Morgunblaðið - 08.09.1963, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLADIÐ
Sunnudagur 8. sept. 1963
ÞAÐ hefur rignt allan dag-
inn, stundum í steypiskúrum,
stur um sem úðarigning. —
Loftið er svalt og rakt, þunigt
og grátt. Úr glugganum mín-
um í húsi blaðsins sé ég
kranana við höfnina í móðu,
og ryðrauða nýbyggingu á
einum hafnarbakkanum eins
og gluggalausan vegg. Niðri
á götunum krimgum torgið
rennur umferðin sýknt og
heilagt og það hvissar í votu
asfaltinu undan bílunum. —
Það frussast frá sporvögnun-
um.
Það er með öðrum orðum
hinn venjulegi júnídagur í
Gautaborg.
Á vinnuborðinu liggur
bréf, kveðja frá íslandi, inn-
an um haug af blöðum og
pappír. Magnús Gíslason,
þessi ágæti maður, segir að
sumarið sé komið til eyjar-
innar. „Það er sól á hverjum
degi,“ skrifar hann.
Er svo nokkur furða, þó
mér verði fyrst og fremst
hugsað til veðurfarsins og
náttúrunnar, er ég minnist
þeirra góðu daga, sem nor-
rænir blaðamenn áttu á ís-
landi. Væri ég skáld skyldi
ég yrkja — gjarnan í stíl
Egils Skallagrímssonar — um
tært loftið, sem maður verður
nærri ölvaður af. Hinsvegar
verð ég að láta mér nægja
að lýsa með hversdagslegum
Mætast maður cg auðn
orðum virðingu minni á lofts-
lagi, sem gerir miðaldra liða-
gigtarsjúkling léttan og spræk
an eijis og ungling, svo að
ekki sé minnzt á þá gleði, sem
þetta loft veitir náttúrudýrk-
anda. Þetta loft gefur nefni-
lega æsandi útsýni yfir lands-
lag með óviðjafnanleiga stór-
um dráttum, litadýrð og fjöl-
breytni og svo skarpt í öllum
smáatriðum, að jafnvel auðn-
in getur aldrei orðið ógnvekj-
andi.
Mér datt oft í hug þann
stutta tíma, sem ég var á ís-
landi, að eyjan ætti að vera
samkomustaður norrænna
listamanna. Hér gseti listræn
endurreisn skotið rótum úti í
sjálfri náttúrunni. Endurreisn
sem sneri baki við París og
listatízku nútímans, hreyfinig
sem drægi fram þá óviðjafn-
anlegu fjársjóði, sem finnast
allt í kringum okkur — ef
við höfúm augun hjá okkur
eins og til dæmis Jóhannes S.
Kjarval.
En snúum okkur aftur að
landslaginu. Þið lesendurnir
þekkið það betur en ég, en
þið hafið ekki orðið fyrir því
losti og frelsun sem þetta
furðulega og litríka ævintýr
er gestinum. Þið hafið allar
þessar dásemdir í kringum
ykkur á hverjum degi á sama
hátt og ég hef grámózkuna og
regnið á sænsku vesturströnd-
inni.
í hjíirta mínu mun ég
geyma röð mynda af þessu
landslagi. Sumar eru af
hraunbieiðum með hvassar
línur, sem fyrst mildast í blén
andi heeðardrögum eða gígar
með dúsamlega dimmbláum
vatnsflctum. Aðrar eru af
þröngum dölum eða gáska-
fullum flúðum, svo ekki sé
minnzt á reykjarstrókana upp
til fjalla, sem ginna mann til
að halda að fólk búi þar upp
frá. Eða túnin sem eru
grænni en nokkuð sem sést í
okkar landi.
Svona talar rómantískur
maður, borgarbúi úr landi,
þar sem bílarnir mynda mílu-
langar raðir á þjóðvegunum,
loftið er forpestað af benzín-
gufum og hver blettur girtur
og vakað yfir af grimmum
eigendum. Þegar hann kemur
út í frjálsa víðáttuna, ómæl-
anle^a villimörk, verður sál
hans gagntekin og frjáls eins
■ og eftir djúpan andardrátt, en
hann finnur líka til ótta og
hvatningu til dáða.
Þessi tilfinning var sterkust
hjá mér í Reykholti. Þar
fannst mér útvarðarstöð, þar
sem mætast maður og auðn.
Augu mín leituðu til norðurs
eftir dalnum, að fjöllunum og
snævi þökktu tindunum í
skarðinu í norðaustri. Það
átti svo prýðilega við. að í
sama augnabliki mátti sjá
svanahóp bera eins og hvítan
borða við fjöllin í fjarska.
Þessir gömlu, heilögu fuglar
okkar hafa einmitt átt að
vera verur, sem stóðu mitt á
milli náttúrunnar og manns-
ins. Það var ekki laust við
mig langaði til að skilja .við
förunautana og langferðabíl-
inn og labba mig aleinn upp á
Arnarvatnsheiði.
En ekkert varð úr því, mað-
ur er manns gaman. Hugur-
inn finnur ennþá ylinn, sem
stafaði frá heimili prestsins.
Þar gat að líta framúrskar-
andi list og bókasafn, þar
sem Islendinga sögurnar skip-
uðu að sjálfsögðu heiðurs
sess. En hvað sem öðru leið
var það útvarðarstöð, á landa
Gösta Andrén
mærum ríkja, manna og
náttúrunnar.
Þetta er nú orðin skýrsla
um tilfinningar. Evo að g
glati nú ekki sóma mínum sem
nútíma blaðamaður á Vestur-
löndum verð ég að bæta þv’
við að lokum, að stórfenglegt
var að heimsækja sements-
verksmiðjuna á Akranesi. Það
var ekki aðeins að verksmiðj-
an væri eftirtektarverð fyrir
stærð sína og hagkvæma
byggingu. Þar hafið þið ís-
lendingar sýnt, að nota má
auðævi landsins á aðdáunar-
verðan hátt. Og enn sem fyrr
hafið pið haft auga fyrir að
nýta einnig þau verðmæti
sem finnast í hafinu kringum
þessa undraverðu eyju ykkar.
Gautaborg í júní 1963.
Gösta Andrén.
'

Mite kerti
í flestar tegundir bifreiða og
h j álpa rmótor h j óla.
Leiknir
Melgerði 29. — Simi 35512.
Sparifjáreigend ur
Avaxta sparifé á vinsælan og
öruggan hátt. Uppl. kl. 11-12
f. h. og 8-9 e. h.
Margeir J. Magnússon
Miðstræti 3A.
Sími 15385 og 22714.
Sveinn Finnssnn hdl
Málílutningur - Fasteignasala
Laugavegi 30. — Sími 23700.
og eftir kl. 7: 22234 og 10634.
Samkomur
Almenn samkoma
Boðun fagnaðarerindisins í
dag að Austurgötu 6 Hafnar-
firði kl. 10 f. h. — Hörgsnlíð
12, Rvík kl. 8 e. h.
Hjálpræðisherinn
Sunnudag: Kl. 11: Helgun-
arsamkoma. Major Drive
Klepp talar. Kl. 4: Útisam-
koma. Kl. 8.30: Hjálpræðis-
samkoma. Kapt. Ottestad tal-
ar. Ofursti Jansson ásamt for-
ingjum og hermönnum taka
þátt í samkomu dagsins. —
Allir velkomnir.
Fíladelfía
Brotning brauðsins kl. 10.30.
Almenn samkoma kl. 8 30.
Asmundur Eiríksson og Ole
Hoff tala.
LJÓSMYNDASTOFAN
LOFT U R HF.
Pantið tima i sima 1-47-72
Ingólfsstræti 6.
Hamlet jólaleikrit í vetur
— Mjallhvít fyrir börnin
í TILEFNI af 400 ára ártíð
Shakespeares mun Þjóðleikhúsið
færá upp um jólin leikritið Ham
let og leikur Gunnar Eyjólfsson
titilhlutverkið. Benedikt Arna-
son verður leikstjóri með aðstoð
Disley Jones, sem einnig gerir
leiktjöld og búninga. Þetta kom
m.a. fram í viðtali við þjóðleik-
hússtjóra í útvarpinu í gær-
kvöldi.
Af öðrum leikritum sem Þjóð-
leikhúsið tekur fyrir .má nefna
Flónið eftir franska skáldið
Marcel Achard, danska söngleik
inn „Teenager Love“, Kettirn-
ir eftir finnska höfundinn Valent
in Korell og Kraftaverkið eftir
William Gibbson, sem byggt er
á ævi Helen Keller.
Fyrir börnin verður sett upp
leikritið Mjallhvít og dvergarn-
ir sjö með lögum úr kvikmynd
Walts Disneys. Og einnig verða
Dýrin í Hálsaskógi eftir Thor-
björn Egner sýnd áfram. Og
seint í vetur munu nemendur
úr ballettskólanum dansa tvo
íslenzka balletta undir stjórn
Eriks Bisteds.
GtSL 21. september.
Fyrsta leikritið á leikskránni
í haust er Gísl eftir Brendan
Behan, sem væntanlega verður
frumsýnt 21. september. Þá verð-
ur haldið áfram sýningum á
Andorra, sem farið hefur verið
með í leikför út um land í
sumar og enn á eftir að sýna
á Kirkjubæjarklaustri, Hvols-
velli og í Vestmannaeyjum.
Tveir flokkar koma og hafa
hér gestasýningar. Danski ball-
ettinn kemur og byrjar sýning-
ar á þnðjudag. Og seint í októ-
ber kemur Stuttgartóperan í
heimsókn og sýnir tvær óperur,
Don Giovanni og Brúðarránið
eftir Mozart.
ÍTALSKAR
NÆL3N
Laugavegi 116
*—1—-—BHMBBmBII
Happdrætti Háskóla íslands
Á þriðjudag ‘verður dregið í 9. flokki.
1.150 vinningar að fjárhæð 2.060.000 krónur.
Á morgun eru seinustu forvöð að endurnýja.
Happdrætti Háskóla íslands.
1. fl.
1 á 200.000 kr.
1 - 100.000 —
26 - 10.000 —
90 - 5.000 —
1.030 - 1.000 —
Aukavinningar:
2 á 10.000 kr.
200.000 kr.
100.000 —
260.000 —
450.000 —-
1.030.00 —
20.000 kr.
1.150
2.060.000 kr.