Morgunblaðið - 18.09.1963, Blaðsíða 13

Miðvikudagur 18. sept. 1963
MORGUN BLAÐIÐ
13
Bændurnir Jón Daníelsson (t.
h.) og Daníel Jónsson.
eins og áður er sagt framsögu
um þetta mál á Fjórðungsþing-
inu. Hefur hann góðfúslega leyft
Morgunblaðinu að birta ræðu
sína og fer hún hér á eftir:
Fyrir 1100 árum
Fyrir um ellefu hundruð ár-
um sigldi Flóki Vilgerðarson
skipi sínu til lands vors. Hann
bjó vetrarlangt við Vatnsfjörð á
Barðaströnd og vorið eftir gaf
hann landinu nafn, sem því hefur
dugað vel síðan. Flóki heíur óef-
að fyrstur manna haft aðsetur á
Vestfjarðakjálkanum og fyrir
þetta tvennt mséttum við íbúar
Vestfjarða minnast hans að
Iiokkru.
í rösklega þúsund ár eða fram
yfir síðustu aldamót, var siglt
með ströndum íslands við svipuð
Athyglisverð tillaga Aðalsteins
Aðalsteinssonar i Hvallátrum
skilyrði og Flóki gerði. Þá urðu
þáttaskil í sjóferðasögu Islend-
inga, með tilkomu véla í stað
segla og ára.
Þetta harmar enginn, þó veit
ég að mörgum röskum Breiðfirð-
ingi þykir sjónarsviptir að hinum
hvítsigldu rennilegu fleytum,
smáum og stórum, svífandi ljúf-
an byr um flóa og sund. Þrátt
fyrir að svo stutt er síðan hætt
var áð nota segl, þekkja nú fáir
tvítugir klófal eða fokkuskaut.
En það sem verra er, við höfum
ekki gefið því gaum í hávaða og
hraða hinnar ungu vélaaldar að
áþreifanlegar minjar um þúsund
ára seglaöld eru svo til horfnar.
Sumum gömlu bátunum var
breytt til hæfis við breyttar að-
stæður, en öðrum hvolft í hróf
þegar hætt var að nota þá. Og
tímans tönn hefur svo séð um
framhaldið.
Hér í Breiðafirði er mér vitan-
lega aðeins eitt skip eftir af tein-
æringsstærð, óbreytt frá seglaöld.
Það hefur hvolft í nausti yfir
tuttugu ár, svo stutt er að bíða
þess að því verði ekki bjargað.
Ég held að við mundum hvorki
spara fé eða fyrirhöfn til bjargar
skipi Flóka ef hægt væri að finna
það. Mér finnst einnig að kom-
andi kynslóðum muni þykja fá- til, hús sem hann þarf ekki að
tæklegar minjar um þúsund ára
seglskipasögu íslendinga, minjar,
sem við einir höfum tök á að
varðveita þeim til handa. Eða
hvað finnst ykkur?
Krossgötur til Vestfjarða
Nú stefna margir fara*tækjum
sínum í Vatnsfjörð, þar eru nú
krossgötur á leið til Vestfjarða.
Þar nálægt er kominn vísir að
þjónustu við ferðamenn, þjpn-
ustu sem hlýtur að vaxa við auk
inn ferðamannastraum. Þar
hljóta margir að staldra við og
virða umhverfið fyrir sér. Óvíða
hefur skapari landsins vandað
sig betur og óvíða í þjóðbraut
finnst mér að umhverfið hafi
breytzt minna síðan landið
byggðist en þar.
Mér hefur dottið í hug, og
vakið máls á því við nokkra
menn, að það væri ekki óvið-
eigandi að í Vatnsfirði yrði varð
veitt seglskip af þeirri gerð, sem
algeng var í Breiðafirði, og með
þeim útbúnaði sem þurfti til að
nota það. Til þess að svo megi
verða þarf að bregðast fljótt
og myndahlega við, og reisa hús
yfir þennan síðasta fulltrúa
bréiðfirskra skipa, sem enn er
Nyju ibuðarhusin i Hvallatrum. I íbuðarhusinu t. v. búa þeir Jón Daníelsson og Daníel Jónsson,
en husið í Ji. er íbúðarhús Aðalstcins Aðalsteinsso nar og f jölsky ldu hans.
kúra í, rúinn tign sinni og prýði,
hedur myndarlegt hús sem hann
inn um gullið. Hefði ég Vítað
hvar skyldi leita þess væri ég
með tillögu í þá átt. Þess í stað
heiti ég á stuðning ykkar fund-
armanna til að hvetja okkur
ágætu alþingismenn til að fá
opnaðan þann sjóð, sem dugar,
svo þessu verði hrundið í fram-
kvæmd áður en það er of seint.
Aðalsteinn Aðalsteinsson, ásamt konu sinni Onnu Pálsdóttur
t.v.) Sitt voru megin við þau standa elztu börn þeirra, Hafliði
og Elín.
getur staðið í með rá og reiða<?>
og öllum seglum uppi, óbornum
kynslóðum til lærdóms og á-
nægju og Hrafna-Flóka til heið-
urs.
Ólafur Bergsveinsson
bátasmiður
Þetta skip heitir Egill og er í
Hvallátrum, smíðað um síðustu
aldamót aí Ólafi Bergsveinssyni,
bónda þar, sem einnig var mik-
ilhæfur og þekktur bátasmiður.
Skipið var allt hið vandaðasta
að útbúnaði og öllum frágangi,
sem glöggt sézt enn, svo ég tel
það vel hlutgengan fulltrúa breið
firskra skipa til handa framtíð-
inni.
Þá er lokaþátturinn, þáttur-
Öll þjónusta
fyrsta flokks
SÍÐDEGIS í gær kallaði Olaf
Anderson, einn þeirra manna í
fylgdarliði varaforsetans, Lynd-
ons B. Johnsons, sem skipuleggja
ferðina, á Gunnar Óskarsson, mót
tökustjóra á Hótel Sögu. Var er-
indið að þakka hótelstarfsfólkinu
fyrir sérlega góða fyrirgreiðslu
°g þjónustu. Kváðust þeir sjald
an hafa fengið svo snurðulausa
afgreiðslu, enginn ruglingur á
símaafgreiðslu til hinna ýmsu her
bergja, þó allt þetta fólk kæmi
inn í einu og öll þjónusta fyrsta
flokks.
Á FJÓRÐUNGSÞINGI Vest-
firðinga, sem haldið var ný-
lega í Bjarkarlundi, vakti
Aðalsteinn Aðalsteinsson,
skipasmiður og bóndi í Hval-
látrum, máls á því, að vel
færi á því að teinæringurinn
Egill, yrði geymdur með rá
og reiða í Vatnsfirði á Barða-
strönd, þar sem Flóki Vil-
gerðarson hafði vetursetu. —
Þetta stóra áraskip er nú
geymt í Hvallátrum. En eig-
endur þess vilja gefa það í
fullu standi til varðveizlu,
þannig að það verði ekki tím-
ans tönn að bráð.
Þessari hugmynd var mjög vel
tekið á Fjórðungsþingi Vest-
fjarða, þar sem þeim tilmælum
var beint til þjóðminjavarðar að
beita sér fyrir varðveizlu skips-
ins í Vatnsfirði. Einnig sam-
þykkti Fjórðungsþingið að leggja
nokkra fjárhæð af mörkum í
þessu skyni, ef nauðsyn bæri til.
Aðalsteinn Aðalsteinsson hafði
Gamla íbúðarhúsið í Hvallátrum, sem Ólafur bóndi Bergsveinsson lét byggja árið 1897. Var það rifið
ur teinæringurinn Egill undir fullum seglum. Haraldur Blöndai tók ljósmyndina árió 1908.
í kringum 1940. í vörinni stend-
Teinæringur með rá og reiða
í Vatnsfirði á Barðaströnd