Morgunblaðið - 13.12.1964, Qupperneq 5

Sunnutlagur 13. des. 1964
MORGUNBLAÐIV
5
Stóraukin framlög til
gatna og holræsagerðar
Aherzla lögð á að Ijúka horgarsjúkrahúsinu
Úr fjárhagsáætlunarræðu borgarstjóra
Fjárframlög til gatna- og hol-
ræsagerðar hækka um kr. 24.670
þús., eða um 24.16%.
Til nýrra gatna eru ætlaðar 80
millj. kr. í stað 45.8 millj. kr. og
til nýrra holræsa eru áætlaðar 45
millj. kr. í stað 41.6 millj. kr. á
yfirstandandi árL
Að meðtöldum öðrum gatna-
og holræsagerðarframkvæmdum
er í heild varið 126.2 millj. kr. til
þessa á næsta ári í stað 100.6
millj. kr. nú í ár (þ.e. 88.6 millj.
kr. skv. fjárhagsáætlun ’64 og
tekjur af benzínskatti 12
millj.), eða 25.4% hærri upphæð
verður varið til þessara fram-
kvæmda næsta ár en á yfirstand-
andi ári.
Hér er um mjög ríflegt fram-
lag til þessara framkvæmda að
ræða og rúmlega það, sem ráð
var fyrir gert varðandi næsta ár
í áætlun gatnagerðar áratuginn
1963—1972, þótt .tekið sé tillit til
hækkandi verðlags.
Ástæður til þess, að ríflega er
áætlað framlag í þessu skyni, eru
þessar:
1) Þótt malbikun akbrauta sé við
árslok 1964 umfram áætlun-
ina eða nær 120% af því, sem
nú átti að hafa verið malbik-
að, þá er fullnaðarfrágangur
gangstétta tæplega 60% af
því, sem búið átti að vera að
gera. Hér veldur að vísu
vinnuaflsskortur, en gang-
stéttagerð er einnig einkum
dýr í framkvæmd, og því ber
að taka tillit til þess í fram-
lagi næsta árs.
2) Gatnagerðarframkvæmdir
kalla almennt síður á vinnu-
afl — færra fólks er vant —
en aðrar framkvæmdir segja
til um, og þannig verða aukn-
ar framkvæmdir á þessu sviði,
þar sem koma má við stór-
virkum vélum, síður til að
auka spennuna á vinnumark-
aðinum en ýmsar aðrar fram-
kvæmdir og vinnuaflsskortur
á ekki að há þeim í sama
mæli og öðrum framkvæmd-
um.
3) Gert er ráð fyrir auknum hol-
ræsaframkvæmdum og tilbún-
ingi nýrra byggingarsvæða,
en hið mikla átak í fullnaðar-
frágangi gatna og gangstétta
hefur því miður að nokkru
leyti leitt til þess, að tafizt
hefur að gera ný svæði bygg-
ingarhæf. Fossvogsræsið nýja
skapar grundvöll fyrir því, að
hægt sé að fullnægja eftir-
spurninni eftir byggingarlóð-
um í framtíðinni, og því ætl-
að aukaframlag í það.
4) Tekjur sveitarsjóðs af benzín-
skatti eru við það miðaðar og
því skilyrði bundnar, að þeim
verði alla vega fyrst í stað
veitt til að fullgera aðalum-
ferðargötur úr og í og gegn-
um kaupstaði. Slík gatnagerð
er því nú ráðgerð fyrr en skv.
10 ára gatnagerðaráætluninni.
Þótt heildarframlag til þessara
framkvæmda aukist þannig um
25.4%, þá dragast frá heildar-
framlaginu 126.2 millj. kr. —
tekjur borgarsjóðs af benzínskatti
14 millj. kr., svo og áætluð gatna-
gerðargjöld 20 millj. kr., þannig
að greiða verður af almennum
tekjum borgarsjóðs til þessara
framkvæmda 92.2 millj. kr. í stað
74.2 millj. kr. á yfirstandandi ári.
Hækkunin nemur þannig séð
24.3% í beinum útgjöldum borg-
arsjóðs.
Ástæðan til þess, að áætluð
gatnagerðargjöld hækka úr 14.4
millj. kr. í 20 millj. kr. er annars
vegar endurskoðuð gjaldskrá
vegna hærri gatna- og holræsa-
kostnaðar eins og fyrir er mælt
í gjaldskránni og hins vegar auk-
in úthlutun lóða.
En auk hækkaðs framlags ný-
bygginga er og aukið framlag til
viðhalds gatna, þótt malarbornar
götur, sem malbikaðar verða á
næstunni, verði látnar sitja á
hakanum í viðhaldi.
Þá er og stóraukið framlag til
götulýsingar og umferðarmála
eða úr 9.5 millj. kr. í 14 millj. kr.
til þess að efla umferðaröryggi.
Framlag til Strætisvagna
Reykjavíkur er nú áætlað 7.5
millj. kr. Til niðurgreiðslu á far-
gjöldum eru áætluð 10% af á-
ætlaðri fargjaldasölu fyrirtækis-
ins, eða 4.5 millj. kr., og til nýs
verkstæðis 3 millj. kr.
Vík ég nokkrum orðum síðar
að þessu fyrirtæki.
BYGGINGARFRAMKVÆMDIR
Kostnaður við fasteignir hækk-
ar um kr. 3.760 þús., eða 39.6%.
Aðalhækkunin stafar af því að
til kaupa á fasteignum og erfða-
festulöndum eru nú áætlaðar 6
millj. kr. í stað 3 millj. kr. áður.
Er fjárveiting þessi sízt of há,
þegar höfð eru í huga nauðsyn-
leg kaup á þessum eignum vegna
nýs skipulags. Af öðrum gjald-
liðum má nefna, að viðhald og
endurbætur á íbúðarhúsum
hækkar um 500 þús. kr. og mat-
jurtagarðar um 200 þús. kr.
Mun ég því nú snúa mér að
gjöldum á eignabreytingareikn-
ingi, þ.e.a.s. fjárframlögum til
ýmissa framkvæmda borgarfé-
lagsins annarra en gatna- og hol-
ræsagerðar.
Eins og áður er getið eru gjöld
á eignabreytingareikningi nú á-
ætluð kr. 169.150 þús. í stað kr
125.950 þús. á yfirstandandi ári.
Hækkunin er 43.2 millj. kr., eða
34.3%.
Á næsta ári verður einkum lögð
áherzla á framkvæmdir við
stofnanir, svo að hægt verði að
taka byggingar þeirra í notkun.
Hér er átt við:
1. Borgarsjúkrahúsið í Foss-
vogi.
2. Sundlaugina í Laugardal.
3. fþrótta- og sýningarhúsið
í Laugardal.
Hækkun á framlagi til Borgar-
sjúkrahúss er kr. 7 millj. Er ráð-
gert að verja til sjúkrahússins 40
millj. kr. Af þeirri upphæð er
gert ráð fyrir, að ríkissjóður
greiði 10 millj. kr. og að til fram-
kvæmdanna verði tekið 12 millj.
kr. lán. Kemur þá í hlut borgar-
innar að greiða 18 millj. kr. í
stað 11 millj. kr. á yfirstandandi
ári. Fjárveitingin er aukin svo
mjög með það fyrir augum, að
unnt verði að taka sjúkrahúsið
í notkun fyrir árslok 1965. Þessi
fjárveiting nægir þó ekki til að
greiða allan kostnað við núver-
andi framkvæmdir við Borgar-
sjúkrahúsið og búnað til þess. Er
búizt við, að á árinu 1966 og síð-
ar falli til viðbótar 30 millj. kr.
kostnaður. Ráðgert er að greiða
hann með fjárframlögum þá og
lántökum til bráðabirgða, enda á
og ríkisframlagið að stórhækka,
þar sem ríkissjóður hefur tekið á
sig þá skuldbindingu að greiða
60% byggingarkostnað, er á hefur
fallið eftir 1. jan. 1964.
Þá verður áfram haldið hin-
um miklu skólabyggingarfram-
kvæmdum og er gert ráð fyrir, að
heildarframlag til þeirra hækki
úr 36 millj. kr. í 43.5 millj. kr.,
eða rúm 20%, en borgarsjóður
og ríkissjóður standa að jöfnu
undir þessum útgjöldum, 21.750
þús. kr. hvor.
Framlag til Iðnskólans hækkar
úr 2 millj. kr. í 4 millj. kr., en
framlag til annarra’ skóla úr 34
millj. kr. í 39.5 millj. kr. Auk
þessa mun verða 2 millj. kr.
geymslufé í borgarsjóði tíl þess-
ara framkvæmda, er kallar á
jafnháa upphæð úr ríkissjóði.
Til íþróttasvæðis og sundlaug-
ar í Laugardal er fjárveitingin 8
millj. kr., eða 2 millj. kr. hærri |
fjárhæð en í fjárhagsáætlun yfir-
standandi árs. Með þessari fjár-
veitingu og geymslufé frá fyrri
árum verður væntanlega unnt að
taka sundlaugina í notkun fyrri
hluta árs 1966. Verður allt kapp
lagt á það, en eftir er að byggja
búningshús og ganga frá innrétt-
ingu undir áhorfendapöllum og
sundlauginni sjálfri, svo að eigi
er alveg öruggt að þetta takist.
Til íþrótta- og sýningahúss eru
ætlaðar 5 millj. kr., eða kr. 2.250
þús. meira en í gildandi fjárhags
áætlun. Fjárframlög aðalmeðeig-
enda borgarinnar í húsi þessu er
ekki í samræmi við umsaminn
eignarhluta hans í húsinu. Verður
hann því að auka mjög við fjár-
framlög sín, þannig að hann
greiði hlutfallslega jafn mikið og
borgarsjóður, eða skerða verður
eignarhluta hans í húsinu.
Fer nú fram fjársöfnun á hans
vegum og gengur hún væntanlega
vel.
Kostnaður við þetta mannvirki
mun nú vera orðinn um 20 millj.
kr., en gert er ráð fyrir, að 10
millj. kr. þurfi til viðbótar, svo
að taka megi húsið í notkun á
næsta vetri, jafnvel næsta haust,
— og er fjárveiting borgarsjóðs
við það miðuð.
Alls mun íþrótta- og sýningar-
húsið kosta fullgert 40 millj. kr.,
— og brýn nauðsyn er, að það
verði tekið í notkun sem fyrst,
bæði eru það verðug verðlaun
fyrir góða frammistöðu íþrótta-
manna okkar og skapar skilyrði
til að efla í senn íþróttir og
styrkja stöðu iðnaðarins, aðalat-
vinnuvegar borgarbúa.
Nú er sundurliðuð fjárveiting
til leikvalla og útivistarsvæða, en
samtals veitt til þeirra 5.5 millj.
kr. í stað 2 millj. kr. árið áður.
Til leikvalla eingöngu eru á-
ætlaðar 3.5 millj. kr., og vinnur
barnaheimila- og leikvallanefnd
að tillögugerð, hvernig því fé
skuli varið.
Til útivistarsvæða, og þá er
gert ráð fyrir, að allt framlagið
fari til framkvæmda við Mikla-
tún, er varið 2 millj. kr., en þar
af hlutdeild í listamannaskála á
staðnum 0.5 millj. kr.
ÝMSAR FRAMKVÆMDIR
Framlag til starfsmannahúss
við vistheimilið í Arnarholti er
áætlað 3 millj. kr. í stað 2 millj.
kr. áður, og er ætlað að ljúka þar
tilsettum áfanga.
Framlag til kjötmiðstöðvar, þ.
e. skoðunarstöðvar kjöts, áætlast
óbreytt, 1.2 millj. kr., en teikn-
ingum að því mun verið að ljúka.
Framlag til almenningsnáðhúsa
áætlast óbreytt, 1 millj. kr., en
framlag til áhaldakaupa hækkar
úr 5.2 millj. kr. í 6.7 millj. kr., og
I fyrsta sinn út
fyrir landsteinana
RÚSSARNIR Nikolaj Basov maður hennar, en Galina Pro
og Alexander Prochorov frá chorova, sem stendur fyrir aft
Lebede-stofnuninni í Moskvu, an Nikolaj Basov við hlið
eiga saman helming Nóbels- manns síns, er landfræðingur.
verðlaunanna í eðlisfræði í ár.-
Þeir komu til Stokkhólms á
fimmtudaginn og höfðu eigin-
konurnar með sér. Það var í
fyrsta sinn sem frúrnar ferð-
uðust út fyrir landssteinana og
það lá ósköp vel á þeim við
komuna til Svíþjóðar, eins og
myndin ber með sér. Xenia
Basova, sem er næst á mynd-
. \...
Hinn helming eðlisfræði-
verðlaunanna hlaut Banda-
ríkjamaðurinn Charles H.
Townes, sem sést hér á mynd
inni ásamt konu sinni, Fran-
cis. er þau komu til Stokk-
hólms. Townes-hjónin höfðu
með sér dætur sínar fjórar,
15 til 21 árs gamlar, en Rúss-
arnir skildu sín börn eftir
afborganir af lánum úr 20 millj.
kr. í 25 millj. kr.
Framlag til Vélamiðstöðvar á-
ætlast óbreytt, 4 millj. kr., en
gert er ráð fyrir 3 millj. kr. fram-
lagi til hennar frá Rafmagns-
veitu, Hitaveitu og Vatnsveitu til
viðbótar. Að öðru leyti er gert
ráð fyrir, að tekjur hennar nægi
til þess að hægt sé að verja 3
millj. kr. til húss í smíðum og 14
millj. kr. til nýrra bifreiða og
véla, en hinar miklu framkvæmd
ir borgarinnar og fyrirtækja
hennar gera auknar kröfur til
vélakosts, þótt mikill hluti fram-
kvæmdanna sé boðinn út og unn-
inn af sjálfstæðum v'erktökum.
BYGGINGARSJÓÐUR
Framlag til Byggingarsjóðs er
hækkað úr 12 millj. kr. í 15 millj.
kr., en rétt er að vekja athygli á
því, að samkv. fjárhagsáætlun
sjóðsins sjálfs bætist við mismun-
ur vaxtatekna og vaxtagjalda og
mismunur aíborgana til sjóðsins
og afborgana, sem hvíla á sjóðn-
um, þannig að rekstrarafgangur
hans er talinn vaxa frá yfirstand-
andi ári úr 13 millj. kr. í 17.690
þús. kr. Auk þessa greiðir borgar
sjóður af rekstrargjöldum há-
marksgjald skv. lögum til Bygg-
ingarsjóðs verkamanna kr. 60.00
á hvern íbúa eða kr. 4.680 þús.
Framlag tU Ráðhússsjóðs er
aukið úr 5 millj. kr. á yfirstand-
andi ári í 15 millj. kr. á næsta árL
Ráðhúsnefnd hefur ákveðið, að
eigi skuli hefja framkvæmdir við
ráðhúsið, fyrr en tilboð í bygg-
ingu hússins liggur fyrir samkv.
heildarútboði, — og verður því
ekki byrjað á framkvæmdum á
næsta ári.
Hins vegar þykir rétt að halda
áfram, jafnhliða öllum tæknileg-
um undirbúningL söfnun eigin
fjármagns til ráðhússins, svo að
byggingarframkvæmdir gangi bet
ur og taki styttri tíma, þegar haf-
izt verður handa. Eðlilegt er
einnig síðar að afla lána til bygg-
ingarinnar og dreifa þannig kostn
ætlunarinnar, er rétt að vekja
athygli á tveim nýjum liðum á
eignabreytingareikningi.
Til leikhúsbyggingar er ætluð
1 millj. kr. og er í því efni gert
ráð fyrir, að fjármagn þetta renni
tU framkvæmda Leikfélags
Reykjavíkur á þessu sviði í sam-
ræmi við yfirlýsta stefnu borgar-
stjórnar.
Til Borgarbókasafns er ætluð
0.5 millj. kr.j sem byrjunar- og
undirbúningsframlag, en athug-
anir hafa verið gerðar bæði bár
Framhaiid á bls. 26