Morgunblaðið - 13.12.1964, Síða 15

Sunnudagur 13. dea. 1964
MOKGUMBLAÐIÐ
Violette Leduc
fullorðna9 ofríða barniðf!
sem skrifaði metsölubók haastsins í
Frakklandi, „La Batarde."
Meðfylg'jandi mynd af Adolf Hitier að afstöðnu sjálfsmorði hans i maímánuði 1945 í Berlín
birtist nýverið í tímariti í Austur-Berlin.
Skipaskoðunin og
neyðarsenditækin
í FRETT í blöðunum í gær segir,
að Skipaskoðunin gagnrýni til-
raunir, sem gerðar voru á vegum
Slysavarnafélags íslands 1. nóv.
sl. Þar sem reyndar voru 6 mis-
munandi sendingar undir þeim
kringumstæðum, sem ætla má að
tækin verði notuð í neyð og sjó-
menn og aðrir sem áhuga hafa
á þessum málum sjálfir látnir
dæma um lanigdrag stöðvanna
eða styrkleika eftir þeirri fjar-
lægð, sem hver og einn var í
og radiomiðanir af tækjum reynd
ar.
Er þetta furðuleg yfirlýsing
ekki sízt eftir hinar einkenni-
legu tilraunir Skipaskoðunar-
innar við einungis allra beztu
staðhætti oig skilyrði, og þann á-
róður fyrir einni sérstakri teg-
und af stöðvum, sem þeir mæla
með. Þær stinga ekki einungis
í stúf við tilraunir sem fram-
kvæmdar hafa verið erlendis
heldur er einnig um að ræða
tækni sem ekki virðast uppfylla
þær kröfur, sem krafizt er sam-
kvæmt alþjóðasamþykkt um ör-
yggi mannslífa á sjónum og sem
samþykktar hafa verið af íslands
hálfu í London 17. júní 1960 með
undirskrift skipaskoðunarstjóra
og skrifstofustjóra hans. f þess-
ori reglugerð er ekki einungis
tekið fram að neyðarstöðvar eigi
að hafa sjálfvirka útsendingu á
morsi og vekjaramerkjum, held-
ur einnig kveðið á um styrkleika
þann, sem stöðin ætti a.m.k. að
tiafa. Sjá kafla 13, sérstaklega
máLsgr. f.g.h. bls. 312.
Að vfsu má segja að þessi aí-
þjóðasamþykkt nái ekki til fiski-
fbáta okkar, en er nokkur ástæða
til þess að slaka þar á kröfunum?
INú spyr ég: Hvað dvelur Skipa-
íkoðun ríkisins, að hafa ekki gef-
jð út reglugerð um notkun neyð-
arsendistöðva í gúmbátum.
Hvaða kröfur gerir Skipaskoðun
ríkisins til slíkra stöðva varðandi
Styrkleika og langdrægni? Hvern
ig skulu þær vera útbúnar? Á
meðan ekkert slíkt hefur komið
íram frá Skipaskoðuninni oig hún
ekki upplýsist, eftir hverju var
(arið við prófun stöðvanna hjá
þeim, hljótum við að fa'ra eftir
alþjóðasamþykktinni og fullyrða:
Skipaskoðun ríkisins mælir með
etöðvum, sem ekki standast nauð
eynlegar kröfur. Eða ætlar Skipa
ekoðunin að setja minni kröfur
en alþjóðasamþykktin kveður á
um?
Þegar Slysavarnafélagið gerði
tilraunir sínar, þann 1. nóv. 1964.
var það ekki fullkomlega ánæigt
með árangurinn af þessum litlu
sendistöðvum, en stöð Landsím-
ans gaf það góða raun, að við
gátum sagt: Þið eruð á réttri
leið, breytið þessari stöð í gúm-
bátastöð. En er þess nokkur von
að Landisími íslands snúi sér
að þessu máli í fullri alvöru á
meðan Skipaskoðún ríkisins læt-
ur vera að igefa út reglugerð um
kröfur til slíkra stöðva. Ég tel
fulla ástæðu til þess að gleðjast
yfir getu Landsímans í þessum
efnum. Hér getur innlend fram-
leiðsla eflzt og sparað gjaldeyri.
En nú er mér enn spum. Hvað
BRIDGE
EFTIRFARANDI spil frá Banda-
rísku meistarakeppninni, sem
fram fór fyrr á þessu ári, vakti
mikla athygli.
A K 7 5 3
V G 4
♦ K 4
♦ G 9 7 4 3
AG9842 AÁD10 6
¥ D 8 5 2 ¥ 10
♦ 10 4752
4» K 8 6 +ÁD10
5 2
♦ —
¥ Á K 9 7 6 .3
♦ ÁDG9863
4» —
Austur gaf og á öltum borð-
unum var í byrjun sagt 1 lauf
á spil austur. Þeir, sem sátu
í suður, notuðu margar og mis-
jafnar aðferðir til að komast í
slemmu. Margir sögðu 2 lauf,
sögðu síðan tígul og fengu stuðn-
ing hjá norður og fóru í 6 tígla.
Það, sem þótti einkennilegt var
að hvergi var minnst á hjarta og
einnig að þeir, sem sátu í A.—V.
minntust heldur aldrei á spaða.
Illa fór fyrir einum frægum
spilara, sem sat í suður. Hann
ákvað að fara hægt í sakirnar
og sagði í byrjun aðeins 1 tígul
yfir laufasögnina hjá austur.
Honum til mikillar gremju varð
1 tígull lokasögnin.
Eins og áður segir varð loka-
sögnin 6 tíglar á flestum borð-
um, en það voru ekki allir sem
unnu þá sögn. Þeir, sem voru
varkárir tóku hjarta Ás, og
þegar hjarta 10 kom í hjá austur,
létu þeir út lágt hjarta og unnu
spilið. Aðrir hugsuðu of mikið
um að fá 13 slagi og tók Ás og
kóng í hjarta, en fengu á þann
hátt aðeins 11 slagi.
hefur hún breytzt? Sú var tíðin
að Landsíminn fyrirbauð að not-
aðar væru aðrar stöðvar á fiski-
bátana en þær, er þeir sjálfir
smíðuðu. Slysavarnafélag íslands
hefur þegar fengið nokkrar slík-
ar stöðvar hjá Landsímanum og
á 35 aðrar í pöntun. Þessar stöðv-
ar þurfa ekki mikla breytingu til
þess að vera fullkomlega not-
hæfar I gúmbáta.
Nei, ef Skipaskoðunin vill gera
raunhæfar tilraunir með neyðar-
senda, þá á hún ekki að gera það
í neinu laumi, heldur fela það
serfræðingum og kunnáttumönn-
um ag bjóða Slysavarnafélagi ís-
lands og samtökum sjómanna og
útgerðarmanna og umboðsmönn-
um slíkra tækja að fylgjast með.
Slysavarnafélag fslands lagði
aldrei algeran dóm á neina af
þessum stöðvum og gaf engri
þeirra meðmæli, enda hafði það
ekki möguleika á að framkvæma
þær mælingar og athuganir á
byggingu stöðvanna sjálfra sem
nauðsynlegar voru. En það gerði
það, sem skiptir mestu máli og
hlýtur að vera höfuðskilyrði, það
reyndi hæfni þeirra við þær að-
stæður, sem fyrir hendi eru í
neyðartilfellum. Önnur sú stöð
sem Skipaskoðunin segist hafa gef
ið meðmæli var innkölluð af
framleiðendum, sem ónothæf
eins og hún var.
Það felst ekkert öryggi í því
að reyna slík tæki við hin allra
beztu skilyrði eða reyna aðeins
eitt af mörgum. T.d. vorum við
beðnir að reyna tvö taeki sem
voru nýkeypt og af tegund sem
Skipaskoðunin hafði mælt með.
Ef segja skal söguna eins og hún
er, þá reyndust bæði tækin gjör-
samlega ónothæf. Þau drógu ekki
utan úr Örfirisey að húsi S.V.F.Í.
á Grandaigarði.
Vel má vera að Skipaskoðun
ríkisins harmi, að dráttur hefði
orðið á, að gúmbátar væru búnir
þessum nauðsynlegu tækjum,
það hljóta allir hugsandi menn
að gera. En höfuðsökin á þessum
drætti ber Skipaskoðun rikis-
ins, fyrir að hafa látið undir höf-
uð leggjast að gefa út reglugerð
um gerð slíkra stöðva og skoð-
unarskyldu.
Henry Hálfdánarson.
ítalskir blaða-
menn í verkfalli
Róm, 10. des. — NTB.
SÍÐDEGISBLÖÐ komu ekki út
á Ítalíu í dag sökum þess að í
morgun lögðu ítalskir blaðamenn
niður vinnu í viku vegna launa-
deilu sinnar við ítalska blaða-
útgefen<íur. ítaLska útvarpið og
sjónvarpið senda nú 3 fréttasend
ingar á dag, í stað 7 áður.
MEÐAL þeirra kvenrithöf-
unda franskra, sem til greina
þóttu koma við úthlutun bók
menntaverðlaunanna þriggja,
sem fram fer haust hvert í
Parísarborg, var Violette
Leduc, 57 ára gömul, sem átti
að baki fimm aðrar bækur,
sem ekki höfðu fundið náð
fyrir almennings augum, en
vakið athygli annarra rithöf
unda og aðdáun. Sjötta bók-
in hennar „La Batarde“, sú
sem sigurstrangleg iþótti í ár,
hlaut að vísu hvorki verðlaun
Goncourt-bræðranna, né held
ur Renaudot-verðlaunin og
ólíklegt, að Femina-verðlaun
in falli henni í skaut. Vel-
gengni „La Batarde" er ann-
ars konar og kannske ekki
síðri á sinn hátt.
í Frakklanði þykir það
góð sala á bók, að af henni
seljist 10.000 eintök, en „La
Batarde" sem út kom í 40.000
eintökum, er iþegar á þrotum
og bráðlega er von á 20.000
eintökum til viðbótar. „Fyrir
vorið verða þau orðin 10.000“
segir útgefandinn, Gaston
Gallimard, og er harla glaður.
Auk þess er svo von á bók-
inni í þýðingu bæði í Bret-
landi og í Bandaríkjunum á
næsta ári.
En hvernig er þá þessi bók
— og hvernig er þessi kona,
sem segir sjálf um óvænta
velgengnina: „Já, en það hlaut
að koma að því, ég átti þetta
skilið“.
Vielette Leduc hefur skrif
að um árabil — og alltaf um
sjálfa sig og það sem á daga
hennar drífur. Það eru meira
en 20 ár síðan Simone de
Beauvoir og Jean-Paul Sartre
fengu á henni áhuga og Sim
one kom því m.a. til leiðar, að
Violette fékk stöðu sem lesari
hjá Gallimard-forlaginu og
þar með nokkurn fjárstyrk
til skriftanna. Tveir aðrir
frægir rithöfundar, sem nú
eru báðir látnir, þeir Jean
Cocteau og Albert Camus,
voru einnig aðdáendur Vio-
lette Leduc og gerðu sitt til
þess að koma henni á fram-
færi. En bækur hennar, þar
á meðal „Köfnun“, „Hungur
morð“ og „Byðilegging", hafa
ekki til þessa átt að fagna
stórum lesendahópi. Simone
de Beauvoir skrifar formála
að „La Batarde", sem sumir
segja að valdi töluverðu um
metsölu bókarinnar — og
segir þar að þókin 9é rituð
af „hugdjarfri hreinskilni“.
Þessi hreinskilni Violette
Leduc er mjög víðtæk. Ævi
hennar hefur verið næsta
umtalsverð fyrir ýmissa hluta
sakir og engan veginn allra
útlagðra henni á betri veg.
En Violette Leduc dregur
ekkert undan, hún lýsir ást-
um sínum til bæði karla og
kvenna svo að jafnvel lönd-
um hennar, sem þó eru ýmsu
vanir, þykir nóg um, hún
segir frá þjófnaðarmálum,
svikum og prettum, tauga-
áföllum og algeru öngþveiti,
af sömu hreinskilni og jafn-
aðargeði og um eitthvað al-
gerlega hversdagslegt væri
að ræða.
Sjálf er VioleHe kvenna
ófríðust og átti lengi erfitt
Violette Leduc
með að sætta sig við það
hlutskipti sitt. „Ég er svo
ljót“, sagði hún einu sinni,
„að ég verð alla mína ævi
einmana“. En nú er hún kom.
in yfir þetta að mestu og ger
ir jafnvel sjálf góðlátlegt gys
að ófríðleik sínum, næstum
iþví kóketterar með hann, kom
in á sextugsaldurinn. „Gaston
Gallimard segir að ég sé bam
engu að síður“. Fjöldi kollega
Violette er Gallimard sam-
mála og þykir sem hreinskitni
Violette sé einmitt af þessum
barnslega toga spunnin, sem
láti allt uppi, gott og illt og
dragi ekkert undan.
Violette Leduc á nú heima
í lítilli, tveggja herbergja ibúð
í einu verkamannahverfinu í
Parísarborg. Hún er snyrtileg
húsfreyja svo af ber, allt er
tandurhreint og fág'að hjá
henni og hún segist hafa un-
un af því að þvo upp, það
sé svo róandi fyrir taugarnar.
Inni í skáp hangir vetrarkáp
an hennar, fimm ára gömul,
og yfir henni gamall nátt-
kjóll, sem ver hana ryki. Einu
sinni var Violette allt öðru
vísi, eins og „La Batarde“ og
fleiri bækur hennar bera
með sér, en hún hefur lært
af reynslunni eins og fleiri.
Hún safnar trjágreinum og
viðarbútum og fer um
kræklótta kvistina, hnýttum,
gamallegum höndum.
Bókina sína skrifaði Vio-
lette að miklu leyti uppi í
sveit, í litlu húsi, sem hún
fékk inni í um tíma og henni
verður tíðrætt um garðinn
sinn þar og blómin og trén
og friðinn og róna í sveitinni.
Fyrir peningana, sem „La
Batarde“ færir henni, ætlar
Violette að kaupa litla húsið
í sveitinni og eyða þar ellinni
í friði og spekt — við skrift-
ir auðvitað því ekki hefur
hún hugsað sér að láta staðar
numið við „La Batarde“. Það
hefur margt gerzt síðan 1947,
sem skrifa má um. „En það
er ekki tekið út með sæld-
inni“ segir hún, „mér sækj-
ast skriftirnar svo seint, þessi
sáðasta bók mín tók mig þrjú
ár“.
Hver veit nema hún verði
þó þeim mun fljótari með
framhald sögu sinnar, sem
betur er nú að henni bútð
vegna hennar, og vegna hinna
mörgu, nýju lesenda, sem vaifa
lítið bíða þess með óþreyju,
að vita, hvað verði um „La
Batarde" eftir fertugsafmælið
1947.