Morgunblaðið - 25.05.1963, Blaðsíða 17

i' Laugardagur 25. maí 1963
MORCUHPT. 4 010
17
Leifur Ásgeirsson
prófessor sextugur
EINN belzti andlegi afreksmað-
ur fslendinga, Leiifur Ásgeirsson,
prófessor, verður sextugur í dag.
IÞessi þjóðlkiJinni raunv'ílsindaímað
ur er ættaður frá Reytkjum í
llvundarreykjadal, sonur Ásgeins
Sigurðssonar bónda frá Efstabæ
í Skorradal og konur hans Ing-
unnar Daníeisdióttur. Efstabæjar
ættin er löngu þjóðkunn fyrir
andlegit atgervi, bræður dr.
Leifs og frændur eru allir sér-
(staðir hæfileikamenn, en kunn-
aistur bræðra hans er Ijóðlista-
maðurinn Magnús heitinn Ás-
geirsson.
Dr. Leifur lauik stúdentsprófi
í Reykj avík árði 1927. Hann hóf
þegar stærðfræðináim við Gött-
ingenháskóla á Þýzkalandi, en
jþessi háskóli var þá ein helzta
miðstöð stærðfræðimennta. Pró-
fessor David Hiilbert, sem marg-
iir munu telja merkasta stærð-
fræðing á fyrri heimingi þess-
arar aldar, var þá enn virkur
vísindamaður og kennari í Göitt-
ingen. Arftaki hans, prófessor
Riehard Courant, hafði þegar af-
rekað mikilu vísindastarfi og
mótað nýjar stefnur. Prófessor
Couranf lagði einkum stund á
(þá stærðfræði, sem eðlisfræði-
vísindin byggja á, og hefur hann
öðrum fremur mótað þessa stærð
fræðigrein. Mikii orð fór af
etærðfræðideild Göttingenhá-
skóla undir foryistu Courants, og
leituðu margir ungir hæfileika-
menn kennslu hans, meðal þeirra
dr. Leifur. Nemendur Courants
frá þessum tkna mynda sérstæð-
an vísindamannahóp, en í bonum
eru margir merkustu núlifandi
stærðfræðingar. Dr. Leifur er
einn þeirra.
Árið 1933 lauk Leifur dr. phil.
prófi í Göittingen með glæsilegri
ritgerð um nýja meðalgildisreglu
fyrir afileiðujöfnur í margvíðu
rúmi. Fyrir ritgerð sína varð dr.
Leifur þegar alkunnur meðal
stærðfræðinga, og er þessi regla
nú kennd við hann.
! Að námi loknu hélt dr. Leifur
(heim, en á Íslandi var þá óger-
legt að finna hæfilegt starf fyrir
inn unga stærðfræðing. Gerðist
dr. Leifur þá skólastjóri héraðis-
skólans að Laugum í Suður-
Þingeyj arsýslu og hédt því starfi
til 1943. Það ár var tekin upp við
Háskóla íslandis kennsla í verk-
fræði, og var dr. Leifi falin
kennsla í stærðfræði. Hann var
síðan skipaður prófessor í stærð-
fræði árið 1945. Upp frá því hef-
ur hann stundað vísinda- og
kennslustörf við Háskóla ís-
landis.
Noklkru eftir, að dr. Leifur fór
frá Göttingen flubti prófessor
Oourant til Bandarikjanna og
stofnsebti mikla stærðfræði-
istofnun við New York-háskóla.
Árið 1954 bauð hann dr. Leifi til
vúsindastarfa við stofnunina.
Flutti dr. Leifur ásamt fjöl-
skyldu til Bandaríkjanna í tvö
ár. Nokkurn hluta þesisa tírna
starfaði hann einnig við Kali-
forníuháskóla í Berkeley. Á þess
uim tveim árum dvaldi dr. Leifur
aifibur í hópi margra vina frá ár-
unum í Göttingen. Vestanhafs
iauk hann við nýjar merkar
Istærðfræðiritgerðir.
Árið 1952 stofnuðu Norður-
Höndin nýtt tímarit um stærð-
fræði, Mabþematica Scandinav-
ica, og var dr. Leifur kjörinn í
ritstjórn þess. Fyrir vísindastörf
hlaut dr. Leifur árið 1955 verð-
laun úr Minningarsjóði dr. phil.
Ólafis Daníelssonar og Sigurðar
Guðmundssonar húsameistara.
Dr. Leifur er hámenmtaður
maður, og nær áhugasvið hans
langt út fyrir mörk raunvisind-
anna. Hann hefur verið mikil-
virkur í ýmiSum mennimgar- og
Kiannúðarmálum, og sérstak-
etaklega skal þess getið, að
íhann var fiormaður samtaka um
hj álprstarfsemi í Þýzkalandi ár-
ið 1946. Fyrir þessi störf hetfur
hann verið sæmdur erlendum
heiðursmerkj um.
Sá, sem þetta ritar, hefur átt
því láni að fagna að þekkja dr.

Leif í nær tvo áratugi, og leiðir
okkar hafa oft legið saman við
ýmis störf. Þessi samiskipti hafa
vei'ið mér ti'l mikillar ánægju og
gagnsemi. Ljúfmennska, göfug-
lyndi og drengskapur eimkenma
framkomu og skaphöfn þessa
merka manns. Ég og fjölskylda
mín óskiuim honum innilega ti'l
hamingju í tileáni af merkisaf-
mælinu.
Fjölskyldu dr. Leiifs, hinni
elskulegu og ágætu konu haná,
Hrefnu KoLbeimsdóttur, og börn-
um þeirra, Kristínu og Ásgeiri,
sendum við einnig inni'legustu
afimælisóskir og þökkum ánægju
stundir á heimili þeirra.
Gunnar Böðvarsson.
Doktorsvörn 1
Háskóla íslands
LAUGARDAGINN 1. júní n.k.
kl. 2 síðdegis fer fram doktors-
vörn í hátíðasal Háskóla íslands.
Bjarni Guðnason, mag. art., ver
rit sitt Um Skjöldungasögu, sem
heimspekideild hefur metið hæft
til vamar við dokborspróf.
Andmælendur doktorsefnis
verða þeir dr. h.c. Einar Ólafur
Sveinsson, prófessor, og dr. phil.
Jakob Benediktsson, forstöðu-
maður Orðabókar háskólans. For
seti heimspekideildar, dr. phil.
Matthías Jónasson, stjórnar at-
höfninni. Öllum er heimill að-
gangur að doktorsvörninni.

Poul Bírkelund-kvart-
ettinn heEdur tónleika hér
í GÆRKVÖLDI kom til Reykja-
víkur Poul Birkelund-kvartett-
inn frá Kaupmannahöfn ásamt
píanóleikaranum Eyvind Möller.
Ætla þeir að halda hér tónleika
fyrir styrktarfélaga Tónlistar-
félagsins nk. mánudags- og
þriðjudagskvöld kl. 7 síðdegis í
Austurbæj arbíói.
í kvartettinum eru þessir tón-
listarmenn: Poul Birkelund,
flauta; Arne Karecki, fiðla; Her-
man Holm Andersen, víóla og
Alf Petersen, celló. Auk þess
leikur með þeim Eyvind Möller,
píanóleikari.
Á efnisskránni eru þessi verk:
Kvartett fyrir flautu, fiðlu, víólu
og celló eftir Paisiello; Kvartett
í g-moll fyrir píanó, fiðlu, víólu
og celló eftir Mozart; Serenata
í D-dúr eftir Beethoven fyrir
Jón Jónsson
klæðskerameistari
JÓN var fæddur á Syðri-Steins-
mýri í Meðallandi og voru for-
eldrar hans Þuríður Oddsdóttir
og_ Jón Eyjólfisson, Syðri-S'teins-
mýri. Jón miisisti föðuir sinn árið
1918, og 1919 fór hann úr fior-
eldrahúsum að Mýrum í Álfta-
veri og var þar í eitt ár. Flutti
hann þá til Vestmannaeyja og
lærði klæðskeraiðn hjá Steini
Sigutðsisyni, klæðskerameistara
þar, og vanm þar við þá iðn til
ánsins 1929, þegar hann fluttist
til Reykjavikur.
Hann kvæntist 5. janúar 1928
eftirlifandi konu sinni, Sigrúnu
Þorkelsdóttur, bónda í Búlands-
seli í Skaftártungu, og konu
hans, Signýjar Bárðardóttur,
bónda á Ljóbsstöðum í sömu
sveit.
Þegar til Reykjavíkur kom
tók Jón við stjórn hraðsauma-
sbofu Andrésar Andréssonar, og
var klæðskeri og verkstjóri henn
ar ti'l ársins 1938, en árið 1938
stofnaði hann ásarnt nakkrum
mönnum fataverksmiðjuna Föt
hf. og var v klæðskerameistari
'hennar til ársins 1955, að hann
stofnaði fyrirtækið Teppi hf.
með Sigurði Árnasyni, og ráku
þeir það í félagi í nokkur ár, en
síðustu árin rak hann verzlun-
ina Stakk við Snorrabraut, og
þar varð hann bráðkvaddur við
störf sin.
Með Jóni er genginn einn af
beztu iðnaðanmönnum sinnar
stéttar. Eins og að framan segir,
stjórnaði hann í mörg ár karl-
mannafatagerð Andrésar Andrés
sonar og síðar verksmiðjunni
Föt hf. um langt árabil og er
fyrsti islenzki klæðskerameist-
arinn, sem' stjórnar verksmiðju-
rekstri i þeirri grein. Jón var
talinn einn af færustu mönnum
í sinni iðn og vel liðinn af starfs-
fólki sínu. Hann var áhugamað-
ur að hverju því verki sem hann
og var
tók sér fyrir hendur, =
honum það í blóð borið eíns og
fleirum Skaftfelling'um.
Börn þeirra hjóna eru: Eria,
gift Þorvarði Gunnarssyni, tré-
smíðameistara; Magnús, verzlun-
arstjóri hjá Sláturfélagi Suður-
lands, kvæntur Magneu Ingvars-
dóttur, og Sigurþór, vélsmiða-
meistari, verkstjóri hjá Vél-
smiðju Sigurðar Sveinbjöms-
sonar, kvæntur Sigurborgu Jóns
dóttur.
Sá, sem þessar linur ritar,
kynntist Jóni heitnum og naut
þess að starfa með hornuim um
langit árabil og þakkar hér með
ánægjulegar samverustundir,
einnig fyrir hönd annarra félaga
og samistarfsmanna, sem með
honum störfuðu um langt skeið,
og sem hann ávallt með léttlymdi
sinu gat komið í gott skap.
H.
flautu, fiðlu og víólu; Tríó í
G-dúr eftir Haydn fyrir píanó,
flautu og celló, og loks Kvartett
í G-dúr fyrir flautu, fiðlu, víólu
og celló eftir Mozart.
Eins og sjá af efnisskránni er
hún mjög fjölbreytiley og tals-
vert nýstárleg, og ekki þarf að
efa að þetta verði bæði nýstár-
legir Og skemmtilegir tónleikar,
þcí Poul Birkelund kvartettinn
og Eyvind Möller, píanóleikari,
eru mjög vel þekktir á Norður-
löndum og í Þýzkalandi, en í
þessum löndum hafa þeir haldið
fjölda tónleika og hlotið hina
beztu dóma. Auk þess hafa þeir
spilað inn á fjöldann allan af
hljómplötum og koma iðulega
fram sem einleikarar með sin-
fóníuhljómsveitum. Meðlimir
Birkelund-kvartettsins eru allir
meðlimir í dönsku útvarpshljóm-
sveitinni. Poul Birkelund er
sóló-flautuleikari hljómsveitar-
innar, en Arne Karecki er
konsertmeistari hennar.
Þetta verða sjöundu tónleikar
Tónlistarfélaigsins á þessu ári.
101 árs í gær
AKUREYRI, 24. maí. — Tómas
Tómasson, Heligamagrastræti 4,
varð 101 árs í dag. Hann hefur
ihafit fótaviist fram að þessu, en
verið blindur í 20 ár. — Sv. P.
Vöiuu

KAFFIB£j.

úrvdlsvorur
. JOHNSDN & KAABER há