Morgunblaðið - 20.12.1962, Qupperneq 23

Fimmtudagur 20. des. 1962
MORGUNBLAÐIÐ
23
Lauritz
tlstrup
Minningarorð
GÓÐVIÐRISKVÖLD sumarið
1947 kom heim til mín danskur
maður og falaði eftir vinnu hjá
mér. Hann sagði nafn sitt, og að
hann væri skipasmiður, en væri
vanur húsasmíðum. Hann var
fremur lágur vexti, en þéttur á
velli, fríður og vel á sig kominn.
Það samdist svo á milli okkar,
að hann kæmi í vinnu til mín og
hefur það samkomulag, er við
gerðum sumarkvöldið 1947, stað
ið þar til nú að leiðir skilja án
þess að hvorugur við sjái.
Maður þessi var Laurits Us
trup frá Vejle í Danmörku. Faðir
han hafði í mörg ár rekið skipa-
smíðastöð þar og unnið mest-
megnis að smíði á skemmtiskip-
um til siglinga. Laurits hafði
numið handverk sitt hjá föður
sínum.
Fljótlega kom að því, að Laur-
its vann að mestu á verkstæði.
Kom þar margt til. Hann var
töluvert vanur trésmíðavélum og
féll einnig betur að vinna
sama stað. Þar að auki var hann
hagur svo af bar. Hann var það
sem kallað er dverghagur. Hann
var jafnlyndur. glaður og
skemmtilegur við vinnufélaga
sína. Það var viðkvæði félaga
hans, ef eitthvað þurfti að vinna.
er reyndi meira á hagleik en
endra nær, „þessu mun vera
bezt borgið í höndum Laurits“
Svo fjölhæfur og nettvirkur
smiður, sem Laurits var, hlaut
hann að eignast marga vini
viðskiptahópnum, sem oft vildu
njóta verka hans. Vegna glað-
lyndis og ljúfrar framkomu varð
hann vinur allra barna, er hon-
um kynntust og hafði hann lag
á að gera góðan hlut úr litlu
efni, er gladdi næmt auga barn-
anna. Ég vil í því sambandi
minnast þess, hvað hann var
mikill aufúsugestur á heimili
mínu og þá ekki hvað sízt hjá
dætrum mínum, smáum.
Laurits var fæddur 25. maí
1910, en andaðist 13. desember
1962. Hann gerðist íslenzkur
ríkisborgari og undi sér með af-
brigðum vel hér. Hann naut þess
að ferðast um Island með sinni
ágætu konu, Guðrúnu Helgadótt-
ur, og þá eigi sízt til æskustöðva
hennar, Skagafjarðar.
Ég veit, að hann hefur hlakk-
að til jólanna, hlakkað til hátíð-
arinnar, sem er ekki hvað sízt
hátíð barnanna, hugsað til þess
með gleði að mega hvílast og
njóta ljósadýrðarinnar með fjöl-
skyldu sinni hér á íslandi, hitta
kunningja sína og eiga með þeim
glaðar stundir.
Nú hefur það ekki orðið á
þann veg, sem við hefðum óskað
En engu er þar um að þoka. Úti
í Danmörku harma hann syst
kini og venzlafólk. Þó er harm-
urinn mestur hjá konu hans,
stjúpdóttur, manni hennar og
börnum þeirra. En góðar minn-
ingar milda sorgina.
Fyrir hönd okkar allra vinnu-
félaganna og fjölskyldu minnar
þakka ég samveruna og öll störf-
in og votta vandamönnum hans
fjær og nær og öðrum ættingj-
um samúð okkar.
T. V.
Skuldir verði
greiddar
New Yodk, 19. desemfoer — NTB
AlLsherjarþing SÞ samþykkti í
kvöld tillögu, þar sem skorað er
á öll meðlimaríkin að greiða
framlag sitt til samtakanna. Er
hér einkum um að ræða vangold-
in framlög vegna aðgerða SÞ í
Kongó.
TiMagan hlaut atkvæðd allra
fulltrúa nemia 17, þeirra á með-
al Rúsisa oig Frak'ka. Rússar
skulda nú þegar uim 30 milljó'n-
ir dala tM samtakanna.
Fyrr um diaginn var samlþykkt
í fjárveitingarnefnd samitakanna
að halda aukaaLlsherjariþinig að
ári tM að ræða fjárhagsvand-
ræðin, og er skýrt frá því á
öðrum stað í blaðiiniu.
Jarðhitarannsóknir
á Norð-Vesturlandi
s-'
— Eg mun . . .
Framlh. af bls. 1.
flutti í dag sagði hann, að sam-
bandsstjórnin í Kongó og fylgis-
menn hennar — þá fyxist og
fremist Bandaríkin — hefðu
hyggju að knýja Katanga til
undirgefni með valdi. Hins vegar
a kvaðst hann vona, að það væri
eklki ætlunin að beita ofbeldis
aðgerðum gegn Katanga. Þó
sagði hann afskipti Bandaríkj-
anna nú hafa komizt á það stig,
að í raun réttri vœri ekki hægt
að tala lengur um Kongódeil
una, nær saríni væri að nefna
hana deMuna við Bandaríkin.
Tsihombe kvað það vera til-
gang Bandaríkjanna og Sovét-
ríkjanna að hafa sem mest af
skipti af innaniandsmáium Kat-
anga, tM þess að auka sín eigin
álhrif í landinu. Bandaríkin vildu
eyðiieggja Katanga, þannig, að
peir gætu sjálfir náð tökum
auðlindum landsins.
Parísarblaðið „Le Monde“, sem
telur sig óháð, lýsti því yfir í
ritstjórnargrein í dag, að Banda-
rikin muni nú í fullri aivöru
vera að íhuga hvort þau eigi
ekki að grípa tM hernaðaraðgerða
til að fá fram sameinrngu Kat-
anga og Kongó. Kveður blaðið
ekki ósennilegt, að Kennedy
Bandarikjaforseti myndi njóta
stuðnings „hlutlausra" landa, þ.e
landa, sem ekki eru í neinum
hernaðarbandalögum, grípi hann
tii slíkra ráða. Hins vegar telur
blaðið, að með því myndi Kenn
edy ganga í berhögg við þjóðir
Vesturlöndum, vinveittar
Bandaríkj unum.
Talsmaður frönsku stjórnarinn
ar, sem í dag ræddi mád þetta,
segir það mjög vítavert, að U
Thant, aðalframkvæmdastjóri
S.Þ., skuli styðja þær aðgerðir,
sem hér um ræðir.
Dakar, 19 desember — NTB
Þrír af fyrrverandi ráðherrum
í stjóm Mamadou dia voaru í dag
Ihandteknir. Sjálfur var forsæt-
isráðherrann handtekinn í gær,
en á mánudag hafði hann reynt
að taka völdin í landinu í sínar
Ihenduir. Porseti landsins, Leopold
Senglhor, sem nú hefur myndað
nýja stjórn, hefur lýst því yfir,
að hann ætli að reyna að ná sætt
um við stjórnarandstöðuna. Seg
ist hann vilja bæta sambúðina
við nágrannaríkin og lönd
Evrópu.
— Schweitzer
Framlh. af bls. 1.
ar dögum halda uppi baráttu
gegn Katanga, til þess að
reyna að neyða landið til að
greiða skatt til annars lands
Það er undravert, að menning
arríki skuli geta staðið að slik
um aðgerðum".
Þessi ummæli Schweitzers
hafa vakið mikla athygli,
ekki sízt fyrir þær sakir, að
hann hlaut friðarverðlaun Nob
els 1952.
Síðar í viðtalinu segir
Schweitzer, að það hljóti að
vekja furðu, að SÞ skuli geta
stutt aðgerðir „erlends ríkis
í þessu máli. Það sé ekki verk
efni samtakanna að eiga í styrj
öld. Segir Schweitzer enn frem
ur, að sjálfstæði Katanga
byggist fyrst og fremst á því,
að Belgiska Kongo sé ekki
lengur til, og því hafi fortíðin
engin áhrif á réttarstöðu Kat-
anga. Segir Schweitzer það
litlu máli skipta, hvaða skoðun
Paul Henri Spaak, utanríks-
ráðherra Belga, hafi á þessu
máiL
EINAR INGIMUNDARSON og
aðrir þingmenn Norðurlandskjör
dæmis vestra hefur lagt fram á A1
þingi þingsályktunartiliögu þess
efnis, að svo fljótt sem auðið er,
verði hafin á vegum jarðhitasjóðs
rannsókn á þeim jarðhitasvæðum,
sem vitað er um á Norðurlandi
vestra og hafa ekki enn verið
rannsökuð og nýtt. Einnig, að
leitað verði á þeim stöðum, sem
ætla má að jarðhiti finnist og
mögulegt sé að nýta hann og loks
gerð áætlun um hagnýtingu jarð
hitans á hverjum stað.
Heitar uppsprettur víða að finna.
í greinargerS segir svo m.a.:
Á Norðurlandi vestra, allt frá
mynni Eyjafjarðár til Hrútafjarð
ar, er víða að finna heitar upp
sprettur ofanjarðar.
Margt bendir og til þess, að á
þessu svæði leynist víða heitt
vatn í jörðu, þótt lítt eða ekki
verði þess vart á yfirborði jarðar.
Á nokkrum stöðum á þessu
svæði hefur yfirborðshiti verið
nokkuð hagnýttur til upphitunar
íbúðarhúsa, rekstrar gróðurhúsa
o. fl. Annar kaupstaðurinn á Norð
urlandi vestra, Sauðárikrókur, lét
fyrir allmörgum árum hefja bor
anir eftir heitu vatni í nágrenni
kaupstaðarins, og hefur það vatn,
sem þannig hefur fengizt, jafnóð-
um verið virkjað til hitunar íbúð
arhúsa í kaupstaðnum.
Þegar á heildina er litið, hafa
þó ekki enn farið fram rækilegar
rannsóknir á jarðhitasvæðunum í
þessum landshluta né áætlanir
gerðar um hagnýtingu hans, nema
á éinstaka stað. — Er það í því
skyni að fá úr þessu bætt, að til-
laga þessi er flutt.
Adenauer og De
Gaulle hittast
París, 19. desember — AP
TILKYNNT var af opinberri
hálfu í París í dag, að ákveðið
hefði verið, að þeir DeGauille,
FraJkklandsforseti, og Adenauer,
kanzllari V-Þýzkalands, muni hitt
ast eftir áramótin. Munu þeir
ræða heimsmálin. Ekkd hefur ver
ið ákveðið um stað og stund, en
að öMium líkindum verður fund-
urinn haidinn síðustu dagana í
janúar.
— Macmillan
Framlh. af bls. 1.
ínn, er varðar vígbúnað þéirra.
það setja stórt strik í reikning-
Er þeir Macmillan og Kennedy
gerðu hlé á viðræðum sínum,
síðar í dag, hafði enn ekki náðzt
neitt samkomulag um þetta
atriði.
Hins vegar var þá svo skýrt
frá, að ræddur hefði verið sá
möguleiki, að Bretar framleiddu
sjálfir Skybolt-flaugar, fyrir
eigin reikning, þó e.t.v. með ein-
hverri aðstoð frá Bandaríkjun-
um.
Kennedy er sagður hafa sýnt
skilning á málstað og vilja
Breta, og var tekið fram, að
hann muni ekki hafa lagt til, að
Bretar hætti kjarnorkuvopna-
smíð sinni.
Báðir leiðtogarnir eru hdns
vegar sagðir fylgjandi þeirri
hugmynd, að stefnt verði að því,
að sameina kjarnorkuheri land-
anna undir eina stjórn NATO.
Hins vegar er ekki ljóst, hvort
um er að ræða áætlun um að
gera einn kjarnorkuher úr herj
um Breta og Bandaríkjamanna.
Talið er þó víst, að Kennedy
vilji fá Breta til að axla stærri
hluta þeirra fjárhagsbyrða, er
leiðir af smíði kjamorkuvopna
Duglegir krukkur
eðu unglingur
öskast til að beia blaðið út
í eftirtalin hveifi:
Fjólugata — Laufásvegur
— Sólheimar
lHttguit&iðfrifr
HiigstæAir afborgunarskilmálnr
5 ára ábyrgd
SNORRABRAUT 44 - SIMI 16242
KJARE\10RKUHELLAR[\IIR
er ný bók um uppfinningamanninn unga Tom
Swift og vin hans Bud Barday, sem kunnir eru
orðnir af áður útkomnum bókum um „Ævin-
týri Tom Swift“.
Ein þeirra, Sækoptinn, varð metsölubók síð-
astliðið ár. Kjarnorkuhellarnir er ein þeirra
drengjabóka, sem ekki verður lögð frá sér fyrr
en hún er fullesin. Ný ævintýri kjarnorku-
aldarinnar heilla alla drengi, sem gaman hafa
af viðburðahröðum og spennandi sögum.
— Verð kr. 67,00 + 2,00.