Morgunblaðið - 13.02.1964, Page 20

20
MORGUNMAOIÐ
Fimmtudagur 13. febr. 1964
fVeiizABerri tsrrahs: ói 1 4 | y/
I iHI 1 isjrð
ÆLUM
Hún var ekkert sérlega hrifin
af Stephen, þótt hún hinsvegar
hefði ekkert sérstaklega á móti
honum, nema ef vera skyldi það,
að hann var ekkert yfir sig hrif-
inn af henni og gaf sig því að-
eins að henni, ^ð hún var vin-
kona Marguerite Ranzi.
Hann hallaði sér aftur og lét
sig hvíla á hvössum olnbogunum,
og sagði: — Var þetta eitthvað
erfitt bréf? Það er líkast því sem
það hafi gert þig eitthvað daufa
— Það var nú ekkert bréfinu
að kenna, sagði Ruth. — Ég var
að hugsa um allt annað og gat
ekki haft hugann við það, sem
ég ætlaði annars að skrifa.
— Alveg eins og ég er stund-
um. Nema bara þetta, að þú átt
ekki að lifa á því. Veiztu, að mig
langar mest til að hafa atvinnu
eins og þína. Ég held hún ætti
alveg prýðilega við mig. Ég væri
vel til í að fóstra nokkra hálf-
vita krakka, ef það þýddi sama
sem að geta lifað áhyggjulausu
lífi á svona stað eins og hér.
Segðu mér . . þarftu nokkurn
tíma að gera nokkurt almenni-
legt verk“.
Rut leit á hann hugsi og stillti
sig um að segja það, sem hana
langaði mest að segja. En loks
sagði hún: — Hver hefur sagt
þér, að Nicky Ballard væri hálf-
viti?
— Er hann það ekki?
— Hver sagði þér, að hann
væri það?
-— O, ég veit ekki. Líklega
hann faðir hans. Og svo fólk
yfirleitt. Ég hef varla talað orð
við hann sjálfur, enda gekk það
ekki sérlega vel, þegar ég reyndi
það. Ég gat ekki togað orð upp
úr honum og hann ygldi sig fram
an í mig, eins og ég hefði eitt-
hvað verið að hrekkja hann.
— Hann þjáist af feimni, sagði
Ruth.
— Aumingja krakkinn! Er
ekkert hæga að gera við því?
spurði Stephen kæruleysislega.
— Eins og hvað?
Eitthvað í tón hennar vakti at-
hygli hans, en hann misskildi
hann. — Sjáðu til, ég hef líklega
ráðizt að þér á óheppilegum stað
í þessu bréfi, eða var það ekki?
Fyrirgefðu. . Ég skal fara ef þú
vilt. Ég vissi ekki, að ég væri
að trufla þig.
— Ég sagði þér, að það var
alls ekki bréfið.
— Jæja, eitthvað er að angra
þig í dag.
— Það er víst ekki annað en
illt skap.
— Ég hef aldrei getað hugsað
mér þig í illu skapi.
— Geta ekki allir komizt í illt
skap?
Hann hleypti brúnum, rétt
eins og þetta væri efni, sem hann
langaði ekki að hugsa um. — Er
það? Hversvegna talarðu þá ekki
um það?
— Um hvað?
-— Um illa skapið og orsökina
til þess.
— Þú hefðir víst ekkert gam-
an af því.
— En það er nú samt það eina,
sem hægt er að gera við illu
skapi — nema þú haldir, að það
gæti verið gott að fá sér einn
gráan. Eigum við að fara inn
í San Antioco og fá okkur einn?
Á rjóðu, freknóttu andliti hans
mátti sjá raunverulegan áhyggju
svip.
— Illa skapið í mér er ekkert
til að gera veður út af, fullviss-
aði Ruth hann um. — Það hverf-
ur af sjálfu sér.
— Já, en því ekki að koma og
fá sér einn lítinn samt?
Hann hafði aldrei stungið upp
á neinu slíku áður, og Ruth tók
þegar að hugsa um, hvað legið
gæti að baki þessari uppástungu.
Meðan hún hikaði, hélt hann
áfram: — Ekki þarftu að hanga
heima allan daginn, eða hvað?
Komdu og við skulum fá okkur
glas og svo kannski hádegismat,
og svo . . . og svo gætum við
farið út að róa. Eða við gætum
fengið okkur hestvagn og farið
til Ravento. Eru ekki einhverjar
rústir eða þessháttar í Ravento?
Hann var farinn að bera ótt á,
fannst henni, og eins og með hálf
gerðum kvíða.
— Það tæki okkur það, sem
eftir er dagsins að fara til Ra-
vento í hestvagni, sagði hún. —
Auk þess ætla ég til frú Ranzi,
eftir hádegisverð.
— Nú? sagði hann og horfði
fast á annan bera fótinn á sér.
Ruth varð snögglega sannfærð
um, að hann hefði áður vitað um
þetta stefnumót hennar við Mar
guerite.
— Þú þarft að fara þangað,
eða hvað? sagði hann.
— Hún á von á mér.
— Já, auðvitað. Hann renndi
sér niður af steininum og stakk
fætinum, sem hann hafði verið
að horfa á, í sjóinn. — Það er
annars eftirtektarvert, að þið
tvær skulið vera vinkonur. Ég
get ekki séð, að þið eigið neitt
sameiginlegt. En kannski er ég
ekki sérlega glöggur á slíkt.
Hann renndi sér niður í sjóinn.
2SEVv~r25
— Jæja, við látum okkur þá
nægja hádegisverðinn. Og svo
renndi hann sér áleiðis yfir vík-
ina með sundtökum, sem voru
ótrúlega kröftug og mjúk af svo
slánalegum manni.
Ruth horfði á eftir honum
kæruleysislega og henni datt í
hug, að þetta boð hans til hádeg
isverðar stæði í einhverju sam-
bandi við heimsókn hennar ti!
Marguerite. Ef til vill vonaði
hann, að hún tæki hann með sér
til Marguerite, eða kannski lang
aði hann bara til að tala um
hana. Ef til vill, hugsaði hún,
væri hann þannig maður, að
hann þyrfti að hressa sig upp
á því að tala um eina konu við
aðra, og ef hann sæktist eftir fé-
lagsskap hennar frekar nú en
allan tímann síðan hún hafði
kynnt hann Ranzihjónunum, þá
stóð það áreiðalega eitthvað í
sambandi við Marguerite.
BYLTINGIN
RUSSLANDI 1917
alan moorehead
Satt var það að vísu, að í árs-
lok 1916 var stjórnin á ringul-
reið og hin forna ríkisvél og svo
herinn í hinni örgustu óreiðu, og
að þetta var á allra vörum, en
hvorki erlendir sendiherrar, hirð
in né ráðherrarnir og áreiðan-
lega ekki keisarinn sjálfur höfðu
enn fyllilega gert sér ljóst, hve
sprengihætt ástandið var orðið,
og hve algjörlega vonlaust var
að bæta úr því. Sumir kunna að
hafa haldið, að byltingin væn
óumflýjanleg, en ekki sú bylting
sem brátt kom á daginn.
Ófriðurinn hafði þrautpínt
keisaraherinn. Eitthvað um
fimmtán milljónum manna hafði
verið boðið út, og margir þeirra
höfðu venð sendir í skotgrafirn-
ar án viðeigandi fatnaðar, stíg-
vélalausir og stundum riffillaus-
ir. Hinir föllnu voru aldrei ná-
kvæmlega taldir, og ef til vill er
hægast að gera sér hugmynd um
þessa stórslátrun af stuttri orð-
sendingu frá Hindenburg' þýzka
hershöfðingj anum, að ófriðnum
loknum. Hann skrifaði:
„Ur höfuðbók hinnar miklu
styrjaldar hafa blöðin með mann
falli Rússa verið rifin burt. Eng-
inn veit tölurnar. Fimm eða átta
milljónir? Við höfum heldur
enga hugmynd um þær. Það
eina, sem við vitum, er það, að
í orustum okkar urðum við
stundum að flytja burt haugana
af óvinalíkum fyrir framan skot
grafirnar okkar, til þess að geta
haldið uppi skothríð gegn nýjum
árásum. Hugmyndaflugið getur
kannski getið sér til um tölurnar
yfir mannfallið hjá þeim.en ná-
kvæmur útreikningur á því,
verður nú og framvegis tilgangs-
laus“.
Nú var í bili tiltöluleg kyrrð á
hinni löngu víglínu, sem náði 500
mílna lengd eða meira, frá
Eystrasalti til Svartahafs, en
þetta ofboðslega mannfall hafði
gert mörg herfylkin alveg von-
laus og ófær um að rétta sig við
aftur. Víglínan var enn heil, en
umtal um að hörfa til baka lá
í loftinu — umtal um að draga
sig í hlé inn á hinar miklu víð-
áttur sjálfs Rússlands — og enda
þótt slík aðferð hefði getað haft
sitt aðdráttarafl í augum sumra
æðstu hershöfðingjanna og her-
fræðinganna, hafði hún litla þýð
ingu fyrir óbreyttan fótgöngu-
liðsmanninn á staðnum. í hans
augum var þetta hreint og beint
undanhald, endalok alls tilgangs
með styrjöldinni — enda hófst
þá liðhlaupið. Um árslok 1916
höfðu hundruð þúsunda her-
manna horfið úr röðum sínum á
vígstöðvunum, og margir þeirra
voru nú á leiðinni til heimkynna
sinni inni í Rússlandi.
Flestir þessara hermanna voru
sveitamenn, og það hefur verið
áætlað, að jafnvel á friðartím-
um hafi tekjur þeirra varla num
ið rneiru en 60 sterlingspundum á
ári. Það var ekkert sjaldgæft, að
fjölskylda byggi í stráþöktum
kofa með einu herbergi í, með
moldargólfi og gat á þakinu fyrir
reykinn frá eldstæðinu, þar sem
maturinn var soðinn. Oft voru
húsdýrin einnig höfð þarna inni
hjá fólkinu. Ékkert baðherbergi,
engin sápa og engin regluleg
læknishjálp, af neinu tagi. Fæð-
an var brauð og jarðávöxtur, og
kjöt aðeins einstöku sinnum til
tilbreytingar, og enda þótt korn
forðinn hefði raunverulega auk-
izt á styrjaldarárunum, voru
mörg landssvæði þar sem bænd-
urnir höfðu ekki ofan í sig að
éta.
En jafnvel þessi lífsskilyrði
hafa að líkindum úerið skárri en
örlög þau, er nú voru tekin að
hrjá verkamennina í borgunum. 1
Síðan 1914 hafði kaup hækkað
um 100%, en á sama tíma hafði
verðlag hækkað um 400%, og
auk þess varla neitt fáanlegt í
matarbúðum og á sölutorgunum.
Veturinn 1916—1917 var sérlega
strangur — í einu kuldakastinu
frusu vatnspípurnar í hvorki
meira né minna en 1200 eimreið
um, svo að þær voru ógangfærar
á eftir — og þetta átti sinn þátt
í ringulreiðinni, sem komst á
alla matvæladreifingu. í Odessa
varð fólk að bíða í biðröð í tvo
daga til þess að geta náð sér í
ofurlítið af brennsluolíu. í Petro
KALLI KUREKI

->f'
1 CUT THAT OUT' TOU'VE MADE A
WEECK OUTA ne'&UTl LOVE EVEBV
HAIfc O'YOue MISEEABLE HIDE.'
, theeeS a potful o'&old m
AT WATEg HOLE YOU KICKE£
ME MTO»
"S
BUT BEFOEE 1 ClEAIO ITOUT..- WE'RE
l?UWMlW'OUT O'S-RUB, AW'l 6CTTA
FlöUEE OUT A WAY T’CARGY WATER
T'ölT US HOME?
Teiknari; FRED HARMAN
WELL.LOOKYTHERE! he MUSTVE |
SMELLEOOUR WATER HOLE ••• AW’ \
HE'S TH'AWSWER TO OUR PROBLEM.'
— Láttu þetta eiga sig! Þú ert bú-
in að gera mig að taugaveikluðum
aumingja! En ég elska hvert hár á
þínum synduga skrokk! í>að er fullt
af guili niðri í vatnsbólinu sem þú
sparkaðir mér ofan í.
— En áður en ég hreinsa til þama
niðri verð ég að snúa mér að öðru ...
við eru mað verða matarlaus og ég á
eftir að finna út hvernig við getum
flutt með okkur vatn til heimferðar-
innar.
— Nei... sjáum til. Hann hlýtur að
hafa þefað uppi vatnsbólið okkar...
og þar með er vandinn leystur.
grad og Moskvu söfnuðust bið-
raðir, alla ískalda nóttina, við
brauðbúðirnar, og það var varia
nein furða þó að verkamenn
væru farnir að mynda sig til að
gera verkfall, eftir tiltöluiegan
vinnufrið í tvö ár. Þeim var kalt,
því að eldiviðarskorturinn var
gífurlegur, þeir voru hungraðir
og útþrælkaðir (hálf ellefta
klukkustund var venjulegasti
vinnutíminn), og nú voru þeir
búnir að fá nóg af svo góðu.
Menntastéttirnar, svo sem rík-
isstarfsmenn og svo kaupmenn,
stjórnmálamenn og aðalsmenn
voru enn á árinu 1816 lausir við
versta harðræðið. Samt sem
áður voru þeir komnir á það stig
gremju og vonbrigða, sem hefði
löngu verið komið til sögunnar,
hvaða öðru landi sem værL
SHÚtvarpiö
Fimmtudagur 13. febrúar.
7:00 Morgunútvarp.
12:00 Hádegisútvarp.
13:00 Á frívaktinni‘% sjómannaþáttúf
(Sigríður Hagalín).
14:40 „Við, sem heima sitjumH:
Sigríður Thorlacius talar við
Elsu Guðjónsson um sögulegan
íslenzkan kvenbúning.
15:00 Síðdegisútvarp.
17:40 Framburðarkennsla 1 frönsku og
þýzku.
18:00 Fyrir yngstu hlustendurna
(Bergþóra Gústafafsdóttir og
Sigríður Gunnlaugsdóttir).
18:20 Veðurfregnir.
18:30 Þingfréttir. — Tónleikar.
18:50 Tilkynningar.
19:30 Fréttir.
20:00 íslenzk tónlistarmenn flytja
kammertónverk eftif Jóhannes
Brahms; 1. þáttur:
Einar Vigfússon og Jón Nordal
leika sónötu í e-moll fyrir kné-
fiðlu og píanó op. 38.
20:25 Af vettvangi dómsmálanna (Há-
kon Guðmundsson hæstaréttar-
ritari).
20:45 í léttum söng: Doris Day syng-
ur lög eftir Richard Rodgers úr
kvikmyndinni ,Jumbo".
21:00 Raddir skálda:
Axel Thorsteinsson flytur minn.
ingar um föður sinn, Steingrím
skáld Thorsteinson, — og Jó-
hannes úr Kötlum les ljóð og
ljóðaþýðingar eftir Steingním.
— Ennfremur sungin lög við
ljóð skáldsins.
22:00 Fréttir og veðurfregnir.
22:10 Lesið úr Passíusálmum (16).
22:20 Djassþáttur (Jón Múli Árnason),
23:05 Skákþáttur (lngi R. Jóhannsson)
23:40 Dagskrárlok.