Morgunblaðið - 03.01.1963, Blaðsíða 14

14
MORGVNBLAÐIÐ
Fimmtudagur 3. janúar 1963
Móðir okkar, tengdamóðir og amma
INGIBJÖRG EIRÍKSDÓTTIR VALBERG
frá Minni-Mástungu,
verður jarðsungin frá Fossvogskirkju föstud. 4. jan.
kl. 1,30.
Karólína og Adolf Valberg,
Guðný og Samúel Valberg,
og barnabörn.
Faðir minn og tengdafaðir
VALDIMAR ÁRNASON
Bergstaðastræti 9,
er andaðist 26. des. sL verður jarðsunginn frá Dóm-
kirkjunni föstud. 4. jan. kl. 1,30 e.h.
Árni Valdimarsson,
Hallfríður Bjarnadóttir,
Faðir minn
ANTON GUÐMUNDSSON
húsgagnasmiður,
sem andaðist 27. f. m. verður jarðsunginn frá Foss-
vogskirkju föstud. þann 4. jan. kl. 10,30.
Fyrir hönd aðstandenda.
María Antonsdóttir.
Útför konu minnar
ÞORBJARGAR FRIÐJÓNSDÓTTUR
Nönnugötu 10,
er lézt þann 21. desember fer fram frá Fríkirkjunni
föstudaginn 4. janúar kL 10,30 f. h. Jarðsett verður
í gamla kirkjugarðinum. — Athöfninni verður útvarpað.
Blóm og kransar afþakkað. Þeir sem vildu minnast
hinnar látnu láti Barnarspítalasjóð Hringsins njóta þess.
Fyrir hönd vandamanna.
Jóhannes Ásgeirsson.
Maðurinn minn
ÍVAR HELGASON
bóndi í Vestur-Meðalholtum,
sem andaðist 28. des. s.l. verður jarðsunginn frá
Gaulverjabæjarkirkju laugard. 5. jan. — Athöfnin hefst
með húskveðju að heimili hins látna kl. 1 e. h.
Guðríður Jónsdóttir.
Útför mannsins míns, föður og tengdaföður
ÞORSTEINS ÓLAFSSONAR
stórkaupmanns,
fer fram frá Nekirkju í dag kl. 2 eftir hádegi.
Aagot Magnúsdóttir, börn og tengdasonur.
GÍSLI JÓNSSON
Vesturkoti, Hvaleyri,
verður jarðsunginn frá Þjóðkirkjunni í Hafnarfirði
fimmtud. 3. jan. kl. 13,30.
Vandamenn.
Útför eiginmanns míns, föður og tengdaföður
GUÐMUNDAR JÓNSSONAR
bónda,
Ægissíðu, Rangárvallasýslu,
lézt að heimili sínu 28. des. fer fram frá Oddakirkju
laugard. 5. jan. kl. 2 e. h.
Kveðjuathöfn að heimili hins látna kl. 12,30.
Sigurlín Stefánsdóttir,
Guðrún Guðmundsdóttir,
Einar Ólafsson.
Jarðarför föðursystur minnar
SIGRÍÐAR ÁRNADÓTTUR
Kárastíg 11, Reykjavík,
sem andaðist 30. f. m. fer fram frá Hlíðarendakirkju
í Fljótshlíð, laugardaginn 5. janúar kl. 2 síðdegis.
Kveðjuathöfn verður í Fossvogskirkju föstudaginn
4. janúar kl. 3 síðdegis.
F. h. vandamanna.
Elín Guðjónsdóttir.
— Ólafur Thors
Framhald af bls. 13
nema gott eitt um þetta að segja
En þessu er þvi miður sjaldnast
að heilsa. í stað þess er fjallað
um það, hversu mikið kaupgjald
skuli hækka eða hvaða framlag
ríkið geti lagt til ákveðinna
stétta eða starfsemi, án þess að
spurt sé um, hvort aukining þjóð
arteknanna skapi grundvöll fyrir
því að kauphækkunin og fram-
lag ríkisins geti leitt til raunveru
legra kjarabóta. Takist samning
ar ekki, hefjast oft verkföll eða
bönn, sem stöðva framleiðsluna
svo vikum eða mánuðum skiptir.
Ríkisvaldmu sjálfu hef-
ur heldur ekki tekizt
sem skyldi í þessum efnum
Stjórn efnahagsm/álannia hefur
ekki getað komið í veg fyrir
það, að mestan hluta þeirra 17
ára, sem hér um ræðir, liefur
verið mikil verðbólga í landinu,
og halli á viðskiptum við önnur
lönd. En fyrir því er margföld
reynsla, bæði hér á landi og
annars staðar, hversu erfið skil
yrði verðbólgan skapar, þegar til
lengdar lætur, fyrir vexti þjóðar
framleiðslunnar, hvernig hún
beinir atorku og f jármagni manna
inn á brautir, sem að vísu kunna
að vera þeim sjálfum hagkvæm
ari 1 bili við þau skilyrði, sem
verðbólgan skapar, en sem eru
þjóðarheildinni óhagkvæmari.
Af þessu leiðir meðal annars,
að greiðsluhalli skapast við út-
lönd, en hann eyðir gjaldeyris-
forðanum og eyðileggur láns-
traustið. Þegar svo er komið, er
gripið til gjaldeyris- og innflutn-
ingshafta, sem trufla rekstur at-
vinnulífsinc og torvelda fram-
kvæmdir í landinu.
Ég rek þessa sögu ekki lengra.
Það sem ég hefi fundið í hin-
um merku gögnum um þróun
þjóðarbúskaparins á árunum
1945—1962, og sem ég raunar
áður þóttist vita, er í aðalatrið-
um þetta:
1) Þjóðartekjur á mann og at
vinnutekjur almennings fylgj-
ast náið að.
2) Það, sem á veltur fyrir alla
er þess vegna, að vöxtur þjóðar
teknanna verði sem örastur og
tryggastur.
3) Að enda þótt það sé vafa-
laust rétt, að það sé þekking
og dugnaður hvers einstaklings,
sem mest veltur á, þá skiptir
einnig höfuðmáli, að samtök
launþega og atvinnurekenda og
ríkisvaldið sjálft haldi rétt á
málum, greiði götu einstaklings
ins og beini framtaki og fjár-
magni hans inn á þær brautir,
sem þjóðarheildinni kemur að
mestu gagni.
4) Að í þeim efnum riði á
mestu, að forðast verðbólgu
með öllum þeim skaðlegu áhrif
um, sem hún hefur á efnahags
1-ífið, og
5) Að eins og það það er æski
legt að kaupið sé hækkað, þeg
ar rétt skilyTði eru fyrir hendi,
þá er það einnig og að sama
skapi nauðsynlegt, að staðið
sé gegn ótímabærum kauphækk
unum.
Þetta er rétt svo langt sem
það nær.
En með því er ekki vandinn
leystur. Það, sem á skortir, er
að tryggja kauphækkanir, þegar
þær eru txmabærar, þ.e.a.s. þegar
| þær leiða ekki til gengisfalls
heldur til raunverulegra kjara-
Xxóta.
Ef við getum tryggt þetta, ef
hægt er að eyða tortryggninni j
og skapa traust launþega á því, j
að ítrustu hagsmuna þeirra sé
gætt eftir því sem efni standa
frekast til hverju sinni, þá held
ég, að bægt sé frá dyrum þjóðar-
innar þeim hxölvaldi, sem ógnað
hefur heilbrigðu efnahagslífi
■hennar tvo síðustu áratugina.
Um ýms úrræði getur verið að
ræða. Sjálfur tel ég það geta
haft mikla þýðingu, að sú þekk
ing, sem við nú ráðum yfir um
hag þjóðarbúsins, verði notuð
þannig, að allir aðilar geti áttað
sig á því hvert stefnir, hvenær
séu möguleikar til raunverulegra
kjarabóta og hvenær ekki. Ég
geri ekki þá kröfu, að fulltrúar
launþega og atvinnurekenda taki
góðar og gildar allar upplýsing-
ar, sem opinberar stofnanir leggja
fram, og þær niðurstöður, sem
stjórnarvöldin draga af þeim. Ég
held, að nauðsynlegt sé, að sam
tök launþega og atvinnurekenda
sjálf, í sameiningu, eða þó
kannski heldur hvort í sínu lagi,
ráði yfir stofnunum, sem séu
færar um að kanna og meta all-
ar upplýsingar og safna sínum
eigin gögnum eftir því sem á-
stæða reynist til, en leiðbeini síð
an umibjóðendum sínum, og láti
þeim í té öll nauðsynleg gögn í
málinu. Myndu þá stórum auk-
ast líkurnar fyrir því að kröfurn
ar yrðu nökkur veginn í sam-
ræmi við gjaldíþolið, og yrði þá
auðvitað að sama skapi oftar
gengið að þeim án átaka.
•
En, segja menn, úr því þetta
er svona einfalt, hvers vegna er
þá ekki löngu búið að fram-
kvæma það.
Einfallt og einfallt ekki.
Engin úrræði eru einföld og
aðgengileg, séu þau skoðuð í ljósi
tortryggni og úlfúðar. En vilji
menn á annað borð reyna þetta
og vilji menn að reynslan verði
jiákvæð, þá þori ég áð staðhæfa,
að innan tiðar munu óskirnar ræt
ast um það að okkur takist að
leysa þann mikla vanda, sem all
ar ríkisstjórnir hafa verið að
glíma við undanfarna tvo ára-
tugi, og sem stundum hefur ver-
ið kominn geigvænlega nærri
því að búa okkur grand.
•
Háttvirtir áheyrendur:
Við hver áramót er eðlilegt og
þarft bæði einstaklingum og
þjóðum að staldra við, horfa um
öxl og hugleiða liðna atburði,
reyna að læra eitthvað af því,
sem gerzt hefur, láta það auka
einhverju á þroska okkar og þar
með hæfnina til að taka því, sem
fram undan kann að vera með
ábyrgðartilfinningu og viti.
Því hefur verið trúað, að Guð
'hjálpi þeim, sem hjáipa sér sjáXf
ir. Hitt kann að vera hæpnara,
að sá sem eldd þiggur hjálpina,
þegar hún býðst eigi hana vísa,
þegar honum þóknast að leggja
það á sig að veita henni mót-
töku. Gamla sagan um feitu árin
og mögru árin kann að endur-
taka sig, ekki hvað sízt hjá þeim
þjóðum, sem að miklu leyti eiga
afkomu sína undir stopulum sjáv
arafla. Þetta er íslendingum holt
að hafa hugfast. Við látum það
þá kannski sjaldnar henda okk-
ur að standa þrjóskufullir vikum
og mánuðum saman með hendur
I í vösum og hafast ekki að, með-
an hin mikla lífsbjörg syndir
fram hjá otkkur.
•
í íslenzkum annálum verður
ársins 1962 ekld getið að öðru en
því, að þjóðin bjó þá við meiri
velsæld en nokkru sinni fyrr.
En hvað mun mannkynssagan
segja?
Mun hún kannski skrá árið
1962 sem ár hinna miklu straum
hvarfa?
Mun hún segja frá því, að þá
hafi verið komið svo málefnum
heimsins, að engin Þjóð hafi leng
ur átt mest undir sjálfri sér, held
ur undir því, sem réðist um þró
un alþjóðlegra stjómmála, vernd
un eða glötun allsherjarfriðar á
þessarri jörðu?
Mun hún segja frá því, að !
októtærmánuði það ár hafi mann
kynið riðað á barmi glötunar,
staðið á öndinni milli vonar og
ótta um hvað verða kynni?
En með því er ekki vandinn
Mun hún segja frá þvi, að þeg
ar valdamenn veraldarinnar hafi
verið að því komnir að tortíma
sjálfum sér og flestum öðrum,
sem þennan hnött byggja, hafi
hönd Drottins gripið í taumana
og gefið valdamönnum þá náð
að stöðva sig og skilja, að !
heljarátökum atómstyrjaldar hef
ur enginn mátt til að verja sig,
heldur einvörðungu til að pynta
og drepa aðra, að þá sigrar eng-
inn, heldur bíða allir ósigur, og
að þess vegna sé það einmitt nú
staðreynd, að við verðum öll að
lifa saman eða deyja saman í ein
um heimi.
Við vitum eldki hvað sagan
muni segja.
En við spyrjum:
Er það ekki sennilegt, að þeir,
sem einu sinni hafa horft ofan I
hyldýpið hætti sér eldtí aftur á
glötunaribarminn? Er það iíklegt
að mennirnir,»sem nýverið horfð
ust beint í augu við dauðann,
svo að tæplega skildi fótmál á
milli, hafi nú lært það, sem á
vantaði í lífsins skóla? Var það
ekld einmitt þetta, sem þurfti ail
þess að létta atómógnuninni af
mannkyninu í eitt skipti fyrir ÖIL
•
Við fslendingar fáum litlu ráð
ið xim þessi miklu mál, en við
skulum trúa hinu betra þar til
við reynum hið verra, og um-
fram allt forðast, að hugarvil
útaf okkur óviðráðanlegri rás
viðburðanna ,dragi úr framtak-
inu á þeim sviðum, þar sem mest
veitur á atonku okkar og vits-
munum.
Ég vil ljúka máli mlnu með
því að biðja þess, að árið, sem
í hönd fer, verði ár friðar og sí-
vaxandi vilja til að útkljá á-
greining og deilur með gagn-
kvæmri fórnfýsi í sáttfúsum anda
— að árið megi verða einstætt
merkisár í þeim þróunarferli,
sem sldpar hugsuninni um heili
alls mankynsins nú og um alla
framtíð ofar öllu öðru í vitund
og vilja þeirra manna og þjóða,
sem mestu ráða á okkar jörð.
Ég bið Guð að blessa land og
lýð, lönd og lýði.
Gleðilegt ár.
Mannshvarf á
Reyðarfirði
LöGREGLiAN í Suður-Múla-
sýslu auglýsti í gær eftir manni,
sem er iiorfinn á Reyðarfirði*
Heitir hann Hreinn Ágústsson,
vélstjóri, til heimilis á Reyðar-
firði. Taiið er, að hann hafi sein-
ast sézt um hádegi á nýjórsdag;
þegar hann gekk frá borði úr
ms HeXgafelli, sem Xá við
bry-gigju á ReyðarfirðL
Hjartanlega þakka ég hinn mikla vinarhug, sem mér
var sýndur á 70 ára afmælisdegi mínum 26. des. sl.
Sannarlega ylja mér hlýju handtökin, mætu gjafirnar og
góðu óskirnar, sem mér hafa borizt hvaðanæfa.
Bið ykkur öllum Guðsblessimar á nýbyrjuðu ári og
allri framtíð. — Kærar kveðjur.
Jón Gestur Vigfússon, Hafnarfirði.
Hjartanlegar þakkir færum við öllum, sem á einn
eða annan hátt hafa vottað okkur samúð og hjarta-
hlýju við fráfall og jarðarför
SIGURÐAR E. IILÍÐAR
fyrrv. yfirdýralæknis.
Guo olessi ykkur komandi ár, hafið þökk fyrir hið
liðna.
Fyrir hönd aðstandenda.
Guðrún Hlíðar.