi í
Scotland Yard, Roger Hunt. Frá
því að hún fór út á morgnana og
þangað til hún kom heim aftur,
veik Hunt aldrei frá henni, nema
þegar hún þurfti að fara í snyrti-
herbergi kvenna! Ljósmyndari
frá „Daily Mail“ hafði einhvern-
veginn komizt inn í myndaverið
í Pinewood, og náð einni mynd
af henni. Hunt greip myndavél-
ina og gerði plötuna upptæka.
Olivier nauðaði á Greene að
losá hann við þær frúrnar Stras-
berg og Rosten, Og frú Stras-
ber.g var send heim í september
en hin í október. En þetta kom
að engu haldi. „Kvikmyndaverið
hélt sig vera sniðugt", segir Car-
diff, „en var það bara ekki
Marilyn frétti um þetta kænsku
bragð Og svaraði því bara með
taugaáfalli“. Það tók hér um bil
viku, og eftir rifrildi í aðra viku
til, var frú StraSberg kölluð
heim úr útlegðinni, enda hafði
Greene stöðugt verið að telja
bæði Monroe og Olivier hughvarf
og beðið þau blessuð að klára
iheldur myndina og rífast svo á
eftir.
Einn daginn hafði verið ógur-
legur seinagangur á öllu hjá
Marilyn, og Olivier hafði eitt-
hvað orð á að flýta sér nú svo-
lítið. Frú Strasberg sagði: „Þér
ættuð ekki að reka á eftir Mari-
lyn. Sjálfur Chaplin var átta
mánuði með eina mynd“.
Olivier leit frá Monröe til frú
Strasberg og þaðan á Greene.
Hann sagði ekki orð, en svipur-
inn á honum gaf til kynna, að
þessi samanburður á Monroe og
Chaplin væri hér um bil það
klígjulegasta, sem hann gæti
nokkurntíma átt von á að heyra.
í örvæntingu sinni, æpti
Greene loksins: „Jæja, við skul-
um þá í guðs bænum vera átta
mánuði með þessa mynd'.
„O, sei sei nei“, svaraði Mon-
roe. Hvernig getur þér dottið
annað eins í hug. Eg, sem verð
að vera komin til New York
fyrir jól“.
Hef ekkert samlband við
Monroe félagið út yfir það,
að forseti þess er konan mín.
Hef ekkert út yfir venjulegan
fjölskylduáhuga á viðskipta-
málum konu minnar og sem
betur fer ganga þau vel. Orð-
rómur um deilu milli okkar
Greene er ekki annað en
dálkafyllir fyrir innantóma
blaðasnápa. Það hefur aldrei
komið til mála, að Monroe-
félagið kvikmyndaði Horft af
brúnni. Er ekki að semja
gamanleik, heldur drama Og
ef þar reynist vera hlutverk
fyrir Marilyn verð ég heppn-
asti leikritahöfundur í sög-
unni, en get ekki samið með
ákveðinn leikara fyrir augum
svo að við verðum að bíða og
sjá til .... “
Sú hugmynd, að hann gæti ver
ið kvæntur Marilyn og samt lif-
að skapandi lífi, óháður henni,
var auðvitað blekking. Hjá leik-
konu er allt einkalífið — ástin,
eiginmaðurinn, börnin — auka-
atriði við hlið hennar sjálfrar,
sem höfuð-raunveruleikans í
heimi þar sem allir aðrir eru
skuggaverur, sem klappa henni
lof í lófa, svikja hana og til-
biðja hana. Hún er stjarna í
einkalífi sínu, engu síður en í
kvikmyndunum. Og stjarna gæti
ekki þolað leikritahöfund, sem
semdi verk, þar sem aðalhlut-
verkið er ekki henni ætlað. Kona,
sem gæti gert sér að góðu alræði
eiginmannsins, væri meiri kona
en jafnframt minni stjarna. Eftir
því sem stundir liðu fram fóru
athafnir Millers að verða meira
en aðeins „fjölskylduáhugi" á
„viðskiptamálum" konu hans, og
listrænum vandamálum hennar.
Eitt vitni þess er auglýsingamað
ur í New York,‘ sem var 1 sam-
foandi við mynd, sem þá var að
auglýsa Monroe og lýsti því
einu sinni fyrir mér, hvernig
hann hafði komið með nökkrar
kyrramyndir til að fá umsögn
foennar um þær. Hún bað Miller
að taka þátt í ráðstefnunni. —
Hann athugaði hverja mynd
vandlega og lét síðan í ljós álit
sitt á gæðum og auglýsingagildi
hverrar einstakrar. Auglýsinga-
maðurinn, sem var mikill aðdá-
andi verka Millers, varð alveg
steinhissa. Honum fannst þessi
mikli maður hafa niðurlægt sig.
Einusinni kom Milton Greene
inn í búningsherbergi Marilynar
Og sá, að Miller var að klippa
vandlega út úr blöðum umsagnir
um hana og líma þær í úrklippu
bók. Herbert Kamm, ritstjóri
eins aðdáendatímarits, hefur
skýrt frá því, að hann hafi, árið
195-8, komið að Miller þar sem
hann var að velja úr fjórum
sýnishornum af efni, sem Mari-
lyn ætlaði að láta sauma sér kjól
úr. Á þeim fjórum árum, sem
liðin eru frá því að þau giftust,
hefur Miller aðeins gefið út
fimm verk: smásögu um þrjá
rótlausa náunga í Nevada, smá-
sögu um strák á gelgjuskeiðinu,
og handrit að kvikmynd um
glæpsemi unglinga — en öll
íþessi þrjú komu út í „Esquire",
svo ritgerð um leikritin í
Harper’s og viðkvæmnislegt raibb
í Life. Ritgerðin var eins konar
grind um myndir af Marilyn,
sitjandi fyrir — í litum — sem
Theda Bara, Lillian Russell,
Clara Bow, Marlene Dietrioh og
Jean Harlow. „Fegurð hennar“,
skrifaði Miler um konu sína,
„ljómar alltaf, af því að snilli-
gáfa hennar kemur alls staðar
í ljós“.
Fyrst varð Miller var við, að
konan hans heimtaði allt tilfinn-
ingalíf hans, í áðurnefndum
ágústmánuði 1956, í Englandi. —
Dóttir hans varð veik. Hann
flaug heim til Bandaríkjanna og
bjóst við að dvelja þar vikum
saman. Monroe var gripin ör-
væntingu. Þetta orkaði svo illa á
taugar hennar, að hún gat um
tíma ekki mætt til myndatöku.
Og henni batnaði ekki fyrr en
Miller gerði enda á heimsókn
sinni vestur og flaug til. Eng-
lands og hennar. Hún varð stöð
ugt að eiga forgangsrétt að
hjarta hans.
Hinn 10. dag októbermánaðar
var frumsýningin á „Horft af
brúnni“ í Löndon. í nýju út-
gáfunni og einfaldari uppsetn-
ingu en í Ameríku, vann leik-
ritið þegar huga allra leikdóm-
ara. Það var geysilega vel heppn-
að. En frumsýningargestirnir
voru hrifnari af Monroe en
Miller. Millerhjónin sóttu frum-
sýninguna í fylgd með Olivier-
hjónunum. Enda þótt þetta væri
fyrsta „stóra“ kvöld eiginmanns
hennar í London, var Marilyn
ÉÍItltvarpiö
Sunnudagur 9. desember.
8.30 Létt morgunlög.
9.00 Fréttir. — 9.10 Veðurfregnir.
9.20 Morgunhugleiðingar um músik:
I>ekkið þér Karl Straube?
(Árni Kristjánsson).
9.35 Morguntónleikar:
a) ,Jíú kom heiðinna hjálpar-
ráð“, kantata nr. 116 eftir Bach
(Kór Tómasarkirkjunnar og
Gewandhaushljómsveitin í Leip-
zig flytja. Einsöngvarar: Gerda
Scheriever, Hans Joachim Rotz-
sch og Theo Adam. Organleik-
ari: Hannes Kástner. Stjórnandi
Erhard Mauersberger prófessor).
b) Kvintett í Es-dúr (K452) eft-
ir Mozart (Colin Horsley píanó-
leikari og Dennis Brain blásara-
kvartettinn leika).
c) Victoria de los Angeles syng-
ur spánska söngva.
d) Sinfónía í g-moll eftir Lalo
(Franska útvarpshljómsveitin
leikur; Sir Thomas Beecham
stjórnar).
11.00 Messa í elliheimilinu Grund
(Prestur: Séra Sigurbjörn Á.
Gíslason. Organleikari: Gústal
Jóhannesson).
12.15 Hádegisútvarp.
13.15 Tækni og verkmenning; VIT. er-
indi: Sementsframleiðsla og sem
entsverksmiðjan (Dr. Jón Vest-
dal verkfræðingur).
14.00 Miðdegistónleikar:
a) Bandaríski píanóleikarinn
Ann Schein leikur verk eftir
Bartók og Ghopin (Hljóðr. á
tónleikum í Austurbæjarbíói
16. okt. s.l.).
b) „Frá Ítalíu**, sinfónísk fanta-
sía eftir Richard Strauss (Ríkis-
hljómsveitin í Bayem leikur;
Rudolf Kempe stj.).
15.30 Kaffitíminn: — (16.00 Veður-
fregnir).
a) Lúðrasveit Rvíkur leikur;
Páll Pampichler Pálsson stjórn-
ar.
16.16 Á bókamarkaðinum (Vilhjálm-
ur Þ. Gíslason útvarpsstjóri).
17.30 Barnatími (Helga og Hulda
Valtýsdætur): — (18.20 Vfr.).
a) „Tommi og ríki maðurinn**
eftir H. G. Wells og Thorbjörn
Egner; 2. hluti (Jón Sigurbjörns
son Les og syngur).
b) Leikrit: „Þegar húsálfarnir
fóm í frí“ eftir Karl Erik
Johanson.
c) Framhaldssagan „Dagný og
Doddi“; 5. lestur (Höfundurinn.
Hersilía Sveinsdóttir, les).
d) Lestur úr nýjum barnabók-
um.
18.45 Tilkynningar. — 19.30 Fréttir og
íþróttaspjall.
20.00 Eyjar við ísland: XVIII. erindi;
Eldey (Þorsteinn Einarsson
íþróttaf ulltrúi).
20.25 „Þeir spurðu Heimi“: Gömlu
lögin sungin og leikin.
21.00 Sitt af hverju tagi (Pétur Pét-
ursson).
22.00 Fréttir og veðurf.
22.10 Danslög. — 23.30 Dagskrárlok.
Mánudagur 10. desember.
8.00 Morgunútvarp.
12.00 Hádegisútvarp.
13.15 Búnaðarþáttur: Eyvindur Jóns-
son, dr. Halldór Pálsson og
Jónas Pétursson spjalla um vetr
arfóðmn sauðfjárins.
13.35 „Við vinnuna": Tónleikar.
14.40 „Við, sem heima sitjum“: Svan-
dís Jónsdóttir les úr endurminn-
ingum tízkudrottningarinnar
Schiparelli (18).
15.00 Síðdegisútvarp.
17.05 Sígild tónlist fyrir ungt fólík
Flótti til Berlínar var ekki auðveld-
«r fyrir bændur, sem komast vildu
undan nauðungar-samyrkjubúskap
árið 1960. Alþýðulögreglan rannsak-
aði lestirnar. Ef í skilríkjum manns
stóð: bóndi, mátti búast við, að hon-
um yrði varpað í fangelsL En svo
margir komust undan, að matarbirgð-
ir minnkuðu óðum í Austur-Þýzka-
landi. Skömmtun var aftur tekin upp,
en fleira fólk flúði þá.
1960 flúðu 200 þúsund manns, fyrri
helming 1961: 100 þúsund, í júlí 1961:
30 þúsund. Hrun blasti við Austur-
Þýzkalandi, og Krúsjeff ákvað að
stöðva yrði útgönguleið þessa. Fyrst
hitti hann samt John Kennedy,
Bandaríkjaforseta í Vínarborg, en
tókst ekki að hrella hann. Þess vegna
lýsti hann yfir, að hann mundi gera
sérstakan friðarsamning við Ulbricht
fyrir árslok.
(Reynir Axelsson).
18.00 Þjóðlegt efni fyrir unga hlust-
endur (Snorri Sigfússon).
16.20 Veðurfr. — 18.30 Þingfréttir.
18.50 Tilkynningar.
19.30 Fréttir.
20.00 Um daginn og veginn (Lárus
Salómonsson lögregluþjónn).
20.20 Tvö nútimatónverk leikin af
hljÓmsveit Tónlistarháskólans í
París, undir stjóm Georges
Tzipnine.
a) „Vorið á hafsbotni** eftir Dur
ey (Eins.: Denise Duval).
b) Prelúdía, fúga og postlúdía
eftir Honegger.
20.40 Á blaðmannafundi: Guðlaugur
Rósinkranz þjóðleikhússtjóri
svarar spurningum. Spyrjendurj
Magnús Torfi Ólafsson, Njörður
P. Njarðvík og Sigurður A,
Magnússon. Stjórnandi: Dr,
Gunnar Schram.
21.15 Kórsöngur: Færeyski kórinn
Havnar Sangfelag syngur. Söng
stjóri: Hans Jacob Höjgaard.
21.30 Útvarpssagan: „Felix Krull“ eft«
ir Thomas Mann; XIII. (Kristj-
án Árnason).
22.00 Fréttir og veðurfregnir.
22.10 Hljómplötusafnið (Gunnar Guð-
mundsson).
23.00 Skákþáttur (Guðmundur Ara-
laugsson).
23.35 Dagskrárlok.