Morgunblaðið - 03.02.1965, Page 10

10
MORCU N BLAÐIÐ
Miðvikudagur 3. febrúar 1965
Úr Mývatnssveit
Björk, Mývatnssveit, 20. jan.:
SBGJA má að hér hafi vetur
konungur tekið öll völd í sínar
hendur, Síðan um jól hafa stöð-
ugir norðlægir vindar blásið. Oft
kefir verið hvasst, og stundum
allmikil snjókoma. Gamla árið
kvaddi hér með stórhríð.
Heita má að allur fánaður sé
í húsi, enda lítið verið hægt að
beita vegna veðurvonzku, svo er
líka hart um til jarðar, þó ekki
sé alveg jarðbönn.
Ekki er hægt að segja að snjór
sé neitt óskaplega mikill hér, að
vísu hefir skafið í skafla, og er
er því færð afleit á vegum. Hér
er líka vegurinn víðast þannig
úr garði igerður, að ekkert er á
hann að treysta ef verulega snjóa
gerir. Innsveitir hér hefir þó
verið hægt að brjótast til þessa
á bílum með drifi á öllum hjól-
um. Mjólkurflutningar til Húsa-
víkur hafa gengið mjög erfiðlega
síðan um áramót. Nú er orðin
rúm vika síðan síðasta mjólkur-
ferð var farin, tók sú ferð fjóra
sólarhringa. Jarðýta fór fyrir
bílnum nokkurn hluta leiðarinn-
ar. Ég hef lítið orðið þess var í
fréttum útvarpsins að undan
förnu, að getið væri um þá erfið-
leika er mjólkurbifreiðastjórar
eiga nú við að stríða, þótt dag
lega sé sagt frá ástandi vega
á Suður- og Vesturlandi og norð
ur í Eyjafjörð og jafnvel þótt
ástand þessara vega sé gott.
Nú hefir ekki orðið póstferð
hér í sveitinni í viku, má því
segja að flestar leiðir séu hér
lökaðar sem stendur á landi,
nema þá snjóbílum. Á morgun er
væntanlegur snjóbíll frá Húsavík.
í gær kom Tryggvi Helgason frá
Akureyri 2 ferðir, og sótti farþega
á flugvöllinn hjá Reykjahlíð. Er
vissulega mikils virði að geta
þánnig komizt ferða sinna, þá er
aðrar leiðir lokast.
SNJÓBÍLL
Nú er búið að festa kaup á
snjóbíl hér, en sá galli er á, að
bíllinn er án hreyfiorku. Vonandi
rætist úr því áður en um langt
líður.
í>að hefur lengi verið áhuga-
mál Kvenfélags Mývatnssveitar,
að beita sér fyrir útvetgun á
farartæki er grípa mætti til þá
er snjóar loka öðrum leiðum, og
alveg sérstaklega til sjúkraflutn-
inga í slíkum tiifellum. Að vísu
imá segja að hér sé verkefni fyrir
slysavarnafélagsdeildina Stefán,
sem stofnuð var hér í sveitinni
fyrir nokkrum árum.
Hvað sem því líður, á síðast-
liðnum vetri unnu kvenfélags-
konur ötullega að öflun fjár í
svókallaðan „snjóbílssjóð".
Lögðu þær fram mikla vinnu í
því sambandi, m.a. með kaffi-
sölu, ennfremur höfðu þær með
höndum sölu jólakorta. Þá var
gamanleikurinn „Allra meina
bót“ sýndur á vegum félagsins.
Rann allur ágóði í „snjóbílssjóð”.
Ber að sjálfsögðu að þakka
hinn lofsverða áhuga og framlag
kvenfélagsins fyrir þessu máli.
Verður að vona, að hið væntan-
lega farartæki megi vera happa-
sælt og geti þjónað því hlutverki
sem því er ætlað.
NÝTT ALTARI
í BEYKJAHLÍÐARKIRKJU
í>að sem af er vetrar hefir
félaigslíf verið hér í daufara lagi,
má tíðarfarinu þar um kenna nú
um sinn.
Um jólin var þó messað í báð-
um kirkjum. í Reykjahlíðar-
kirkju var vígt nýtt altari, smíð-
að af Þóri Stefánssyni á Öndólfs-
stöðum. >ar var ennfremur veitt
viðtöku gjöf frá Þorbjörgu Áma-
dóttur, Reykjavík. Voru það
passíusálmarnir í vandaðri út-
gáfu, til minningar um föður
hennar, Séra Áma Jónsson pró-
fast á Skútustöðum. Jafnframt
sem sóknarpresturinn veitti þess-
ari gjöf viðtöku, þakkaði hann
hlýhug og vinarþel gefandans
til kirkjunnar.
ÚTVARPSTRUFLANIR
Á milli jóla og nýjárs var ekki
hægt sökum veðurvonz'ku, að
koma á hinum árlega jólafundi
Ungmennafélaigsins, né heldur
jólatrésskemmtun fyrir börn.
Höfðu menn því frekar rólegt
hver heima hjá sér um jól og
áramót. Undu sér við lestur blaða
og góðra bóka. Þá var hlustað
á útvarp, en mjög spillti
truflanir frá erlendum stöðvum,
sem hafa verið með allra mesta
móti í vetur. Á gamlárskvöld var
alveg hræðilegt að hlusta, og má
raunar með sanni segja að menn
hafi þá lítils notið. Er það því
ergilegra að það kvöld var sér-
staklega vandað til dagskrár. Á
meðan stóð yfir útvarp frá aftan-
söng og hinir fögru sálmar, sem
'>oru spilaðir og sungnir, o;
presturinn flutti sína ræðu,
glumdu danslög í hinni erlendu
stöð af hvílíkum krafti, að al-
gjörlega yfirgnæfði. Varð slík
afskræming á þessari helgistund
að ómögulegt var að hlusta.
SKEMMTISAMKOMA
Þann 9. janúar hélt ung-
mennafélagið skemmtisamkomu
í Skjólbrekku. Formaður félags-
ins Jón Illugason setti samkom-
una og stjórnaði henni.
Þráinn Þórisson skólastjóri
flutti ræðu. Þorgrímur (stærri)
Björgvinsson flutti frumsamið
gamanefni í bundnu máli, Guð-
mundur Gunnlaugsson frá Skóg-
um í Reykjahverfi söng einsöng,
með undileik séra Árna Friðriks-
sonar. Aðalsteinn Karlsson frá
Húsavík sýndi töfrabrögð ag aðr-
ar galdrakúnstir. Gerður var
góður rómur að öllum þessum
skemmtiatriðum. Að síðustu va-
dansað. Þorgrímur stærri hafð
stuttan formála fyrir sínu máli,
gat um heimsókn Philips prins í
Mývatnssveit sl. sumar. Taldi
hann það einn merkasta atburð
ársins 1964 fyrir þetta byggðar-
lag. Hér hefði verið gerður vand-
aður flugvöllur í tilefni heim-
sóknarinnar. Að vísu hefði nú
þannig atvikast að prinsinn gat
aldrei lent þar, þó han-n hæfi sig
þar á loft. Þá hefði verið upp-
fært eitt hið fullkomnasta veizlu-
borð er um getur í sögunni. En
af einhverjum yfirnáttúrulegum
ástæðum var prinsinn aldrei
leiddur að hinu veizluprýdda
borði.
Að síðustu kvaðst Stærri hara
látið sér detta í hug að gerast
einskonar leiðbeinandi hans ha-
göfgi hér í sveitinni, kynna fram
á menn og hina frægustu og feg-
urstu staði .auðvitað í bundnu
máli. Til þess kom þó aldrei,
geta menn að sjálfsögðu rennt í
grun ástæðuna. Ég tel og raunar
fleiri, að Þorgrímur stærri sé
mjög vaxandi á Braga braut.
Það sem hann flutti á þessari
samkomu, er óefað með því bezta,
er hann hefur látið til sín heyra
á þeim vettvangi. Hann er bráð-
fundvís á hið skoplega, þó hvengi
klúr eins og sumum hættir
stundum til, allt er græskulaust
gaman. Barnaskemmtun var
haldin hér 10. jan. Veður var
frekar óhagstætt, þó var fjöl-
menni, eða, á annað hundrað
börn á öllum aldri, sum jaínvel
á fyrsta ári. Gengið var í kring-
um fagurlega skreytt jólatré,
mikið var sungið og dansað. Séra
Örn Friðriksson aðstoðaði börnin
við söniginn með undirleik. Jóla-
sveinninn Kertasníkir kom í
heimsókn, sérstaklega myndar-
legur jólasveinn. Skemmti hann
börnunum með sögum og söng.
Þá afhenti hann hverju barni um-
slag með árituðu nafni þess.
Mun innihaldið hafa verið vel
þegið. Var þessi samkoma öll vel
heppnuð og ánægjuleg.
MANNSLÁT
í desembermánuði létust hér í
sveitinni tvær háaldraðar konur,
Soffía Jónsdóttir á Skútustöðum
andaðist 4. des. Hún var fædd að
Klömbrum í Aðaldal 5. nóv.
1881. Giftist Kristjáni Helgasyni
„Möguleikar söngvara
hér sömu og árið 1930
— ráða þarf söngfólk til Þjóðleikhússlns
«6
segir Einar Kristjdnsson, óperusöngvari
HAUSTIÐ 1962 fluttist Einar
Kristjánsson, óperusöngvari,
aftur lieim til íslands eftir
um þriggja áratuga útivist
við ýmsar óperur Evrópu. —
Einar hefur síðan verið eini
fastráðni kennarinn við
Óperuskólann. Morgunblaðið
sneri sér fyrir nokkrum dög-
um tíl Einars og spurði um
álit hans á sönglífi á íslandi
og leiðir til eflingar því.
— Því er nú svo varið, sagði
Einar, að ekki eru meiri mögu
leikar fyrir söngvara á ís-
landi nú í dag en árið 1930.
Þess vegna hætti ég að syngja,
er ég fluttist heim. Ég tel alveg
vonlaust, að nokkurt líf fær-
ist í söngstarfsemi hér og
ungt fólk leggi út á þá braut
að læra söng að nokkru ráði,
fyrr en nokkrir söngvarar
verði fastráðnir við Þjóðleik-
húsið. Um leið og það yrði
gert, væri þó kominn einhver
minnsti grundvöllur fyrir fs-
lendinga að gera söng að lífs-
starfi sínu. Að vísu hafa
nokkrir íslendingar starfað
við erlendar óperur og komizt
prýðilega áfram þar, en bæði
er það, að margir kæra sig
ekkert um að búa annars stað
ar en á íslandi, og svo er
áhættusamt fyrir ungt fólk að
læra í mörg ár og verða þá
að reyna að fá vinnu í öðr-
um löndum en sínu eigin.
Víðast hvar gengur landinn
fyrir, og útlendingar verða að
vera talsvert betri eða vekja
meiri athygli til að vera tekn-
ir fram yfir innfædda söng-
krafta.
— Það er ekki minnsti vafi
á því, hélt Einar áfram, að
með ráðningu fastra söngvara
í Hagranesi og síðar bónda á
Skútustöðum, sem enn lifir í hárri
elli.
Sólveig Sigurðardóttir á Hellu-
vaði andaðist 8. des., en hér var
hún fædd 30. marz 1871, giftists
Sigurgeiri bónda Jónssyni Hin-
við Þjóðleikhúsið, mundi
glæðast mjög áhugi fólks, sem
hefur sönghæfileika. Nú er
svo komið hér á landi, að leik-
arar og hljóðfæraleikarar eru
fastráðnir á ýmsum stöðum
og afkoma þeirra því tryggð,
en söngvarar, sem voru á
sama báti fyrir 30 árum, hafa
helzt úr lestinni. Það er alltof
lítið fyrir söngvara að koma
fram tvisvar á ári. Meðan ég
starfaði sem söngvari í Þýzka
landi, var ég vanur að koma
fram um 120 sinnum á ári.
Þegar ég var við Hamborg- ■
aróperuna, hafði ég samning
um að syngja þar áttatíu sinn-
um á ári, en söng yfirleitt
oftar og fékk þá umfram-
greiðslu. Á milli söng ég á
konsertum og við óperur ann-
ars staðar í ÞýzkalandL
— Á stríðsárunum var
geysilegur söngáhugi í Ham-
borg. Fólk, sem margt átti
ekki einu sinni yfirhafnir,
faldi sig í rústunum fyrir fram
an óperuna, áður en ljósbann-
ið hófst á kvöldin, og beið
þar til morguns, oft í hörku-
gaddi, til þess að ná í miða.
— Telur þú, að Þjóðleikhús-
ið gæti einnig haft hag af því
að ráða söngvara til starfa?
— Tvímælalaust. Það hefur
sýnt sig, að óperur hafa hlotið
mjög góða aðsókn hér á landi.
Þær hafa verið sýndar síðla
vors og oft verið hætt við
þær í júní, þótt enn væri hús-
fyllir hverju sinni. Svo var
að minnsta kosti er Stefán
söng hér í Rigoletto og ég
í Kátu ekkjunni. Eftir 24
sýningar á La Traviata
fyrir fullu húsi, hættum
við, vegna þess að komið
rikssonar, Sigurgeir er látinn
fyrir nokkrum árum.
Báðar þessar heiðurskonur
voru jarðsettar frá Skútustaða-
kirkju 17. des. að viðstöddu
fjölmenni.
var fram á sumar. Ekki ættu
að vera nein vandkvæði á
því að hafa sýningar á einni
eða fleiri óperum af og til all-
an veturinn, ef söngvarar
væru fastráðnir við leikhús-
ið, enda færi vel á því við
„repertoir leikhús" eins og
það.
— Hvernig líkar þér við
Óperuskölann?
— Nafnið er nú kannski full
hátíðlegt. Þetta átti að vísu
vera óperuskóli, en það er
ekki hægt að byrja ofan frá.
Ekki er mögulegt að kenna
hreyfingar um leið og söng,
fyrr en komin er einhver rödd,
sem eitthvað er hægt að vinna
með. Fyrst .verður að læra
á hljóðfærið og síðan að spila
á það. Allt ber að sama
brunni: Hvar á fólkið að
syngja? í kór? Það nægir ekki,
því að raddirnar þroskast ekki
nema í eldinum og kórarnir
starfa ekki nógu mikið. Þeir
þyrftu að vera fastir og flytja
a.m.k. Jóhannesar- og Matt-
heusarpassíurnar eftir Bach
árlega með sama fólkinu.
— í sumarfríinu mínu árið
1956 kom ég til íslands, dvald-
ist hér 35 daga og söng 42
sinnum. Þó átti ég einn hvíld-
ardag í yndislegu veðri og lá
þá úti í Vífilsstaðahrauni og
góndi upp í loftið. Þá fann ég
mjög til þess, hve lítið ég
hafði séð af íslandi og tók þá
ákvörðun að eyða næsta sum-
arleyfi til að bæta úr þessari
vanþekkingu minni, í stað
þess að syngja allt fríið eins
og venjulega. Næstu tvö sum-
ur var ég svo við landmæling-
ar og aftur eftir að ég fluttist
heim. Hef ég haft mikla un-
un af nánari kynnum við land
ið mitt
AFMÆLI
Þann 17. des. sl. áttu 75 ára af-
mæli systkinin Jón Gauti Péturs-
son oddviti á Gautlöndum og
Hólmfríður Pétursdóttir hús-
freyja á Arnarvatni. Þó nokkuð
Framhald á bls. 17