Morgunblaðið - 30.07.1964, Blaðsíða 20

20
MORGU N BLAÐIÐ
Fimmtudagur 30. júlí 1964^
ÍÉf —
EFTIR VAí L GIEGLGUD
Hún svaraði engu.
— Vitanlega, sagði Paul Spain
með illkvittnislegu brosi. — Það
hefði átt að geta sagt mér
sjálfur. Hann var ekkert hrifinn
af Jim.
Bogljósunum var skellt á og
gráir steinveggirnir voru baðað-
ir sterkri birtu. Jim Parker gekk
fram með „Jane Grey“ upp á
arminn. Hann hallaði sér að
henni og virtist vera að hvísla
einhverju í eyra hennar.
— Ekki veit ég, hvort Yvonne
Holland getur nokkuð leikið,
tautaði Paul Spain við sjálfan
sig, — en útlitið á henni er millj
ónar virði.
Jim kom Susan Barlow fyrir
á stól. Tvaer sjónvarpsvélar mið-
uðu á hana, líkastar engisprett-
um úr málmi. Sem snöggvast sá
Jill arminn á Jim lykjast um
axlirnar á Susan. En svo slokkn-
uðu Jjósin og allt sviðið fylltist
af ungum mönnum, sem töluðu
saman eitthvert sérfræðimál. Jill
fann til þess með mikilli ein-
manakennd, að Paul var farinn
frá henni.
En þá heyrði hún einhvern
skríkja rétt hjá sér. Það var Jim.
— Þetta verður ágætt hjá
þeirri litlu, sagði hann. — Hún
er hreint ekki huglaus.
— Ætli það sé nú það eina,
sem hún hefur til síns ágætis?
sagði Jill. »
— Rétt segir þú. Hún getur
slegið Yvonne út, hvaða dag, sem
vera skal.
Jill skáskaut augunum til
hans. Hann starði á upplýsta
blettinn, eins og í leiðslu. En svo,
þegar Paul gekk inn í ljósgeisl-
ann, fann hún, að Jim greip í
handlegginn á henni og dró hana
niður þrepin og niður að ánni.
— Ertu nú búinn að missa
móðinn, Jim, sagði hún háðslega.
— Nei, en telpan hefur nóg á
sinni könnu þó að áhorfendur
bætist ekki við, svaraði hann.
En röddin var svo ótrúlega
blíð, að öll reiði og afbrýðisemi
þurrkaðist út á svipstundu úr
huga hennar. — Vertu kátur,
Jim, sagði hún, — ég er viss um,
að hún kemst vel frá þessu.
Hún vissi ekki, hvort hún átti
að verða hissa eða bálvond,
þegar hann notaði þennan stað
og stund til að kyssa hana beint
á munninn.
— Og tii hvers ætti það að
vera gott, Jim?
— Ég hélt, að þú nytir þess.
Var það ekki?
Hann setti upp þetta glettnis-
lega, ertandi bros, sem hún
þekkti svo vel og vissi aldrei
hvernig hún átti að skilja.
— Eg hélt ekki að þú værir
vanur að blanda saman skemmt-
un og vinnu, Jim.
Hann sleppti henni og andvarp
aði: — Þú hefur víst rétt fyrir
þér, að vanda, vina mín. En ein-
hverntíma ferðu vonandi að
hætta því og þá fer okkur að
koma saman.
— Ekkert að þakka, sagði Jill
— Ég veit, að Susan er að leika
hlutverkið hennar Yvonne Hol-
land. En ég vil, að það sé skellt
og fellt, að ég ætla ekki að leika
hlutverkið hennar Susan.
Það varð ofurlítil þögn. — Ef
þú stendur í þeirri trú, Jill. . . .
byrjaði Jim, reiðilega.
— Nei, ég er ekki að hugsa
um annað en það, að eftir svo
eem þrjár mínútur fer Paul
Spain að undrast um þig.
— Gott og vel, trúðu því, sem
þú vilt trúa, sagði Jim og snerist
á hæli og gekk burt, án þess að
segja meira.
Jill gat varla haft hemil á tár-
unum, er hún ghkk niður ein
fjögur þrep'í viðbót og horfði á
ána gegn um Svikarahliðið.
Hversu margir hertogar og prins
ar, samsærismenn og saklausir
menn höfðu ekki gengið þessi
þrep á leiðinni í fangelsi, pynt-
ingar og grimmilegan dauða
fyrir böðulsöxinni á Towerhæð-
inni! Hve mörg tár iðrunar,
angistar og örvæntingar höfðu
tiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimmmiiiiiii
12
iiimmimimimmimimiimii
ekki vætt þessi steinþrep. Hún
var að minnsta kosti í göfugum
félagsskap með sorg sína. En
mikið máttu skuggar fortíðar-
innar hlæja að þessum ómerki-
legu ástarvonbrigðum hennar!
Hún hrökk við er hún varð
þess vör af hávaðanum, að sjón-
varpsmennirnir voru að taka
saman föggur sínar, til að fara.
Hún gekk aftur upp þrepin og
flýtti sér að fara til Susan í bún-
ingsherberginu.
Rétt utan við dyrnar rakst hún
á Paul Spain, sem var að reykja
vindling og laga á sér hárið með
ánægjusvip eftir vel unnið verk.
— Nú, þarna ertu, Jill!
— Hvernig gekk, Paul?
— Eins og smurt, góða mín!
Ég get ekki skilið, að þið skyld-
uð þurfa að vera eins og á glóð-
um. Og Jim í svona andstyggi-
legu skapi-
Jill þóttist mundu geta svar-
að þessu síðasta, en hún var
bara ekki í neinu skapi til að
fara að skrafa við Paul. Hún
tautaði eitthvað um, að Yvonne
þyrfti á hjálp hennar að halda
við fataskiptin, og svo hljóp hún
inn.
En svo virtist sem Susan hefði
ekki þurft á hjálp hennar að
halda. Búningsherbergið var allt
á rúi og stúi og enginn maður
þar nema Jim Parkér, sem
gretti sig framan í sína eigin
mynd í speglinum á búningsborð
inu. — Og hvar í veröldinni hef
ur þú verið? spurði hann, önug-
ur.
— Ætli þér sé ekki nokkuð
sama, hvar ég er, svaraði Jill.
— Hvar er Susen?
■— Farin.
— Það get ég séð. Ég skal
laga hérna til — þú þarft ekki
að vera svona fúll á svipinn.
Mér skilst þetta viðtal hafi geng
ið vel?
— Prýðilega.
— Nú jæja, hvað er þá að?
Vildi hún kannski ekki lofa þér
að hjálpa sér við fataskiptin?
Jill til mikillar undrunar,
reiddist Jim ekki þessari sneið.
— Ég er dálítið áhyggjufullur,
Jill. Þegar viðtalinu var lokið,
sagði Susan, að hún hefði lofað
að fara og hitta Yvonne Holland
strax á eftir. Þessvegna hafði
hún fataskipti í snatri og var
þotin áður en ég gæti einu sinni
boðizt til að fylgja henni.
— Það var leiðinlegt fyrir
þig, Jim.
— Mér er alvara, ég er
áhyggjufullur. Hvað heldurðu,
að Yvonne hafi í huga?
— Hvað ætti hún svo sem að
hafa í huga? Röddin í Jill var
hvöss.
— Viljið þér ekki borða með okkur hádegisverð. Ég á nægaa
mat handa fjórum.
— Eða það gæti verið Laur-
ence Banyon, hélt Jim áfram,
dræmt.
— Mér er kunnugt um, að
hann hefur verið að reyna að
fá Susan á stefnumót við sig.
Og þarna gæti hánn verið að
nota nafnið hennar Yvonne sem
skálkaskjól.
Jlil hló. — Nú ertu farinn að
láta þitt riddaralega ímyndun-
arafl hlaupa með þig í gönur,
Jim. Jafnvel kvennabósi eins og
Banyon mundi ekki dirfast að
setja stúlku stefnumót í sjálfu
gistihúsinu hennar Yvonne.
— Það er líka hans sjálfs
gistihús, og Yvonne kann að vera
f jarverandi.
Jill sagði ekkert, en beindi sér
allri að því að koma búning-
um Jane Grey fyrir í körfu.
— Að minnsta kosti . . , sagði
hún kæruleysislega, eftir andar-
tak ... — þá veit ég ekki, hvað
þú ætlar að gera í málinu.
— Ég sting upp á að fara I
Dorchesterhótélið og athuga,
hvað er þar að gerast. Og ég
vildi gjarna, að þú kæmir þang-
að með mér, ef þú nennir.
Jill sneri sér við og leit á
hann. — Er þér alvara með það?
spurði hún.
Hann kinkaði kolli.
— Gott og vel, sagði Jill. —
Ég skal koma.
Susan Barlow hallaði sér aft-
ur á bak út í hornið í leigubíln-
um, sem sjónvarpsfélagið hafði
útvegað henni og leit út um
gluggann á skuggalegu Lundúna
göturnar, eins og í hálfgerðri
leiðslu. Hún gat varla trúað
þessu. Hún hafði sloppið gegn
um þetta allt, án þess að gera
neina vitieysu. Milljónir augna
höfðu séð hana, þar sem hún
var að tala við Paul Spain, þann
mikla mann.
BYLTINGIN í RUSSLANDI 1917
ALAN MOOREHEAD
Einkennileg kyrrð færðist yfir
Petrograd, þær klukkustundirn-
ar sem enn voru eftir dimmar.
Þótt undarlegt megi virðast, gerð
ust þessa nótt engin rán eða
götuárásir á fólk, og að undan-
tekinni þessari ískyggilegu
ókyrrð í Smolny, hreyfði hvor-
ugur aðili sig neitt, sem mark
væri á takandi. Björt kastljós
léku um múra Vetrarhallarinnar
og hópur hermanna þrammaði
fram og aftur um gangana inni
fyrir, en frekari ókyrrð varð
engin. Sukhanov segir, að næsta
morgun hafi blöðin komið út
eins og venjulega, og í flestum
ritstjórnargreinunum var þrum-
að gegn bolsjevíkunum. En frétt-
ir voru litlar í þeim. Uppnám
hófst í kauphöliinni, og bankar
og búðir voru ekki opnaðar; samt
trúði því enginn, að framhald
yrði á byltingunni. í stjórnar-
skrifstofunum hélt starfsfólkið
fundi til að ákveða, hvað gera
skyldi ef bolsjevíkarnir kæmu.
Sukhanov skrifar: „Þannig var
það 8. nóvember, að hinn al-
menni borgari var ofurseldur
flugufregnunum. Og vitanlega
var hann í miklum æsingi“.
En um hádegið fengust nokk-
uð ákveðnar fréttir og þær mik-
ilvægar. Reiðhjólasveit, sem
hafði verið að nálgast borgina,
til bjargar ríkisstjórninni •— og
eins og nú stóð, hafði ein her-
sveit getað gert allan gæfumun-
inn — hafði stanzað og geflgið
í lið með bolsjevíkum. í Moskvu
hafði setuliðið risið gegn stjórn-
inni. Og frá vígstöðvunum komu
þau boð, að tólfti herinn styddi
byltinguna. Allt þetta var mönn-
um í Smolny mikil hughreysting,
og þegar fregnin um tólfta her-
inn barst, ætlaði allt vitlaust að
verða og fulltrúarnir föðmuðust
og grétu af gleði.
En bolsjevíkunum bárust líka
slæmar fréttir og það úr allra
verstu átt, sem sé frá verka-
mönnunum sjálfum. Samband
járnbrautarverkamanna lýsti
því yfir, að það væri andvígt
tiltæki bolsjevíka, og heimtaði,
að nýja stjórnin yrði samsteypa
allra sósíalistaflokkanna. Sam-
bandið hótaði líka að stöðva allt
járnbrautarnetið í öllu landinu
ef bolsjevíkarnir kæmu af stað
borgararstríði. Þetta var alvarleg
hótun og varð enn alvarlegri,
þegar starfsmenn pósts og síma
tilkynntu andstöðu sína gegn
bolsjevíkym. Allsherjarverkfall
tók að ’breiðast út í ýmsum
stjórnardeildum. Innan veggja
Smolny, hinn 8. nóvember,
eyddu Lenin og Trotsky mest
öllum deginum í það að sameina
hina veikari þætti þingsins og
flokks síns, þá, sem voru farnir
að halda, að bezt væri að gera
einskonar málamiðlun við hina
hægafara sósíaiistaflokka. En þó
höfðu bæði Lenin og Trotsky
mestar áhyggjur af hernum —
með hann sín megin, hefðu þeir
unnið, en án hans væru þeir
búnir að vera. Hver áskorunin
eftir aðra var send til kósakk-
anna, til setuliða borgarinnar og
hersveitanna í vígstöðvunum,
þar sem hermennirnir voru
hvattir til að viðurkenna fall
stjórnarinnar.
Bolsjevíkanir hefðu getað
verið talsvert hressari í huga,
hefðu þeir vitað, hvað Keren-
sky leið, á þessari örlagastundu.
Hann hafði orðið fyrir miklum
vonbrigðum á vigstöðvunum. Við
Gatchina hafði hann engar her-
sveitir fundið, svo að hann hafði
haldið áfram til Pskov, þar sem
Cheremisov hershöfðingi, hinn
nýi yfirhershöfðingi á norður-
vígstöðvunum, hafði aðalbæki-
stöð sína. Cheremisov hafði ver-
ið skjólstæðingur Kerenskys, en
þegar allt fór í uppnám, hafði
hann hallað sér annað. Vafalaust
hefur það haft áhrif á hann, að
hermála-byltingarnefnd hafði
verið sett á laggirnar í Pskov, og
það var stofnun, sem hafði áhrif,
ekki einasta þar á staðnum og á
vígstöðvunum, heldur og hjá hin-
um nýju herrum í Petrograd. Að
minnsta kosti hafði Cheremisov
ákveðið að eiga samvinnu við
nefndina en ekki við Kerensky,
sem var þó æðsti yfirmaður hans.
Hisn 7. nóvember hafði Keren-
sky skipað Krasnov hershöfð-
ingja, sem var honum trúr, að
fara með riddarsveit til Petro-
grad. Cheremisov ógilti nú þá
skipun og tilkynnti Dukhonin
hershöfðingja, forseta herfor-
ingjaráðsins, sem var í Mogilev,
að hann hefði gert það sam-
kvæmt skipun Kerenskys. Hann
sagði Dukhonin einnig, að Ker-
ensky hefði sagt af sér sem yfir-
hershöfðingi og látið þá ósk í
ljós, að Cheremisov tæki við em-
bættinu. Þegar Dukhosin bað um
að fá að tala við Kerensky í
símann, til að fá staðfestingu á
þessu, var honum sagt, að það
yrði ekki mögulegt. Þarna var
talað tveim tungum með miklum
árangri, og eins og nú stóð á,
réð það úrslitum. Kerensky, sem
virðist enga hugmynd hafa haft
um það, sem fram fór, fór með
Krasnov hershöfðingja til aðal-
bækistöðva hans Ostrov, en með-
an þeir voru á leiðinni, misstu
þeir af úrslitastundinni. Keren-
sky skipaði riddaraliðinu aftur
að sækja til höfuðborgarinnar.
En á meðan héldu bolsjevík-
arnir í Smolny áfram þessari að-
ferð sinni, að flýta framkvæmd-
um svo mjög, að andstæðingarnir
hefðu enga hugmynd um, hvað
væri að gerast. Kl. 8.40 að kvöldi
8. nóvember, safnaðist þingið
saman til nýs fundar, og nú steig
Lenin sjálfur upp á pallinn,
ásamt forstöðunefndinni. Fyrst
var þessi venjulega ókyrrð, eu
loks stóð Lenin upp til að tala.
Reed segir: „Hann stóð þarna og
AKUREYRI
Afgreiðsla Morgunblaðs-
ins er að Hafnarstræti 98,
sími 1905.
Auk þess að annast þjón-
ustu blaðsins við kaupend-
ur þess í bænum, er Akur-
eyrar-afgreiðslan mikilvæg-
ur hlekkur í dreifingarkerfi
Morgunblaðsins fyrir Norð-
urland allt. Þaðan er blaðið
sent með fyrstu beinu ferð-
um til nokkurra helztu kaup
staða og kauptúna á Norður-
landi, svo og til fjölda ein-
staklinga um allan Eyjaf jörð
og víðar.
Umboðsmaður Morgun-
blaðsins á Akureyri er Stef-
án Eiríksson.