Morgunblaðið - 13.06.1964, Blaðsíða 3

•N \ <■> ' : ,V. *" I ; 'r ■■ ,'T\ n ■{
Laugardagur 13. júní 1964
MORG UN B LÁÐIÐ
Á HORNI Barónsstígs og Ei-
ríksgötu stendur Blóðbankinn.
í>ar er rekin mjög þýðingar-
mikil bankastanfsemi, bæði
innlán og útlán. Starfsíólkið
er ekki ýkjamargt, bankastjór
inn, Valtýr Bjarnason, læknir,
tvær hjúkrunarkonur, Jófríð-
ur Halldórsdóttir og Halla
Snaebjörnsdóttir. Auk þess
vinnur ein og hálf skrifstofu-
stúlka við stofnunina. Sú
heila heitir Droplaug Guð-
mundsdóttir. Blóðbankinn sér
öilum sjúkrahúsum landsins
fyrir blóði Og hefur alltaf í
geymslu nokkurn forða af hin
um ýmsu blóðtegundum.
„Þó kemur fyrir, einkum ef
margt fólk verður fyrir meiðsl
um í slysi, að mjög gengur á
birgðir af einstökum blóð-
flokki, sagði Valtýr við blaða
mann Mbl. fyrir skömmu.
„Verðum við þá stundum að
Jófríður Halldórsdóttir, hjúkrunarkona, tekur blóð. Blóðgjöfin er um 0.4 litrar.
Þyrfti að hafa hóp manna á skrá
— sem hægt væri að kalla út í meyðartilfelli
hringja til fólks og biðja bað
um að hlaupa undir bagga
með okkur og gefa blóð. Fólk
hefur tekið þessu með ein-
stakri ljúfmennsku og yfir-
leitt virðast allir reiðubúnir
að bregða skjótt við, jafnvel
að nóttu til eða um helgar, og
koma til blóðgjafar. Kann ég
öllu þessu fólki miklar þakk-
ir“
„Við höldum spjaldskrá yfir
alla, sem hér hafa gefið blóð
Getum við því flett upp í
henni, þegar við þurfum að
leita til einhverra“, hélt Val-
týr áfram. „Tala þeirra, sem
gefið hafa blóð, frá því að
Blóðbankinn tók til starfa
árið 1-953, er nú 9780. Margir
þeirra hafa vitaskuld komið
hér til blóðgjafa oftar en einu
sinni. Tala blóðgjafa árið 1954
var 1321, en árið 1963 gáfu
3481 blóð. Við geymum blóðið
í kæli allt að 3 vikum. Ef við
hefðum fleira starfsfólk, gæt-
um við hins vegar unnið
plasma úr þvi, sem geyma
mætti árum saman. Þá gætum
við alltaf átt nægar birgðir
af hinum ýmsu flokkum“.
„Vilt þú eggja fólk til að
koma oftar til blóðgjafa,
Valtýr?“
„Það er ágætt, að fólk komi
og gefi blóð með vissu milli-
bili. Hins vegar er mest um
vert fyrir okkur að komið
sé upp hópi manna, af öllum
blóðflokkum, sem hægt er að
hringja til hvenær sem er, ef
á þarf að halda. Ég er alltaf
hræddur um það ástand, sem
skapast mundi, ef til meiri
háttar slyss kæmi og margt
fólk þyrfti á blóðgjöfum að
halda, þá gæti þurft að kalla
út heilan flokk af mönnum,
þar sem birgðirnar eru svo
litlar. Félagsskapurinn Junior
Chamber vinnur nú að því
að stofna slíka sveit. Einnig
hafa skátar haft blóðgjafa-
sveit innan sinna vébanda“.
„Er blóð úr öllu fólki hæft
til blóðgjafa?“
„Nei, fólk, sem hefur ýmsa
sjúkdóma er óhæft til blóð-
gjafa. Til dæmis tökum við
ekki blóð úr fólki, sem hefur
kvef eða aðra veirusjúkdóma,
hafa fengið gulu eða berkla
á undan-förnum árum o.s.frv.
Svo ber við, að menn koma
hér dálítið undir áhrifum
„Gefið þið blóðgjöfum kaffi
sopa, eftir blóðtökuna?“
„Já, við hressum þá á kaffi.
Flestir eru nú hressir, en sum
ir eru náfölir eftir þessa eld-
raun, sem þeim finnst vera.
Sýnir það enn betur, hve fólk
ið er fórnfúst, að það leggur
slíkt á sig. Á undan blóðtök-
Halla Snæbjörnsdóttir, hj krunarkona, vinnur að flokkun
blóðsins.
Valtýr Bjarnason, beknir, forstöðumaður Blóðbankans.
áfengis. Við getum ekki notað
blóð úr þeim. Sumum vex
blóðgjöfin svo í augum, að
þeir sjá sér ekki annað fært
en að hressa sig á víni til að
herða upp hugann. Þó er þetta
aðeins sjaldan“.
„Er eitthvað sérstakt, sem
þú vilt ráðleggja þeim, sem
koma til að gefa blóð?“
„Ekki er gott að vera alveg
fastandi, þegar menn gefa
blóð, en æskilegt er þó, að
liðið hafi um 4 klukkustundir,
síðan þeir neyttu síðustu mál-
tíðar. Ef fólk er nýbúið að
borða, er svo mikil fita í blóð
inu (og það mjólkurlitt), að
til ofnæmisverkana getur kora
ið hjá sjúklingnum, sem blóð-
ið fær“.
unni gefum við fólki appel-
sínusafa, til þess að bæta því
vökvatapið.
minni hætta
menn“.
Þá er einnig
á því, að liði yfir
☆
STAKSTEIiVAR
Ferðamál 1
Móttaka ferðamanna er þýð-
ingarmikil atvinnugrein í flest-
um löndum Evrópu. 1 nokkrum
Evrópulanda eru ferðamenn nú
drýgsta gjaldeyrislindin og
tekjur af henni meiri en nokk-
urri grein útflutnings. Ferða-
mannastraumur til Islands hefur
stóraukizt undanfarin ár og gef-
ið góðan hagnað. Það verður þó,
því miður, að viðurkenna, að
aðstaða til móttöku erlendra
ferðamanna hérlendis og einnig
þjónusta við innlenda ferða-
menn, er ekki í góðu lagi. Hér
þarf að hefja endurbætur hið
fyrsta.
Á Alþingi í vetur var sam-
þykkt stjórnarfrumvarp um
ferðamál, sem vafalaust mun
stuðla mjög að bættri þjónustu
við ferðamenn og auka ferða-
mannastrauminn. Þar er einka-
leyfi Ferðaskrifstofu ríkisins til
móttöku erlendra ferðamanna
afnumið og jafnframt settax
reglur um ferðaskrifstofu. Stofn
að er ferðamálaráð, sem ætlað
er að vera ráðgefandi um ferða-
mál. Þá er gert ráð fyrir ferða-
málasjóði, sem veita mun lán
til framkvæmda í sambandi við
móttöku ferðamanna.
Akureyri
sem ferðamannabær
íslendingur á Akureyri skrifar
nýlega í forystugrein um ferða-
málin og Akureyri sem ferða-
mannabæ. Þar segir:
Mikið hefur verið rætt og rit-
að um þá atvinnugrein, sem
nefnist móttaka erlendra ferða-
manna. Ýmis Evrópulönd hafa
þegar komið auga á hana, hag-
nýtt sér hana og stóraukið þjóð-
artekjur sínar af henni. Má þar
fyrst til nefna Sviss og Noreg.
Þá hafa sjóbaðstaðir í Suður-
löndum mikið aðdráttarafl fyrir
ferðamenn og hagnast vel af
komu þeirra og dvöl.
Engum dylst, að ísland er vax-
andi ferðamannaland, og því ber
að gera allt sem í okkar valdi
stendur til að svo megi haidast.
Margar ferðaskrifstofur liafa
risið upp á síðari árum, og flug-
félög okkar, — þá ekki sízt Flug
félag íslands, hafa gert mikið
átak í þeim efnum að laða hing-
að erlenda ferðamenn með aug-
lýsingum og útgáfu smekklegra
ferðabæklinga.
Margt upp á að bjóða
Samkvæmt upplýsingum þeirra
starfsmanna Flugfélags tslands,
sem annast um millilandaflugið,
munu ferðir erlendra manna til
íslands loftleiðis aukast í sumar
um 25%. Sumir láta sér e.t.v.
nægja að skoða sig um í höfuð-
borginni og líta náttúruundur
og sögustaði sunnanlands, en lík-
legt er, að meiri hluti komu-
manna Ieggi leið sína til Norð-
urlands, svo sem Mývatnssveit-
ar og síldarbæjanna. Aðal-við
komustaður ferðamanna verður
væntanlega Akureyri, enda hef-
ur hún bezt skilyrði allra staða
utan Reykjavíkur til að hýsa
gesti og veita þeim sæmilega
þjónustu á annan hátt. Ýmislegt
skortir þó enn á, að bærinn hafi
upp á nógu fjölbreytilegar
dægradvalir að bjóða, og ættu
hugvitssamir borgarar að reyna
að bæta þar úr. Við getum boðið
upp á dvöl í fjallahóteli og göng
ur á f jöll og jökla í sambandi við
það, og við getum boðið upp á
skemmtisiglingar á PoIIinum og
þá jafnframt stangaveiði.
Bænum er það mikilvægt, að
ná til sín nokkrum hluta af því
fé, er erlendir ferðamenn skilja
j eftir í landinu, í verzlunum, veit
inga- og gistihúsum, samgöngu-
miðstöðvum og víðar. Ættu bæj
arbúar því að hafa opin augu
fyrir því, hvernig helzt má laða
ferðamenn til að hinkra hér við,
en I því sambandi veltur á
miklu, að þeir kynnist hér snyrti
mennsku og menningarlegri um
gengni utan húss og innan.