Morgunblaðið - 02.12.1964, Qupperneq 16

r
16
MORGU N BLAÐIÐ
l
Miðvikudagur 2. des. 1964
ÚtgerSarmenn
Fiskvinnslustöð í Vestmannaeyjum vantar báta
í viðskipti á komandi vertíð.
Upplýsingar í síma 17662 í Reykjavík.
KR-húsgögn
auglýsa
Sófasett, frá kr. 9.750,00.
Svefnbekkir, margar gerðir
Símabekkir, ódýrir
Stakir stólar
Sófaborð, mikið úrval
Kommóður, margar stærðir
Hjónarúm, kr. 9.950,00
Vegghúsgögn
Skrifborð o. m. fl.
Þér fáið ekki ódýrari né betur
unnin húsgögn en frá okkur.
10>
afsláttur gegn staðgreiðslu.
KR—HIJSGÖGN
Vesturgötu 27 — Sími 16680.
FflSTEIGNA-OG VERÐBRÉFASALA
Hjá okkur liggja beiðnir
um kaup á stórum og smáum íbúðum víðsvegar um
borgina og nágrenni. í sumum tilfellum gæti komið
til greina að greiða kaupverðið allt út.
Ath. að um skipti á íb.úðum getur oft verið að ræða.
Ólafur Þorgrfmsson nn.
Austui'sfræti 14, 3 hseð - Slmi 21785
DEXION
geymslur, vörulagera, vinnuborð o. fl. o. fl.
Bezta fáanlega efnið í hilluinnréttingar, í
er DEXION efnið.
LEITIÐ UPPLÝSINGA
Landssmiðjan
Sími 20 680.
Op/ð bréf til Er-
lends Jónssonar
ÉG LAS, háttvirti hr. ritdómari,
með nokkrum áhuiga grein yðar
í Morgunblaðinu 19. þ.m., um sög
ur alþýðuskáldanna Magneu frá
Kleifum, Hold og hjarta, og
Hildar Ingu.Seint fymast ástir,
því að svo stóð á, að ég hafði ein
mitt daginn áður lesið fyrr-
nefndu bókina, og þótti sagan
bera ótvíræðum hæfileikum
vitni. Raunar finnst mér skína í
igegn að þér hafið sjálfur „haft
bæði skömm og gaman af“ yðar
lestri. En ekki segið þér orð í
greininni, til að reyna að leið-
beina þessu unga alþýðuskáldi
eða örva það til að vanda sig til
hlítar — pistillinn um tízkugengi
læknasagna síðustu áratuga, og
þessa sögu sem dæmi slíkra, er
hins vegar svo sem bæði sannur
og gamansamlegur.
í>ó vantar sögu þessa ekki bráð
lifandi ólgu og ósvikin mannleg
sjónarmið og varla einu sinni
frumleiga og samanhangandi per-
sónusköpun, þar sem söguhetjan
er, — en þó: hversu slitrótt og
óunnið til hlítar! Þennan unga
höfund vantar varla annað en
tilsöign og hvatningu, til að verða
raunverulega liðtækur. Og svo
að ég víki að rithættinum: Er
t.d. ekki þetta fallega að orði
komizt: „Hann sagði það svo
hægt og hátíðlega, að mér fannst
allir englar himinsins hlytu að
standa á öndinni."
Það, sem „hann saigði“ (einn
af læknunum, söguhetja nr. 2),
var nú raunar ekki merkilegra
en „Ég elska þig“, — mér hefur
helzt skilizt, af því sem þér hafið
skrifað bæði í umræddri grein
yðar og þó fremur í annarri grein,
nýlegri, að öllu lágkúrulegra við-
fanigsefni fyrir skáld sé varla að
finna en ástina, einkum unglings
lega ást. Það kom mér raunar á
óvart, því að ég hafði í einfeldni
minni haldið, að ástin væri ein-
mitt ófyrnanlegt efni til að yrkja
og segja sögu um. Hef sem sé
staðið í þeirri meiningu, að hin
raunverulegu yrkisefni væru
öðru fremur hin örfáu undir-
stöðuatriði mannlegrar tilveru:
það, að vera til; dauðinn; ástin;
fegurðin; skortur lífsnauðsynja
— anda sem holds, baráttan fyrir
lífsbyltingu, hoirfið við tilver-
Pretoria, 30. nóv. (NTB)
í D A G var opinberlega frá
því skýrt í S-Afríku, að lög-
in, sem heimila stjórninni að
halda mönnum í fangelsi í 90
daga án þess að réttarhöld
fari fram í máli þeirra, verði
numin úr gildi 11. janúar nk.
unni, náunganum, Guði. Vissu-
lega er ástin meðal þessara
óþrjótandi yrkisefna, og það
fyrst og fremst í einfaldri, nátt-
úrulegri, kraftmikilli mynd. Hver
líðandi tími verður að yrkja
sjálfur um ástina út frá sinni
eiigin reynslu og að vísu, helzt á
tímaborinn hátt. Jú, þér viður-
kennið þetta sennilega, en viljið
ekkert „flatrím" — það er víst
það, sem þér eigið við.
En þessi alþýðuskáldskapur er
nú einmitt það, sem allri alþýðu
er meltanlegt — að sínu leyti
líkt og „Fornaldarsögur Norður-
landa“ voru hérlendis um og
fyrir síðustu aldamót og riddara
sögur um alla álfu á seinni hluta
miðalda. Ef það, sem alþýðu-
skáldin skrifa, er ekki siðspillt í
eðli sínu en skemmtilegt að al-
þýðu dómi — ja, hvað á þá að
gera? Jú, skrifa ritdóma af sam-
úð oig skilningi og leiðbeina þeim,
hvetja til vandaðra vinnubragða.
Og telji ritdómarar smekk alþýðu
og dómgreind standa á óþarf-
lega háu stigi, þá að reyna að
ala hana upp með greinum sem
ætla mætti, af skynsamlegu viti.
að henni væri ekki ofvaxið að
gera sér gott af. En þá tjóir ekki
annað en leggja af yfirlætið —
að mestu. Menntað fólk þarf
ekki á blaðadómum að halda —
nema sér til gamans ef vel eru
skrifaðir. Það er almenningurinn
sem þarf að leiðbeina. Og það
þarf að leiðbeina þeim, úr hans
eigin hópi, sem fyrir hann skrifa.
Gagnvart bók Hildar Ingu,
Seint fymast ástir, eiigið þér, hr.
ritdómari, varla nokkurt orð
nema hæðni og lítilsvirðingu
þrungið — framsetningarháttur
tilvitnanna ákveður svip alls
hins. Mér datt í hug, við lestur
þeirra í grein yðar hin fræga
upphrópun málaflutningsmanns-
ins í réttarhaldinu yfir Picwick:
„Tómatsósa! Tókuð þið eftir því
herrar mínir?“
Bók Hildar Xngu hef ég einniig
lesið, og mér finnst hún falleg.
Jú, það mætti svo sem segja
mér, að helzt til mikillar við-
hafnar eða hátíðleika gæti sums
staðar í stílnum, — samt get ég
ekki annað sagt en að mér
finnist höfundurinn skrifa vel, og
Fjöldi manna er nú í fangelsi
samkvæmt þessum lögum, en
þeim verður annað hvort sleppt
eða réttarhöld lótin fara fram
yfir þeim fyrir 11. janúar.
í tilkynningunni um afnám
laganna segir, að stjórnin muni
grípa til þeirra aftur, ef hún
telji það nauðsynlegt.
að sagan sé skemmtileg lestrar og
með viðurkenningarverðri til—
raun skilnings og skýringar á,
ósjaldan, undarlegu atferli
manna. Jú — atvinnurithöfundar
gera sjálfsagt á ýmsan hátt bet-
ur — hinir betri þeirra. Samt er
þetta góð og holl skemmtisaga
fyrir mikinn hluta almenninigs
— og suma menntaða líka. Það
er varla ástæða til ag krefjast
sama „raffiniment-standards" af
öllu sem fólk ies — „fleira er
matur en feitt ket.“
Alþýðusöguskáldin virðast
fara talsvert í taugarnar á yður,
hr. ritdómari. Ég held þér hljótið
að vera nokkuð ungur og varla
fyrir löngu kominn úr háskóla.
Hvort tveggja felur i sér ríka
ástæðu til varfærni í dómum, en
verkar ^ auðvitað nákvæmleiga
öfugt. Ég vonast til mikils af
yður með^ árunum og vaxandi
reynslu. Ég held m.a. að þér
eigið eftir að vera hreykinn af
íslenzkri alþýðu, sem lætur sig
ekki muna um að hrista fram úr
erminni laglega skrifaðri sögu
hvenær sem það dettur í hana.
Ég sagi ekki, að þetta sé ekki
heldur unglingslegt athæfi — en
auðvitað er alþýða manna alltaf
unglingur, innan um og saman
við, og því ætti að mega ieið-
beina henni að gagni, ef góð-
fýsi er fyrir hendi ásamt and-
legum yfirburðum.
Það mætti víst ekki biðja yður
um smágrein um Drauminn og
kjördótturina eftir Hafstein Sig-
urbjarnarson?
Virðingarfyllst. Yðar einlægur
Egilsstaðakauptúni, 20. nóv löSA
Björn O. Björnsson
— Minning
Framhald af bls. 21.
lítið yfir tvítugt fór Guðmund-
ur til Reykjavíkur og vann við
ýmis störf fyrst, en réðist svo að
Ráðager'ði á Seltjarnarnesi, til
Kristins Brynjólfssonar, skip-
stjóra og bónda þar, frá Engey.
Þar var hann að minnsta kosti 7
ár. Þá sinnti hann um nokkurra
ára skeið kúabúi, sem Málleys-
ingjaskólinn hafði.
En frá því um 1940 keyrði hann
vörubíl og til dauðadags 3. 8.
1964. í Ráðagerði kynntist Guð-
mundur eftirlifandi konu sinni,
Guðrúnu Þorkelsdóttur, ættaðri
af Kjalarnesi, hinni mætustu
konu. Þau hjónin áttu tvær dæt-
ur, Kristínu Jónu, sem lauk
kvennaskólanámi, en stundaði
svo fjölritun, þar til hún giftist
29. 9. 1962, Guðbirni Hallgríms
syni vélvirkja, frá Hafnarfirði.
Þau hjón eru nú búsett að Efsta-
sundi 81 í Reykjavík. Hin dóttir-
in heitir Anna, sem einnig lauk
þvennaskólanámi, en er nú skrif-
stofustúlka. Dvelur hún í heima
húsum, ógift. Þá tóku þau hjón,
fyrir 6 árum unglingsstelpu, Guð
rúnar, Svanhildi, þá er faðir
hennar missti konu sína, og hafa
annast um uppeldi hennar síðan.
Guðrún og Guðmundur giftust
23. okt. 1943.
Nokkur undanfarin ár var
Gúðmundur aldrei heill heilsu.
Voru það víst hjarta og höfuð
sjúkdómar, sem ollu vanheilsu
hans, enda varð hann snögglega
bráðkvaddur vestur á Gróustöð-
um við Gilsfjörð, hinn 3. ágúst
s.l. Einmitt í átthögum sínum,
sem hann þráði svo mjög, að
næst gekk vanlíðan.
Guðmundur var tæplega meðal
maður á hæð, en þrekvaxinn.
Hann var laglegur maður svip-
hreinn og bjartur, glaðvær og
viðmótsgóður. Það mátti vera
þungt yfir vötnunum, ef ekki
glaðnaði við komu hans. Hann
var og hjálpsamur og greiðvikinn
í bezta lagi, kannske stundum
ekki til hagsbóta fyrir budduna,
Slíkir menn safna ekki pening-
um nema í hófi, en þeir safna að
sér hlýhugum þeirra sem um-
gangast þá og þeirra er að ver'ð-
leikum saknað.
Við, sem erum frændur hans
og vinir, geymum minningu hans
með þakklæti og virðingu. Guð
blessi minningu hans, eftirlif-
andi eiginkonu, börn hans og
systkini á komandi tímum.
Bjarni Hákonarson.
Sendisveinar óskast
Vinnutími kl. 6,30 til 12 f.h.
Bezt ú auglýsa í Morgunblaðinu
90-daga lögin numin
úr gildi í S-Afríku