Morgunblaðið - 07.03.1964, Blaðsíða 6

MORGUNBLAÐIÐ
r Laugardagur 7. marz 1984
Fræðslumyndir frá J. Rank
J M ÞESSAR mundir er hér
■taddur forstöðumaður fræðslu-
nyndadeildar J. Rank-kvik-
myndafélagsins brezka, sem sér
um framleiðslu og dreifingu á
fjölda fræðslumynda í Englandi
og annars staðar.
Rank-félagið hóf töku fræðslu
mynda þegiar árið 1922 og varð
ekki hlé á fyrr en í heimsstyr-
jöldinni, þegar félagið starfaði
fyrir brezka hermálaráðuneytið.
Árið 1946 hófst íélagið aftur
handa um töku fræðslumynda
en þá var hörgull á sýningar-
vélum í brezkum skólum og
markaður ekki nægilegur fyrir
myndir félagsins. Var þá horfið
Guðmundur
Jónsson
irú Litlu-Brekku
dttræður
ÁTTRÆÐISAFMÆLI á 7. þ. m.
Guðmundur Jónsson frá Litlu-
Brekku í Möðruvallasókn. For-
eldrar hans voru Jón bóndi þar
Guðmundsson hreppstjóri í
Stóra-Dunhaga í Hörgárdal,
Halldórssonar og kona hans,
Anna Runólfsdóttir bónda í Litla-
Dunhaga, Sveinssonar.
Guðmundur ólst upp með for-
eldrum sínum og bjó um tíma
í Litlu-Brekku með móður sinni,
en brá búi skömmu eftir lát
hennar 1934, og dvaldist síðan
á ýmsuan stöðum, lengst á
Brautabhóli í Svarfaðardal, og
nú um árabil á ellilheimilinu í
Skjaldarvík.
Guðmundur fékkst um eitt
skeið við farandbóksolu og fór
þá víða um landið og kynntist
mörgum. Hann hefur ritað tals-
vert, einkum um trúmál, og æfi-
saga hans er til í handriti, for-
vitnilegt verk um margt, er
snertir umhverfi hans og sam-
tíð.
Guðmundur er afburða fróð-
ur og mikill minnissjór, frá-
sagnagáfa hans er frábær og
orðaförði hans ótæmandi.
Hann er drengur góður, manna
glaðastur, heill og hreinskiftinn.
Vini á hann því víða og munu
þeir hugsa hlýtt til hans á þess-
um tímamótum og árna honum
allrar blessunar.
Guðmundur á einn son, Jón
að nafni. Er hann múrari að iðn
og búsettur i Vestmannaeyjum.
Vinur.
að því ráði árið 1952 að haetta
fræðslumyndagerð og taka upp
samvinnu við bandaríska forlag-
ið Enyclopaedia Britannica á
þessu sviði.
Nú hefur hins vegar orðið sú
breyting á, að sýningarvélum í
brezkum skólum hefur fjölgjað
stórkostlega undanfarin ár og
fer enn fjölgandi. Með tilliti til
þessa hefur félagið aftur tekið
upp fræðslumyndagerð og áform
ar að gera um 20 myndir árlega
framan af. Sagði Mr. Francis
að um helmingur fræðslumynda
þeirra sem Rank-félagið dreifði,
væri frá Encyclopaedia Britann-
ica kominn en hinn helmingur-
inn frá félaginu sjálfu og jafn-
an slæddust með nokkrar sjón-
varpsmyndir.
Hingað kom Mr. Francis með
nokkrar nýjar fræðslumyndir
félagpins til þess að sýna full-
trúum hér og forráðsmönnum
kénnslumála. M. a. var ný kvik-
mynd um Holland, 15 mínútna
löng og mjög fróðleg, kvikmynd
um rafmagnið og mynd um
Lundúnaborg eins og skáld og
rithöfundar hafa lýst henni í
verkum sínum.
Kvikmyndasöfn eru rekin I
flestum borgum og bæjum á Eng
landi sagði Mr. Francis og lána
þau skólunum myndir. Til
fræðslumynda er varið um 150
þúsundum punda árlega í Eng-
landi en þar er nú kennaraskort
ur mikill.
Hér á landi munu vera í notk-
un um 30—40 fræðslumyndir frá
Rank-félaginu en kvikmynda-
sýningavélar eru nú í flestöllum
skólum landsins. Erfitt er og
dýrt að láta gera íslenzkan
texta við myndirnar og hefur
gefizt bezt að tala hann inn á
ef því verður við komið.
Rank-kvikmyndafélagið dreif-
ir einnig bandarískum fræðslu-
myndum um sölutækni, sem
mjög vel hefur verið tekið bæði
í Bandaríkjunum og í Englandi.
Þá hefur félagið, í samráði við
brezka Menntamálaráðuneytið,
látið gera kvikmyndir til að-
stoðar við tungumálakennslu í
8—9 ára bekkjum barnaskól-
anna og þykir gefast einkar vel.
Ennfremur hefur félagið séð um
að koma upp sérstökum tungu-
málakennslustofum (language
laboratories) fyrir kvöldskóla og
tækniskóla o. fl. stofnanir.
Loks minntist Mr. Francis á
16 mm skemmtimyndir og
'1. Franeis.
kvaðst undrandi á því hve lítið
íslendingar notuðu þessar gerð
mynda, sem nýtur mikilla vin-
sælda í Englandi og Rank-fé-
lagið dreifir m. a. til sjúkrahúsa,
heilsuhæla og fangelsa þar í
landi.
Einnig sagði Mr. Francis að
ferðaskrifstofur beittu mjög fyr
ir sig 16 mm myndum til þess
að seiða regnhrakta Englendinga
suður í sólina og spurði hvers
vegna við ekki reyndum fyrir
okkur með 16 mm landkynnin jar
myndum. Rank-félagið skyldi
með mestu ánægju koma þeim
á framfæri við rétta aðila.
Umboðsmenn Rank-félagsins
hér á landi er Radio- og Raf-
tækjastofan h.f., sem einnig hef-
ur umboð fyrir sýningarvélar
frá Bell and Howell, þ. a. m.
mjög athyglisverða sjálfvirka
vél.
Bridge
ÚRSLIT í 4. umferð Reykjavík-
urmótsins urðu þessi:
Sveit Ingibjargar Halldórs-
dóttur vann sveit Vigdísar Guð-
jónsdóttur 5—1.
Sveit Ólafs Þorsteinssonar
vann sveit Aðalsteins Snæbjörns
sonar 4—2.
Sveit Þóris Sigurðssonar vann
sveit Jóns Stefánssonar 6—0.
Leiknum milli sveita Einars
Þorfinnssonar og Ragnars Þor-
steinssonar lauk ekki, en eftir
er að spila eitt spil. Staðan að
þessu eina spili óloknu er 80—75
sveit Ragnars í vil.
Ef reiknað er með að leiknum
ljúki með jafntefli þá er sveit
Þóris í 1. sæti með 22 stig, en
sveit Einars í 2. sæti með. 21 stig.
Næsta umferð verður spiluð
n.k. sunnudag 1 Skátaheimilinu
við Snorrabraut og hefst keppn-
in kl. 1,30. Mætast þá meðal ann-
ars sveitir Þóris og Einars og má
reikna með að það sé úrslita-
leikur mótsins.
Voruhappdrætti 8ÍB8
í gær var dregið i 3. flokki Vöru
happdrættis SÍBS um 1150 vinn-
inga að fjárhæð kr. 1.640.000,00.
— Þessi númer hlutu hæstu vinn
ingana:
200 þúsund krónur
nr. 39868, umboð Ólafsfjörður
100 þúsund krónur
nr. 47276, umb. Hafnarfjörður
50 þúsund krónur
nr. 3779, umlb. Grettisgata 26
10 þús. kr. hlutu:
3076 5790 6090 23755 44717
52686 61190
5 þúsund kr. hlutu:
88 11719 12015 14695 19002
20119 20502 25299 30362 30612
31559 32890 37800 41891 50870
55806 56642 57349 57615 58391
Vöruhappdrætti SÍBS
(Birt án ábyrgðar).
Guimar Bjarna-
son á Bænda-
klúbbsfundi á
Akureyri
ÁKVEÐIÐ hefir verið að
Bændaklúbburinn í Eyjafirði
efni til fundar um landbúnaðar-
stefnuna fyrr og nú. Verður
fundurinn 16. marz og er Gunn-
ar Bjarnason kennari á Hvann-
eyri frummælandi en nú hefir
Jónas Jónsson búfræðingur ver-
ið fenginn til andmsefla. Þessir
fundir, þar sem Gunnar hefir
verið frummælandi, hafa verið
mjög fjölsóttir og fjörugar um-
ræður. Haifa þeir verið í Borg-
arnesi, hér í Lídó í Reykjavík og
á Selfossi. Víðar er áhugi fyrir
fundarhöldum, þar sem Gunnar
reifar málin.
Minnm^arsjóður
um Luciu og
Stellu á Landa-
koti
í UNDIRBÚNINGI er stofnuu
sjóðs til minningar um tvær
stúlkur, sem dvöldu meginhluta
æfi sinnar á Landakoti og eru
nú nýlátnar. Það eru þær Lucia
Kristjánsdóttir, sem dó 3. janúar
og Geirlaug Stella Kristgeirsdótt
ir, sem dó 28. nóv. 1963. Lá Lucia
á Landakoti í 48 ár og komst
aldrei á fætur og Stella í 27 ár.
Ástríður Bjarnadótir á stofu
222 á Landakotsspítala tekur á
móti framlögum í sjóðinn, ásamt
Skrifstofu Landakots, en Ástríð-
ur er aðalhvatamaður að þess-
ari sjóðsstofnun.
Fé það, sem safnast á að ganga
til deildar lamaðra og fatlaðra,
en þar liggja ajúklingar oft lang
dvölum. Verður sjóðurinn notað
ur í þeirra þágu.
Vill eftirlit með
samskotabauknum
MAÐUR nokkur, sem oft sækir
kristilegar samfcomur þar sem
leitað er samskota, skrifar og
lýsir óánægju yfir að aldrei sé
gerð grein fyrir því hvert sam
Skotafé þetta rennur. Gerir
hann það að tillögu sinni, að
jafnan sé valinn einn úr hópi
samkomugesta til að hjálpa
þeim, sem safna, til að telja úr
bauknum 1 lok hverrar sam-
komu — og síðan birti við-
komandi trúarfélag reikninga
sína almenningi og geri þar
grein fyrir því hvert krónur
samkomugestanna renna.
Mér er ekki Ijóst við hvaða
söfnuð bréfritari á, en það
getur varla verið að neinn
slíkur félagsskapur hafi ástæðu
til að fara í launlkofa með það
hvernig tekjum er varið.
Margir voru féflettir
í fyrradag birtist hér bréf
vegna útgáfu kvennablaðsins
„Frúarinnar". Margar konur
hafa hringt hingað síðan og
sagt, að þær hefðu verið fé-
flettar á sama hátt. Virðast
flestar hafa verið heimsóttar
í september sl. og tjáð, að blað
ið ætti í fjárhagslegum erfið-
leikum. Voru þær beðnar um
500 króna fyrirframgreiðslu
áskriftangjalds, eða liðlega
tveggja ára áskrift að mér
skilst. Mun fjöldinn allur hafa
greitt þessar 500 krónur í góðri
trú um að verið væri að styrkja
gott málefni, en sumum fannst
þetta of mikið og féllust á að
greiða 240 krónur, eða eitt árs-
gjald. Var það gegn fyrirheiti
um myndarlegt jólablað og
reglulega útkomu blaðsins frá
og með síðustu áramótum. Svo
segja frúrnar, sem hringdu.
Fjöldi þessara áskrifenda
hefur svo hringt hvað eftir
annað í símanúmer „Frúarinn-
ar“ en ekkert svar fengið.
Ekki alls fyrir löngu sá ég í
blöðunum yfirlýsingar frá rit-
stjóra blaðsins þar sem tekið
var fram, að ritstjórinn væri á
engan hátt ábyrgur fyrir van-
skilunum. Útgefandinn ætti
alla sökina.
Spurningin er bara hvort
sHk féfletting getur viðgengizt
án þess að nokkur hreyfi hönd
né fót gegn sökudólgnum. Svo
sannarlega virðist ekki verið
mikið um peningaskort hjá
fólki, sem kippir sér ekki upp
við að henda íleiri hundruð
krónum í Pétur eða Pál án
þess að fá nokkurn hlut í stað-
Fleiri en KR
Svo að ég haldi áfram að
fletta í bréfabunkanum. Hér
kemur ein fyrirspurn til út_
varpsins um það, bvort ekki
megi leika plötur með sörng
annarra karlakóra en Karlakórs
Reykjavíkur. Bréfritari stend-
ur á því fastar en fótunum, að
fjöldi annarra íslenakra kóra
hafi sungið lög inn á plötur —
og sungið vel engu síður en KR.
Happdrættismiðar
Loks spyr HÞB hvers vegna
fólk þurfi að borga tvöfaldt
endurnýjunarverð happdrættis-
miða, þegar það kemur til að
endurnýja — en hefur gleymt
að endurnýja fyrir næsta drátt
þar á undan. Þykir bréfritara
þetta óréttlátt, því ekki fái
hann vinninginn nema endur-
nýjað sé fyrirfram .
Mér skilst, að happdrættia
selji fólki í rauninni ekki ann-
að en ársmiða — og margir
greiða fyrirfram fyrir allt árið.
Hinir, sem endurnýja miðana
mánaðarlega, eru í rauninni
að kaupa sinn ársmiða með
jöfnum afborgunum. Ef þeir
hætta að borga af miðanum, þá
missa þeir númerið — eða
losna við það, hvernig sem
fólk lítur annars á þessi happ.
drætti — og fá ekki númerið
aftur nema standa skil á van-
goldnum afborgunum.
Auðvitað ætti ég að hringja
í eitfchvert happdrættið og fá
fræðilega skýringu á málinu.
en einmitt þegar ég skrifa
þetta, eru símanúmer þeirra
allra „á tali“ svo að ég gef
mína skilgreiningu. Hins vegar
eru happdrættin orðin það
ríkur þáttur í daglegu lífí
fólksins á íslandi, að. óg sé
efcki betur en reglur hinna
ýmsu happdrættisfélaga sé eitit
af því sem kenna beri uradir
landspróf.