Morgunblaðið - 28.05.1964, Qupperneq 5

Fimmtucfagur 28. maí 1964
MO*G"*n* * * *MÐ
5
FRÉTTAMAÐUR Morgunblaðs-
ins leit nýieiga inn í skipasmiöa-
stöðina Bátalón h.f. í Hafnarfirði,
og hafði tal af Þorbergi Ólafs-
syni, skipasmið. í>ar sem efiing
innlenda skipasmíðaiðnaðarins
er nú mjög á dagskrá, jafnframt
öðrum iðnaði í landinu, vildi
íiéttamaðurinn gjarnan fá frétt-
ir af því hvort þar væru á döf-
inni einhverjar ný'byggingar.
Kom þá í ljós, að þar er í smíð-
um 33 rúmlesta bátur. Er þetta
fiskibátur, smíðaður úr eik fyrir
nokkra unga sjómenn á Sauðár-
króki. Fréttamaðurinn lagði eftir
farandi spurningar fyrir fram-
ikvæmdastjóra skipasmiðastöðvar
innar.
Bátafón í Hafnarfirði hefur
smiöaö 344 bata a 16 arum
r *
Rætt við Þorberg Olafsson, skipasmið
— Hvenær tók þetta fyrirtæ'ki
tii starfa?
— Þetta fyrirtæki tók til
•tarfa fyrir 16 árum.
— Hvað er Rátalón h.f. búið
að srníða marga báta?
— Við erum búnir að smíða
344 báta oig eru þá allir bátar
méðtaldir, bæði þilfarsbátar a'llt
niður í ca. hálfa rúmlest. Höfum
við þá smíðað að meðaltali 20
báta á ári. í þessari heildartölu
eru meðal annars 33 þilfarsbátar,
meðalstærð þeirra er ca. 10 rúm
lestir. Síðasti þilfarsbturinn, sem
frá okkur fór, Straumur G.K.
302, var þeirra stærstur, 302 rúm
lestir.
— Hvað verður samanlögð
rúmlestatala allra bátanna, sem
þið eruð búnir að smíða fram að
þessu?
— Samanlögð rúmlestatala
oiira þessara 344 báta er ca. 1920
lestir, nemur því rúmlestatala
nýrra báta að meðaltali 120 lest-
um á ári.
— Hvað telur þú að sparist
fnikill gjaldeyrir við það að þess-
ir bátar eru smíðaðir innanlands?
— Ég tel að sá hluti af and-
virði bátanna, sem er vinnulaun
og álagning á efni, vélar og tæki,
sé það sem sparast í gjaldeyri
við það að láta smíða bátana
innanlands. Það mun láta nærri
að þetta nemi ca. 3/5 af kostn-
aðarverði stærri bátana, en getur
þó verið nokkuð breytilegt eftir
dýrleika tækja og véla. En hvað
minnstu bátunum viðkemur eru
allt að % hlutar verðsins vinnu-
láun og álaigning á efni, sem ber
að líta á sem gjaldeyrissparnað,
miðað við að flytja inn bátana
til'búna frá útlöndum.
— Mér skilst að þessir bátar
sem Bátalón h.f. hefur smíðað
séu allt tréskip. Telur þú ekki
að það sé vaxandi áhugi almenn-
ings á stálskipum?
— Jú, bátar þeir sem við höf-
um smíðað, eru allt tréskip. En
varðandi stálbátana verð ég að
segja það, að ég veit ekki betur
en það sé álit sérfróðra manna
að vart borgi sig tæknilega séð
að smíða stálfiskibáta minni en
Nýr 20 tonna eikarbátur, St raumur G.K. 302, Mypur af
stokk unum.
Nýjor bækur irú Schönberg
NÝLEGA eru komnar út hjá
Schönberg-forlaginu í Kaup-
mannahöfu fjórar bækur í vasa-
bókarbroti. Þessar bækur eru
„Samtale om Natten“ eftir Hans
Jörgen Lembourn. „Sangen om
den Röde Rubin“ eftir Agnar
Mykle, „Farlig Sommerleg (Sum-
arást) ^ftir Francoise Sagan og
„Lt Kys för Döden“ eflir Ira
L.evin.
„Samtale om Natten“ kom
fyrst út 1951 og er önnur bókin,
sem Lembourn lét frá sér fara.
1 bókinni eru smásögur, sem
fjalla um ástina og Lembourn
hefur síðar sagt, að hún sé ein
af hans æskusyndtum. Áður en
Sohönberg gaf bókina út að þessu
sinni, gerði Lembourn nokkrar
breytingar á sumum sögunum,
sleppti öðrum og bætti við nýj-
um.
„Et Kys för E>öden“ hefur ver-
ið nefnd ein athyglisverðasta
sakamálasaga vorra tíma. Höf-
undurinp, Ira Levin, var aðeins
22 ára, þegar bókin var gefin út,
en fyrir hana hlaut hann Edgar
Allan Poe verðlaunin.
100-150 rúmlestir. í þessu sam-
bandi vil ég nefna, að 100 rúm-
lesta eikarbátur ber miklu meiri
afla en 100 rúmlesta stálbátur.
En 'kaupverð beglgja bátanna er
álíka hátt. Hins vegar eru tak-
mörk fyrir því hversu smíða má
stór skip úr tré. Mun nú álit
flestra vera það, að tréskip ættu
ekki að vera mikið yfir 100 rúm-
lestir. Þess vegna miðar þróunin
nú ört í þá átt að hinir stærri
fiskibátar okkar séu smíðaðir úr
stáli. ]^á þó í þessu sambandi
benda á það að víða á landinu
hagar svo til að bátar undir 100
rúmlestum verða enn gerðir út
a.m.k. á meðan fiskur fæst á
Bridge
NÝLEGA kepptu þeir Símon
Símonarson og Þorgeir Sigurðs-
son í aliþjóðlegu bridgemóti sem
fram fór í Juan Les Pins í Frakk
landi. í tvímenningskeppninni
urðu þeir nr. 63 af 250 pöru'm og
í sveitakeppninni varð sveit sú,
sem þeir mynduðu með tveimur
Hiollendingum, í öðru sæti. Árang
ur þeirra er góður og er vonandi
að ferð þeirra verði til þess að
íslenzkir spilarar taki oftar þátt
í alþjóðlegum mótum en verið
hefur.
Aðalfundur alþjóða bridgesam
bandsins var haldinn í New York
meðan Olympíumótið fór fram.
í sambandinu eru 40 meðlimir,
en reiknað er með að á næstunni
muni 5—10 lönd sækja um inn-
göngu. Ákveðið var að næsta
Olympíukeppni fari fram árið
1966 í Amsterdam, og verður þá
tvímenningskeppni. Næsta Olym
píumót fyrir sveitir fer fram
árið 1968, og væntanlega í París.
Næsta ár fer fram heimsmeistara
keppni og verður hún háð í S-
Ameríku.
Forseti allþjóða'bridgesam'bands
ins var kosinn Charles J. Solom
on frá Bandaríkjunum, í stað
Baron de Nexon, sem baðst und
an endurkosningu. Baron de
Nexon hefur verið forsefi sam-
bandsins frá stofnun iþess og unn
ið mjög að auknum alþjóðlegum
bridgemótum.
Hinn nýkjörni forseti er mjög
kunnur spilari, ekki aðeins í
heimalandi sínu, heldur um allan
heim. Hann hefur t.d. tekið þátt
í mótum í 37 löndum.
grunnmiðum. Verða því vafalítið
minni skip enn um skeið smíðuð
úr tré. Enda hefur innflutningur
tréskipa á undanförnum árum
frá 45 og upp í 150 rúmlestir
verið meiri að rúmlesta tölu, en
því nemur, sem smíðað hefur ver
ið innanlands.
— Ég sé að þig smíðið ykkar
Þorbergur Ólafsson
framkvæmdastjóri
báta inni. Hvað getið þið smíðað
stóra báta inni í húsi?
— Við getum smíðað inni í
húsi skip upp í 150 til 200 rúm-
lestir. Eins og þú sérð, höfum
við í þaki hússins hlaupakrana,
sem lyftir og flytur um húsið
þuniga hluti, svo að mikil átök
við skipasmíðarnar eiga að vera
óþörf. Þessum útbúnaði var kom-
ið upp fyrir þremur árum. Þá vil
ég geta þess, að við önnumst
allar viðgerðir á bátum.
— Um það er mikið rætt og
meðal annars á Alþingi í vetur
að efla skipasmíðina innanlands.
Hefur ekki verið hægara að fg
fjárhagslega fyrirgreiðslu nú að
undanförnu, heldur en var fyrir
nokkrum árum?
— Ástæðan til þess hversu lít-
ið hefur verið smíðað innanlands
af skipum á undanförnum árum
er einkum sú, hversu erfitt hefur
reynzt að fá allan fjárhagslegan
stuðning við innlenda skipasmíði,
en aldrei 'hefur þó ástandið i þess
um efnum síðan þetta fyrirtæki
tók til starfa verið jafnbágborið
og undanfarna mánuði. Nú er
svo komið, mót venju, að Fisk-
veiðasjóður íslands, hefur ekki
að undanförnu getað bongað
strax út þau lán sem hann er
annars vanur að lána þegar smíði
nýrra báta er lokið. Au'k þess
er eins oig sakir standa útilokað
að fá loforð hans fyrir lánum til
nýrra báta í smíðu-m innanlands
sem komnir eru vel á veg eins
og t.d. þessi 33 tonna eikarbátur,
sem 'hér er í smíðum. Norskar
skipasmíðastöðvar og auðvitað
fleiri, myndu ekki smíða svona
marga báta á ári handa íslending
um ef ástandið væri álíka hjá
þeim. En sá er munurinn að þar
1 landi fá sikipasmiðastöðvarnar
strax lán ,þegar smíði skipanna
er hafin. Þetta þýðir það, að ís-
lendingar hafa komið upp stór-
felldum skipasmíðaiðnaði í öðr-
um löndum, sem kostar þjóðina
í gjaldeyri mörg hundruð miflj-
ónir á ári. Á sama tíma er inn-"'
lend skipasmíði svo óveruleg að
naumast er hægt að þjálfa hér
mannskap til nauðsynlegs við-
halds á fiskiskipaflotanum.
— Telur þú að fleira en vönt-
un á rekstrarfé komi til með að
valda innlendri skipasmíði erfið
leikum?
— Já. Vissulega má nef.na
margt fleira, sem of langt mál
yrði upp að telja, svo sem vöntun
á tækni og meiri vinnuhagræð-
ingu, sem væntanlega á eftir að
ná því sem erlendis þekkist, ef
innlend skipasmíði á eftir að efl-
ast. Auk þess er kaupgjaldið all-
mikið vandamál. Einkum má
nefna mikinn vanda, sem steðjar
ag skipasmíðinni, vegna mikillar
eftirspurnar og yfirboða í skipa-
smíði frá þeim, sem hafa það fyr-
ir atvinnu að byggja íbúðir óg
selja.
— Hvaða leiðir telur þú að
geti helzt orðið til úrbóta varð-
andi lánsfjárskort skipasmíða- »
stöðvanna?
— Sjálfsagt getur verið um
ýmsar leiðir að ræða. Vil ég þó
einkum nefna þrjár, sem mér
eru efst í huga.
a. Að opinber stjórnarvöld
'hlutist til um útvegun á erlend-
um lánum til eflingar Fiskveiði-
sjóði eða Iðnaðarbankanum til
þess að leysa lánsfjárþörf skipa-
smíðastöðvanna.
b. Að lánastofnanir, svo sem
bankar og sparisjóðir, leggi Fisk
veiðasjóði til fé á svipaðan hátt
og þessar stofnanir leggja fé inn
í Seðlabankann.
c. Að Seðlabankinn kaupi iðn
aðarvíxla til efliragar innlendu
skipasmíðinni á sinn máta eins
og honum er nú ætlag það hlut- ”
verk að bæta úr lánsfjárþörf
landbúnaðarins og sjávarútvegs-
ins. Mundi það verða til aukins
tjóns eins og nú er ástatt í þess-
um efnum, ef lengri dregst að
fmna viðunandi lausn á þessu
vandamálL — G.E.
BILA
LÖKK
Grunnur
Fyllir
Sparsl
Þynnir
Bón
EINKAUMBOÐ
Asgeir Ólafsson, heildv.
Vonarstræti 12. Simi 11073