Morgunblaðið - 19.01.1963, Blaðsíða 14

M
Laugardagur 19. janúar 1963
f'fecrmuns'i .@i jifSfecieay&I
MORGVNBLJfíirt
$ ■■ t Ci y 11
Sáðvél til að sá í gróið land.
— Landbúnadurirm
Framih. af bls. 13.
1961 1962
SaJa eræn-
metis, kr. 9,8 millj. 11,7 millj.
Sala af tóm-
ötum, tonn 279 275
Sala af gúrk-
um kassar 35 þús. 33 þús.
Sala af gulrót-
um, tonn 52 55
Sala af blóm-
káli, stykki 36 þús 39 þús.
Sala af htvít-
kiáili, tonn 82 80
Umsetningin er þvá mjog Mk
bæði j>essi ár
Kornrækt
Miklu korni var sáð vorið 1962,
en vegna óhagstaeðs veðurfars
má segja, að alger uppskerubrest
ur hafi orðið. Kornið þroskaðist
Mtið eða ekki, og verður sú grein
framleiðsluxmar því ekiki gerð
frekar að umtalsefni í þetta sinn.
Vélar og verkfæri
Tæknilegar framfarir innan
landbúnaðarins hafa verið mikl-
ar á árinu 1962, bæði hér á landi
og erlendis. f>essar framfarir eru
ýmist endurbætur á eldri gerð-
um af vélum eða alger nýsmíði.
Hér skulu nefnd nokkur slík
tæki.
Rörmjaltakerfi. f>au voru flutt
inn af Globus h.f. og Sambandi
ísl. samvinnufélaga. Mjólkinni
er dælt beint frá kúnum yfir
kæli í mjólkurbrúsa eða mjólk-
urtanka Þetta gerir mjaltastarf-
ið auðveldara, fljótlegra og íneira
hreinlætis er gætt. Ýtarleg skol-
un kerfisins er framkvæmd strax
að afloknum mjöltum. Þetta
kerfi hefur verið sett upp á nokkr
um stöðum hér á landi og virðist
gefast vel.
og erlendis. En í vetur hefur ver-
ið útbúinn mjáltabás á Hvann-
eyri, í Venjulegu básafjósi. Virð-
ist sú tilhögun lofa góðu, en er
þó enn á tilraunastigi Ef til vill
verður nánar skýrt frá þessari
tilhögun í Búnaðarblaðinu á næst
unni.
Sláttutætari Taarup SiM 1100.
Vinnslubreidd er 1,1 m, þyngd
535 kg, nauðsynleg dráttarorka
25 hestðfl. Tenging við dráttar-
vél er mjög einföld og fljótleg,
verð um 20 þús. kr. Samband
ísl. samvinnufélaga flytur þetta
tæki inn og er hér mynd af þvi.
Rúningsvélar frá Wolseley í
Bretlandi voru reyndar hér á
landi s.l. vor, og eru þær flutt-
ar inn af Samb. ísl. samvinnu-
félaga.
Klippurnar flást bæði með raf-
magnsmotor og benzínmotor.
Með þvá að tileinka sér rétt
handtök með klippurnar má
vafalaust auka mjög vinnuhraða
við rúningu miðað við það, sem
nú er.
Lokaffur mjólkurkælir er flutt
ur inn af Sarnb .ísl. samvinnu-
félaga. Hann þarf tiltölulega lítið
vatosmagn við kælingu, og mjólk
in kemur ekki í snertingu við
loftið, Slíkir kælar eru notaðir
í sambandi við rörmjaltakerfi.
Þá flytur Sambandið einnig
inn Fanrall-dráttarvélar á tvö-
földurn afturhjólum, sem mundu
hentugar við jarðvinnslustörf.
Fylgir mynd af einni slíkri.
Fyrir atbeina Vélasjóðs og
Samb. ísl. samvinnufélaga var
síðla sumars 1962 fluttur inn
lokræsaplógur frá Finnlandi.
Hann getur unnið í 120 cm dýpt,
býr þar til rennur, líkt eins og
hnausræsi. Plógur þessi var m.a.
reyndur á Kjalarnesi og grafnir
þar með honum 13,3 km. Véla-
sjóður hefur pantað sérstaka
dráttarvél á 32 tomrnu beltum
til þess að beita fyrir plóginn
næsta sumar. Ef hann reynist vel,
flást þar með miklir möguleikar
til framræslu í stórum mæli-
kvarða, bæði til túnræktar og
í beitilönd. Mynd fylgir af þessu
tæki.
Sáffvél til að sá í gróið land
er flutt inn af Globus h.f. og
kostar um 40 þús. kr. Vélin rist-
ir raufar í grassvörðinn, en í þær
fellur fræ og tilbúinn áburður.
Vélinni er ætlað að yngja upp
gömul tún og græða upp skellur,
t.d. af kali. Mynd er af þesari
vél.
Blásari af lfkri gerð og Gný-
blásarar er fluttur inn af Globus
h.f. Er hann ætlaður til að blása
söxuðu og ósöxuðu grasi upp í
votheysturna og kostar um 16
þús. kr. Hann er festur á þrí-
tengi dráttarvélar og drifinn af
aflúttaki hennar.
Áburffardreifari fyrir búfjár-
áburð af alveg nýrri gerð er
fluttur inn af Globus h.f. Eftir
endilöngum dreifaranum liggur
ás, sem er knúinn af tengidrifi
dráttarvélar. Á hann er fest
mörgum keðjum. Þegar áisinn
snýst með allmiklum hraða þeyta
keðjurnar áburðinum út frá ann-
arri hlið dreifarans. Hann tekur
um 2 tonn af búfjáráburði og
virðist dreifa vel öllum tegund-
um átourðar ,jafnt þunnri kúa-
mykju eirrs og sauðataði. Tæki
þetta kostar nú um 36 þús. kr.
Það er einflalt, að gerð og virð-
ist álitlegt. Mynd fylgir hér með
af þessari vél.
Heysnúningsvél af nýrri gerð j
var flutt inn af Globus h.f. —
P. Z. Rotonheuer. Hún hefur allt
að 5 m vinnubreidd og tætir úr
heyinu, t.d. görðum og litlum
hrúgum. Við reynslu í sumar
ifeom í ljós, að tindarnir voru
veikir, en verksmiðjan hefur til-
kynnt, að ráðin hafi verið bót
á þvi. Mynd fylgir hér með af
þessari vél.
Flestar þær vélar, sem hér að
framan eru nefndar, hafa verið
reyndar af Verkfæranefnd ríkis-
ins að Hvanneyri. Sumar þeirra
voru að vísu svo seint sendar til
prófunar, að henni var ekki að
fullu lokið. Hér er því enginn
dómur lagður á vélarnar. En áð-
ur en bændur festa kaup á vél-
um og verkfærum yfirleitt, þá
mega þeir ekki nægjast með þá
umsögn eina, sem vélaumboðin
gefa, heldur verða þeir að kynna
sér umsögn Verkíæranefndar, en
hún birtist í skýrslum nefndar-
innar, svo og Frey, Búnaðarblað-
inu og ef til vill víðar.
Mjaltabásar í lausgöngufjósum
eru vel þekktir bæði hér á lan-di
Innilegt þakklæti og kveðjur til allra, sem glöddu mig
með heimsóknum, gjöfum og skeytum á sextugsafmælinu.
Jón B. Ágústsson
Alfheimum 3, Reykjavík.
Innilegt þakklæti til allra nær og fjær sem auðsýndu
mér vináttu á 75 ára afmæli mínu 13. þ. m.
Ingibjörg Þorsteinsdóttir, Kleppsvegi 28.
Konan mín
GUÐRÚN STEFÁNSDÓTTIR
andaðist 15. jan. — Útförin hefur farið fram.
Þakka auðsýnda samúð.
Jónas Jónsson frá Hriflu.
I
Útför föður míns
MAGNÚSAR BJARNASONAR
frá Hrafnistu,
sem lézt í Landsspítalanum 13. jan. fer fram frá Foss-
vogskirkju mánudaginn 21. jan. kl. 10,30 árdegis.
Axel Magnússon.
Þökkum auðsýndan hlýhug við fráfall og jarðarför
SIGRÍÐAR STEFÁNSDÓTTUR
sem andaðist eftir langa legu á sjúkrahúsi Hvítabandsins
sunnudaginn 6. þ. m.
Sérstakar þakkir flytjum við starfsliði Hvítabandsins
fyrir frábæra umönnun og góðvild í garð hinnar látnu.
F. h. vandamanna.
Þorbjörg og Halldór Rafnar.
Þökkum innilega auðsýnda samúð við andlát og jarð-
för móður okkar og tengdamóður
guðrCnar runólfsdóttur
Fossi, Rangárvöllum.
Sérstakar þakkir færum við héraðslækninum hr. Olafi
Björnssyni, fyrir frábæra umhyggju og hjálp í veikindum
hinnar látnu, svo og bifreiðastjórum þeim, er fluttu
lækninn erfiða fjallaleið.
Óskar Hafliðason,
Hafliðína Hafliðadóttii
Jónína Hafliðadóttir,
Ólafía Hafliðadóttir,
Guðrún Hafliðadóttir,
Magnús Andrésson,
Magnús Runólfsson,
Böðvar Brynjólfsson.
gripir í landinu alls um 55.750
að tölu, þar af um 39.500 kýr og
kelfdar kvígur. Hefur nautgrip-
um al'ls fjölgað frá 1960 um 2400.
Starfsemi nautgriparæktarfél-
aganna hefur verið með líkum
hætti og undanfarin ár. Um
44,5% af kúm landsmanna eru á
skýrslum um fóður og afurðir.
Hér verða sýndar nokkrar tölur
úr skýrslum 1963—1961:
Tala nautgripar.félaga
Fullmjólka kýr, tala
Meðalnyt, fullmj. kýr, kg
Meðalfeiti, fulLmj. kýr, %
Fullmj. kýr, fitueiningar
Ful'lmj. kýr, kg kjamfóður
aukning og árið á undan. Seld
nýmjólk hefur vaxið um 2,3
millj. lítra (1,0). Framleiðslan á
smjöri hefur vaxið um 98 tonn
(244), af skyri um 38 tonn (77),
af mjólkurosti um 136 tonn (67),
Um aðrar stórvægilegar breyt-
ingar er ekki að ræða. Fóður-
ostur er aðeins framleiddur i
mjólkurbúinu í Borgarnesi og
kaupa bændur hann þar ti'l fóð-
1953 1958 1959 1960 1961
93 91 89 92 90
8350 9362 9590 10085 10299
3172 3445 3370 3398 3416
3,85 3,93 3,92 3,88 3,92
12212 13539 13210 13184 13391
362 461 463 436 457
Útkoman er því ílk og undan-
farin ár.
Aukaeftirlit það sem byrjað
var á 1958 hefur heldur farið
minnkandi, og orsakast það að
mestu af því, að erfitt er að fá
eftirlitsmenn til þeirra starfa.
Nythæsta kýrin 1961 var
Krossa I á Skipholti í Hruna-
mannaihreppi. Hún gaf 28.196
fitueiningar (5310 kg með 5,31%
fitu), en mesta mjólk að magni
til gaf Ósk nr. 47 á Skarði við
Akureyri. Hún mjólkaði 6750 kg
með 3,6% fitu. Árið 1961 gáfu
221 kýr yfir 20 þús. fitueining-
ar (167).
Samkvæmt hagskýrsdum 1960
var meðal nyt í landinu 2631 kg.
Mjólkurframleiffslan.
Framleiðsla mjólkur fer stöð-
ugt vaxandi og mun 1962 vera
rúml. 100 millj. kg, en það sam-
svarar um 1 % kg á hvern ilbúa
daglega í mjólk og mjólkuraf-
urðum. Þegar þetta er ritað, er
ekki vitað um framleiðslu í mjólk
urbúunum í desembermánuði,
en eftirfarandi tölur hef ég feng-
ið frá Framleiðsluráði landbún-
aðarins og ná þær yfir 11 mán-
uði ársins og til samantourðar
tölur frá sömu mánuðum 1961:
1.1.—30.11. 1.1,—30.11.
1961 1962
Innvegin mjólk í mjólk-
unbú, kg 76.701.795 82.919.464
Seld nýmjólk,
lítrar 33.361.489 35.631.570
Seldur rjómi,
litrar Framleitt 869.693 887.753
smjör, kg Framleitt 1.300.166 1.397.738
skyr, kg 1.738.215 1.775.969
Framleiddur mjólkur-
ostur, kg 562.657 698.316
Framileíddur mysu-
ostur, kg 38.265 51.059
Framleitt mjólkur-
duift, kg 42.200 41.600
Framleitt undanrenni
duft, kg 726.336 711.220
Mjól'k í niður- suðu, lítrar 95.928 106.728
Undanrenna í kasein,
lítrar 10.314.613 11.652.575
Framleiddur fóður-
ostur, kg 13.215 38.000
Tölurnar sýna, að innvegin
mjólk er um 6 millj. kg meiri
en 1961, og er það álíka mikii
urs. Birgðir af smjöri hafa vax-
ið. Hinn 1. nóv. 1962 voru þær
590 tonn (413) og af mjólkurosti
397 tonn (282).
Nýtt mjólkurbú tók til starfa
á árinu á Djúpavogi. Eru þau nú
í landinu alls 15 að tölu. Auk
þess eru í byggingu mjólkurbú
í Grafarnesi, Búðardal, Hólmavik
Þórshöfn, Vopnafirði og Reyk-
hólum.
Mjólkurbú Flóamanna hefur á
sl. ári unnið að framleiðslu á
nýrri gerff af mjólkurosti, sem er
án skorpu. Framleiðsla þessarar
tegundar af osti mun fyrst haía
komið fram í Ameríku. Þykir
hún mjög góð og verður bráðJega
sett á markaðinn hér. Sama
mjólkurbú hefur einnig gert til
raunir með nýja skyrgerff, þar
sem mysan er skilin frá í skil-
vindu í stað síu. Skyrið verður
mýkra og líkist meira hrærðu
skyri án þess þó að í því sé meira
vatn en í venjulegu skyri. Þessi
nýja vara mun bráðlega koma á
markaðinn, og eru vonir tengd-
ar við hana, að hún muni auka
neyzlu á skyri. Mjólkurbú Flóa-
manna er einnig að hefja fram-
leiðslu á Kannebertoisti.
Afkvæmarannsóknir á naut-
gripum eru framkvæmdar á
tveimur stöðum 'hér á landi, Laug
ardælum og Akureyri.
Sæffingastöffvar eru 4 hér á
landi. Á einni þeirra er þó ekki
um nautahald að ræða — Lága-
felli — heldur fær hún sæði fra
stöðinni í Laugardælum. Stöðvar
með nautahaldi eru þvi aðeins 3.
Hér skulu sýndar tölur um sædd
ar kýr árin 1958—1962:
Lundur við Akureyri
Hvanneyri
Laugardælir
Lágafell
1958 1960 1961 1962
3000 3400 3950 5000
300 930 1170 1300
2000 9000 10500 12000
500 780 744 800
Telja má, að um 44% af kúm
landsmanna séu sæddar frá ofan
greindum sæðingarstöðvum.
Lang stærst þeirra er stöðin í
Laugardælum. Starfssvæði henn
ar nær austur í V.-Skaftafells-
sýslu og vestur í Gullbr.—Kjós-
arsýslu. Um 4 vikna skeið var
Framhald á ols. 17.
Nautgríparækt.
Hinn 1. des. 1961 voru naut-
Dráttarvél á tvöíöldum afturbjólum.