Morgunblaðið - 31.05.1963, Blaðsíða 8

8
MORGVNBLAÐIÐ
Föstudagur 31. maí 1963

Útgefandi: Hf. Arvakur, Reykjavík.
Framkvæmdastjóri: Sigfús Jónsson.
Ritstjórar: Sigurður Bjarnason frá Vigur
Matthías Johannessen,
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Auglýsingar: Arni Garðar Kristinsson.
Útbreiðslustjóri: Sverrir Þórðarson.
Ritstjórn: Aðilstræti 6.
Auglýsingar og afgreiðsla: Aðalstræti 6. Sími 22480.
Askriftargjald kr. 65.00 á mánuði innanlands.
1 lausasöiu kr. 4.00 eintakió.
KJÓSA ÍSLENDINGAR
NAZISMA ?
k baksíðu blaðsins í dag
-^hefst óhugnanleg grein um
kúgun og andlega undirokun.
Þar eru rakin orð einræðis-
herra um það, hvernig listina
og menningarstarfsemi á að
taka í þágu flokksins. Lista-
mennirnir eiga að þjóna
flokknum í baráttu hans gegn
óvininum, það sé hið eina
sanna markmið listsköpunar
þeirra.
Þannig var þetta á tímum
nazismans í Þýzkalandi. Hinn
siðmenntaði heimur for-
dæmdi það ógnarskipulag,
sem loks var lagt að velli.
Grein sú, sem Morgunblað-
ið birtir í dag um kúgun ein-
valdans, birtist fyrst í Jyl-
lands-Posten 19. þ. m. Blaðið
birtir einnig ritstjórnargrein
þar sem segir:
„Þessi orð eru birt eins og
þau séu sett fram af Adolf
Hitler. Þau eru líka í ná-
kvæmu samræmi við afstöðu
nazismans til listar og frelsis.
En notkun nafns Hitlers er
gamanmál. Við höfum hér
endurtekið ræðu N. S. Krús-
jeffs, sem haldin var 8. marz
1963. Aðeins er allsstaðar, þar
sem stendur rússneskt sagt
þýzkt og alls staðar, þar sem
stendur kommúnistaflokkur-
inn, sagt þjóðernisjafnaðar-
flokkurinn. Engu öðru er
breytt“.
. Fyrirsögn þessarar rit-
stjórnargreinar: „Kjósa ís-
lendingar nazisma?“ er ekki
út í bláinn. Eins og greinin,
sem hér er rætt um, ber með
sér, er skyldleiki nazismans
og kommúnismans í fram-
* kvæmd svo náinn, að engin
leið er að gera sér grein fyrir
því, hvor sé höfundur tiltek-
inna greina, eða hafi flutt til-
tekna ræðu, Hitler eða Krús-
jeff. Kommúnisminn og naz-
isminn eru greinar á sama
meiði.
Hér á landi er skipulagður
flokkur manna, sem hefur
það eitt markmið að koma á
hér á landi ógnarstjórn á
borð við það, sem Þjóðverjar
bjuggu við á nazistatímanum
og þjóðirnar í kommúnista-
löndunum búa við í dag. Þeir
halda því að vísu fram, að
kommúnisminn sé andstæða
nazismans, en framkvæmdin
sýnir, að þar er um eina og
sömu stefnu að ræða.
NYTSAMIR SAK
LEYSINGJAR
¥>étt er það, að ekki eru all-
_ ir þeir, sem stutt hafa
kommúnistafl. hér á landi,
eiginlegir kommúnistar. —
Þetta er sundurleit hjörð eins
og glöggt kemur fram í grein
þeirri, sem einn af fyrr-
verandi stuðningsmönnum
kommúnistaflokksins, Eyþór
Stefánsson, ritar í blaðið í
dag.
Mikill fjöldi manna hefur
hér á landi stutt kommúnista
til áhrifa, án þess að vera
kommúnistar. Þetta eru þeir
menn, sem stundum hafa ver
ið nefndir nytsamir sakleys-
ingjar, menn, sem í hjarta
sínu eru andstæðir kommún-
isma, og ofbeldi, en styrkja
það samt af misskilningi.
Þannig var þetta einnig í
Hitlers-Þýzkalandi. — Þar
studdi fjöldi manna nazism-
ann án þess að um nazista
væri að ræða, og satt bezt að
segja, þá næstum ærðist heil
menningarþjóð.
Kommúnistar nota ná-
kvæmlega sömu aðferðir og
nazistarnir í áróðri sínum.
Menn hafa reynslu af slíkri
áróðurstækni, og þess vegna
hefði mátt ætla að þeir
kæmu ekki áformum sínum
fram eins og fyrirrennarar
þeirra.
Því miður er samt mikill
fjöldi manna, sem styrkir of-
beldisstefnuna, þar á meðal
þekktir listamenn, menn, sem
að sjálfsögðu vilja fá leyfi til
að tjá list sína, en engu að
síður styðja þeir öfl, sem líta
slíkar kröfur ekki einungis
hornauga, heldur eru bein-
línis reiðubúin til þess, hve-
nær sem þau fá aðstöðu til, að
banna alla frjálsa listsköpun,
eins og frjálsa hugsun og
menningarstarfsemi yfirleitt.
Það er vissúlega furðulegt,
að fjöldi slíkra manna skuli
styðja ofbeldisstefnuna hér í
okkar frjálsa landi. Sem bet-
ur fer fer þeim fækkandi, og
menn sjá með hverjum deg-
inum, sem líður, betur hið
rétta eðli kommúnismans. —
Þess vegna hallar líka undan
fæti fyrir kommúnistaflokkn-
um.
KLIKUSTARF-
SEMIN
|7n það er ekki einungis að
^ menn sjái betur hið rétta
eðli kommúnismans. Ástæðan
til þess að kommúnistar eru á
undanhaldi er jafnframt sú,
að þar logar allt í illdeilum,
hver situr á svikráðum við
Sukarno og Rahman
rœða stofnun „Malasia"
FORSÆTISRÁÐHERRA
Malaya, Tunku Abdul Ram-
an, hélt í gær, fimmtu-
dag, til Tokyo, til fundar við
Sukarno, forseta Indónesíu.
Umræðuefnið verður „MAL
AYSIA“, ríkjasamband það,
sem fyrirhugað er, að stofn-
að verði 31. ágúst í sumar.
Sukarno hefur lýst mikilli
andúð á stofnun samhands-
ins, en Rahman er aðaltals-
maður þess.
Þá hafa Filippseyingar látið
málið til sín taka, en þeir krefj-
ast yfirráða í Norður-Borneo. —
Skýrt er frá því í Kuala Lump-
ur, að takist einhvers konar sam
komulag milli Sukarnos og Rah-
mans, er leitt geti til betra á-
stands og samskipta, þá sé ekki
ólíklegt, að forseta Filippseyja,
Macapagal, verði boðið til frek-
ari viðræðna, með forsetanum og
forsætisráðherranum.
í Tokyo er það almennt álit
stjórnmálamanna, að viðræður
þær, er nú hefjast, kunni að
hafa mikil áhrif á gang mála i
þessum hluta heims.
Ljóst er af ummælum ráða-
manna í Malaya, að til greina
kemur, af þeirra hálfu, að bjóða
Filippseyingiun og Indónesum
friðarsamning, er tryggi, að frið-
ur haldist með ríkjunum þrem-
ur.
í fréttum frá Tokyo er tekið
fram, að þessi fundur muni ekki
koma í stað fundar utanríkisráð-
herra Indónesíu, Malaya og Fil-
ippseyja, sem fyrirhugaður er.
Það var Rahman, sem lýsti því
yfir fyrir tveimur árum, að
hann væri fylgjandi stofnun slíks
sambands, en sú hugmynd mætti
þegar í stað andúð indónesískra
ráðamanna, einkum Sukarnos,
sem telur, að hér sé um að ræða
skref í óttina til „nýlendukúg-
unar.“
Gizenga veitt þing-
helgi á nýjan leik
Ætlunin er, að fimm ríki,
Malaya, Singapore, Sarawak
Norður-Borneo og Brunei taki
þátt í stofnun ríkjasambands-
ins.
Strax, er Ijóst varð um áætlun
þessa, tók mjög að kólna í öll-
um samskiptum milli Malaya og
Indónesíu. Hefur sambúðin far-
ið versnandi að undanförnu, eink
um eftir byltingartilraun þá, sem
gerð var í Brunei í desember sl.
annan og beitir hinum versti
bolabrögðum.
Allir flokksmenn í komm-
únistaflokknum vita, að eftir
kosningar verða þar mikil
átök. Þeim hefur verið slegið
á frest fram yfir kosningar,
en þá verður uppgjör í
flokknum og enn er óséð
hverjir verða ofan á. En SÍA-
menn, hinir skóluðu komm-
únistadrengir, hafa mjög
grafið um sig og munu verða
áhrifamiklir.
Að vísu verður afhroð
kommúnistaflokksins ekki
eins mikið og skyldi, vegna
þess að Framsóknarflokkur-
inn hefur í mörg ár veitt hon-
um skjól. — Málgagn þess
flokks hefur rekið áróður
mjög þóknanlegan kommún-
FORSETI Kongó, Cyrille Adoula,
á nú í nokkrum erfiðleikum,
vegna fyrrverandi varaforsætis-
ráðherra landsins, Antoine Giz-
enga. Neðri deild þings lands-
ins hefur samþykkt, að Gizenga
skuli á nýjan leik veitt þinghelgi.
Stjórn Gizenga, sem studd var
af kommúnistum, féll í janúar
1962, en frá þeim tíma hefur Giz-
enga verið hafður í haldi á eyj-
unni Bula-Bemba, í mynni
Kongóárinnar.
í síðasta mánuði hét Adoula
því, að Gizenga skyldi frjáls
ferða sinna. Hefur honum þó
ekki verið sleppt úr haldi enn.
Það var á þriðjudag, að
neðri deild þingsins ákvað, að
Gizenga skyldi á nýjan leik njóta
þinghelgi. Það var neðri deildin,
Vormót í
SKÁTAFÉLAGIÐ Hraunbúar
heldur hið árlega vormót sitt í
Helgadal nú um hvítasunnuna.
Mótið verður sett laugardaginn
1. júní og verður slitið hann 3.
320 þús kr. náms-
styrkur frá NATO
ATLANTSHAFSBANDALAGIÐ
sem svipti hann þinghelgi, á sín-
um tíma. Fylgjandi nú voru 54,
enginn greiddi atkvæði á móti,
en 19 sátu hjá.
Talið er, að ákvörðun deildar-
innar muni hafa þau áhrif, að
nú verði Adolua annað hvort að
bera fram opinberar ákærur á
Gizenga, eða láta hann lausan, að
öðrum kosti.
Læknar voru fyrir skömmu
sendir á fund Gizenga, og skyldu
þeir fá úr því skörið, hvort Giz-
enga væri að deyja, en orðrómur
hefur verið uppi um það. Ekki
vildi hann þó lofa læknuim að
skoða sig.
★
Þrátt fyrir atkvæðagreiðsluna i
þinginu, eru flestir þeirrar skoð-
unar, að Gizenga eigi sér litla
framtíð á svið stjórnmála.
Helgadal
júní, á annan í hvítasunnu.
16 skótafélög víðs vegar af
landinu hafa boðað þátttöku sína
í þessu móti og eru líkur til að
um 700 skátar sæki mót þetta. Á
mótinu verða iðkaðar ýmsar
skátaíþróttir, farið í gönguferðir,
og varðeldar verða á laugardags.
og sunnudagskvöld.
Á hvítasunnudag kl. 11 f.h.
verður guðsþjónusta, síra Bragi
Friðriksson predikar.
istum, svo að kommúnistar
hafa talað um það að stefna
Framsóknarflokksins væri
„eins og loðinn skuggi af
stefnuskrá Alþýðubandalags
ins“. Kommúnistar væru hér
einangruð klíka, eftir allt
það, sem yfir þá hefur gengio
undanfarin ár, ef þeir menn
sem Framsóknarflokknum
ráða í dag, hefðu ekki veitt
þeim það skjól, sem raun bei
vitni.
Ábyrgð Framsóknarleiðtog
anna er því mikil, en sem bet
ur fer nægir athæfi þeirra
ekki til þess að bjarga komm
únistaflokknum. Hann er þeg
ar í upplausn, og átök þau
sem verða eftir kosningar
munu greiða honum það
högg, sem nægir til þess að
hann nái ekki á ný þeim á-
hrifum hér á landi, sem stofn-
að gæti frelsi landsins í voða.
leggur árlega fé af mörkum til
að styrkja unga vísindamenn í að
ildarríkjunum til rannsóknar-
j starfa eða framhaldsnáms erlend
is. Fjárhæð sú, sem á þessu ári
hefur komið í hlut íslendinga til
ráðstöfunar í framangreindu
skyni, nemur um 320 þúsund
krónum, og mun henni verða
varið til að styrkja menn, er lok-
ið hafa kandidatsprófi í einhverri
grein raunvísinda, til framhalds-
náms eða rannsókna við erlend-
ar vísindastofnanir, einkum í að-
ildarríkjum Atlantshafsbanda-
lagsins.
Umsóknum um styrki af þessu
fé „NATO Science Fellowships“
skal komið til menntamálaráðu-
neytisins, Stjórnarráðhúsinu við
Lækjartorg, fyrir 1. júlí n.k.
Fylgja skulu staðfest afrit próf-
skírteina, svo og upplýsingar um
starfsferil. Þá skal og tekið fram,
hvers konar framhaldsnám eða
rannsóknir umsækjandi ætlar að
stunda, við hvaða stofnun eða
stofnanir hann hyggst dvelja, svo
og greina ráðgerðan dvalartíma.
Menntamálaráðuneytið,
Mótsstjóri verður Marinó Jó-
hannsson, dagskrár- og varðelda-
stjóri Rúnar Brynjólfsson, tjald-
búðastjórar Albert Kristinsson,
Hafsteinn Óskarsson og Jónína
Gunnarsdóttir. Lögreglustjórar
mótsins verða þeir Birgir Dag.
bjartsson og Snorri Magnússon.
Ferðir á mótið verða frá Hraun
byrgi (skátaheimilinu í Hafnár-
firði) á föstudagskvöld klukkan
8 og 9, og á laugardag kl. 9 ár-
degis og 1.30 síðdegis.
Á hvítasunnudag verða ferðir
frá Hraunbyrgi fyrir ylfinga og
ljósúlfa kl. 9 árdegis og kl. 1.30
verða sætaferðir frá Álfafelli
fyrir gesti, sem vilja heimsækja
mótð og tl baka kl. 6 síðdegis og
aftur um kvöldið að loknum
varðeldi.